ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS

Transcription

1 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS

2 Poštovane koleginice i kolege, dragi prijatelji velika mi je čast i zadovoljstvo da Vas u ime Srpske Ortopedsko Traumatološke Asocijacije (SOTA) pozovem na Četvrti Kongres SOTA-e koji se održava od 2. do 4. oktobra godine u Beogradu. Od osnivanja našeg udruženja juna godine, bili smo domaćini tri izuzetno uspešna kongresa. Organizacija četvrtog Kongresa SOTA-e u ovim teškim vremenima još jednom ističe potrebu za postojanjem udruženja ortopedskih hirurga i traumatologa Srbije. Ovaj kongres je rezultat dugotrajnog napornog rada i naše želje da nas okupi i usmeri ka zajedničkom cilju uspešnijem lečenju naših pacijenata. Nadamo se da će ovaj kongres sa međunarodnim učešćem pružiti priliku za nesebičnu razmenu i širenje novih iskustava i znanja, kreativnu diskusiju i uspostavljanje novih prijateljstava. Kao Predsednik Srpske Ortopedsko Traumatološke Asocijacije imam prijatnu dužnost da Vam srdačno poželim dobrodošlicu na IV Kongres SOTA-e, uspešan rad, puno novih poznanstava i lepog druženja u predivnom Beogradu. Dear colleagues, dear friends, it is my great honor and pleasure to invite you on behalf of the Serbian Orthopaedic Trauma Association (SOTA) to the Fourth SOTA Congress to be held between 2 and 4 October 2014 in Belgrade. Since the founding of our organization in June 2007, we hosted three very successful congresses. Organizing the fourth SOTA Congress in these difficult times reiterates the need for an association of orthopaedic surgeons and traumatologists of Serbia. This congress is a result of a long and hard work and our desire to bring us together and steer us towards the common goal a more successful treatment of our patients. We hope this congress with international participation will provide an opportunity for the selfless sharing and dissemination of new knowledge and experience, creative discussion and new friendships. As President of the Serbian Orthopaedic Trauma Association, I have a pleasant duty to warmly welcome you to the 4 th SOTA Congress and wish you success in future work, plenty of new contacts and enjoyable socializing in the beautiful Belgrade. Predsednik IV kongresa SOTA 2014 i predsednik SOTA President of the 4 th SOTA Congress 2014 and President of SOTA prof dr / Prof. MD Marko Bumbaširević

3 IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE Beograd, 2 4. oktobar ZBORNIK RADOVA BOOK OF ABSTRACTS 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Belgrade, 2 4 October 2014

4 Pokrovitelj Kongresa / Under the Auspices of the Ministarstvo zdravlja Republike Srbije Ministry of Health of Republic of Serbia Organizator Kongresa / Congress Organiser SOTA Srpska ortopedsko traumatološka asocijacija SOTA Serbian Orthopaedic Trauma Association Predsednik SOTA / President of SOTA prof dr Marko Bumbaširević Predsednik Kongresa / President of Congress prof dr Marko Bumbaširević Organizacioni Odbor Organising Committee po abecednom redu in alphabetical order Zoran Baščarević Marko Bumbaširević Mihajlo Ille Marko Kadija Aleksandar Lešić Ljubica Mićunović Zdeslav Milinković Darko Milovanović Milorad Mitković Agnica Petković Zoran Popović Branko Ristić Dragan Savić Kenan Senohradski Slaviša Zagorac Naučni odbor Scientific Committee po abecednom redu in alphabetical order Zoran Baščarević Marko Bumbaširević Manuel Cassiano-Neves Pierre Hoffmeyer Marko Kadija Per Kjaersgaard-Andresen Karl Knahr Aleksandar Lažetić Aleksandar Lešić Keith DK Luk Miroslav Milankov Milorad Mitković Zoran Popović Branko Ristić Dragan Savić Marius Scarlat Slobodan Slavković Satoshi Toh Čedomir Vučetić Milimir Košutić 2

5 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Predavači, moderatori i organizator Kongresa Faculty po abecednom redu in alphabetical order Slađana Anđelković Henry D. E. Atkinson Zoran Baščarević Zoran Blagojević Veselin Bojat Branko Bojović Marko Bumbaširević Manuel Cassiano Neves Goran Čobeljić Ivan Diklić Matej Drobnič Aleksandar Đorđević Joerg Franke Alexandru Georgescu Predrag Grubor Pierre Hoffmeyer Mihajlo Ille Aleksandar Jakovoljević Marko Kadija Igor Kaftandziev Karl Knahr Milimir Košutić Aleksandar Lažetić Luke Leenen Aleksandar Lešić Nenad Lujić Keith DK Luk Konstantinos Malizos Slavko Manojlović Radovan Manojlović Ljubica Mićunović Miroslav Milankov Saša Milenković Zdeslav Milinković Ivan Milošević Milorad Mitković Agnica Petković Zoran Popović Branko Ristić Jordan Saveski Dragan Savić Marius Scarlat Nemanja Slavković Panayotis Soucacos Milan Stanković Milan Stevanović Vladan Stevanović Luben Stocov Zlatko Temelkovski Satoshi Toh Čedomir Vučetić Zoran Vučinić Čedo Vučković 3

6 Počasni članovi udruženja Honoured Members po abecednom redu in alphabetical order Asparouh Asparouhov David Backstein Ljubiša Baščarević Živojin Bumbaširević Petar Buždon Ivan Đorić Predrag Grubor Pierre Hoffmayer Ljubiša Janković Đorđe Janjić Aleksandar Jovanović Henry D. E. Atkinson Branko Bojović Manuel Cassiano Neves Joerg Franke Alexandru Georgescu Aleksandar Jakovljević Zoran Jovanović Živko Jovanović Jovan Krajčinović Fedor Marinković Želimir Mikić Jovan Nedeljković Dušan Pajić Dietmar Pennig Relja Petković Branko Radulović Jordan Saveski Karl Knahr Luke Leenen Keith DK Luk Slavko Manojlović Konstantinos Malizos Zdeslav Milinković Panayotis Soucacos Živojin Stanojlović Milan Stevanović Siniša Stojanović Miklós Szendrői Milan Šaranović Satoshi Toh Gershon Volpin George Zafiroski Milovan Zečević Milosav Zlatić Marko Pećina Bojan Radojević Marius Scarlat Slobodan Slavković Vojo Suđić Zlatko Temelkovski 4

7 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION PREDAVANJA POČASNIH ČLANOVA HONOURED MEMBERS LECTURES Honoured Members Lectures 5

8 ELBOW INSTABILITY IN CHILDREN AND ADOLESCENTS Manuel Cassiano Neves Elbow instability in adults has been more and more recognized in the last years in the adult population. In the youngest, most of the references are related to the acute instability elbow dislocation, and we can only find a very few references on chronic instability. Most of the classifications regarding acute elbow dislocation, refer to the type of displacement (anterior Vs posterior, medial Vs lateral) and have no prognostic effect. Carlioz described on his series 100 % of postero-lateral dislocations what makes it not useful. For this reason we created in our Institution a classification according to the involvement of the bony structures and correlate it with the clinical final results. A type I represents a pure dislocation without bony involvement. A type II corresponds to an elbow dislocation associated with a fracture of the medial compartment and a type III represents a bony involvement of both compartments (medial and lateral). The complications were loss of range of motion and calcifications. The number of complications was 0% for the type I, 12% for the type II and 62% for the type III. Probably this high percentage was due to the lack of recognition of the anatomical lesions and a failed treatment for the most severe type. In our series, 5,2% of the children developed a chronic instability. We also found the development of a postero-lateral instability in 2 cases related to a post-traumatic cubitus varus deformity as described by O Driscoll. In conclusion: most of the elbow dislocations are simple soft-tissue tears without bony involvement and have good prognosis. However it is important to recognize the most complex instabilities and treat the lesions according to the anatomy. INTERVERTEBRAL DISC TRANSPLANTATION: FROM ANIMAL STUDY TO PILOT HUMAN TRIAL Keith DK Luk 1, DK Ruan 2 1 Department of Orthopedics & Traumatology, The University of Hong Kong, Hong Kong SAR, China. 2 Department of Orthopedic Surgery, Beijing Navy General Hospital, Beijing, China. Background: Spinal fusion is one of the most commonly performed procedures on the spine. However there are known long term effects on the juxta-fusion segments. Many non-fusion strategies have been attempted in the past 2 decades aiming at preserving the stability, mobility of the spinal segment while relieving the clinical symptoms of neural compression. The authors have over the past 15 years performed a series of experiments in primates and have recently conducted a pilot trial in the human. Objectives: This is a report on the history of the development in the experimental model and the 6 Predavanja počasnih članova

9 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION early clinical results of a pilot series of disc allograft transplantation in the human. Methods: Eight patients, 6 with degenerative and 2 with traumatic cervical disc protrusions, underwent fresh frozen disc allograft transplantation. The longest follow up was 68 months. Results: The average operating time was 1.8 hours and blood loss was 93 mls. There was no clinical evidence of rejection of the allograft and no immunosuppressive agent was used. All patients had relief of the preoperative neurological symptoms. The mean JOA score improved from 8 preoperatively to 13.2 at the final follow up. None of them had significant neck pain requiring analgesics. Bony union of the endplate interfaces was seen at 2 months postoperatively. Radiological examination revealed moderate loss of disc height but the segments remained mobile on dynamic radiographs even at 5 years postoperatively. One additional observation was the ability of remodeling of malpositioned grafts with time without compromising outcome, a significant advantage over artificial disc replacements. Conclusions: Intervertebral disc allograft transplantation appeared to be a viable alternative to spinal fusion or artificial disc replacement. Summary: Intervertebral disc autograft and allograft transplantation was developed first in a bipedal animal model with promising results. A pilot clinical trial was performed in the cervical spine of 8 patients. At a longest follow up of over 5 years, all patients remained neurologically intact, the grafted segment remained stable and mobile although there was some reduction in disc height. EARLY ONSET SCOLIOSIS AND THE GROWING ROD SYSTEM Keith DK Luk Tam Sai Kit Chair in Spine Surgery Chair Professor & Chief of Spine Division Dept of Orthopedics & Traumatology The University of Hong Kong The growing rod system is one of the non-fusion strategies in the management of early onset spinal deformities. It can be considered as an internal brace of the spine which should not only permit and guide spinal growth but also be able to maintain spinal length and correction of spinal deformities as the child grows. The former is a passive process whereas the latter is an active process. It is indicated in the immature spine that has significant remaining growth potential and with documented or predicted deformity progression, including congenital scoliosis and early onset idiopathic scoliosis. At the completion of growth it is expected that the instrumented segment will require a definitive fusion. The concept of growing rod is not new but recent development of such instrumentations has expanded the applications even to correction of rigid deformities in the more mature patients taking advantage of the viscoelastic property of the spine. To avoid spontaneous ankylosis from Honoured Members Lectures 7

10 subperiosteal dissection typically the instrumentation is implanted subcutaneously or intramuscularly with anchoring points made at the horizontal vertebrae cranial and caudal to the segment to be corrected particulary when a double-rod system is used. This often would involve a much longer segment of the spine beyond the primary deformity. If the primary aim is to obtain the most correction of a coronal deformity while involving the shortest segment the author prefers to use a single rod distraction system on the concave side. One should be mindful of the sagittal alignment to avoid a flat back. One of the main disadvantages of the growing rod system is the need for repeated, though minor, distraction surgeries at 6-12 monthly intervals under general anesthesia. This also leads to increased risk of wound and soft tissue complications. Recently a new device has been developed that enables non-invasive actuation of an internal motor using an external magnet. It also permits more frequent smaller rod lengthening that better matches the physiological growth rate of the individual spine. TREATMENT OF UNSTABLE TOTAL HIP ARTHROPLASTY K. Knahr, S. Leder Dislocation following total hip arthroplasty is a severe complication affecting the patient as well as the surgeon. Looking at registry data prosthesis dislocation is the second most complication of conventional hip replacement. Prevention is the best strategy to reduce incidence. There are several risk factors related either to patient, surgery or implant. This paper analyses all the different reasons for dislocation. Furthermore the results of surgical and non-surgical treatments are evaluated giving final conclusions how to prevent dislocation or to select the best option for successful treatment. AVASCULAR NECROSIS OF THE FEMORAL HEAD: PATHOGENESIS, CLASSIFICATION & MANAGEMENT Panayotis Soucacos SEVERE OPEN PELVIC FRACTURES: GUIDELINES FOR TREATMENT Luke Leenen FUNCTIONAL MUSCLE TRANSFER Milan Stevanović 8 Predavanja počasnih članova

11 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LOWER EXTREMITY SALVAGE IN THE TRAUMA PATIENT: CURRENT STATE-OF-THE-ART Branko Bojović CUSTOMISED HIP AND KNEE REPLACEMENTS IN YOUNGER ADULTS Mr Henry Dushan Atkinson, Mr Paul Jairaj, Mr Paul Culpan, Mr Ian D McDermott North Middlesex University Hospital, London and London Sports Orthopaedics The annual numbers of implanted hip (THR) and knee (TKR) replacements continue to rise. In ,000 knees and around 89,000 hips were replaced in the UK. This number is predicted to continue rising, with an estimated 3-fold increase in the annual number of TKRs, and a 50% increase in the annual number of THRs by The proportion of younger patients needing joint replacements is also increasing with 40% of knees and 30% of hips now under 65 years. These younger patients are also now 20% heavier, more physically active, living 25% longer and more educated than previously % of all TKR patients are unhappy with their outcomes, due to poor function, stiffness, pain and loss of motion. Navigated surgery has not reduced these problems. Registry data show that this is even more the case with younger patients with higher failure and revision rates. THR patients though usually happy, often limp and have leg length discrepancies, which can compromise function. Current methodology uses a one size fits all philosophy with off the shelf implants, which generally don t fit the patient. Only 30% have normal hip anatomy and the surgeon often compromises on offset, version and leg length in order to achieve stability. TKRs are often under/ oversized, with many mismatches including patellar overstuffing and mid flexion instability. The solution may be 3D CT planning to identify anatomical variation, allow for virtual surgery at the planning stage, and to obtain a best fit; and then implantation of 3D printed fully customised and patient-specific implants that fit each individual. We present our single centre early series of 240 customised Symbios SPS modular and Evolution THRs, and 90 Conformis i-uni, i-duo and i-total TKRs. Honoured Members Lectures 9

12 CONGENITAL PSEUDOARTHROSIS OF THE TIBIA TREATED BY FREE VASCULARIZED FIBULA GRAFT Satoshi Toh, MD, PhD Hirosaki University Hospital., Hirosaki, Japan Congenital pseudoarthrosis of the tibia (CPT) remains one of the most difficult conditions to treat in pediatric orthopaedic surgery. Objectives of my talk are to introduce our procedure of a free vascularized fibula graft (VFG), and to talk about long-term results of our cases. From 1984, we performed VFG for 11 patients with CPT. In 4 cases we reconstructed only the tibia. In the remaining 7 we simultaneously reconstructed the affected tibia and ipsilateral fibula with a folded VFG to prevent valgus ankle. Although casts or unilateral external fixators were applied, the graft sometimes fractured. Therefore, in the recent cases an Ilizarov external fixator was used for immobilization expecting bone hypertrophy and improved incorporation of the graft. Results: The follow-up length is from 6.5 to 30 years with an average of 19.6 years. 8 cases are over 18 years old at present. Initial bony union of the tibia and the graft was achieved within about two months in all but 3 cases, in which additional bone grafts resulted in bony union at 9, 28 and 33 months. In 8 cases, the average periods for fitting the cast or external fixator were 4.9 months and in the remaining 3 cases, it was 24 months. In 8 cases, age at present are over 18 years olds and all patients can walk without a brace. It took from 9 months to 36 months (average, 17 months) until a brace was no longer required for walking. In 2 cases, they used brace for 11.4 years and 16 years, but only when outdoors. In the remaining one case, I could not achieve the functional lower leg. From our cases, it was revealed that maximum deformity after VFG influence the clinical course. Conclusion: For short non-weight bearing periods, preventing fracture of the grafted fibula is important. To prevent fracture, the tibia should be reconstructed mechanically strong and good alignment. Using of the Ilizarov Ex-Fix is preferable not only in the primary operation but also for delayed union case or complicated cases after VFG. 10 Predavanja počasnih članova

13 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION SUPRAPATELLAR NAILING OF TIBIAL FRACTURES - INDICATIONS AND TECHNIQUE Joerg Franke Intramedullary nailing is the golden standard in the treatment of closed and grade I or II open tibial shaft fractures. The results of intramedullary nailing in the treatment of proximal metaphyseal tibial fractures are frequently affected by a postoperative malalignment. In contrast, open reduction and internal fixation of these fractures yield to a comparatively higher rate of postoperative infections. This complication is a consequence of the severe soft tissue trauma and the higher rate of open fractures which occure commonly in the context of tibial fractures. Intramedullary tibial nailing is usually performed via an infrapatellar approach. The patients positioning must allow more than 90 of flexion in the knee to realize an optimal exposure of the correct entry point. The flexion of the knee joint leads to a pull of the patellar tendon on the proximal fregment, which causes the characteristical Apex Anterior Angulation of the proximal fragment. This dorsal tilt represents together with the valgus deformity the most frequent types of malalignment due to intramedullary nailing of proximal tibial fractures. After using the infrapatellar approach, the soft tissue injuries may additionaly compromise the results of intramedullary tibial nailing. The mechanism of fracture appearance is a direct impact (bumpers fracture), which leads frequently to a destruction of the soft tissue coverage next to the infrapatellar approach. The suprapatellar approach was introduced to improve the fracture reduction and to prevent a malalignment during intramedullary nailing of proximal extraarticular tibial fractures. During the procedure the knee is positioned in 20 of flexion, what results in a neutralisation of the traction forces of the quadriceps muscle with a reliable prevention of an Apex Anterior Angulation of the proximal fragment. An additional advantage of this technique is the regular existing distance between the soft tissue damage and the scin incision with the possibility to avoid a further impairment of the soft tissue integrity. The treatment of tibial shaft fractures and fractures of the distal third of the tibia can also benefit from the suprapatellar approach, if the soft tissue damage extent to the infrapatellar region. The technique of suprapatellar nailing and different indications will be presented. Honoured Members Lectures 11

14 CURRENT EVOLUTIONS IN MEDICAL AND ORTHOPAEDIC PUBLISHING Marius M. Scarlat, MD, PhD Editor-elect of International Orthopaedics Medical publication became a very important part of our profession. Scientific papers are essential for the progression and the formation of a medical specialist and the peer-reviewed Journals are still the only accepted reasonable organizations that could promote and demonstrate research and progress. They are opposed to the so-called grey literature that arise from independent publications, conference proceedings, talks in meetings, non-indexed reviews, internet blogs, i.e. New forms of peer-review publications such as the Open-Acces Journals are growing and they offer alternative solutions for free access after pay-per-submission that are different from the traditional pay-per-view in established publications. The evaluation of the visibility, power, impact and ultimately of the value of an article, discipline, journal is also changing and this is related to the multitude of tools that allow to measure, qualify and classify someone s work. Since more than fifteen years now International Orthopaedics publish online on the SPRINGER portal ( at least six months before the paperback edition ( all the authors and the subscribers having a privileged access with a log-on protocol granted by SPRINGER Europe). Since March 2OO8 the Journal is edited completely «online» since the submission up to the publication with Manuscript Central that is an excellent electronic tool providing fast workflow and online editing. Currently we abandoned the traditional paper drafts and we use exclusively the electronic editing up to the final paperback edition that is released regularly. Intl Orthop publishes currently twelve issues a year, representing between 35O and 4OO articles on about 24OO pages. The original research increases also, it is currently of 53% vs. 47% technical notes, case reports, letters to the Editor, MRI and radiology reports, book abstracts, etc). The delay between the submission and the publication ranges currently between six and twelve months, due to the increasing notoriety of the Journal, but the publication online reduced this up to three months due to the Electronic management. The online first system made possible for a paper released in the electronic form to be used as a reference immediately with a unique DOI number. All the articles can be referred at instantly. The current trends of development in our Journal are multi-directional and specialized. The Scientific Committee includes a prestigious team of orthopaedic surgeons involved in academic, clinical practice and research from all over the world. The Editor s team keeps up to date in various branches of scientific publishing, including active participation in academic meetings and in committees involved in publication strategy, methodology and ethics. The reviewers are trained and follow specific protocols for how to and why to in order to help authors in generating up-to-date literature in respect of the scientific methodology and truth. The Vancouver style and the Helsinki statements concerning the methodology for clinical research are respected for every paper published and the recommendations for authors were adapted in order to meet all this criteria. A few years ago Intl Orthop included compulsory 12 Predavanja počasnih članova

15 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION information related to the eventual involvement of the authors in the orthopaedic industry and a statement précising this aspect is also published with each Journal Article. Starting 2OO8 a new classification concerning the levels of evidence was adopted by the researchers around the globe included in addition to all paper describing a clinical research and the authors will have to follow the Cochrane criteria for statistical treatment and meta-analysis and the original David Sacket recommendations for the level of evidence ranking. The system is employed by several publications categorizes each article as one of five levels (I, II, III, IV, or V) on the basis of its design and as one of four different types on the basis of its content. (therapeutic, prognostic, diagnostic, economic or decision analysis). Even that this way of grading and ranking papers seemed very American we felt that bringing in competition different methods of work will result in increased quality in clinical research. As Wright observes The goal of implementing the rating system is to introduce both authors and readers to the notion of levels of evidence and to stress the importance of using level-of-evidence rating as a guide in the interpretation of a clinical paper. (Ref: Wright JG, Swiontkowski MF and Heckman JD. Introducing levels of evidence to the journal. J Bone Joint Surg Am. 2003;85:1-3) The number of citations and downloads are increasing constantly since the web connexion www. Springerlink.com, opening to all countries outside Europe. The notoriety of the authors in Europe and abroad is also increased using the new tools for communication. The innovation and literary production are strongly related and one of the goals for our Editors is also to keep the gate open for new authors and for new ideas. Cultural particularities strengthens the SICOT and our Journal! The case of our old continent is typical it includes more than fourty-five countries and the European Union relies today twenty-seven different countries speaking twenty-two official languages. The diversity of the national cultures in the countries is highly provocative for the intellectuals. The quality of the orthopaedic science shows a high diversity and disparities between countries. The English proficiency is also unequal between countries and between individuals. However, proper scientific English is a requirement for publication. That is why our Journal uses a correction system allowing criteria for determining the quality of the English writing, and if necessary, we could decide either to send back a paper to its authors for style correction (if the quality is shocking) or to take responsibility for making English corrections before a final version is released. This method of treatment opened for us the gate for more papers coming from all over the world and we are extremely proud of the high diversity and multi-cultural openings in our publication. The origin of the submitted papers in our Journal is really international. The main contributors come form Germany and the the United Kingdom, but recently there is a huge publication strengthening from China as well as from from India, Japan, Eastern Europe and the United States. The analysis of the submitted papers and their outcomes account a 75% overall rejection rate and over 8O% of the accepted papers returned for modifications. The acceptance «as it is» is related to the reviewer standards of acceptance A current campaign for Reviewers Education is going on. Computer use is unequal between medical schools worldwide. This ability increased during the last decennia in many countries but is insufficient for workflow purposes in many cases. Our Honoured Members Lectures 13

16 strategy in this respect was to allow newcomers in the reviewer s team and to train them for a better use of the computer tools. The matter of measuring performance is related to the scales used. This is depending on the Institutions that are dedicated to this task and to the way of ranking. Here are the major points to remember: THE INSTITUTIONS Index Medicus (IM) was a comprehensive bibliographic index of medical scientific journal articles published from 1879 to It was initiated by John Shaw Billings, head of the Library of the Surgeon General s Office, United States Army. This library later evolved into the United States National Library of Medicine (NLM). In the 1960s, the NLM created MEDLARS, a bibliographic database, which became MEDLINE. The Web of Knowledge (formerly known as ISI Web of Knowledge) is an academic citation indexing and search service, which is combined with web linking and is provided by Thomson Reuters. Web of Knowledge covers the sciences, social sciences, arts and humanities. It provides bibliographic content and tools to access, analyze, and manage research information. The Journal Citation Reports (JCR) is an annual publication by the Science and Scholarly Research division of Thomson Reuters. It has been integrated with the Web of Science and is accessed from the Web of Science-Core Collections. It provides information about academic journals in the sciences and social sciences, including impact factors. The Science Citation Index (SCI) was developed in 1961 for Genetics and proposed by Garfield E. Citation indexes to science: a new dimension in documentation through association of ideas, Science 122(3159): (1955). This author originally Introduced the idea of an Impact factor for scientific references. A journal s impact factor is based on two elements: the numerator, which is the number of citations in the current year to any items published in the journal in the previous 2 years and the denominator, the number of articles (source items) published in the same 2 years. The Tools - The Impact Factor (for Journals) - The Usage Factor - The Journal Performance Indicator (for Journals) - The Hirsch Index (for Authors) - The number of citations (for Authors) - The number of downloads (for authors and journals) The Journal Impact Factors are published each summer by Thomson Reuters via Journal Citation Reports. Impact Factors and ranking data are presented for the preceding calendar year. These metrics help to measure research influence and impact at the journal and category levels, and shows the relationship between citing and cited journals. 14 Predavanja počasnih članova

17 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION The SPRINGER Usage Factor is calculated similarly to the Impact Factor. For a given Journal the usage of papers published in 2012 and 2011 is divided by the number of articles published in the same period. The Usage factor is a measure reflecting the average number of downloads per article. Downloads in 2012 of articles published in: 2012 = 17, = 8,690 Sum = 26,522 Usage Factor = Usage Factor 2011 Usage Factor Google h5 Google has produced another tool for researchers. h5 gives information on journals rather than articles. This metric is based on the articles published by a journal over the previous 5 calendar years with a minimum of 100 articles in this period. If a journal publishes 100 articles sooner, an h5 Index can be calculated earlier. h is the largest number of articles that have each been cited h times. The h5 Index therefore cannot be dominated by one or several highly cited articles. As for example: The h5 Index for the a Journal is 6, i.e. there were 6 articles published between 2007 and 2011 that have each been cited at least 6 times. One of the methods for continuous increase of quality in a medical speciality is to communicate, read and eventually publish excellent papers in the scientific journals. In fact, in meetings one can definitely see excellent communications that will never become a written paper, as well as poor quality material that will be developed until publication is proposed. In this respect our goal as editors was to participate in scientific meetings in order to discover new talents, new ideas and prospectives and encourage further academic developments. International Orthopaedics organizes yearly a meeting during the SICOT congress to educate the potential writers. Researchers are increasingly being evaluated by the impact of their research, manly with the impact factors of the journals they publish in, but also by specific measures such as individual citation counts (the Hirsch number and lately the Index Copernicus, Scopus citations score, Google scholar or other notoriety indexes). But, as very nicely observed some authors The race for publications in high ranked Journals and for funding may produce false statements and over-rating of certain studies that may be leading to improper scientific content. In this respect, our goal as Editors is to help evaluation and increase writer s access for publication. We strongly feel that in a changing world the monopole of knowledge is no more a matter of how prestigious the original institution was or how stable and defined was the work place at the University. We feel that those new tools that bring Internet and open libraries as well in a modern high-tech institute as in developing areas will change and democratise science and health care. The standards are in continuous move and they improve in almost all the places reached by access to knowledge. In this new world the young orthopaedic specialist brings his cell-phone, palm-top and laptop computer. He is able to learn move for training in several places, make several fellowships, settle in another country, being often polyglot. He is able to analyse series of patients using logic tools Honoured Members Lectures 15

18 and informatic equipments. He is able to perfectly read and write in English, keeping in touch with colleagues worldwide and sending pertinent literature to peer-review journals. He can be independent and useful for his community. He reads the news on the Internet and keep informed about his speciality with RSS real-time flux and electronic subscription. This new specialist is our contributor and our reader. This individual s continuous upgrade is our final goal. THE REVERSE SHOULDER ARTHROPLASTY - CONCEPTS, THREATS AND TRENDS Marius M. Scarlat, MD, PhD Deputy Editor of International Orthopaedics Clinique Chirurgicale St Michel 831OO TOULON, France Mail : mscarlat@wanadoo.fr http: Abstract: The Reverse Arthroplasty became a major concept and solution in current shoulder surgery. Since its description following the principles of Paul Grammont several tenths of thousands of implants of this type were inserted in patients suffering from diverse shoulder conditions. The concept of using a medialized center of rotation on the glenoid face was developed in Dijon based on anatomic and clinical studies of the shoulder function when the rotator cuff is irreparable and the deltoid muscle is the only remaining power source of elevation. The main indication was the cuff tear arthropathy associating arthritis with irreparable cuff lesions. The 1st generation Trumpet prosthesis used a excentered glenosphere that was cemented around the glenoid and scapular neck with a non-modular polyethylene humeral cup. The 2nd generation Delta introduced cementless fixation of the glenoid baseplate that was called métaglène by Grammont, augmented with screws, and a modular humeral component. The glenosphere was hemispherical. The applications have been extended since the late 90s to diverse shoulder reconstructions including tumour surgery or different failures after prosthetic or non-prosthetic previous repairs. Other indications included treatment of chronic shoulder dislocations and arthritis associated with instability. The first and the second generation Reverse Shoulder Arthroplasties are not adapted to the glenoid neck variability, which can result in a high percentages of failures. The failures are mainly related to mechanical problems such as glenoid notching, resulting in eventual instability and loosening. The critical analysis of failures created the need for new studies based on the anatomical behaviour of a reverse shoulder implant. 3rd generation implants from Dijon have an arc subtended that is greater than a hemisphere providing contact between the glenosphere and the humeral cup medial to the glenoid and below the scapular neck. Current implants came from different manufacturers and follow the same concept of a reverse ball and socket fixation with different geometric designs. They provide a transformation of the compromised natural shoulder into a new constraint joint able to empower a functional but weakened deltoid, dispensing the effort of the suffering or compromised rotator cuff. This type of arthroplasty became very popular among shoulder specialists. As in every type of 16 Predavanja počasnih članova

19 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION surgery, it may result in general or specific complications. It is accepted that most complications involve the glenoid side of the RSA but humeral complications, as well as fatigue fractures of the acromion or of the scapula have been described. The most common problem is the glenoid notching that is a osteolysis of the inferior pillar of the scapular neck resulted from abutment of the humeral polyethylene in adduction. The failure rate is significantly higher when the RTSA is inserted for revision. The clinical follow-up in the most ancient series is inferior to ten years and the occurrence of complications in the literature ranges from 17% to 65% depending on the indications and on the type of implant. In a recent study we identified two hundred and forty papers concerning the RTSA and published between 1996 and Over eighty papers describe complications with this type of implant. A list of available prosthesis according European and US standards, CE and FDA approved, was conducted on the basis of information provided by the manufacturers. Data from the literature does not allow realizing a meta-analysis. The inventory of best practices shows excellent results in the short and medium term in specific indications, while the number of complications varies between 10 and 65% on long-term series. Complications can be classified into A) non-specific as infections (superficial and deep) phlebitis, hematoma, neurological complications on the suprascapular, radial, axillary nerves and B) specific complications associated with the RTSA 1) From the glenoid side (intraoperative fracture of the glenoid and acromion, late fracture of the scapula, conflicts at the scapular neck (notching), glenoid loosening, dissociation of the glenoid component (snatching of the glenosphere), Fractures of the glenoid baseplate. 2) From the humeral side (deterioration of the metaphyseal part, humeral loosening, instability of the shoulder, stiffness with limitation of the external and/or internal rotation. 3) muscular complications with fatty degeneration of the deltoid. Additionally we have identified d) specific situations related to a type of implant such as the disassembly of the humeral or the glenoid component, dissociation of the polyethylene humeral plate, dissociation of the metaphysis and osteolysis of the tuberosities. The integration of results from different clinical series is difficult because of the lack of a repository and the multitude of implants used. Therefore the indication for RSA needs careful preoperative evaluation and its use should be exceptional in patients younger than seventy years of age. Clinical and Radiologic outcomes with the 1st, 2nd and 3rd generation RTSA are analyzed with longitudinal follow-up of cases up to eighteen years. Different clinical cases and demonstrations are discussed in detail. Honoured Members Lectures 17

20 OSTEONECROSIS OF THE FEMORAL HEAD Konstantinos Malizos Osteonecrosis (ON), also known as avascular or aseptic necrosis, is a debilitating clinical entity, most commonly affecting the femoral head (ONFH). It continues to be a challenge to Orthopaedic surgeons and to researchers, without a major breakthrough at the basic science and clinical level in the last few years. However, there has been progress in the molecular and the imaging diagnostic tools, combined with refined and extensively tested surgical techniques for either joint preservation or replacement. The prevalence of the ONFH remains unknown, but it is currently diagnosed with an increasing incidence in young adults in their 30s and 40s, affecting both hips in more than 72% of the cases. Without specific treatment 85% will progress to the collapse of the articular surface and will eventually require total hip arthroplasty (THA), which is not desirable for this age range. ONFH accounts for 5 12% of all THA s. Every year with a considerable socio-economic impact throughout the patient s life, as they often need to alter their work and leisure activities. PERFORATOR FLAPS FOR THE TREATMENT OF INJURED EXTREMITIES Prof. Alexandru Georgescu, M.D., PhD The use of top-quality tissue in covering posttraumatic tissue loss, and precocity in restoring function, are major prerequisites for obtaining a good surgical result. Nowadays, the employment of more aggressive techniques has become the rule in dealing with emergency reconstructive interventions. The current availability of a great number of both simple and complex flaps, both as free or local/regional flaps, has spurred the development of the concept of the emergency all-inone reconstruction. Lister promoted the concept of emergency free flaps, referring to those flaps used within 24 hours following the debridement. Godina extended that time to 72 hours ( early free flap ). In 1999, Ninkovic introduced the primary free flaps (12-24 hours from debridement). We added to these classifications a new category-the immediate emergency flaps, what means performing a flap together with the reconstruction within the same surgical stage. The use of immediate emergency flaps is recommended in very complex lesions with partial or complete amputation of a limb segment, because avoids difficult iterative surgeries. In upper limb, the earlier the reconstruction of the limb segment, the better the final functional result. The debridement must be carefully performed to achieve preservation of lasting function; it should respect the involved structures, but should be sufficiently aggressive so as to insure the preservation of only those tissues with a certain degree of viability. The tissues preserved are not yet affected by any inflammatory phenomena; so, they can be reconstructed and covered immediately, preventing the irreversible desiccation and potential necrosis of the denuded elements. For coverage, the free flaps are the most recommended, but sometimes also a local or regional flap can be successfully used. In very complex defects, a flow-through or piggy-back procedure can be used, but also functioning muscle transfers or composite flaps, including bone, tendons, 18 Predavanja počasnih članova

21 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION and nerves. The discovery of perforator flaps gives to the surgeons more options and freedom in solving such cases. Generally, it is accepted that the best way in managing such cases is the use of free tissue transfers done as soon as possible after the debridement. We will try to demonstrate the advantages of doing the all-in-one reconstruction in the same step with the debridement, and also the possibility of using, in well-selected cases, the free and local perforator flaps to cover the tissue defects. The sooner the coverage was done, the less numerous the complications we encountered and the better functional results we obtained. No significant differences between the microbial contamination of the wounds covered immediately and those covered after hours, but an increased tendency for vascular spasm in direct relation with the time elapsed until coverage was noticed. Hospitalization lasted from a mean of 18 days for immediate reconstruction, to 24 days for primary, 28 days for early, and 33 days for delayed reconstruction. In conclusion, the perforator flaps represents today the best option in solving the simple and complex defects of the limbs. The local perforator flaps represent a good and safe indication for small and medium defects but, even for largest defects, and especially for those in the distal third of the forearm and lower leg; the main condition is that the lesions are not very extensive, and if incisions and fasciotomy are to be performed, these should be very attentive planed. The main advantages of local perforator flaps are: the same operative field, the replacement of like with like, the respect of main vessels, the possibility of harvesting of such flaps even based on disrupted and/or sutured vessels. HEMI OR TOTAL ARTHROPLASTY IN FRACTURES OF THE FEMORAL NECK Pierre Hoffmayer REVERSE TOTAL SHOULDER ARTHROPLASTY: PANACEA OR PROBLEM? Pierre Hoffmayer PATELLAR INSTABILITY - CHOICE OF BEST SURGICAL TREATMENT Zlatko Temelkovski Honoured Members Lectures 19

22 AUTOLOGNA KONDICIONIRANA PLAZMA (ACP) ISKUSTVA NAKON TRI GODINE KLINIČKE PRIMJENE Aleksandar Jakovljević Uvod: Novi modaliteti liječenja povreda i oboljenja lokomotornog sistema imaju za cilj ubrzavanje liječenja te potpuno izlječenje ili pokušaj liječenja određenih oboljenja ili povreda koje nije moguće sanirati do sad prihvaćenim i poznatim metodama.jedna od relativno novih i nedovoljno medicinski istraženih metoda jeste autologna kondicionirana plazma. Autologna kondicionirana plazma (autolgous conditioned plasma ACP) ili plazma bogata trombocitima (plasma enriched platelets PRP) predstavlja upotrebu derivata vlastitie krvi kod povrijeđenih i oboljelih, a u svrhu indukcije procesa zarastanja. ACP je jednostavno rečeno liječenje vlastitom krvlju povrijeđenog ili oboljelog koju brzim laboratorijskim procesom dovedemo do stanja stvaranja ćelija koje imaju sposobnost indukcije regeneracije. Faktori rasta igraju ključnu ulogu u započinjanju i kontroli kompleksnog procesa sanacije povreda i oboljenja. Mnogi od ovih faktora se oslobađaju u trombocitima i aktiviraju se pri povredama ili oboljenjima. Kad se desi povreda ili oboljenje oslobađaju se faktori rasta kao što su trombocitni faktor rasta (PDGF platelet derived growth factor), transformirajući faktor rasta (TGF-transforming growth factor), insulinski faktor rasta (IGF - insulin growth factor), fibroblastni faktor rasta (bfgf fibroblast growth factor), vaskularni endotelijalni faktor rasta (VEGF). Oslobađanjem ovih faktora rasta (kod ACP njihov broj raste do 25x u odnosu na punu krv) započinje proces saniranja oboljenja ili povrede. Proces ide od proliferacije i diferencijacije različitih vrsta ćelija kao što su fibroblasti i hondroblasti te stvaranje matičnih formacija za proizvodnju kolagena i proteoglikana uz stimulaciju angiogeneze. Ovaj proces je različit od prirodnog imunog odgovora na povredu i oboljenje kada je proces regulisan neutrofilnim leukocitima, proteazom i antimikrobnim peptidima. Dodavanjem ACP gdje je broj trombocita veći od pune krvi od 2-10 puta neutrofilni proces se blokira i dešava se prirodni process zarastanja sa stvaranjem novih ćelija i krvnih sudova dok se inhbira bolna inflamacija. U radu prikazujemo rezultate liječenja autolognom kondicioniranom plazmom u protekle 3 godine. Materijal i metode: U periodu do u Bolnici Stetik Banja Luka ukupno smo liječili 384 povrijeđena i oboljela pacijenta metodom aplikacije ACP na mjesto povrede ili oboljenja. Od oboljelih i povrijeđenih je uzimana krv u količini od ml sa ili bez natrium citrata kao antikoagulansa metodom klasične venepunkcije iz kubitalne vene. Nakon toga je krv centrifugirana ta nakon završetka centrifugiranja odvojena je ACP od ostatka krvnih elemenata. Aplikacija ACP je vršena na klasične opisane načine kao i kod aplikacije lijekova i dijagnostičko terapijskih procedure iz oblasti ortopedske hirurgije, Rezultati: Ukupno smo liječili 383 pacijenta sa oboljenima i povredama lokomotornog sistema: vratna kičme (4 pacijenta), ramena i nadlaktice (47), lakta (41), podlaktice i šake (9), slabinske kičme (14) kuka (6), natkoljenice (48), koljena (138), potkoljenice (23), Ahilove tetive (23), skočnog zgloba i stopala (30). Dijagnoza je postavljana na osnovu anamneze, kliničkog, UZ, RTG ili nalaza MR nalaza. Aplikacija ACP je vršena 3x u razmaku od 5-10 dana. Prosječna količina dobijene ACP iz 10 ml krvi je bila 2,7 µl (1,4 4,3) sa srednjom vrijednošću trombocita po mililitru u punoj krvi (130 do 20 Predavanja počasnih članova

23 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION 269) i srednje vrijednosti dobijene ACP od trombocita po µl (265 do 973). Aplikacija ACP je radjena sa i bez kontrole UZ. Uz aplikaciju ACP liječenje je podrazumijevalo osnovne principe liječenja povreda i oboljenja i sve poznate metode fiz. terapije. Evaluacija rezultata je radjena na osnovu objektivnih (UZ,RTG i MR) te subjektivnih faktora (bol, pokretljivost, snaga mišića). Rezultati liječenja su klasifikovani kao odlični, dobri i nezadovoljavajući. Odlični rezultati su u više od 80% slučajeva bili kod oboljenja ramena, lakta, koljena, Ahilove tetive, skočnog zgloba i stopala te kod rupture mišića i tetiva. Dobri rezultati su bili kod oboljenja kičme, a nezadovoljavajući rezultati kod izraženih degenerativnih oboljenja posebno koljena (artroza). Diskusija i zaključak: ACP u liječenju oboljenja i povreda lokomotornog sistema predstavlja metodu sa zavidnim početnim rezultatima i trebalo bi da zauzima značajno mjestu u liječenju pojedinih oboljenja i povreda lokomotornog sistema, a tu prije svega spadaju degenerativna oboljenja, sindromi prenaprezanja te rupture mišića i tetiva. Da bi se potvrdio puni efekat i rezultati ove vrste liječenja neophodno je poznavati procese pripreme i aplikacije autologne kondicionirane plazme, pridržavanje aplikacija kod medicinskih prihvaćenih medicinskih indikacija, a sve ovo potvrditi kompleknim višegodišnjim multicentričnim studijama. Aplikacija ACP mora ići paralelno sa ostalim metodama liječenja lokomotornog sistema, posebno fizikalne terapije iz razloga što jedino ovakvim multidisciplinarnim pristupom možemo omogućiti potpuno saniranje povreda i oboljenja lokomotornog sistema ili subjektivno i objektivno poboljšanje stanja kod povrijeđenih i oboljelih. Ključne riječi: autologna kondicionirana plazma, lokomotorni sistem SURGICAL TREATMENT OF PRIMARY AND METASTATIC SPINAL TUMORS Jordan Saveski Clinical Hospital Acibadem Sistina, Skopje, Macedonia The anterior column of the spine is the most common site for skeletal metastases and rare localization of primary tumors. Anterior spine surgery (ASS) is usually indicated in the treatment. The aim of this study is to present our experience in diagnosis and surgical treatment of the spinal tumors. Material and methods: From 1995 to 2010, 96 patients (pt) with spinal tumors were surgically treated. Metastatic tumors were present in 85 pt, primary spinal tumors in 11 pt. There were 56 male pt and 40 female. Thoracic spine was involved in 68%, lumbosacral in 20% and cervical in 12%. Diagnostic protocol included: history, physical examination, x-ray, CT, MRI, bone san, biopsy (if needed). Neurological deficit was present in 85 pt. Neurological status was graded according Modified Frankel Grading System (A1 3; A2 5; B 14; C 24; D1 26; D2 13; E - 11). Progressive axial pain, spinal fracture, deformity, instability and neurological compromise with motor dysfunction, myelopathy or radiculopathy were most common indications for surgery. Extent of lesion and surgery were determined by Harrington and Tomita scoring system. Probability of Honoured Members Lectures 21

24 survival was evaluated by Tokuhashi Revised Scoring System. ASS only was performed in 84 pt and combined approach in 12 pt. ASS included: corpectomy and wide excision of tumor mass, application of titanium mesh or extendible body and anterior stabilization. Results: Clinical improvement was seen in 80% of the patients. Neurological improvement of at least 2 grades was found in patients with preoperative grade A1-C. The mean postoperative survival period for patients with breast carcinoma, lymphoma was 28 months and 11 months in lung cancer. The rapidity of onset of muscle weakness had the worst prognosis for recovery. Primary spinal tumors had better prognosis than metastatic tumors. Conclusion: Based on these results we believe that patients with anterior spinal pathology, especially those with progressive neurologic compromise caused by cord or roots compression from vertebral collapse or instability should be treated with ASS (decompression, reconstruction and stabilization). The ASS brings benefit to clinical and neurological improvement and quality of life of the patients. COMBINED ACETABULUM AND PELVIC RING FRACTURES J. Saveski 1, N. Trajkovska 1, I. Hasani 2, S. Milenkovic 3 1 Clinical Hospital Acibadem Sistina, Skopje, Macedonia 2 University Clinic for Traumatology, Medical Faculty, Skopje, Macedonia 3 University Clinic for Orthopaedics, Medical Faculty, Nis, Serbia Introduction: Combined fractures of the acetabulum and pelvic ring are result of high-energy trauma and occur in polytraumatized patients. Hemodynamically unstable patient with these injuries present unique treatment dilemmas. The purpose of this study is to present our experience with surgical treatment of combined acetabulum and pelvic ring fractures (CAPRF). Material and methods: During 22 years ( ), 68 pt (15,1% of 446 pt with pelvic ring fractures) with CAPRF were surgically treated. Of all of them 72% were polytramatized, 32% were hemodynamically unstable with average ISS of 30,6 (range 9-66). The most common cause of injury was MVA - 69%, fall from height - 20% and other - 11%. There were 42 male and 26 female pt. PRF were classified by Young-Burgess: APC in 50% (34 pt), LC in 45,6% (31 pt), VS in 2,9% (2 pt) and combined in 1,5% (1 pt). Acetabulum fractures were classified by Letournel - Judet: TR - 23 pt; TR+PW - 2 pt; ABC - 16 pt; ACPH - 12 pt; TT - 5 pt; AC - 5 pt; AC+AW - 2 pt; PW - 1 pt; PW - 1 pt and PC - 1 pt. Follow-up period was 2 years. Initial management was performed by ATLS protocol with priority on life-threatening injuries. Hemodynamically unstable pt were treated by damage control protocol (skeletal traction, Ex.Fix., pelvic binders, C-clamp), pelvic packing, embolization... The high incidence and severity of associated injuries mandates a multidisciplinary treatment approach in the next stage (1st-day surgery). After stabilization of general condition, during silver days, definitive surgical treatment for CAPRF was undertaken by trauma surgeon. ORIF of pelvic and acetabulum fractures was done. Ileoinguinal approach was performed in 44 pt, combined in 14 pt and posterior in 10 pt. 22 Predavanja počasnih članova

25 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION One-stage surgery was done in 48 pt, two-stage surgery in 20 pt. Early mortality was 5,5%. Assessment was done by: physical examination, radiographic (AP, inlet and outlet views for pelvic and obturator and iliac views for acetabulum fractures; CT with reconstructions). Results: The x-ray results on the last follow-up were as follows: excellent in 64,7% (44 pt); good in 14,7% (10 pt); fair in 11,8% (8 pt); poor in 8,8% (6 pt). The final functional results were: excellent in 47% (32 pt); good in 32,4% (22 pt); fair in 11,8% (8pt) and poor in 8,8% (6pt). Conclusion: CAPRF are result of high-energy trauma in polytraumatized patients in most of the cases. Incidence of APC and LC of pelvic ring injuries is similar, transverse and both-column acetabulum fracture are the most common fracture patterns. The treatment is multidisciplinary because of high incidence of associated injuries. The trauma surgeon should strive to achieve anatomic reduction of both the acetabulum and pelvic ring fractures for good functional outcome. TOTALNA ARTROPLASTIKA KOLJENA - KONTRAVERZE, DILEME I STAVOVI Slavko Manojlović Zavod za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Dr Miroslav Zotović Banja Luka. Totalna artroplastika koljena (TKA) je kompleksna, resekciona i ireverzibilna hirurška metoda koja mu vraća bezbolnu funkciju. Cilj nam je prikazati evoluciju hirurškog pristupa u totalnoj artroplastici koljena na preko 1600 operisanih pacijenata, kao i aktuelne dileme u hirurgiji koljena danas, naša opredjeljenja, te da se skrene pažnja na sve bitne momente u preoperativnom planiranju, intraoperativnim problemima, kao i postoperativnom tretmanu pacijenata sa TKR. U našoj ustanovi je u periodu od do avgusta godine urađeno 1638 TKA, uz stalni trend rasta broja operacija. Koristili smo široku paletu implantata najpoznatijih proizvođača: J&J, Biomet, Zimmer, Stryker, Samo Tracking. Naša TKA filozofija imala je evolutivan tok i razvoj koji je pratio krivulju učenja. Ona obuhvata 4 kontraverze, 6 dilema i 9 stavova (Čuvati ili žrtvovati LCP; Resufacing patele: da ili ne, Fiksna ili mobilna tibijalna platforma; Cementno ili bescementno koljeno; Ligamentarni balans; Odnos fleksionog i ekstenzionog gepa; Traking patele; Lateralni pristup kod valgus deformiteta koljena; Izbor implantata u zavisnosti od dobi i zahtjeva pacijenta; Mjesto unikondilarne proteze u primarnoj artroplastici koljena; Radiografska analiza TKA; Registar implantata; Osnovi tretmana infekcije u TKA). Kontraverze podrazumijevaju borbu mišljenja. U toj borbi svako mora odabrati stranu. Dileme su naše sumnje da li ono što radimo poboljšava krajnji ishod liječenja. To su mogućnosti koje ne isključuju jedna drugu, već vode istom cilju. Naši stavovi su i naše odluke i zaključci. Mi smo ih kreirali na bazi principa koji su inače nepromjenjivi, iskustava velikih ortopedija i našeg skromnog iskustva. Honoured Members Lectures 23

26 KONTRAVERZE U LIJEČENJU PRELOMA ACETABULUMA Predrag Grubor, Marinko Domuzin, Simo Bilbija Traumatološka klinika Banja Luka Uvod: Liječenje preloma acetabuluma predstavljaja veliki izazov i dilemu za ortopedskog hirurga. Cilj rada: Cilj rada je da se ukaže na kontraverze u liječenju 96 preloma acetabuluma. Metod rada: Seriju čine 96 pacijenta, srednje životne dobi 40,5 godina koji su zadobili povrede acetabuluma u saobraćaju: 79 (85%), pad sa visine 17 (15%). Politraumatizovanih je bilo 31 ( 32%) pacijenta. Po Judet-Letournel-ovoj klasifikaciji preloma zadnjeg zid imala su 32, zadnjeg stuba 28, prednjeg zida 4, prednjeg stuba 2, transverzalni prelomi 8, zadnji zid i zadnji stub 10, prednji i zadnji zid 6, oba stuba 4, transverzalni prelom i zadnji zid kod 2 pacijenta. Trakcijom je liječeno 14 pacijenata : šest femoralnom trakcijom a osam pacijenata istovremeno femoralnom i bočnom trakcijom. Hirurški je liječeno 82 (86,4%) pacijenta. Kocher-Langenback pristupom se zbrinulo 78 pacijenta a dva acetabuluma Ollier-ovim pristupom. Prošireni Smith-Peterson-ov pristup korišten je 2 puta a Emil Letournel-ovim pristupom 16 pacijenata. Rezultati: Funkcionalni rezultat po Harris hip score hirurškog liječenja kod 82 pacijenta su: dobar 46 (56%), zadovoljavajući 32 (39%) i loš 4 (5%). Rezultati preloma acetabula liječenih trakcijom bili su: dobar 8 (57%), zadovoljavajući 4 (28%), loš 2(15%). Po Brook-ovoj klasifikaciji heterotopnih osifikacija poslije operativno liječenih : 0 0 kod 65 (79%); I-II 0 kod 9 (11%) liječenih, III-IV 0 kod 8 (10%) liječenih pacijenata. Kod pacijenata liječenih trakcijom heterotopnih osifikacija bilo je : 0 0 kod 10 (72%) pacjenta, I-II 0 liječena 3 (22%) pacijenta i III-IV 0 liječen 1 (6%). Zaključak: Kod preloma acetabuluma neophodno je započeti liječenje, odmah uz obavezno uključivanje tromboembolijske i antibiotske profilakse. U liječenju preloma acetabuluma treba primjeniti individualni pristup. Ključne riječi: acetabulum, prelom, terapija 24 Predavanja počasnih članova

27 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION RECENT TRENDS IN THE TREATMENT OF THE SCAPHOID FRACTURES Satoshi Toh, MD, PhD Hirosaki University Hospital., Hirosaki, Japan The objectives of my talk are recent trends in the treatment of the scaphoid fractures including percutaneous screw fixation technique, arthroscopic assisted bone graft technique and these indications. Regarding treatment, the excellent Herbert screw, which I began to use in 1984, has brought great benefits in the field of osteosynthesis. Now, various cannulated screws are also available for use. The screw which I prefer to use now is double thread canulated screw. Actually, operative procedure for scaphoid fractures is based on the Minimally Invasive Orthopedic Surgery (MIOS). From 1988, I started using free hand insertion using the original Herbert screw without open reduction. Recently I prefer to use a dorsal approach which was originally reported by Dr. Slade. For acute stable fractures, conservative treatment with a cast is still standard option. However, long-term immobilization is usually necessary to get solid bony fusion in conservative case. Indications of the percutaneous screw fixation without open reduction for acute stable fractures are three types of patients: those who cannot accept long term immobilization, those who desire to return to athletic activities as soon as possible, and those who also have another fracture in the forearm. Acute unstable fracture is the best indication for this method, but trial reduction should be perfect. It can also be used in cases of Type D1 fibrous union cases when good alignment can be achieved. In the cases of the cystic type fractures, we some time confuse whether BG is necessary or not. For such cases, arthroscopic assisted bone graft with percutaneous screw fixation is recommended. In conclusion, percutaneous screw fixation without open reduction is now standard option in the cases of acute scaphoid fracture as well fibrous union. Correct reduction and proper position of the screw are keys to achieve stable fixation. The dorsal approach is preferable for the scaphoid fractures. IMPAIRED BONE HEALING: CURRENT STRATEGIES Luke Leenen Honoured Members Lectures 25

28 PREDAVANJA PO POZIVU INVITED LECTURES 26 Predavanja po pozivu

29 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION TUMORAL RECONSTRUCTION AND REPLACEMENT OF THE SHOULDER JOINT K. Patrikov, L. Stokov, P. Peyneshki, I. Dimitrov, S. Slavchev University Hospital of Orthopaedics Sofia The purpose of the present paper is to share the authors four-years experience in tumoral reconstruction and replacement of the proximal humerus in cases of malignancy since 2010 in the Clinic of Ocoorthopaedics and Bone Pathology. The method of treatment consists of resection of the humerus through the shoulder joint and its replacement with a custom-made titanium shoulder joint hemiprosthesis. Fifteen patients with primary or secondary malignancies were operated on. Three of the secondary malignancies were metastatic lesions presenting with pathologic fractures. In one case resection of the entire humerus was performed together with a total elbow joint replacement. All the patients had both oncologic and functional follow-up. One local recurrence in a case of chondrosarcoma required limb-ablative surgery. In another case a lung metastasis required pulmonectomy with no evidence of local recurrence. Functional results are not completely satisfying which results from the magnitude of resection and the complete or partial removal of important muscle groups. Nonetheless, this limb-sparing surgery is a method of choice amongst the oncologic procedures by ensuring a limb segment with preserved length and full function of the distal joints and a relatively normal lifestyle. TUMORAL RECONSTRUCTION AND REPLACEMENT OF THE KNEE JOINT L. Stokov, K. Patrikov, P. Peyneshki, I. Dimitrov, S. Slavchev, G. P. Georgiev University Hospital of Orthopaedics Sofia Purpose and objectives: The purpose of the present paper is to study the oncologic results after limb-sparing reconstructive knee replacement, overview of the advantages and disadvantages of the prostheses used, and to assess the postoperative functional results. The object of our study are 18 patients 9 men and 9 women with mean age of 46 years with malignancies of the distal femur or proximal tibia operated on in our institution from 2010 to Postoperative follow-up ranges from 6 to 48 months. Methods: After preoperative planning that defines the tumoral invasion, bone resection is performed together with the eventual soft-tissue extension of the tumor. The mean length of femoral resection was 19 cm and that of the tibia was 14.8 cm. Custom-made reconstructive Invited Lectures 27

30 tumoral prostheses were implanted. Of them, nine had an augmented femoral component and the others had an augmented tibial component. Three of the implants were MUTARS (Implantcast GmbH, Buxtehude, Germany) and the others were Implant (Implant G OOD, Etropole, Bulgaria). Results: In the first postoperative days, supported walking and range-of-motion exercises were initiated. In one patient an infection of the periprosthetic haematoma developed that required debridement an antibiotic treatment. In three patients local recurrence was detected six to twelve months after surgery. Two of those required amputations and the third local excision. One of the patients died after six months due to generalized metastases. Conclusion: The method employed preserves the integrity and function of the knee joint and allows of complete reintegration of those patients in society. REVIZIONE HIRURŠKE PROCEDURE NA ZGLOBU KUKA Prof. dr Dragan Savić, Klinički centar Vojvodine Broj artroplastičnih procedura na kukovima je sve veći sa tendencijom stalnog porasta, kako kod nas tako i u razvijenom svetu, uz rapidni porast broja revizionih intervencija. Razlozi za ovu činjenicu su u tome što je do sada prošao dug period od prethodnih primarnih artroplastika, produženje ljudskog veka, te da sa porastom primarnih procedura raste i broj lokalnih komplikacija. Reartroplastične procedure su mnogo zahtevnije, kako za hirurga tako i pacijenta, i skopčana je za mnogo lokalnih i opštih problema posebno u slučajevima gde postoji gubitak koštane mase. Ovakvi hirurški zahvati dugo traju, gubitak krvi je velik i sam oporavak tj. troškovi lečenja su značajno veći ne samo zbog dužine hospitalizacije, većeg utroška lekova, već i zbog implantata koji su 2-4 puta skuplji u odnosu na primarne. U slučajevima gde postoji gubitak koštane mase je nužno postojanje koštane banke. U zavisnosti od defekata koštanog tkiva, životnog doba i zahteva ugrađuju se bescementne i cementne proteze ili hibridne proteze. Osnovni princip da se zamenjuje samo onaj deo proteze koji je razlabavljen. Obično se radi o aseptičnom razlabavljenju protetskih komponenti mada u manjem broju se radi o infekcija slabog inteziteta kada se zamena implantata može obaviti u dva ili u jednom vremenu. U slučajevima koštanih defekta ugrađuju se koštani alograftovi (masivni, sitni i mleveni grefoni). Broj komplikacija nakon ovakvih hirurških procedura su značajno veći i odnosu na primarne artroplastike. Vertikalizacija ovakvih pacijenata je usporena, a oslonac je od punog do delimičnog u zavisnosti da li su korišćeni koštani alograftovi i vrste implantata. Zaključak: reartroplastične procedure na zglobu kuka su zbog skupih implantata, lekova i tretmana i dugotrajne nesposobnosti za rad veliki zdravstveni i ekonomski problem. 28 Predavanja po pozivu

31 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION ARTOPLASTIČNA HIRURGIJA U REUMATSKIM BOLESTIMA Doc. dr Zoran Baščarević Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Pacijenti koji boluju od reumatskih bolesti veoma rano bivaju izloženi opsežnim degenerativnim zglobnim promenama sa velikim oštećenjem funkcije. Uzroci takvog stanja, pored prirode same bolesti, veoma često nalaze se i u lekovima koje uzimaju (kortikosteroidi, citostatici ). Bol, kao osnovni simptom ovih bolesti, uvek je praćen velikim smanjenjem funkcije usled gubitka obima pokreta, što veoma brzo, često već u ranoj mladosti, dovodi do značajnog ograničenja svakodnevnih životnih aktivnosti. Koncept operativnog lečenja u prošlosti bio je zasnovan na brojnim biološkim procedurama, kojima su deformiteti korigovani, a degenerativni artikularni supstrat rešavan uklanjanjem sinovije i tako zvanim interpozicionim artoplastikama. Usled straha od relativne kratkotrajnosti, veštački zglobovi razmatrani su tek posle ponavljanog neuspeha takvog lečenja. Pa ipak, veštački zglobovi više od šest decenija predstavljaju najbolje rešenje za bolna degenerativna stanja i vraćaju pacijente normalnom životu. Hirurgija veštačkih zglobova, posebno kuka i kolena, napredovala je, uz mnogo osporavanja i kontroverzi, do modernih endoprotetskih sistema. Počelo se od parcijalnih implantata, kojima se menjao samo jedan deo zgloba, da bi se stiglo do totalnih endoprotetskih sistema kojima se mogu zameniti čitavi zglobni, pa i telesni segmenti. Sa protokom vremena pojavio se novi problem u artoplastičnj hirurgiji trajnost implantata. Suočen sa surovom realnošću relativno brze propasti brojnih endoprotetskih koncepata, početni entuzijazam značajno je umanjen. Međutim, usavršavanje hirurških postupaka pratila je nauka o biomaterijalima. Krajem XX veka postala je dominantna, potisnivši hiruršku tehniku u drugi plan. Uspeh nije izostao, tako da se trajnost veštačkih zglobova danas meri decenijama. Pojava mini invazivnih (MIS) operativnih postupaka na početku XXI veka, vratila je rasprave o hirurškoj veštini u ortopedske krugove. Ipak, endoprotetski materijali ostaju glavna tema ispitivanja u aloplastici i bazičnih istraživanja u ortopediji. Pored dugotrajnosti, brzina rehabilitacije i vraćanje normalnom životu posle operacije glavni je razlog globalne popularnosti artroplastičnih procedura. Namera ove prezentacije je da se reumatoidni artitis sagleda sa ortopedskog aspekta te da se iznesu moderni stavovi o operativnom lečenju. Biće prikazane brojne artoplastične procedure na velikim i malim zglobovima oštećenim reumatizmom. Sve operativne procedure urađene su na Institutu za ortopedsko hirurške bolesti Banjica u Beogradu. Ključne reči: reumatoidni artitis, totalna artroplastika Invited Lectures 29

32 INTRAHOSPITALNI MORTALITET POSLE PRELOMA KUKA FAKTORI RIZIKA Branko Ristić Institucija: Klinički centar Kragujevac; Fakultet medicinskih nauka Kragujevac Pacijenti sa prelomom kuka imaju 2-3 puta veću stopu mortaliteta od ostale populacije iste starosne dobi. Bez obzira na sveukupno poboljšanje efikasnosti lečenja ovih pacijenta, u prvih 30 dana posle preloma umre u proseku 13,3% pacijenata, u prvih tri do šest meseci 15,8% pacijenata, u toku prve godine 24,5%, a u toku prve 2 godine 34,5% pacijenata. Od preživelih oko 60% pacijenata sa prelomom kuka u potpunosti povrati sve funkcije koje je imao pre povrede, a 25% zahteva stalnu kućnu negu ili pomoć zbog određenog stepena nesposobnosti. Veliki broj autora pokušava da pronađe prediktore sa visokim stepenom senzitivnosti i specifičnosti, koji određuju krajnji ishod lečenja pacijenata sa prelomom kuka. Smrtnost je najčešće posledica već prisutnih bolesti ili nekih komplikacija koje nastaju u toku lečenja, a veoma je retko direktna posledica samog preloma. Kao potencijalni preoperativni faktori rizika za visok mortalitet najčešće se spominju starosna dob, muški pol, pad u institucijama za negu starih, loša pokretljivost pre povrede, nizak skor aktivnosti u dnevnom životu, ASA skor, mentalni status, više udruženih hroničnih bolesti, dijabetes melitus, i teža kardiološka oboljenja. U nekim radovima se kao mogući prediktivni faktori pominji i vrsta preloma, nizak BMD indeks, nizak nivo albumina u serumu, malnutricija, nizak nivo hemoglobina i mnogi drugi faktori. Ipak, većina faktora i dalje nije identifikovana kao sigurni prediktor visoke smrtnosti, ili su rezultati različitih studija u suprotnosti. Identifikacija pacijenata sa povećanim preoperativnim rizikom od postoperativnih komplikacija ili smrtnim ishodom mogu biti korisna mera u određivanju optimalnog tretmana pacijenata sa prelomom kuka. Ključne reči: Prelomi kuka, udružene bolesti, mortalitet, komplikacije 30 Predavanja po pozivu

33 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION ZNAČAJ UNIKONDILARNE PROTEZE U LEČENJU ANTEROMEDIJALNOG ARTRITISA KOLENA Marko Kadija Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Srbije Izolovani osteoartritis medijalnog kompartmana se često sreće kod pacijenata sa primarnom artrozom zgloba kolena. Hirurški modaliteti lečenja podrazumevaju korektivnu osteotomiju proksimalne tibije, ugradnju unikondilarne proteze ili ugradnju totalne proteze kolena. OxfordTM Partial Knee proteza je dizajnirana za lečenje anteromedijalne artroze. Prednosti unikondilarne proteze u odnosu na ostala dva načina lečenja ogledaju se u manjem gubitku koštane mase, manje invazivnoj hirurškoj tehnici, minimalnom gubitku krvi, bržem postoperativnom oporavku i postizanju boljeg obima pokreta. Metod: U studiju je uključeno prvih 15 pacijenata operativno lečenih na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Srbije u periodu od aprila do novembra meseca 2013 godine sa prosečnim periodom praćenja od 12,5 meseci (10-16). Prosečna starosna dob iznosila je 62 godine, indeks telesne mase 28,8. Operisano je 9 pacijenata ženskog i 6 muškog pola. Rezultati: Prosečna zapremina drenaže postoperativno iznosila je 195 mililitara, devet pacijenata je postoperativno dobijalo analgetsku terapiju od kojih samo četiri pacijenta je dobilo više od jedne doze nesteroidnih antireumatika. Kod svih pacijenata zabeležen je signifikantan pad intenziteta bola u odnosu na preoperativni već petog postoperativnog dana. Četrnaest pacijenata je na kontrolnom pregledu 6 meseci posle operacije imalo punu ekstenziju i fleksiju preko 110 stepeni, dok je jedna pacijentkinja kod koje nije sproveden fizikalni tretman po protokolu imala ograničenost obima pokreta što je zahtevalo ponovnu hospitalizaciju i intenzivno fizikalno lečenje. Zaključak: Na osnovu prvih iskustava možemo zaključiti da precizno postavljene indikacije i dobra operativna tehnika čine unikondilarnu protezu sigurnim izborom u lečenju izolovane anteromedijalne artroze kolena. Invited Lectures 31

34 SIMULTANEOUS BILATERAL TOTAL HIP AND KNEE REPLACEMENT Brigade general, Prof Zoran Popovic Military Medical Academy, Belgrade, Serbia Clinic for orthopaedic surgery and traumatology Total knee arthroplasty and total hip arthroplasty are two of the three surgical procedures with greatest improvement to the quality of the life for most patients: 1. Cataract surgery, 2. THA, 3. TKA. Introduction: Coxarthrosis 3,1% of population ( 42% bilateral), bilateral coxarthrosis. Operative treatment dilema: One-stage procedure or two stage procedure. One stage vs two stage bilateral total hip arthroplasty (THA) continues to provoke controversies, with perioperative complications representing the most significant issue One-stage procedure advantages: Shorter stay in hospital, Lower cost, Decreased risk of complications related to anestesia. One-stage procedure disadvantages: Possibility of increased risk of pulmonary embolism and infection. Indications: Younger patients without joined diseases can be candidates for one-stage bilateral THA without an increase in complications. David Tarity et all. ( Philadelphia ) AAOS San Diego patients, without an increase in complications. Contraindications: The procedure is usually contraindicated in patients with such comorbidities as heart disease, pulmonary insufficiency, or diabetes, and it is absolutely contraindicated in patients with a documented patent ductus arteriosus or septal defect. The primary postoperative concern is that the cardiopulmonary insult associated with two surgical wounds and surgeries can lead to an increase in thromboembolic events. William Macaulay et all. Single-Stage Bilateral Total Hip Arthroplasty Am Acad Orthop Surg, Vol 10, No 3, May/June Cost Efectiveness: The cost for single-stage bilateral total hip arthroplasty is less than that for a two-stage bilateral total hip arthroplasty, with savings predominantly due to reduced length of hospital stay. In US the mean total expenses are higher in the two-stage procedure ($64,600) compared with the one-stage bilateral THA ($45,900). Bilateral Total Hip Arthroplasty: One-stage versus Two-stage Procedures. Parvizi, Javad et al. Clinical Orthopaedics & Related Research: December Volume Issue - pp Military Medical Academy, Bilateral THA series, From january to october in MMA Orthopaedics and traumatology Clinic 164 bilateral THA in single procedure was performed, Patients number 164 ( 328 THA). Military Medical Academy, Bilateral THA series - one stage procedure, Male 68 ( 41,67%), Female 96 ( 58,33% ), Average age 51,53 ( 26 to 74 years ). 32 Predavanja po pozivu

35 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Etiology: Coxarthrosis 115, Rheumatoid arthritis 20, AVN of femoral head 22, M. Bechterew 7, Cementless 149, Cemented 15. Military Medical Academy, Bilateral THA series, From january to october in MMA Orthopaedics and traumatology Clinic 249 bilateral TKA in single procedure was performed. Patients number 249 ( 498 TKA ). Mortality 3. Conclusion: Carefully selected, young and healthy patients, may be candidates for one-stage bilateral total hip and knee arthroplasty without an increase in complications and with lower costs. Published results in refference journals and our experience confirm possibility of one-stage bilateral total hip and TKA in younger patients and in group ASA 1 and 2 without increased risk of postoperative complications. Significance of double dinamization in proximal femur fractures and complex fractures of diaphiseos of the femur. ZNACAJ DUPLE DINAMIZACIJE KOD PRELOMA GORNJEG OKRAJKA I KOMPLEKSNIH PRELOMA DIJAFIZE FEMURA B.M. Mitkovic, S. Milenkovic, I. Micic, I. Kostic, M.M. Mitkovic i sar. Klinika za Ortopediju i traumatologiju KC-a Niš Aims: It seems that dynamisation in the long axis of the femur and in the axis of the femoral neck - DOUBLE DYNAMISATION is method which encourages bone union of fractures of the upper part of the femur. Dynamisation in the long axis of the femur has already been recognized as important. Dynamisation is happened in about 15-25%, according to the literature, but we still can not predict which patient or fracture will need dynamisation. The aim of this study is to present one new selfdynamisable implant and method. Material and Method: Between 2000 to 2008, 849 patients with 871 fractures receiving selfdynamisable internal fixator developed by Mitkovic, for proximal, diaphyseal and distal femur fractures were included in the study. Results: The average operative time was 44 minutes (23-119), average fluoroscopy time was 12 seconds (6-92) while average blood loss of 90 milliliters (60 to 250 milliliters) when minimally invasive technique used. None of the patients developed complications during the intraoperative period. Healing time was 3.9 months (3-9). Healing was achieved in 99.1%. Superficial infection developed after 7 fixations (0.9%) while deep infection developed in 4 patients (0.5%). The screw breaking occurred 6-18 weeks after 19 fixations (2.6%). Cut out phenomenon happened in 24 cases. Spontaneous axial dynamisation was observed in seventy-one patient (23.8%), 5 millimeters on average (2 to 12 millimeters). Conclusion: SIF is one effective method for the treatment of femoral fractures. This method particularly valuable for treatment of comminuted fractures with regard to minimally invasive surgery. Invited Lectures 33

36 REDUCING MORTALITY FOLLOWING GERIATRIC HIP FRACTURE- SURGEON S PERSPECTIVE Igor Kaftandziev University Clinic for Traumatology, Medical Faculty of Skopje, Republic of Macedonia Throughout the world, life expectancy has risen to well above 70 years. As a result, there is an expected increase in the number of hip fractures in the world and also an increasing demand for treatment of geriatric hip fractures. It is generally considered that in the geriatric patients who sustained hip fracture, the mortality is rising up to 30% during the first year post surgery. Moreover, their ambulation and quality of life are significantly affected by the fracture as only 50% regain their prefracture functional status in terms of ambulatory ability and the need for walking aids. The fundamental goal of management of these patients is to give them a painless and functional limb that allows early weight bearing. In these frail and comorbid patients, whose sensitive equilibrium is easily disturbed, the management of the perioperative phase becomes more important. It seems unlikely that improvements in the single element of fracture treatment, such as the implant or process will result in significantly improved outcome. Instead, improvements in outcomes might be expected when the treatment process as a whole is looked upon as a subject of continuous reevaluation and adaptation. Treatment of elderly patients poses unique clinical challenges and requires strategies that incorporate multidisciplinary input to optimize the patient care, because comorbid conditions frequently determine the outcome of care for the patient. It is clear that the surgeon alone may not be the best physician to manage the comorbid medical conditions. In the past few decades, there have been advancements in the surgical implants in the treatment of geriatric hip fractures. Recently, an improvement in the fixation of osteoporotic femoral head has shed new light in implant designs. Despite all this progress, surgeons gradually realize that other factors may have equally significant influences on patient outcome. In the last years the importance of the timing of the surgery has been emphasized. A careful balance has to be achieved between minimizing the time before operation and spending time to optimize the medical status of the patient. In many parts of the world, a system of orthopaedic trauma services and the organization of the hospital that values prompt treatment of these patients are lacking. At the University Clinic for Traumatology in Skopje, 120 patients with hip fracture of age 65 and above were treated between The patients were divided into two groups: one consisting of the patients operated in the first 24 hours, and other treated after 24 hours. Inclusion and exclusion criteria were defined, comorbidities and previous surgeries were noted. Patients were analyzed in a follow-up period of one year. The average survival time analyzed for one year after the surgery in the group operated within the first 24 hours post injury was days (300.5 to 343.8) and (251.6 to 309.6) days average survival time in patients operated after 24 hours of hospital admission. At one year postoperative follow up a total of 12 patients (20%) who were operated within the first 24 hours of admission died compared to significantly more- 22 patients 34 Predavanja po pozivu

37 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION (36.67%)operated after 24 hours. After one year a total of 80% of patients whose intervention was made in the first 24 hours after admission are alive and only 63% of patients operated after 24 hours of admission. Our results showed that the patients operated within 24 hours after admission have a longer survival time. The number of variables that could be modified by the surgeon in order to reduce the morbidity and mortality is limited. UPOREDNA ANALIZA LEČENJA PRELOMA SKAFOIDNE KOSTI (SNU) KSENOGRAFTOM BOVINOG POREKLA I VASKULARIZOVANIM KOŠTANIM AUTOGRAFTOM Č. Vučković 1, D. Polojac 1, S. Anđelković 1, E. Dubljanin-Raspopović 2, M. Bubmaširević 1 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Klinika za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju KCS, Beograd Nesrasli prelomi skafoidne kosti (SNU) i dalje predstavljaju izazov za hirurga, iako su u literaturi opisane broje metode za njihov tretman. U našem radu, želeli smo da iznesemo rezultate lečenja SNU osteoplastikom ksenograftom bovinog porekla, poredivši ih sa rezulatatima lečenja primenom vaskularizvanog koštanog autografta. Studijom je obuhvaćeno 30 pacijenata. U prvoj grupi (N=15) su pacijenti lečeni osteoinduktivnim ksenograftom Osteovitom, a u drugoj grupi (N=15) pacijenti lečeni vaskularizovanim autograftom. Analizirani su godine starosti, vreme proteklo od povrede do operacije, a SNU su klasifikovane prema anatomskoj, Herbert-Fischer-ovoj i radiografskoj klasifikaciji. Procena rezultata vršena je u smislu srastanja, pojave komplikacija, a funkcionalni rezultati su registrovani Mayo-wrist score-om i DASH upitnikom. Merena je i dužina trajanja operativnih zahvata za obe grupe pacijenata, kao i njihove druge karakteristike. U prvoj grupi pacijenata srastanje je registrovano kod 80%, a u drugoj grupi kod 86,7% pacijenata. Nije registrovana statistički značajna razlika (p=0,50). Mayo score-om (p=0,598) i DASH score-om (p=0,740), takođe nije ustanovljena statistički zančajna razlika. Vreme trajanja operacije je značajno kraće kod primene ksenografta (p<0,01). Primena ksenograta bovinog porekla je jednostavna, relativno kratka i bezbedna metoda, sa dobrim rezulatatima srastanja i prihvatljivim funkcionalnim rezultatima i može da bude primenjena za određene grupe pacijanata sa SNU, u širokom spektru do sada opisanih metoda. Key words: pseudoartroza, skafoid, vaskularizovani graft, ksenograft Invited Lectures 35

38 HIRURŠKO LEČENJE INFEKCIJSKIH STANJA NA EKSTREMITETIMA Čedomir Vučetić 1,2 1 Medicinski fakultet, Univerziteta u Beogradu, Srbija 2 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KC Srbije, Beograd, Srbija Uvod: Hirurško lečenje infekcijskih stanja na ekstremitetima (ISE) je i danas komplikovano i sa dosta neizvesnosti. Za kontrolu ISE važno je rano prepoznavanje i radikalno lečenje. ISE se javljaju kao komplikacija traume, operativnog lečenja, komorbiditeta, imunodeficijencije ili sui generis. Mogu imati akutnu, subakutnu i hroničnu formu, biti lokalna, regionalna i sistemska. Mogu zahvatati meka tkiva, kosti ili oba tkiva. Pristup u lečenju je diferenciran i u razvijenoj kliničkoj slici uključuje i hirurško lečenje. Hirurško lečenje se primenjuje u kontekstu dijagnostike, evaluacije stanja, inicijalne terapije, radikalnog hirurškog lečenja i rekonstruktivnog hirurškog lečenja. Hirurško lečenje se smatra invazivnim i danas su razvijene brojne metode da se olakša dijagnostika, evaluacija i lečenje učini manje invazivnim. I pored izvanrednih rezultata mesto hirurgije nije promenjeno, samo je modifikovano. Opservacija pacijenta sada je aktivnija uz različite vizualizacione tehnike. Cilj: Cilj rada je prikaz kliničkih iskustava, hospitalno lečenih pacijenata koje je uključivalo i hirurške procedure. Metod: Hospitalizovani su pacijenti sa znacima ISE koji su imali neki od znakova: razvijena klinička slika ISE, febrilno stanje, znake ISE i komorbiditet (dijabet, insuficijenciju organsku ili imunološku), znake regionalnog zapaljenja, sistemskog zapaljenja, sepse, hronično mekotkivno, koštano i udruženo ISE. Svi hospitalizovani su hirurški tretirani jednom ili više puta tokom hospitalizacije. Rezultati: Dijagnostičke hirurške procedure bile su: punkcije i male incizije. Inicijalne hirurške procedure bile su: punkcija zgloba, burze, hematoma, evakuacija sadržaja zgloba burse, hematoma; incizija apscesa, nekrotičnog fasciita, nekrektomija parcijalna, debridman, dezartikulacija; radikalni operativni zahvati bili su: postavljanje drenova za kontinuiranu lavažu zgloba kroz kožu, eksploracija sa debridmanom, resekcijom, sekvestrektomijom, kontinuiranom drenažom; amputacije i dezartikulacije. Radjene su sledeće rekonstruktivne hirurške procedure u sanaciji infekcije: aproksimatizacija ivica rane, sekundarni šav, slobodni transplantati kože, lokalni režnjevi. Zaključak: Svako ISE koje ima progress, pored inicijalne terapije zahteva detaljno ispitivanje i hospitalno lečenje, uključujući i hirurške procedure. U hospitalnom lečenju ISE važan je multidisciplinarni pristup lečenju. Ključne reči: Infekcijska stanja, ekstremiteti, hirurško lečenje 36 Predavanja po pozivu

39 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION TOTALNA ARTROPLASTIKA VALGUSNO DEFORMISANIH KOLENA Radovan Manojlović MD PhD, Ivan Perić MD, Dejan Tabaković MD, Igor Zagorujčenko MD, Goran Tulić MD PhD, Marko Kadija MD PhD Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu Valgusno deformisana kolena čine % od ukupnog broja ugradjenih proteza kolena. Postoji saglasnost da je korekcija valgusnog deformiteta teža od korekcije varusnog deformiteta i mnogo radova je objavljeno o ovom deformitetu. Cilj ovog rada je da prikaze rezultate totalne artroplastike kolena sa valgusnim deformitetom tipa IV. U periodu od januara do decembrra 2013., 10 pacijenata sa valgusom tipa IV je operisano od strane istog hirurga, 8 osoba ženskog pola i 2 muškarca. Prosečna starost pacijenata je 71g. Svi pacijenti su imali valgus veći od 20 stepeni, najveći 42, koji je meren na AP snimku u stojećem položaju. Prosečan BMI iznosio je Svim pacijentima je ugradjena primarna proteza kolena. Kod svih pacijenata primenjen je lateralni pristup. Ligamentarni balans je postignut osteotomijom Žerdijevog tuberkuluma, pie crusting iliotibialnog trakta,rilizom poosterolateralne kapsule zgloba inside out tehnikom i horizontalnim rilizom u novou zgloba opisanom od strane R.Scott-a. Kod svih pacijenata uradjena je minimalna koštana resekcija, Koštani defekti nadomesteni su tehnikom screw in cement. Preoperativno prosečna vrednost knee society score iznosila je 14 (-1 do 31),a funkcionalnog 44,2 (30 do 55). 12 meseci postoperartivno knee society score poboljšan je na prosečnu vrednost 83 (75 do 90),a funkcionalni na 90 (85 do 97). U 3 slucaja, postojala je postoperativna tranzitorna pareza n.peroneusa. Invited Lectures 37

40 PRIM. DR PREDRAG KLISIC- ONE LIFE AND ONE CAREER Aleksandar Lesic Dr Predrag Klisic ( ) is one of the most outstanding orthopedic surgeons in the Serbia of the second half of the 20th century. He was born in Belgrade from the father, surgeon and mother Slavka- gynecologist. He finished school of medicine in Belgrade and finished orthopedic specialization in 1955 as a 6th in this country. From 1956 to 1960 he established orthopedic department in Tuzla and from 1961 to 1987 he worked at Banjica Special Hospital for Orthopedic disease as a head of senior children department until he retired, in Actually he founded the modern pediatric hip and spine surgery, working both on surgery, education and prevention for infant hip. He introduced anterior spine surgery in this country. Dr. Klisic was visiting professor in many West Europe,USA Israel, Canada etc.and he was Fulbright scholar in 1971 and He was a member of SICOT and IOA (International orthopedic association), Japanese Orthopedic association and many others and also he was a member of Editorial board of Spine and Journal of Pediatric Orthopedic. Dr Klisic was the president of EPOS. He introduced the term Developmental Displacement of the Hip (DDH) instead of congenital dislocation of the hip (JBJS-Br. 1989). Dr. Klisic s operation of displaced hip is described in Campbell s operative Orthopedics (1981, 1987). His bibliography contains more than 192 items. He was a hard-working, decent person, dedicated to his small patients. He was the authority in the whole orthopedic world and his recommendation makes bridges to the many famous orthopedic-anthony Catharal, Basil Helal etc. It was a privilege and honor to know dr Predrag Klisic personally. He was the ideal for the young people of those times. He was also traditionalist, conservative person who live with the values of cultural societies and was opportunity to the political system of Former Ex-Yugoslavia. In 90th of the 20th century he pushed the ideas of West democracy and tried to restore the Medical Chamber as it was between two World Wars. Dr Klisic was the human person who, although retired continue with medical practice in Novi Sad. One, cold December day (21th) 1995.waiting for the bus, he died on his legs. He wrote 200 articles, gave many lectures, his book (Lecenje razvojnog poremecaja kuka) is of a real value. Dr Klisic represent the person whom one can trust, which means a lot especially in that times of war and destruction in former Yugoslavia. 38 Predavanja po pozivu

41 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION PREDNOSTI I MANE KOST - LIGAMENT ČAŠICE - KOST KALEMA U REKONSTRUKCIJI PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA KOLENA Miroslav Milankov, Nemanja Gvozdenović, Nemanja Kovačev, Mirko Obradović, Miodrag Vranješ Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Vojvodine, Medicinski fakultet, Univerzitet u Novom Sadu Cilj: Kost ligament čašice - kost kalem se koristi u rekonstrukciji prednjeg ukštenog ligamenta kolena već skoro 30 godina i dobro su poznate njegove prednosti i mane u odnosu druge vrste kalema. Cilj rada je da ukaže na prednosti i mane ovog tipa kalema i ukaže na mogućnosti poboljšanja njegovih karkateristika. Materijal i metoda: Posle je 2215 rekonstrukcija prednjeg ukštenog ligamenta kalemom kost ligament čašice- kost prelom čašice je zadobilo 10(0.45%) a kidanje ligamenta čašice 4(0.18%) pacijenta. Prelom čašice kod dva pacienta je lečen neoperativno dok je kod 8 izvršena operatrivna repozicija preloma i fiksacija. Rekonstrukcija ligamenta čašice je izvršena kalemom kost ligament čašice kost uzetim iz koštane banke koji je fiksiran zavrtnjevima i dodatno ojačan metalnim žicama koje su postavljene kroz tuberozitas tibije i oko gornjeg pola čašice. Rezultat: Pacijente smo pozvali na kontrolu prosečno posle 5(2-8) godina posle operacije. Lyscholm scor je bio prosečno 92(85-100). Svi su nastavili da se bave sportskim aktivnostima na istom nivou. Kod svih pacijenata je Lachman trest bio sa tvrdim zaustavljanjem u odnosu na drugu nogu. Povrtak sportskim aktivnostima je bio 6 meseci posle rekonstrukcije ekstezornog aparata kolena. Zaključak: U prevenciji kidanja ekstezornog aparata kolena treba izbegavati uzimanje prevelikog kalema, koristiti što preciznije instrumente za sečenja, a rehabilitacija mora biti pažljivo dozirana. Loklanu primena kortikosterioda treba izbegavati. Optimalni tretman povrede ekstezornog aparata kolena posle rekonstrukcije prednjeg ukštenog ligamenta kolena je čvrsta osteosinteza čašice i nadoknada ligamenta čašice alograftom kost-ligamenet čašice-kost sa čvrstom fiksacijom, čime se omogućava nastavljanje rehabilitacionog programa. Invited Lectures 39

42 EFORT FORUM PROGRAM EFORT FORUM PROGRAME 40 EFORT FORUM PROGRAM

43 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION THE MANAGEMENT OF LATE DYSPLASIA OF THE HIP Manuel Cassiano Neves Hip dysplasia has been implicated has one of the main reasons for premature osteoarthritis of the hip. Hip dysplasia is often asymptomatic, what makes the diagnosis difficult and creates complex decisions regarding treatment (major surgery in the asymptomatic child ). The proliferation of screening programs, most of them supported by ultrasound, have decreased of a late onset for hip displasia or dislocation. However even early recognition and treatment by a Pavlik harness, does not assure normal hip development as pointed out by Tucci who found 30% of late dysplasia. The first challenge is to determine until what age a dislocated hip should be reduced? Most of the authors would consider that 6 years would be the latest time that will allow the development of a hip close to normal. In this particular deformity it is mandatory an open reduction, inter-trochanteric de-rotational shortening of the femur and an acetabuloplasty. In the presence of dysplasia, treatment up to the age of 5 to 6 years, can be done safely using simple osteotomies (most probably by a Pemberton osteotomy) with more foreseeable results. The indications for surgery, according to the San Diego Children s Hospital approach, will be: absolute break of the Shenton s Line on the standing AP view of the pelvis, an abnormal Center Edge angle of less than 20º and an acetabular index angle higher than 25º after age 3. At a later stage (after age 8) the treatment is based on more aggressive osteotomies since a higher rotation of the acetabulum will be needed to correct the deformity. At this time we use the triple or the Tonnis osteotomy, but both with higher risk of complications and unpredictable outcomes. For the adolescent with a closed tri-radiate growth plate a Bernese type osteotomy, as described by Ganz, will be mostly indicated, also depending on the experience of the surgeon. For this reason it is imperative to monitor the patients with DDH for late residual dysplasia in order to avoid complicated surgeries at a later stage. EFORT FORUM PROGRAME 41

44 PARALITIČKA SUBLUKSACIJA I LUKSACIJA KUKA KOD DECE I ADOLESCENATA SA CEREBRALNOM PARALIZOM - OPERATIVNO LEČENJE Goran Čobeljić Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Paralitička dislokacija kuka (PDK), koja podrazumeva subluksaciju i luksaciju, kod cerebralne paralize nastaje kao posledica poremećaja mišićne ravnoteže u predelu kuka, kao i pod dejstvom mišića fleksora potkolenice (hamstringsa). Učestalost PDK kod cerebralne paralize je u proseku oko 20%. PDK se klasifikuje se na zadnju i prednju dislokaciju. Zadnja dislokacija je mnogo češća, odn. 99% pacijenata sa paralitičkom dislokacijom kuka ima zadnju, a svega oko 1% prednju dislokaciju. Zadnja dislokacija nastaje usled poremećaja mišićne ravnoteže izmedju jačih mišića aduktora i fleksora kuka u odnosu na njihove slabije antagonoste. U procesu disklokacije učestvuju i fleksori potkolenice (hamstringsi) svojom većom snagom u odnosu na njihove antagoniste. Proces dislokacije se odvija postepeno i najčešće se ispoljava u uzrastu izmedju 3. i 8. godine. U literaturi se, medjutim, beleži njena najranija pojava u 6. mesecu a najkasnija u 18. godini. Prirodna evolucija PDK kod cerebralne paralize je nepovoljna, pošto teži pogoršanju i komplikacijama. Kod pacijenata koji ne hodaju remeti se održavanje ravnoteže u sedećoj poziciji, otežano je održavanje higijene preponskog i perinealnog predela, moguća je pojava dekubitusa u sedalnoj regiji, pojava preloma femura, redje potkolenice, kao i pojava bolova u kuku. Kod pacijenata koji su sposobni za hod PDK remeti ravnotežu i otežava hod, komplikuje se sekundarnom artrozom u kuku sa svim svojim posledicama. Ako je asimetrična, nastaje kosa karlica, inegalitet, skolioza i sekundarna spondiloza, koja se komplikuje bolovima u kičmi, ukočenošću i ograničenjem pokreta. Dijagnoza zadnje PDK se postavlja, pre svega, na osnovu radiografskog nalaza, tj. na osnovu odredjivanja Migracionog procenta (MP). Migracioni procenat predstavlja procenat glave butne kosti nepokriven acetabulumom. Ako su vrednosti MP do 33,3% nema dislokacije, vrednosti od 33,3% do 100% ukazuju na postajanje subluksacije, a preko 100% na postojanje luksacije. Anamneza i klinički nalaz nisu posebno specifični. Lečenje zadnje PDK kod cerebralne paralize je uglavnom operativno. Neoperativno lečenje, koje podrazumeva praćenje, je indikovano ako je dislokacija simetrična, odn. kada je karlica nivelisana (horizontalna) i pacijent nema tegobe. Vredi pokušati sa davanjem inekcija botulinuma u aduktornu muskulaturu kukova uz eventualnu aplikaciju abdukcionih ortoza i primenu fizikalnih procedura. Operativni postupci koji se primenjuju u lečenju paralitičke dislokacije su postupci na mekim tkivima i koštani rekonstruktivni postupci, koji se kombinuju sa mekotkivnim postupcima. Mekotkivni postupci podrazumevaju obostranu tenotomiju mišića aduktora kuka i obostranu dezinserciju mišića fleksora kuka. Uz ove postupke indikuju se i operativni postupci na fleksorima potkolenice (njihova tenotomija, transpozicija ili elongacija) ukoliko postoji fleksioni deformitet potkolenice od preko 15 na strani dislokacije, odn. ako je poplitealni ugao preko 50. Mekotkivni 42 EFORT FORUM PROGRAM

45 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION postupci se indikuju iz preventivnih razloga, kada su vrednosti MP do 33%, ali se pogoršavaju preko 4% godišnje. Zatim u svrhu lečenja, kada postoji subluksacija ili luksacija, a vrednosti MP se pogoršavaju (pozitivan rezultat indikovan iz preventivnih i kurativnih razloga se može očekivati do uzrasta od 10 godina, a nakon toga rezultat je neizvestan). I, najzad, kada postoji dislokacija koja se ne pogoršava (vrednosti MP ostaju iste) a pacijent ima smetnje, ili postoji karlična asimetrija. U sva tri navedena slučaja nebitno je da li je pacijent sposoban za hod. Koštani rekonstruktivni postupci se kombinuju sa mekotkivnim postupcima. Obuhvataju otvorenu repoziciju kuka, osteotomiju karlice (acetabuloplastiku) i osteotomiju femura (osteotomija skraćenja-abreviaciona i derotaciona osteotomija). Pomenuti postupci se indikuju kod postojanja asimterične dislokacije kuka, kao i u slučaju neuspeha sa mekotkivnim postupcima u starijih od 10 godina (do 40. godine), bez obzira na kretanje vrednosti MP i isključivo kod pacijenata sposobnih za hod. Postupci se izvode izolovano (izuzev otvorene repozicije, koja nije indikovana kod starijih od 14 godina) ili se različito medjusobno kombinuju. Prednja PDK kod cerebralne paralize nastaje usled mišićnog disbalansa izmedju jačih ekstenzora i slabijih fleksora kuka. Sekundarno je može uzrokovati nekorektno indikovana tenotomija fleksorne i aduktorne muskulature kuka (obično kod diskinetičke forme cerebralne paralize). Postoje tri forme prednje dislokacije. Prva forma je najčešća, karakteriše se ekstenzijom, adukcijom i spoljašnjom rotacijom kuka i ekstenzionom kontrakturom potkolenice sa visoko postavljenom čašicom na strani dislokacije. Kod ove forme je povećana zadnja inklinacija karlice i ispravljena lumbalna lordoza. Pod kožom prominira glava butne kosti (zbog povećane anteverzije vrata femura) i može se palpirati. Fleksija u kuku je retko moguća preko 30, sedenje je otežano ili nemoguće. Druga forma je redja i karakteriše se ekstenzijom, abdukcijom i spoljašnjom rotacijom kukova (postoji retroverzija vrata femura) i fleksionom kontrakturom potkolenice na strani dislokacije. Sedenje je nemoguće, kao i zauzimanje bočne pozicije. Ovi pacijenti mogu imati i deformitete kičme u obliku skolioze ili kifoze. Treća forma se karakteriše opštom hipotonijom, nepostojanjem kontraktura, mentalnom retardacijom, lošim motornim statusom, a dijagnoza se često previdja Dijagnoza prednje paralitičke dislokacije kuka se postavlja na osnovu kliničkog nalaza, radiografskog ispitivanja i skenografskih snimaka. Lečenje je uglavnom operativno, sa ciljem da se pacijentima omogući sedenje. Kod prve forme se indikuje dezinsercija proksimalnih pripoja fleksora potkolenice i dezinsercija m. gluteus maximus sa proksimalnog femura. Abreviaciona i derotaciona osteotomija femura se preporučuje u slučaju neuspeha sa prethodnim mekotkivnim postupcima. Druga forma se koriguje postupkom dezinsercije pripoja spoljašnjih rotatora kuka u predelu velikog trohantera, zadnjom kapsulotomijom zgloba kuka, kao i postupcima tenotomije, transpozicije ili elongacije fleksora potkolenice na strani dislokacije. Korekcija se, po potrebi, može dopuniti anterotacionom i abreviacionom osteotomijom femura. Lečenje treće forme prednje paralitičke dislokacije kuka je neopartivno uz pomoć lekova, ortopedskih pomagala, fizikalnih proceura i odgovarajućom negom pacijenata. EFORT FORUM PROGRAME 43

46 EFFICIENCY OF CHIARI PELVIC OSEOTOMY IN PATIENTS WITH INSUFFICIENT FEMORAL HEAD COVERAGE Nemanja Slavković Institute for Orthopaedic surgery Banjica, Belgrade Insufficient femoral head coverage is not rare condition. It may be part of many orthopedic diseases and conditions, including developmental dysplasia of the hip. In the early stage insufficient femoral head coverage is usually asymptomatic. However,in the later stages of life this joint incongruency causes an early osteoarthritis of the hip. Chiari pelvic osteotomy is present in an orthopedic surgical practice for more than 60 years. The basic idea of this technique is increasing of the femoral head coverage with only one pelvic osteotomy, next to the lateral acetabular rim. Chiari osteotomy, also called capsular arthroplasty is not as popular as it once was, primarily due to significant improvement in total hip arthroplasty, but also due to the introduction of the even more effective pelvic osteotomies. Nowdays, Chiari surgery is one of so-called salvage osteotomies aimed at reducing symptoms, especially pain, in patients with insufficient femoral head coverage when a full reconstruction of anatomic correlations cannot be expected even by utilization of other, more efficient and technically more challenging pelvic osteotomies. Nevertheless, Chiari pelvic osteotomy is still a reliable surgical procedure, especially in adolescent hips. A technically precisely performed Chiari pelvic osteotomy may significantly improve the anatomical hip correlations, increase the femoral head coverage, reduce the pain and slow down the development of hip arthrosis. In this way, total hip replacement may be postponed more than fifteen years. KEY WORDS : Chiari pelvic osteotomy, insufficient femoral head coverage 44 EFORT FORUM PROGRAM

47 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION TOTAL HIP REPLACEMENT IN YOUNG PATIENTS TECHNIQUE AND RESULTS K. Knahr, S. Leder Especially in young patients long-term success in total hip arthroplasty is mandatory. The goals to achieve these prerequisites are sufficient fixation of the implant and minimal wear of the components. Excellent long-term results with cemented and uncemented implants are reported, requirements are the adequate material, the design, the primary stability and the perfect cementing technique. The other key for long-term survival is the wear of the components. Polyethylene, metal and ceramics are the materials that have to be considered for selecting the articulation components. Regarding technique the modern trends focus on minimal invasive surgery and design of femoral stems. The presentation will compare the results of minimal invasive surgery and standard surgical procedures as well as the clinical data of standard and short femoral stems. Articulation materials used since many decades are cross-linked polyethylene, metal and ceramic. The goal of this paper ist to evaluate advantages and disadvantages of these materials as well as a statement concerning the selection of head size for the implant. EFORT FORUM PROGRAME 45

48 HIRURGIJA KOLENA KNEE SURGERY 46 HIRURGIJA KOLENA

49 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION REVISION KNEE ARTHROPLASTY - EARLY EXPERIENCES Slavko Manojlovic, Sinisa Bijeljac, Zeljko Jovicic, Goran Talic, Stanislav Palija, Petar Cvijic, Bojan Kuzmanovic, Bojan Miholjcic, Milan Jovanovic Institute of Orthopedics, Physical Medicine and Rehabilitation Dr. Miroslav Zotovic, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina Introduction: Revision surgery is one of the tactically and technically most demanding orthopedic procedures and for its success it is essential to identify and understand the problem, and also to have a technical support from institution. Objectives: To retrospectively analyse patients operated in our institution and to show the most common indications for revision arthroplasty of the knee joint, as well as surgical methods of treatment, and complications of revision arthroplasty. Methods: From June 2004 to June 2014 over 1700 primary knee endoprosthesis were implanted, and 71 revision surgeries performed, out of which 55 with built-in revision knee endoprosthesis. Patients were distributed according to gender, age, elapsed time from the primary arthroplasty, the type of implants, and the indications for revision surgery. Results: Significantly more frequent are early revision surgeries (the time elapsed since the primary surgery up to 2 years), and the most common indication is a infection, or septic loosening, after wich follow a aseptic loosening and failure of extensor apparatus. Less frequent indications are periprosthetic fractures, MCL ruptures and dislocation of prosthesis components. Procedures performed were simple prosthesis replacement with PS variant, then PS prostheses with femoral and tibial extensions, as well as hinge knee prosteses. Conclusions: It is essential to promptly notice a problem in the functioning of the primary implant and to direct the patient to an institution that has the personnel and technical potential to perform an adequate revision surgical procedure. CLINICAL EVALUATION OF 75 CASES OF ANTERIOR CRUCIATE LIGAMENT GRAFT BY THE TLS TECHNIQUE (SHORT GRAFT OF THE HAMSTRING TENDON) Srdan Dojcinovic 1, Renaud Maes 2 1 Clinique Générale, Fribourg, Suisse 2 Hôpital de Lodlinsart, Belgique Patients and Methods: Between January 2007 and December 2009, we operated on a continuous series of 75 ruptures of the anterior cruciate ligament. There were 30 women and 45 men, with a mean age of 27 years (17-47). We used the identical grafting technique for all patients and reconstructed the anterio-medial bundle for all patients by short graft of the semi-tendinosus KNEE SURGERY 47

50 (45-50mm). In this series, a single hamstring tendon was used for each patient. The pre- and postoperative evaluation was done according to the IKDC score as well as by laxity tests (Telos). Clinical results of all patients were evaluated after more than two years from the procedure. Results: All 75 patients were seen within a mean of 30 months (24-42 months) following surgery. The preoperative appraisal with the Telos was 4.8mm (+/- 2.5mm). The Lysholm score went from 58 preoperatively to 93 postoperatively. The IKDC score went from 59.1 to 93. Preoperative clinical evaluation following the IKDC grading system showed that 0% belonged to group A, 11% to group B, 78% to group C and 11% to group D. After final evaluation of all patients postoperatively, 64% were in group A, 28% in group B, 8% in group C and 0% in group D. The result of the Tel Os assessment at 25kg showed a mean differential of 1.97mm (+/- 1.2mm). There was one case of graft rupture following a skying accident 6 weeks following the operation. Conclusion: This prospective study of 75 patients operated by partial knee ligamentoplasty using a short graft shows excellent results. The use of a single hamstring tendon is sufficient for this procedure. The results of this study after the middle-term should be confirmed by a reevaltuation at five and ten years as well as.. DAY CASE ANTERIOR CRUCIATE LIGAMENT RECONSTRUCTION: A STUDY OF 69 PATIENTS. Srdan Dojcinovic 1, Renaud Maes 2 1 Clinique Générale, Fribourg, Suisse 2 Hôpital de Lodlinsart, Belgique S Dojcinovic Daycase ACL reconstruction is commonly performed under general anaesthesia with a patella tendon graft. We report our experience with hamstring reconstruction under regional anaesthesia. Over a 12-month period, 69 daycase arthroscopic ACL reconstructions were performed by one surgeon and one anaesthetist. All operations were performed under spinal anaesthesia with a femoral nerve block. Patients were discharged with oral analgesia, and a cryocuff. 69 patients were prospectively evaluated with a IKDC chart. 95). IKDC score was 40% A, 50% B, 8%C, 2 %D. 100% patients were happy to be discharged on the same day. 1 patient was admitted from the daycase unit for infection. A second presented a rupture of ACL reconstruction. The mean visual analogue pain score was 1.0 at discharge, 1.8 in the middle of the first night, and 2.1 on the first post-op day. Patients experienced significantly more pain the day after surgery than the evening of surgery (p=0.04). We conclude that hamstring ACL reconstruction under regional anaesthesia is well tolerated by patients as a daycase procedure. 48 HIRURGIJA KOLENA

51 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION DIFFERENT APROACH IN LCA RECONSTRUCTION: ALL INSIDE TECHNIQUE Z. Nestorovski, N. Petkov Department of Orthopaedics and Traumatology City General Hospital 8-th of September, Skopje Introduction: A new minimally invasive procedure of arthroscopic ACL reconstruction has been developed called the all - inside technique. This technique has been described as an arthroscopic procedure without incisions, with drilling of incomplete blind tibial and femoral tunnels over ACL footprints, preserving the external cortex for the fixation. Another important feature of the technique is the use of the semitendinosus tendon folded four times for graft preparation. Proximal and distal fixation is with tight-rope RT. Purpose: Purpose of this presentation is to present our experience with this technique and the advantages of the all inside metod and also to show early functional results in patients who underwent ACL reconstruction by the all-inside technique. Methods: 15 patients were operated with the all-inside technique during the year For Functional evaluation we used Lischolm-Guilquist scale and Tegner score as well as tunnel position on X-ray. Results: All 15 patients had significant improvement in the early functional findings. Conclusion: The all-inside technique is a reliable procedure with very good results for pain, stability and knee function. Discusion: The all-inside is a new technique in ACL reconstruction wich requires clinical assessement. This technique can be used for primary and revision single or double bundle reconstructions.this metod can prevent the onset of certain complications (such as tibial plateau fracture by drilling from outside to inside). Other advantages are : preserving the bone and tendon, better positioning of the tibial tunnel and more cosmetically attractive minimal incisions. Clearly, the trend in surgery is to decrease the invasiveness of surgical procedures, to limit potential complications and reduce the trauma from surgery. In this way, the all-inside technique may represent a new, less invasive option for ACL reconstruction. Key words: All-inside, knee, ACL, arthroscopic surgery, semitendinosus graft. KNEE SURGERY 49

52 KOMPARACIJA KLINIČKOG NALAZA, MAGNETNE REZONANCE I ARTROSKOPSKOG NALAZA KOD POVREDA MEKOTKIVNIH STRUKTURA ZGLOBA KOLENA D. Milovanović 1, L. Stijak 2, Z. Carevic 1, U. Stanković 1, M. Kadija 1 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Srbije 2 Institut za anatomiju, Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu Sve češća upotreba magnetne rezonance (MRI) kao dijagnostičke metode, kao i poboljšanje njenih performansi, može da maskira klinički nalaz povreda mekotkivnih struktura zgloba kolena. Studija je dizajnirana da proceni validnost magnetne rezonance i kliničkog nalaza u dijagnozi povreda ligamenata i meniskusa, kao i da ih uporedi sa artroskopskim nalazima. Metod: Retrospektivno su analizirani podaci dobijeni iz istorija bolesti pacijenata lečenih na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog centra Srbije u periodu od 01. januara do 01. jula 2014 godine. Kod svih pacijenata je preoperativno rađena magnetna rezonanca u različitim ustanovama. U studiju je uključeno 56 pacijenata, 43 muškaraca i 13 žena, prosečne starosne dobi 27,2 godine. Kod 38 pacijenata je urađena dijagnostička artroskopija ili artroskopski asistirana meniscektomija u zavisnosti od intraoperativnog nalaza, dok je kod 18 pacijenata rađena i rekonstrukcija prednje ukrštene veze. Rezultati: Klinički nalazi u poređenju sa artroskopskim su se pokazali kao senzitivni u dijagnozi rupture prednje ukrštene veze 94%, a kod lezija meniskusa 82%. Iznenađujuće je da je senzitivnost nalaza magnetne rezonance kod rupture prednje ukrštene veze iznosila 84%, dok je kod lezije meniskusa 92%. MRI nalazi su u samo 54% slučajeva opisali tip lezije meniskusa koji često ne korelira sa artroskopskim nalazom. Zaključak: Poboljšanje performanci MRI ne donosi benefit u odluci za operativnim lečenjem ukoliko se dobijeni nalazi ne analiziraju na adekvatan način i ne koreliraju sa kliničkim pregledom. Sensitivity=true positive/(true positive+false negative) 50 HIRURGIJA KOLENA

53 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION ANATOMIJA ANTEROLATERALNOG LIGAMENTA KOLENA. Lazar Stijak 1, Marko Kadija 2, Marko Bumbaširević 2, Darko Milovanović 2, Zvonko Carević 2, Branislav Filipović 1 1 Department of Anatomy, School of Medicine, University of Belgrade, dr Subotića Belgrade, Serbia; tel.: ; fax.: Clinic for Orthopaedic Surgery and Traumatology, Clinical Centre for Serbia, Višegradska 26, 11000, Belgrade, Serbia; tel.: Autor za korespodenciju: Lazar Stijak, Dragana Rakića 18v/9, Zemun, Srnija; tel: ; fax: ; lazar.stijak@gmail.com; Anterolateralni ligament kolena, struktura koja je poznata više od 130 godina, ponovo je privukla pažnju kako ortopeda tako i anatoma. Od prvog opisivanja pa do danas ova struktura se različito nazivala. Bilo da se radilo o the mid-third lateral capsular ligament, anterior oblique band of fibular collateral ligament or anterolateral ligament of knee ova struktura je bila odgovorna za avulzione Segond frakture. Takođe, pored kontraverze koja se odnosi na naziv, ovu strukturu karakterišu i kontraverze vezane za položaj. Za pojedine autore anterolateralni ligament je prednji snop fibularnog kolateralnog ligamenta (koji se nalazi u drugom sloju lateralnog odeljka kolena po Seebacher-u) a za druge to je zadebljanje zglobne kapsule (koja se nalazi u trećem sloju lateralnog odeljka) dok treći opisuju snop vlakana iliotibijalnog trakta koji spaja kondile femura i tibije (prvi sloj lateralnog odeljka kolena). Najnovija dilema vezana je za udruženost lezije ovog ligamenta sa rupturom prednje ukrštene veze. Analizom dosadašnje naučne literature vezane za anterolateralni ligament, preciznom disekcijom lateralnog odeljka 14 kadaverskih kolena uz konstultaciju vodećih anatomskih i ortopedskih udžbenika zaključili smo da je anterolateralni ligament zadebljanje zglobne kapsule zgloba kolena lokalizovano u trećem sloju spoljašnjeg odeljka kolena (po Seebacher-u) koje nije uvek jasno morfološki ograničeno od ostatka zglobne kapsule. Ključne reči: anterolateralni ligament, zglobna kapsula, spoljašnji odeljak kolena KNEE SURGERY 51

54 KOMPLIKACIJE NAKON REKONSTRUKCIJE PREDNJE UKRŠTENE VEZE KOLENA Vladan Stevanović 1, Zoran Blagojević 1, Aleksandar Crnobarić 1, Miodrag Glišić 1, Branislav Krivokapić 1, Draško Cimbaljević 2 1 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd 2 Opšta bolnica Bijelo Polje Uvod: Povrede prednje ukrštene veze dominiraju patologijom kolena u savremenom sportskom traumatizmu, a artroskopska hirurška rekonstrukcija je u stalnom napretku kako u hirurškim tehnikama i rehabilitaciji, tako i načinu i materijalima za fiksaciju. Shodno navedenom, nezaobilazne su i prateće komplikacije čijim rešavanjima se unapređuje znanje i dobija na kvalitetu primarne hirurgije Materijal i metod: Analizom su retrospektivno obuhvaćeni operisani pacijenti u desetogodišnjem periodu, a podaci su prikupljeni iz istorija bolesti i dokumentacije sa kontrolnih pregleda, kao i nakon ponovne hirurgije. Prikazani su izolovani slučajevi po grupacijama najčešćih komplikacija Rezultati: Dobijeni podaci se uklapaju u referentne iz literature učinjene na velikim serijama kao i pri multicentričnim analizama. Specifičnosti problema u našoj sredini obrađeni su kroz prikaze slučajeva kao i analizom dobijenih podataka, na osnovu čega se mogu doneti preporuke za poboljšanje primarne hirurgije Diskusija: Značaj analize komplikacija je u ranoj dijagnostici i adekvatnoj terapiji kako bi se udaljene posledice svele na minimum. Podaci iz literature ovoj temi posvećuju veliku pažnju upravo u sklopu dilema između transtibijalnih ili anatomskih tehnika, izbora grafta ili vrste fiksacije, kao i rehabilitacije. Zaključak: Poznavanje komplikacija i načina njihovog prevazilaženja je neophodno radi njihove adekvatne prevencije i postizanja što boljih rezultata rekonstrukcije prednje ukrštene veze Ključne reči: prednja ukrštena veza, komplikacije, primarna hirurgija 52 HIRURGIJA KOLENA

55 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION UZROCI NEUSPEHA PRIMARNE ARTROPLASTIKE KOLENA I VIDOVI REŠAVANJA PROBLEMA U REVIZIONOJ HIRURGIJI Dr Ognjen Vukadin, Dr M. Stanojković, Dr G. Gavrilović, Dr Lj. Zajić, Dr N. Trbović Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Primarna artroplastika kolena je jedna od najčešćih hirurških procedura u svetu sa tendencijom stalnog porasta broja godišnjih slučajeva. I pored toga broj pacijenata koji nisu zadovoljni ishodom lečenja a bez poznatog razloga, ostaje relativno visok i u literaturi. Sa porastom broja primarnih raste i broj revizionih artroplastika kolena što lečenje čini složenijim i skupljim i predstavlja teret i za pojedince i za zajednicu. Najčešći razlog neuspeha primarne artroplastike kolena je infekcija a potom nestabilnost kolena, kontraktura i aseptično razlabavljenje komponenti. Prikazaćemo slučajeve pacijenata kod kojih je radjena reviziona artroplastika kolena u Institutu za ortopedsko hirurške bolesti Banjica u periodu od g sa osnovnim principima dijagnostikovanja razloga neuspeha primarne artroplastike i načinima rešavanja problema u revizionim artroplastikama kolena. LEČENJE ZASTARELIH RUPTURA LIGAMENTA PATELE PRIMENOM SLOBODNOG TETIVNOG GRAFTA Dr Ognjen Vukadin Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Ruptura ligamenta patele je relativno retka povreda. Učestalost je najveća kod muškaraca u trećoj i četvrtoj dekadi života. Povreda ponekad ostane neprepoznata. Rezultati lečenja su lošiji ako se ono započne nakon tri nedelje od povrede, a ako je od povrede prošlo više od 6 nedelja takve se rupture smatraju zastarelim ili hroničnim. Mogu biti posledica previda ili zanemarivanja. Hirurško lečenje je u hroničnim slučajevima otežano usled neadekvatnog kvaliteta preostalog ligamentarnog tkiva i rezultati takvog lečenja su tradicionalno lošiji nego u akutnim slučajevima. Prikazaćemo tri slučaja pacijenata sa zastarelim rupturama ligamenta patele u trajanju od 2 14 meseci nakon povrede u kojih je primenjena rekonstrukcija ligamenta patele upotrebom tetivnog grafta m.semitendinozusa uzetog na strani povrede kao i primenjenu hiruršku tehniku. Inicijalni funkcionalni i anatomski rezultati primene ove tehnike su veoma dobri. KNEE SURGERY 53

56 ZNAČAJ PREOPERATIVNOG PLANIRANJA U TOTALNOJ ALOARTOPLASTICI KOLENA M. Ivanović, V. Ranković, A. Stamenkovič, N. Marković, Ž. Vukmirović, I. Đulić, N. Mikić, V. Gordić Uvod: Inplantacija totalne endoproteze kolena predstavlja metodu izbora u lečenju vecine pacijenata sa degenerativnim oboljenjem kolena. Aloartroplastikom postize se bezbolnost i povecanje obima pokreta, korekcija deformiteta i uspostavljanje korektne mehanicke osovine ekstremiteta. Cilj rada: Postopertivna funkcionalnost endoproteze kolena predstavlja usaglašenost tehničkih karakteristika inplanta, adekvatne inplantacija korelisane sa pravilnim mekotkivnim balansom zgloba. Poštovanje osnovnih mehaničkih postulata u pripremi operacije i pravilno izvodjenje utiču na trajnost i funkcionalnost novog zgloba. Pravilna implantacija omogućava iskazivanje tehničkih i funkcionalnih mogućnosti proteze donoseći boljitak pacijentu. Metod rada: Retrospektivna analiza mehaničkih parametara na preoperativnim i postoperativnim radiografijama i CT skautima kod 40 operisanih kolena. Odredjivali smo i uporedjivali anatomsku i mehaničku osovinu ekstemiteta, kao i stepen operativne korekcije, nivo resekcije femura i tibije posteriorni slop, visinu zgobne linije kao i posteriorni femorslni offset. Za procenu kliničkog statusa upotrebljavan je Knee Society score i Womac index. Zaključak: Adekvatno i precizno preoperativno planiranje kao i postoperativna analiza i evaluacija postignitog rezultata doprinose poboljšanju hiruške tehnike. Pravilna implantacija omogućava iskazivanje tehničkih i funkcionalnih mogućnosti proteze donoseći dugotrajniji boljitak pacijentu. Nije bilo statistički značajnih razlika u pogledu funkcionalnih skorova i Knee Society skora. EFEKTI TOTALNE ARTROPLASTIKE KOLENA KOD PACIJENATA SA REUMATOIDNIM ARTRITISOM B. Gluščević, V. Jovanović, P. Stošić, D. Milosavljević, R. Radivojević, V. Gajić, M. Pavlović Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Uvod: Reumatoidni artritis je relativno često i teško oboljenje koje može dovesti do značajne invalidnosti. Približno 90% pacijenata sa reumatoidnim artritisom će imati jedno ili oba kolena zahvaćeno u toku bolesti. Cilj rada: Evaluacija kliničkih i radiografskih rezultata nakon ugradnje totalne endoproteze kolena kod pacijenata sa reumatoidnim artritisom. Metod: Retrospektivnom studijom je analiziran funkcionalni i radiografski nalaz kao i subjektivna procena bolesnika. U periodu od marta 2002 do oktobra 2010 smo implantirali 210 endoproteza kolena kod 165 pacijenata koji su imali primarnu dijagnozu reumatoidni artritis Bilo je 145 žena 54 HIRURGIJA KOLENA

57 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION i 20 muškaraca. Po Steinbrockerovoj klasifikaciji uglavnom su bili grupa II i III.Prosečna starost je bila 56 godina (raspon od 25 do 74godine). Prosečno vreme praćenja je bilo 5,8 godina. Rezultati: Prosečan Knee society score (KSS) je poboljšan sa preoperativnih 24,5 na 83 poena, a funkcionalni KSS sa 16,8 na 44,5 poena, na kraju praćenja. Od komplikacija postojalo je usporeno zarastanje rane kod 10 pacijenata, a tranzitorni neurološki poremećaj kod 4 bolesnika. Kod 7 bolesnika se javila tromboembolija donjih ekstremiteta. Do dislokacije čašice je došlo kod jednog pacijenta i kod tri je konstatovana duboka infekcija. Zaključak: Uprkos značajnim mogućim komplikacijama, totalna artroplastika kolena eliminiše bol, smanjuje ili potpuno otklanja deformitet i dramatično poboljšava funkcionalni status i kvalitet života pacijenata sa reumatoidnim artritisom. HIRUŠKO LEČENJE OSOVINSKIH DEFORMITETA KOLENA PRIKAZ PACIJENTA Dr. Agnica Petković, Dr. Vladan Stevanović, Dr. Duško Spasovski, Dr. Igor Šešlija, Dr. Vesna Jovanović Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Osovinski deformiteti kolena dečijeg i adolescentnog doba predstavljaju veliki funkcionalni, estetski i prognostički problem. U situacijama velikog deformiteta gde konzervativne metode nisu efikasne prisupamo hiruškom lečenju TRANZITORNOJ BLOKADI RASTA EPIPHISIODEZI shodno tipu - varusnog ili valgusnog deformitreta. Korekcija deformiteta se postiže unutar 6-12 meseci. Dalji rast i mogućnost deformisanja je teško predvidiv. Moguća je ponovna pojava deformitata u istom ili suprotnom smeru. U životnom dobu pozne adolescencije sa zatvorenim epifiznim zonama rasta predvidjene su KOREKTIVNE OSTEOTOMIJE PROXIMALNE TIBIJE ILI DISTALNOG FEMURA. Prikazujemo pacijenta starog 13 godina koji se javio zbog velikih bolova u kolenima i ograničenja pokreta sa valgusnim deformitetima kolena obostrano. Tada je učinjena hirušk intervencija medijalana epifiziodeza distalnog femura i proximalne tibije nakon koje je došlo do potpune osovinske korekcije deformiteta unutar 6 meseci. U daljem praćenju a godinu dana nakon vadjenja fiksacionog materijala dolazi do deformisanja levog kolena u smisli varusa. Tada je učinjena lateralna epifiziodeza i zaustavljeno dalje deformisanje ali se korekcija nije postigla. Po završetku rasta je učinjena MEDIJALNA KOREKTIVNA OSTEOTOMIJA PROXIMALNE TIBIJE uz fiksaciju LCP pločom. Post operativno praćenje od godinu dana pokazuje potpunu osovinsku korekciju deformiteta, koštanu kosolidaciju mesta ostetomije i potpun funkcionalni oporavak pacijenta. Osovinski deformiteti kolena kod dece su nepredvidivog toka zahtevaju praćenje i nekada seriju hiruških intervencija.nova generacija zaključavajućih ploča uz RTG navodjenje nam omogućava relativno jednostavnu hirušku tehniku, odličnu fiksaciju, brzu mobilizaciju uz odličan funkcionalni oporavak pacijenta. KNEE SURGERY 55

58 30 GODINA ARTROSKOPSKE HIRURGIJE U INSTITUTU ZA ORTOPEDSKO HIRURŠKE BOLESTI BANJICA BEOGRAD Miroljub Č. Stanojković, Dragoljub Banović, Gordan Gavrilović, Ognjen Vukadin, Ljubodrag Zajić, Nenad Trbović, Aleksandar M. Stanojković Istitut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica,Beograd Atroskopska hirurgija je danas nezaobilazna dijagnostičko-terapijska procedura lečenja povreda i unutrašnjih dranžmana zglobova u većini ortopedskih ustanova u Srbiji. Prva saznanja o artroskopiji su stečena u toku Ortopedskih dana u Novom sadu 1978 godine, kada je dr Djurić iz Zagreba prezentirao svoja prva iskustva. Po razmeni iskustava sa dr V. Pavlovčičem iz KC Ljubljana u toku Ortopedskih dana JUOT-a održanih u Opatiji 1984 godine, dr M.Stanojković i dr Z.Ganić su uveli u kliničku praksu dijagnostičku artroskopiju, artroskop je bio marke Storz. U to vreme se artroskopija radila gladajući direktno kroz optiku, material se sterilisao tabletama formaldehida h. Operacije su nastavljane artrotomijama, na taj način je proveravana artroskopska dijagnoza. Dr M. Pećina je maja 1985 godine organizovao Sastanak o hirurgiji meniskusa koljena u Dubrovačkom hotelu Libertas. Po završetku pomenutog Sastanka u Dubrovniku je u organizaciji Klinike za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KC Srbije, uz angazovanje dr V. Bobića, u Beogradu organizovan Prvi Instrukcioni kurs iz artroskopije kolena, moderator je bio Mr Najdžel Tabs sa Univerziteta Bimingem, UK. Po završetku Kursa je Engleska firma Takrej donirala kameru, monitor i set optika i komplet artroskopskih instrumenat. Tada su se stakli uslovi da se na najsavremeniji način uključimo u savremene trendove endoskopske hirurgije zglobova. Dva mlada lekara dr V. Bobić i dr. A. Rodješić su dobili poziv za šestomesečno usavršavanje u Birmingemu. Nastaviljeno je sa usavršavanjem kako u zemlji, tako i u inostranstvu. Organizovano je edukacija obavljana u najznačajnijim centrima Evrope i SAD. Krajem osamdesetih godina je uradjena prva artroskopska rekonstrukcija LCA karbonskom protezom. Početkom devedesetih godina počelo se sa primenom BTB grafta, a kasnije i hamstrinksa. Uspešni rezultati u lečenju pacijenata u IOHB Banjica i prezentacije na medjunarodnim i domaćim Kongresima nisu ostali neprepoznati pa su lekari Instituta dr D. Banović i dr M. Stanojković već 1991 godine, pozvani za predavače na Prvom Instrukcionom kursu iz artroskopske hirurgije pod pokroviteljstvom Ortopedske sekcije SLD a u organizaciji Otopedske klinike VMA i njenog načelnika dr Dj. Popovića. Kurs je održan u hotelu Lepenski vir u Donjem Milanovcu. Organizator Prvog instrukcionog kursa iz artroskopije Makedonskog udruženja ortopeda i traumatologa (MAOT) dr D. Džolev sa Ortopedske klinike Medicinskog fakulteta u Skoplju je pozvao dr D. Banovića, dr M. Stanojkovića i dr Z. Blagojevića za predavače. Taj trend se nastavio i dalje, tako su lekari IOHB Banjica i danas predavači i instruktori na kursevima u zemlji i inostranstvu. Krajem devedesetih godina XX og veka je u IOHB Banjica otvorena operaciona sala isključivo za endoskopsku hirurgiju. Oprema je redovno obnavljana. Ovako sistematično organizovan rad 56 HIRURGIJA KOLENA

59 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION je rezultirao sa više magistarskih radova i doktorskih disertacija, iskustva lekara su publikovana u časopisima sa najvišim impakt faktorom (JBJS), objavljeno je više monografija iz oblasti artroskopske hirurgije. U specijalizovanoj operacionoj sali se radi 7 do 10 artroskopskih intervencija dnevno, najčešće se operišu koleno, potom rame, skočni zglob, kuk, lakat, ručni zglob. Danas se artroskopsku hirurgiju u IOHB Banjica radi 21 ortopedski hirurg. Prema evidenciji protokola u operacionoj sali, od g. do g. je uradjeno ukupno 8439 artroskopskih intervencija. SLOBODNA ZGLOBNA TELA KOLENA V. Ristić, M. Maljanović, J. Poznan, M. Vidanović, R. Đurić, S. Jovišević, M. Knežević, Z. Rašković, M. Nikodijević Opšta bolnica Subotica, Odeljenje ortopedske hirurgije i traumatologije Uvod: Cilj studije je da definiše poreklo slobodnih zglobnih tela kolena i prikaže artroskopske rezultate lečenja. Materijal i metode: U OB Subotica od god. artroskopski je operisano 29 pacijenata (21 muškarac i 8 žena), prosečne životne dobi od 27 godina. Na osnovu anamneze, kliničkog pregleda i RTG snimaka (AP, profilni i tunelski) postavljena je dijagnoza i određena lokalizacija i poreklo lezije, slobodnog zglobnog tela. MRI dijagnostika je bila neophodna samo u 14% slučajeva. Rezultati: Zglobno telo je najčešće bilo posledica disekantnog osteohondritisa: u 18 slučajeva (62%) poreklom sa zglobne površine unutrašnjeg kondila femura, kod četiri pacijenta (14%) sa čašice, kod tri sa spoljašnjeg kondila (10%), kod dva (7%) sinovijalnog porekla (usled hondromatoze), kod jednog sa dela rupturiranog meniskusa i kod jednog u masnom jastučetu kolena (po 3%). Artroskopijom smo ekstrahovali najčešće jedno zglobno telo, a u slučaju hondromatoze i po 30. Operativnim putem smo pristupili obradi oštećene zglobne hrskavice do prokrvljene subhondralne kosti kod 15 pacijenata, a kod 12 načinili dodatno i forrage. Kod dva pacijenta smo veći osteohondralni fragment fiksirali Kirschner iglama. U devet slučajeva primenili smo i intraartikularne aplikacije hijaluronske kiseline. Recidivantnu pojavu zglobnih tela zabeležili smo samo u slučaju sinovijalne hondromatoze. Zaključak: Artrokopska hirurgija u slučaju zglobnih tela omogućava: dobru procenu lokalizacije, stepena oštećenja hrskavice i izbora operativnog zahvata, te predstavlja izbor lečenja kod mlađe populacije, zbog dobrih rezultata i prognoze lečenja. Ključne reči: slobodno zglobno telo, koleno, disekantni osteohondritis, artroskopija KNEE SURGERY 57

60 HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY 58 HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA

61 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION MIŠIĆNI TRANSFERI U CILJU OBNOVE FLEKSIJE LAKTA KOD DEFINITIVNIH LEZIJA BRAHIJALNOG PLEKSUSA Č. Vučković 1, D. Polojac 1, I. Glišović Jovanović 1, L. Rasulić 2, M. Brndušić 1, J. Mihajlović 3, M. Bumbaširević 1 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Klinika za neurohirurgiju KCS, Beograd 3 Centar za anesteziologiju i reanimatologiju KCS, Beograd Obnova fleksija lakta jedan je od prioriteta u funkcionalnoj rekonstrukciji kod definititvnih lezija brahijalnog pleksusa. Cilj našeg rada je da uporedimo funkcionalne rezultate kod tri različite operativne tehnke mišićnih transfera. Studijom su obuhvaćena 24 pacijenta. Prva grupa (n=12), prednji transfer m.triceps brachii; druga grupa (n=7), transfer m.pectoralis major-a; treća grupa (n=5) Steindler-ova fleksoroplastika. Studijom nisu obuhvaćeni pacijenti sa transferom m.latissimus dorsi-a i slobodnog gracilis režnja, jer se radilo o pojedinačnim slučajevima. Funkcionalni rezultati su mereni u smislu aktivne fleksije lakta (goniometrom), mišićne snage fleksije i DASH upitnikom preoperativno i postoperativno. U prvoj grupi aktivna fleksija lakta, bila je stepeni, M=3-4, DASH skor preoperativno prosečno 65, postoperativno 28,3. U drugoj grupi aktivna fleksija bila je između stepeni, M=2-3, DASH skor preoperativno prosečno 81,9, postoperativno 59,5. U trećoj grupi aktivna fleksija stepeni, M=3, DASH skor preoperativno prosečno 39,2, postoperativno 36,7. Kod svih operisanih pacijenata, u sve tri grupe, postignut je određen stepen obnove aktivne fleksije lakta sa značajnim funkcionalnim poboljšanjima registrovanim DASH upitnikom. Prednji transfer triceps brahija posebno je prihvatljiv kod pacijenata ženskog pola, zbog manjih estetskih nedostataka, jednostavnosti tehnike i relativno dobrih funkcionalnih rezultata. Key words: pleksus brahijalis, fleksija lakta, tetivni transfer SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY 59

62 TRETMAN PRELOMA PROKSIMALNOG OKRAJKA HUMERUSA, KOD GERIJATRIJSKIH PACIJENATA M. Ille 1,2, Lj. Mićunović 2, M. Maksić 2, M. Bogosavac 1, S. Popović 3 1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu 2 KCS-Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Beograd. 3 Institut za medicinu rada Srbije, Beograd Prelomi proksimalnog okrajka humerusa, se u većini slucajeva, mogu neoperativno zbrinjavati. Kod višedelnih dislokovanih preloma osim koštanih, šesto su prisutne i veoma ekstenzivne povrede mekih tkiva. Prelomi koji su ekstraartikularni, moguće je lečiti i neoperativno, dok prelomi sa intraartikularnom komponentom, i višedelni intraartikularni prelomi, zahtevaju operativno lečenje. Osteopoeoza, koja je izrađena u većini slučajeva, dodatno otežava dobijanje stabilne unutrašnje fiksacije preloma. Postoperativno, imobilizacija zbog neadekvatne čvrstine unutrapnje fiksacije dodatno dovodi do kontrakture mekih tkiva, a potom imperativ je fizikalkni tretman, koji mora osposobiti pacijenta za kvalitetan nastavak životnih aktivnosti. Zbog toga postoji različit pristup lečenju, od neoperativnog uz ranu mobilizaciju, imobilizaciju u različitom vremenskom trajanju, preko stabilne unutrašnje fiksacije,do parcijalne i totalne proteze ramena. Cilj rada je analizirati prelome, hirurški pristup lečenju, komplikacije i funkcionalni rezultat nakon stabilne intraartikularne fiksacije preloma, retrospektivnom studijom. Rezutati su evaluirani po CMS i Neer stemom. Postoperativne komplikacije su bile gubitak pozicije osteoimplanatacionog materijala i migracija osteofiksacionog materijala, dezintegracija postignute pozicije, infekcija, dehiscencija. Zaključak: Ukoliko se neoperativno ne postigne adekvatna pozicija, i imobilizacijom se ne stvore uslovi za srastanje preloma u zadovoljavajućoj poziciji, operativnom intervnecijom potrebno je postići cilj koji je: otvorenom redukcijom i stabilnom fiksacijom uz postizanje adekvatne kongurencije zgloba, i proksimalnog dela humerusa, a potom i postoperativno uz imobilizaciju ne dužu od 21 dan, uz adekvatnu fizikalnu terapiju, dovodi do zadovoljavajućeg rezutata čak i kod starije populacije, sa prisutnom osteoporozom. I pored različitith mogućnosti interne fiksacije preloma nekada je potrebno i postavljanje dodatne imobilizacije, postoperativno, najčešće kod osteoporotičnih pacijenata, sa lošim kvalitetom koštanog tkiva.u odabranim slučajevima, moguće je ugradnja parcijalne proteze ramena, dok totalne proteze i inverzne treba ostaviti pacijentima sa jačom koštanom masom, i većim zahtevima. Ključne reči: trauma, prelomi, humerus, gerijatrijska populacija, osteoporoza. 60 HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA

63 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION EPIDEMIOLOŠKE KARAKTERISTIKE I FUNKCIONALNI REZULTAT KOMPLEKSNIH POVREDA MEKOTKIVNIH STRUKTURA U NIVOU RUČNOG ZGLOBA S. Milutinović 1, S. Anđelković 1,3, T. Palibrk 1, J. Mihajlović 2, M. Bumbaširević 1,3 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Centar za anesteziologiju i reanimatologiju KCS, Beograd 3 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu3 Uvod: Povrede u nivou ručnog zgloba su česte i pretežno zahvataju mlađu populaciju. Cilj rada je da se ukaže na značaj težine povreda kao i posledični invaliditet određenog stepena koje ovakve povrede ostavljaju. Metod: U retrospektivnoj studiji praćeno je 54 pacijenta u periodu od 9 godina koji su operativno lečeni zbog povreda zadobijenih u predelu ručnog zgloba. Obuhvaćeno je 41 muškarac i 13 žena sa prosekom godina od Najčešći mehanizam zadobijanja povreda bilo je staklo (58%), nož (25%), električna testera (11%). U proseku je povredjeno 9.16 struktura, što uključuje 6.95 tetiva, 1.4 nerava i 0.8 arterija. Najčešće povredjivana struktura bio je n.medianus u 83%, tetive površnih fleksora (2-4) u 81%, tetive dubokih fleksora (2-4) u 66%, ulnarni nerv i ulnarna arterija u 57%, kao i dugi fleksor za palac u 40%. Udružena povreda tetive fleksor carpi ulnaris, ulnarnog nerva i arterije (ulnarna trijada), obuhvatalo je 31%, dok je kombinacija n.medianusa, tetive palmaris longus i fleksor karpi radialis (radijalna trijada) obuhvaćeno u 43%. Istovremena povreda n.medianusa i n.ulnarisa bila je u 40.5%, dok su istovremene povrede radialne i ulnarne arterije bile u 14%. Nijedna arterija nije bila povredjena u 39% slučajeva. Rezultati: Pacijenti su praćeni u periodu od 1-8 godina sa prosekom od 46 meseci. Četiri pacijenta je izgubljeno tokom praćenja. Rezultati su praćeni merenjem snage stiska (GRIP), snage štipaljke palac-kažiprst (PINCH), skalom oporavka sebzibiiliteta (MCR) i DASH skorom. Zaključak: Rezultat zavisi od mehanizma povrede, starosne dobi pacijenta i stepena oštećenja nervnih struktura. Ključne reči: Fleksorne tetive, nervus medianus, nervus ulnaris SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY 61

64 OTVORENI ARTRIKULARNI PRELOMI DISTALNOG HUMERUSA I UTICAJ VREMENA PREDUZIMANJA OPERATIVNOG LEČENJA Dragan Radoičić, Milimir Košutić, Radoslav Barjaktarović, Srđan Starčević, Ivan Micic, Zoran Popović, Aleksandar Jevtić Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju VMA Beograd Klinika za ortopediju KC Niš Uvod: Otvoreni intraartikularni prelomi distalnog humerusa klasifikovani kao OTA 13 C, mogu da imaju izražene posledice na kvalitet života, posebno ukoliko je u pitanju mlađi pacijent a povređena je vodeća ruka. Cilj je bio da se utvrdi da li vreme operativnog lečenja intraartikularnih preloma distalnog humerusa ima uticaja na ishod. Materijal i metode: U prvoj grupi je bilo 12 pacijenata, 9 muškog i 3 ženskog pola, koji su operisani u prvih 12 sati od povrede. U drugoj grupi je bilo 14 pacijenata 9 muškog i 5 ženskog polam koji su operisani u odloženoj proceduri, srednje vreme odlaganja je bilo 4.8 dana od povrede. U obe grupe pacijenti su imali otvorene metafizarne multifragmentarne prelome distalnog humerusa klasifikovane kao OTA 13.C2 i 13.C3. U svim slučajevima je izvedena otvorena repozicija i unutrašnja fiksacija sa dva ploče (LCP ili rekonstruktivne 3,5) i zavrtnjevima. Funkcionalni ishod je procenjivan Mayo elbow i DASH skorom. Rezultati: Srednji MEP skor je u prvoj grupi bio 69 (od 30 do 100), u drugoj srednji MEP je bio 63,5 ( od 25 do 100). Srednji DASH u prvoj grupi je bio 30,96 (od 1.7 to 76.5) u drugoj grupi je bio 33,2 (od 5.8 to 78,5). Ukupna hospitalizacija u prvoj grupi je bila 3,9 dana, u drugoj grupi je bila 9,8 dana. Zaključak: Rano preduzeto operativno lečenje, otvorena repozicija i unutrašnja fiksacija otvorenih artikularnih preloma distalnog humerusa pozitivno utiče na smanjenje broja dana hospitalizacije ali nema značajnog uticaja na ishod i komplikacije. Ključne reči: distalni humerus, otvoreni, ota 13c, unutrašnja fiksacija, LCP 62 HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA

65 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION REKONSTRUKCIJA DISTALNOG RADIUSA UZ OČUVANJE PLOČE RASTA I RUČNOG ZGLOBA. PRIKAZ SLUČAJA N. Mandić, Z. Vučinić, N. Lujić, A. Đorđević Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd nikicamandic1969@gmail.com Agresivni benigni tumori distalnog radiusa često zahtijevaju intraartikularnu resekciju kao jedini odgovarajući način liječenja. Samim tim adekvatna rekonstrukcija i formiranje kongruentnog i funkcionalnog ručnog zgloba predstavljaju ozbiljan hirurški problem. Prikazani je slučaj interkalarne resekcije agresivne aneurizmalne koštane ciste distalnog radiusa, uz prezervaciju ploče rasta i zglobne površine i rekonstrukcija fibularnim alograftom. Na ovaj način je kao rezultat dobijen bezbolan, stabilan i funkcionalan ručni zglob sa pokretima bliskim fiziološkim. REKONSTRUKCIJA RAMENA TOTAL SCAPULA ENDOPROTEZOM. PRIKAZ SLUČAJA N. Mandić, Z. Vučinić, N. Lujić, A. Đorđević Institut za ortopedskohirurške bolesti Banjica, Beograd nikicamandic1969@gmail.com Skapula je česta lokalizacija primarnih koštanih i mekotkivnih sarkoma ali i metastatskih tumora. Većina resekcija skapule ili skapule i proksimalnog humerusa završavala se rekonstrukcijama po tipu visećeg ramena sto za posljedicu ima slabost ramenog zgloba, odsustvo pokreta, često bol i trakcione neuropraksije, loš estetski efekat itd. Prikazan je pacijent sa hondrosarkomom skapule kod koga je nakon totalne skapulektomije uradjena rekonstrukcija zgloba ramena total scapula endoprotezom. Ovakav način rekonstrukcije za funkcionalni rezultat ima veću stabilnost ramenog zgloba, veću snagu operisanog ekstremiteta i veći obim pokreta u odnosu na druge tehnike rekonstrukcije poslije totalne skapulektomije SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY 63

66 OTVORENA SKAPULOTORAKALNA DISOCIJACIJA KOD POLITRAUMATIZOVANOG PACIJENTA: PRIKAZ SLUČAJA Željko Stepanović, B. Ristić, N. Prodanović, V. Joković Klinika za ortopediju i traumatologiju, Klinički Centar Kragujevac, Srbija Fakultet medicinskih nauka, Univerzitet u Kragujevcu, Kragujevac,Srbija Uvod: Skapulotorakalna disocijacija (SD) je veoma ozbiljna, visoko-energetska trauma ramenog pojasa, često pogrešno dijagnostikovana ili previđena zbog pratećih povreda kod politraumatizovanih pacijenata. Cilj: Svrha prikaza ovog slučaja je da ukaže na moguće zamke u prepoznavanju i lečenju retke povrede kao što je skapulotorakalna disocijacija. Materijal i metode: Prikazujemo slučaj 48-godišnjeg politraumatizovanog muškarca sa otvorenom skapulotorakalnom disocijacijom, ipsilateralnom kranio-facijalnom povredom, nepotpunom avulzijom brahijalnog pleksusa i serijskom frakturom rebara komplikovanom hemopneumotoraksom. Povrede su zadobijene udarom voza u železničkoj stanici. Rezultati: Ovo je četvrti zabeleženi slučaj otvorene skapulotorakalne disocijacije u literaturi. Pacijent je preživeo povrede opasne po život zahvaljujući rano primenjenim merama ATLS i kontrole štete u ortopediji. Preduzeti su resuscitacija, drenaža torakalne duplje i intramedularna stabilizacija Gustilo II, otvorenog preloma ključne kosti, u sklopu skapulotorakalne disocijacije tip 2B. Rana u klavikularnoj regiji je zarasla bez komplikacija. U postoperativnom toku ustanovljena je infekcija oko Schantz-ovog klina, koja je na antibiotsku terapiju i toaletu kože sanirana. Neurološkom evaluacijom konstovana je Duchenne-Erb-ova paraliza brahijalnog pleksusa. EMG nalaz nakon 4 nedelje od povrede potvrdio je inkompletnu leziju korenova C5 i C6 i denervaciju aksilarnog nerva. Pacijent je vertikalizovan i započeta je intenzivna fizikalna terapija. Nakon završetka fizikalne terapije, 3 meseca od povrede, planirani su MRI vrata i ramenog pojasa kao i EMG reevaluacija kako bi se pristupilo definitivnom zbrinjavanju ove teške povrede. Zaključak: Neophodan je metodičan pristup prilagođen svakom pacijentu u spašavanju života i optimizaciji funkcije ekstremiteta kod ove složene povrede. Ključne reči: otvorena skapulotorakalna disocijacija, brahijalni pleksus, intenzivna nega, prelom ključne kosti, prelom lopatice, politrauma 64 HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA

67 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION SAGITALNI PRELOMI GLAVE HUMERUSA --- HEAD-SPLITTING FRAKTURE V. Vukov 1, M. Zdravković 2, D. Stanković 3 1 Opšta bolnica UNA, Beograd 2 KCS, Beograd 3 Zdravstveni centar Paraćin Sagitalni prelomi zglobne površine glave humerusa, tzv. head-splitting frakture, javljaju se kao komponenta višedelnih preloma proksimalnog humerusa, najčešće tamo gde postoji i prelom anatomskog vrata humerusa. Ovi prelomi nastaju direktnim sudarom glave humerusa i glenoida, obično dejstvom ekstenzivne sile direktno na rame. Ovakve povrede nastaju ili prilikom saobraćajnih udesa, pada sa više podloge na nižu, pada na stepenicama direktno na rame i slično. Njihova dijagnostika nije jednostavna. Zahteva iskustvo u čitanju radiografija i često posebne projekcije. Suština tretmana je stabilna i medjusobno čvrsta fiksacija fragmenata i precizna rekonstrukcija artikularne površine humeralne glave. Ukoliko ovo ne može da se postigne, rešenje je u parcijalnoj protezi ramena. Kod pacijenata do kraja četvrte decenije života neophodno je dati maksimum u rekonstrukciji zglobne površine glave humerusa, i uspostavljanju dobre kongruencije zgloba. Pri rekonstrukciji ovih višedelnih preloma potrebno je prvo stabilizovati sagitalni prelom humeralne glave, pa tek potom izvršiti dalju rekonstrukciju. Za rešavanje head-splitting frakture koristimo meku hiruršku žicu u vidu osmice. Precizno postavljena omča, najsigurnije stabilizuje prelom na zglobnoj površini glave. Radi bolje stabilizacije i mogućnosti imedijatnog otpočinjanja vežbi, najčesće koristimo kombinaciju sa T ili L pločom. Najčešće, glavu humerusa stabilizujemo drugom žičanom omčom za glavne koštane strukture ili za ploču. Vežbe otpočinjemo od 3-5 dana po operaciji. Na ovaj način znatno skraćujemo period rehabilitacije i onemogućujemo nastanak imobilizacione kontrakture. Izuzetno retko (do 5%) smo kod operisanih imali pojavu aseptične nekroze glave humerusa i to kod starijih od 55 godina, uglavnom pušača, ili onih kod kojih je prelom zahtevao imedijatnu implantaciju parcijalne proteze ramena, a na to nisu pristali. Ključne reči: ortopedija, hirurgija ramena, prelomi gornjeg kraja humerusa. SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY 65

68 OD HEMI DO REVERZNE ENDOPROTEZE RAMENA: ŠTA SMO (I DA LI) NAUČILI?! Vladan Stevanović, Ivan Diklić, Zoran Blagojević, Aleksandar Crnobarić, Miodrag Glišić Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Uvod: Hirurgija ramena, posebno artroplastika, radi rešavanja traumatoloških i patoloških stanja, nije razvijena poput hirurgije donjih esktremiteta. U literaturi su prisutne kontroverze prema indikacijama i vrstama implantata, rehabilitaciji, kliničkom praćenju, odnosno načinu vrednovanja (ne)uspešnosti primenjene hirurške tehnike. Cilj autora je analiza objektivnih parametara i iskustva u artroplastičnoj hirurgiji ramena radi postavljanja realnih kriterijuma za unapređenje rezultata lečenja. Materijal i Metod: Analizom je obuhvaćena populacija pacijenata lečena artroplastičnim procedurama ramena od grupe autora tokom 10 godina. Indikaciono, najveći broj pacijenata je operisan zbog akutne, odnosno posledica neoperativno lečene traume proksimalnog humerusa, a potom zbog komplikacija prethodne hemiartroplastike ramena. Poslednjih godina u fokus dolaze primarne artroze kao i artropatije usled oštećenja rotatorne manžetne, uz novije totalne i reverzne implantate. Rezultati: S obzirom na heterogenost pacijenata i vremenskog okvira operacija, indikacija, prethodno korišćenih hirurških tehnika, kao i vrsta implantata, rezultati odgovaraju seriji slučajeva čijom analizom se, uz komparaciju sa referentnim podacima iz literature, došlo do razvoja krivulje učenja i uspostavljanja kriterijuma u hirurgiji i rehabilitaciji koji opravdavaju artroplastične procedure zgloba ramena. Diskusija: Artroplasične procedure ramena su u konstantnom razvoju kako tehnološki tako i u učešću na tržištu, a ovakav trend se opravdava dobrim rezultatima kod pacijenata nakon precizno izvedene hirurške tehnike i izbora implantata, shodno objektivnim podacima iz uspostavljenih registara. Zaključak: Osnovna svrha aloartroplastične hirurgije jeste otkljanjanje tegoba, uspostavljanje funkcije i povratak radnim i kvalitetnim aktivnostima svakodnevnog života. Proteze ramena ne treba da odstupaju od navedenog, a za takve rezultate treba uspostaviti jasne edukativne i kritičke kriterijume. Ključne reči: proteze ramena, hirurška tehnika, kriterijumi uspešnosti 66 HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA

69 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LEČENJE ZASTARELE ZADNJE LUKSACIJE RAMENA PRIKAZ SLUČAJA S. Ninković, V. Harhaji, P. Rašović, M. Obradović, N. Kovačev, M. Vranješ, N. Janjić Klinički centar Vojvodine, Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju adresa autora: srdjan.ninkovic@yahoo.com Uvod: Zadnje luksacije ramena su retke povrede i najčešće su posledica delovanja sile visokog intenziteta, udara struje ili epileptičkog napada. Impresivne frakture artikularne površine glave nadlakatne kosti su često udružene sa ovim lezijama. Postoji više metoda kojima se tretiraju ovakve povrede kombinovane sa impresivnim prelomima. Cilj: Mi ćemo prezentovati prikaz slučaja pacijenta sa zastarelom zaključanom zadnjom luksacijom ramena udruženom sa impresivnim prelomom glave nadlakante kosti koji je rešen implantacijom alografta iz koštane banke Klinike za ortopediju KCV na mesto defekta kako bi se postigla anatomska rekonstrukcija glave humerusa. Metod: Pacijent je muškarac, star 51 godinu, povređen padom sa bicikla. Vreme od povrede do postavljanja dijagnoze je bilo 13 meseci. Kada se javio na pregled u našu ustanovu imao je zaključanu zadnju luksaciju ramena udruženu sa anteromedijalnim defektom glave nadlakatne kosti koji je zauzimao površinu od 30% zglobne površine a što je utvrđeno kompjuterizovanom tomografijom. Standardni deltoido-pektoralni pristup je korišćen za rekonstrukciju glave humerusa. Upotrebili smo sveže smrznuti osteohondralni allograft kondila butne kosti. Rezultati: Vreme praćenja je bilo 36 meseci. Nije bilo redislokacije, kolapsa grafta niti postoperativnog bola. Prema Constant scoru rezultat je dobar, 82. Zaključak: Naše mišljenje da pacijente sa hroničnom, zaključanom zadnjom luksacijom ramena kombinovanom sa defektom glave nadlakatne kosti koja zahvata 25% - 50% zglobne površine treba tretirati primenom alograftova pre nego primenom neke od metoda neanatomske rekonstrukcije. Ova metoda daje adekvatnu stabilnost, funkciju i redukciju bola. Kada i izostane inkorporacija grafta zbog njegovog kolapsa protetska hirurgija neće biti otežana jer anatomski odnosi nisu izmenjeni. Ključne reči: Zadnja luksacija, alograft SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY 67

70 REZULTATI OPERATIVNOG LEČENJA KOMPRESIJE ULNARNOG NERVA U NOVOU LAKTA Slađana Anđelković 1,2, Suzana Milutinović 1, Tomislav Palibrk 1, Čedo Vučković 1, Marko Bumbaširević 1,2 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu Uvod: Od svih kompresivnih neuropatija gornjeg ekstremiteta ovo je najčešća neuropatija nakon sinrdoma karpalnog kanala. Cilj studije je da utvrdi fukcionalni rezultatat nakon operativnog lečenja. Metod: U poslednjih pet godina operisano je 32 pacijenta, od toga 18 muškog i 14 ženskog pola, prosečne starosti 46,3 godina. Dominantna ruka je bila zahvaćena u 84%. Preoperativno pacijenti su rangirani prema McGowan-oj skali. Kod svih pacijenata preoperativno je uz klinički pregled urađena i elektroneuromijelografija. Kod pacijenata prvog i drugog stepena McGowan-ove skale je rađena dekompresija, a kod pacijenata trećeg stepena je uz dekompresiju rađena i prednja translokacija nerva. Rezultati: Funkcionalni rezultati procenjivani su na osnovu Patient Rated Ulnar Nerve Evaluation /PRUNE/ skale. Zaključak: Najznačajniji progostički faktor za rezultat lečenja je brzina sprovođenja kroz ulnarni nerv. Oporavak će izostati ukoliko su se javili ireverzibilni neuropatski procesi. Rezultati operativnog lečenja su znatno lošiji kod trećeg stepena oštećenja nerva prema McGowan-ovoj skali. Ključne reči: kompresivna neuropatija, ulnarni nerv, McGowan ARTHROSCOPICAL TREATMENT OF ANTERIOR SHOULDER INSTABILITY Ivan Micić, Saša Milenković, Predrag Stojiljković, Milan Mitković, Marko Mladenović, Ivan Golubović Clinic for orthopaedic surgery and traumatology, Clinical Center Niš, Niš, Serbia Background and objectives: With the advance of arthroscopic surgical technique and instruments, minimal invasive arthroscopic reconstruction has become preferred treatment method for Bankart reconstruction. Aim: The aim of this study was to report our first results after arthroscopic Bankart shoulder stabilization in a retrospective series with a early follow-up. Methods: We performed a retrospective study comprising 28 patients (28 shoulders) with symptomatic, traumatic anterior shoulder instability and arthroscopic stabilization using biocompos- 68 HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA

71 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION ite suture anchors. All of the patients had the Bankart lesion. The median follow-up period was 14 months (range, 6 to 24). Results: The recurrence rate was 7.1% (2 out of 28). During the follow-up, the Rowe score was 87.3 points (range, 53 to 100 for the Rowe scores, respectively). Conclusion: Our experience showed that arthroscopic method produced stable and well-functioning shoulders in the most of patients with the Bankart lesion. Although the arthroscopic technique can lead to a higher recurrence rate, better results were attained for external rotation of the shoulder in the patients treated with this minimally invasive technique. Key words: anterior shoulder instability, Bankart, arthroscopy JEDNA KOST PODLAKTICA REŠENJE ZA DEFICIT DISTALNE ULNE I LUKSACIJU GLAVE RADIJUSA U DEČJEM UZRASTU Nina Đorđević Ortopedsko-traumatološka klinika, Klinički centar Niš Uvod: Nedostatak distalne ulne, u periodu rasta podlaktice, dovodi do progresivnog krivljenja dijafize radijusa i do luksacije njegove glave. Ovako udruženi deformiteti značajno umanjuju funkciju ruke u celini. Operativna procedura koja može rešiti deformitet ručja i lakta je formiranje jedne kosti od proksimalne ulne i distalnog radijusa. Ovim se žrtvuje pro/supinacija podlaktice, ali se koriguje osovina i omogućava optimalna pokretljivosti ručja i lakta u sagitalnoj ravni. Materijal i metod: Prikazan je pacijent kome je u uzrastu od 8 godina dijagnostikovan deformitet desne podlaktice kao posledica strukturnih promena u distalnoj ulni i deformiteta dijafize radijusa sa luksacijom glave. Resecirana je distalna ulna do zdrave kosti. Zatim je urađena resekcija glave i proksimalne dijafize radijusa. Spoj je fiksiran sa dva elastična intramedularna klina i potpuno je srastao posle 6 nedelja imobilizacije u neutralnoj rotaciji. Rezultat: Na kontroli posle 5 godina podlaktica je prava, pokreti u laktu su puni, ručje je u blagoj ulnarnoj devijaciji sa lako oslabljenom dorzalnom fleksijom. Doskusija i zaključak: Distalna hipoplastična ulna nije imala potencijal rasta. Luksacija glave radijusa je pokazivala sve karakteristike dugotrajnosti a srednja trećina radijusa je bila jako zakrivljena. Ovakvi kombinacija deformiteta nije pogodna za anatomsku rekonstrukciju. Zato je izabran najjednostavnija hirurška procedura da se obezbedi zadovoljavajuća funkcija i izgled ruke. Elastični intramedularni klinovi su primenjeni u cilju obezbeđenja nesmetanog rasta iz proksimalne fize ulne i distalne fize radijusa, kao i kompresije na mestu fuzije. Ključne reči: metoda jedna kost podlaktica, deficit ulne, luksacija glave radijusa SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY 69

72 CHARACTERISTICS OF A SOLITARY BENIGN PERIPHERAL -NERVE SHEATH TUMOUR OF FOREARM Dusanka Grujoska Veta 1, Sinolicka Dzambazova 1, Jasminka Nanceva 1, Slavica Kostadinova-Kunovska 2, Elizabeta Stefanovska 3 1 University clinic for orthopaedic surgery, School of medicine, Skopje, Republic of Macedonia 2 Institute of pathology, School of medicine, Skopje, Republic of Macedonia 3 Institute of radiology, School of medicine, Skopje, Republic of Macedonia Introduction: Solitary benign peripheral-nerve sheath tumours (PNST) are rare tumours and have no clinically specific characteristics. The aim of the study is to evaluate characteristics of PNST with different imaging methods in a female patient with follow-up of 7 years. Materials and methods: A 33-year old female patient complained on weakness, numbness and tingling of her right forearm at the beginning of her second pregnancy. Neuroelectromiography and ultrasound examination were done in the early motherhood. Ultrasonography was performed by a real-time apparatus (SONOLINE Versa pro ultrasound Imaging system, Siemens AG Erlangen, Germany) with a 7,5 MHz linear transducer. Plain radiography and MRI were also performed. Results: Neuroelectromiography showed minor disturbances of right median nerve conduction. Ultrasound examination detected localized spindle shaped soft tissue mass with mixed-echogenicity. Plain radiography showed soft tissue mass on the anterior upper part of right forearm. MRI findings showed encapsulated lesion with heterogeneously layered appearance and central necrotic portion. After surgical removal of soft-tissue tumour in regional anesthesia, pathological diagnosis of benign PNST was confirmed. A 7 year clinical and sonographic follow-up showed no signs of local recurrence. Discussion: Ultrasound findings were mostly hypoechoic with acoustic enhancement. Ganglion cyst and fibrolipoma were taken into account in differential diagnosis. Conclusion: Ultrasound could not distinguish weather the lesion was benign or malignant, but it determined rather precisely the localization, size, internal characteristics, helped preoperative planning and was used in follow-up of local postoperative status. Key words: periferal nerve sheath tumour, ultrasound, MRI 70 HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA

73 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION RESEKCIJE KOŠTANIH TUMORA U REGIJI RAMENA INDIKACIJE, REKONSTRUKCIJA I FUNKCIONALNI REZULTATI dr Aleksandar Đorđević, dr Zoran Vučinić, dr Nenad Lujić, dr Nikica Mandić, dr Stanislav Rajković Uvod: Prva limb-salvage hirurgija obavljena je na ramenu pre više od sto godina. I pored velikog tehnološkog napretka i novih implantata najveći pomak je napravljen u sistemskom lečenju koje je omogućilo porast broja operacija u navedenoj regiji. Materijal i metode: U periodu od pet godina ( ) u Službi za ortopedsku onkologiju IOHB Banjica operisano je više od 30 pacijenata sa primarnim i sekundarnim koštanim tumorima regije ramena. Ne prikazuju se onkološki ishodi lečenja već hirurški i funkcionalni. Najčešća rekonstruktivna procedura je bila ugradnja subtotalne tumorske proteze humerusa. Pored ove tehnike korištena je i rekonstrukcija po tipu visećeg ramena, masivni koštani alograft i proteza skapule. Rezultati: U slučajevima gde je žrtvovan rotator cuff abdukcija u GH zglobu je minimalna, odnosno nedostaje. Funkcija lakta i šake je puna i operacija je socijalno prihvatljiva. U slučaju očuvanja rotator cuff-a abdukcija je između 45 i 60st., dok je fleksija ograničena i najčešće je do 30st., a ekstenzija i rotatorni pokreti su bliski normalnim. Zaključak: U funkcionalnim rezultatima dominanta je uloga očuvanja rotator cuff-a. U koliko postoji onkološka mogućnost da se cuff očuva funkcionalni rezultati su značajno bolji. Tip rekonstrukcije je od sekundarnog značaja. KLJUČNE REČI: koštani tumor, rame, indikacija, rekontrukcija SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY 71

74 HIRURGIJA KUKA HIP SURGERY 72 HIRURGIJA KUKA

75 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION FUNKCIONALNI OPORAVAK POSLE OPERATIVNOG LEČENJA PRELOMA ACETABULUMA V. Harhaji 1, S. Ninković 1, A. Lažetić 1, V. Bojat 1, I. Lalić 1, V. Kecojević 1, N. Janjić 1, R. Matijević 1, P. Rašović 1, D. Savić 1, V. Ristić 2 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad 2 Odeljenje ortopedske hirurgije i traumatologije, Opšta bolnica Subotica, Subotica Uvod: Prelomi acetabuluma su poslednjih godina sve češća ortopedsko-traumatološka povreda. Stabilna fiksacija i rana mobilizacija su od ključne važnosti za dobar funkcionalan oporavak. Materijal i metod: U studiju je uključeno 27 pacijenata sa prelomom acetabuluma koji su operativno lečeni na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KC Vojvodine u periodu od godine. Operisana su 23 muškarca i 4 žene. Minimalno vreme praćenja je bilo 24 meseca. Rezultati: Od ukupno 27 operativno lečenih pacijenata sa prelomima acetabuluma prelom tipa A je imalo 19, prelom tipa B 8 pacijenata. Kod 3 pacijenta je ugrađena totalna proteza kuka unutar prve godine. Kod preostala 24 pacijenta došlo je do RTG znakova sanacije preloma uz dobru kongruenciju zgloba. Prosečna vrednost Harris Hip Scor-a je iznosila 83. Od komplikacija postoperativno zabeležena je jedna neuropraksija n. ischiadicusa, jedna heterotopična osifikacija i 3 avaskularne nekroze glave butne kosti. Diskusija: Otvorena repozicija i unutrašnja fiksacija preloma acetabuluma najčešće nije jednostavna, kako zbog kompleksne anatomije, tako i zbog prisustva više ulomaka kod najvećeg broja pacijenata. Imedijatno zbrinjavanje ovih povreda je retko indikovano kod nemogućnosti postizanja ortopedske repozicije iščašene glave butne kosti, kod vaskularne lezije, kod progresivnog neurološkog deficita ili kod otvorene povrede, sa čime se mi nismo susreli. Odloženu hiruršku intervenciju je najbolje uraditi u prvih 14 dana zbog lakšeg postizanja zadovoljavajuće repozicije i manjeg broja komplikacija. Zaključak: Stabilna unutrašnja fiksacija preloma acetabuluma omogućava ranu mobilizaciju pacijenata, što uz prihvatljivu repoziciju ulomaka stvara preduslov za dobar postoperativni funkcionalni rezultat. Ključne reči: prelom, acetabulum, funkcionalni oporavak, Harris Hip Score HIP SURGERY 73

76 PERIPROSTETIČNI PRELOMI FEMURA Željko Jovičić, Slavko Manojlović, Siniša Bijeljac, Stanislav Palija, Petar Cvijić, Bojan Kuzmanović, Bojan Miholjčić, Milan Jovanović Zavod za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Dr Miroslav Zotović Banja Luka Uvod: Uzroci nastanka periprostetičnih preloma mogu biti: a) Intraoperativni: neadekvatan hirurški pristup i izvođenje operativnog zahvata, malpozicija stema (variziran stem), oštećenje korteksa, oštećenje kalkara malog trohantera; b) Postoperativni: trauma, razvoj sistemske bolesti koja utiče na kvalitet koštanog matriksa (osteoporoza, Мb. Paget). Klasifikacija se vrši na osnovu položaja frakturne linije u odnosu na položaj implantata, te stabilnosti stema proteze, a najčešće se koristi Vankuver klasifikacija. Izbor metode liječenja zavisi od lokalizacije frakture, stabilnosti proteze i kvaliteta koštane mase. Cilj rada: Predstaviti korištene hirurške metode liječenja (ORIF, revizione artroplastike i njihova kombinacija) ove vrste fraktura u našoj ustanovi. Metodologija: U našoj ustanovi u periodu jun jun godine izvršeno je 3020 implantacija endoproteza kuka. Pojava periprostetičnih fraktura verifikovana je kod 28 pacijenata, sa radiološki potvrđenom dijagnozom, te kliničkim znacima preloma. Prelomi su klasifikovani po Vankuver klasifikaciji. Svi pacijenti su liječeni hirurški i to implantacijom revizione endoproteze (18 pacijenata), osteosintezom DCP pločom ( 5 pacijenata) i LCP pločom (2 pacijenta), te osteofiksacijom cerclage-žicom (5 pacijenata). Nakon operativnog zahvata pacijenti su proveli rani fizio-rehabilitacioni tretman po protokolu ustanove. Rezultati: Kod svih pacijenata je postignut potpun oporavak i restitucija funkcionalnosti donjih ekstremiteta, kao i povratak normalnim svakodnevnim aktivnostima, uz uobičajena ograničenja vezana za implantaciju totalne endoproteze kuka. Značajnih komplikacija nismo imali. Zaključak: Za adekvatno rješenje problema periprostetičnih fraktura nameće se jedino hirurška intervencija. Da bi rješenje bilo potpuno i trajno neophodan je pravilan izbor hirurške metode, koji zavisi od vrste i lokalizacije preloma, kao i postojanja komorbiditeta. 74 HIRURGIJA KUKA

77 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION RESEKCIJA PIRIFORMISA DA ILI NE KOD IMPLANTACIJA ENDOPROTEZE KUKA A. Vojvodić, A. Radosavljević, I. Medenica, G. Bogdanović, A. Stanković, B. Stanković, V. Cvetković, Z. Rosić, B. Vračević, N. Jovanović, E. Redžepagić, M. Žunić, N. Miladinović KBC Zemun; KBC Bežanijaksa kosa ; Opšta Bolnica Una; VMC N.Beograd Sindrom piriformnog mišića je neuromuskularni poremećaj sa iritacijom ili kompresijom ishijadičkog nerva od strane piriformnog mišića, sa kim je anatomski u bliskom kontaktu i daje simptome lumboišijalgije, tako da su pacijenti najčešće upućeni na MR pregled slabinske kičme, zbog sumnje na diskoradikularnu kompresiju. Uzrok je lumboišialgije od 5 pa do čak 35% i češći je kod žena. Sindrom može biti primarni, uslovljen anatomskim varijetetima, kao što su akscesorni piriformni mišić, razdvojeni snopovi ishijadičnog nerava i put snopova kroz sam mišić, a sekundarni, nastaje kao posledica traume, inflamacije, fibroze, neoplastičnog procesa, ali i neravnomerne razvijenosti mišića karličnog pojasa, nastale zbog specifične aktivnosi ( biciklisti, atletičari, dugo sedenje i drugo). Fizikalni pregled može biti sugestivan ali je često nepouzdan, elektromiografija je najčešće negativna, ehosongrafija je pozitivna u određenim situacijama dok je MR preled metoda izbora. MR pregledom je neophodno eksplorisati lumbosakralnu kičmu radi isključenja diskoradikularnog konflikta, a potom pregledom karličnog pojasa i specifičnim neurografskim sekvencama identifikovati anatomske strukture i izmenu signala nerava. Terapija zavisno od faze, može biti medikamentozna ( NSAIL, anestetici) fizikalna i u krajnjem slučaju hirurška. HIP SURGERY 75

78 REŠAVANJE BOLNE PARALITIČKE DISLOKACIJE KUKA KOD CEREBRALNE PARALIZE METODOM DEZINSERCIJE KUKA I TENOTOMIJE ADUKTORA Z. Bajin 1, G. Čobeljić 2, B. Kovačević 1, V. Aleksić 1 1 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd 2 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu Uvod: Paralitička dislokacija kuka (subluksacija i luksacija) je jedan od čestih problema kod pacijenata sa cerebralnom paralizom. Postoji kod oko 20% ovih pacijenata. Pored decentriranosti, narušavanja biomehaničkih odnosa u zglobu kuka sa tendencijom daljeg pogoršanja, u preko 50% pacijenata ovo stanje je praćeno bolovima koji u znatnoj meri dodatno otežavaju svakodnevno funkcionisanje hendikepiranih. U svrhu operativnog rešavanja ovog problema u svetskoj literaturi se mogu naći različite tehnike kao aloartroplastika kuka, interpoziciona aloartroplastika, recekcija proksimalnog okrajka butne kosti, korektivna abdukciona osteotomija proksimalnog femura, artrodeza kuka. Pored rešavanja problema decentriranosti kuka, boljeg održavanja balansa i higijene, lakšeg transfera, metoda dezinsercije jednog ili oba kuka uz obostranu tenotomiju mišića aduktora kuka i, po potrebi, tenotomiju fleksora potkolenice, pokazala se, prema našem iskustvu, uspešnom i u svrhu smanjenja bolova. Cilj rada: Pokazati da hirurška tehnika dezinsercije kuka uz tenotomiju aduktora kuka dovodi do znatne redukcije bola kod pacijenata sa cerebralnom paralizom. Materijal i metodologija: Radi procene efekata operacije analizirano je 43 kuka kod 23 pacijenta operisanih u IOHB Banjica, u periodu od 2001 do 2013 godine. Kod 20 pacijenata operativni zahvat je rađen na oba kuka, a kod 3 na jednom kuku. Pored dezinsercije kuka uz tenotomiju aduktora kuka, po potrebi su rađene i tenotomije medijalnih fleksora potkolenice i elongacija m.biceps femorisa. Starosna struktura pacijenata bila je od 6 do 56 godina s prosekom od 15,5 godina. 17 pacijenata je bilo ženskog a 6 muškog pola. Za procenu bola korišćena je VAS skala bola od 1 do 10, koja je primenjena kod svih pacijenata pre i posle operativnog lečenja. Period praćenja je trajao u proseku 6,3 godine. Rezultati: Nakon sprovedenog operativnog lečenja i rehabilitacionih procedura kod 21 pacijenta (40 kukova) konstatovano je značajno umanjenje bolova, dok je samo kod 2 pacijenta (3 kuka) došlo do manjeg, ali ne i značajnog poboljšanja u smislu smanjenja bolova. Rezultati lečenja testirani su statističkom analitičkom metodom i dobijena je statistički značajna razlika u umanjenju bola nakon operativnog lečenja i rehabilitacije. Zaključak: Metoda dezinsercije kuka uz tenotomiju aduktora kuka i, po potrebi, tenotomiju fleksora potkolenice, u našoj praksi se pokazala kao veoma dobra u rešavanju bolnih kukova kod pacijenata sa cerebralnom paralizom i paralitičkom dislokacijom kuka. Pored suverenosti u rešavanju paralitičke dislokacije kuka, poboljšanja pokreta u kuku, boljeg održavanja balansa i higijene, kao i transfera ovih pacijenata, ovom metodom može se efikasno umanjiti i bol te time osigurati znatno bolji kvalitet života pacijenata hendikepiranih cerebralnom paralizom. 76 HIRURGIJA KUKA

79 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KLINIČKI REZULTATI HIRURŠKOG TRETMANA PACIJENATA SA FEMOROACETABULARNIM IMPINGEMENTOM Desimir Mladenović 1,2, Marko Mladenović 1, Ivan Micić 1,2, Saša Milenković 1,2, Zoran Anđelković 3, Predrag Stojiljković 1,2, Saša Karalejić 1, Zoran Golubović 1,2, Marko Jović 2 1 Ortopedsko traumatološka klinika, Niš 2 Medicinski fakultet Niš, Univerzitet u Nišu 3 Odeljenje za ortopediju i traumatologiju, Opšta bolnica Leskovac. Uvod: femoroacetabularni impingement (FAI) predstavlja bolni sudar vrata i glave femura sa acetabulumom. U takvim okolnostima, a za duži vremenski period, nastaje oštećenje hrskavice acetabuluma što predstavlja rani razvoj koksartroze. Cilj rada: je da prikažemo rezultate lečenja kod operisanih pacijenata sa femoroacetabularnim impingementom FAI. Materijal: prikazujemo seriju ispitanika koji su imali kliničke i radiološke znake FAI. Svi su imali pozitivan test na FAI. Notzli ugao od 54º do 92º, Womac skor od 53,3 do 89,8, bol i šepanje pri hodu. Urađena je operacija uklanjanja FAI, operativnom tehnikom po Gantzu, sa ciljem da se uklone razlozi bolnog kontakta - optimizacija offset - a vrata femura. Rezultati: kod 47 ispitanika praćen je intraoperativni nalaz i postobperativni parametri: - Notzli ugao čiji je prosek 45,2 º, - Womac skor od 90,3 do 98, - FAI test - kod svih je bio negativan. Zaključak: operativnim pristupom uklanjamo etiološke faktore oštećenja hrskavice acetabuluma i tako preveniramo ili zaustavljamo dalji artroze kuka. HIP SURGERY 77

80 ARTROSKOPIJA KUKA KAO METODA LEČENJA FEMORO-ACETABULARNOG IMPINGEMENTA NAŠE PETOGODIŠNJE ISKUSTVO Aleksandar Crnobarić, Milan Mirković, Vladan Stevanović, Miodrag Glišić, Zoran Blagojević, Ivan Diklić, Dragan Matić Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Artroskopija kuka je minimalno invazivna dijagnostičko-operativna tehnika koja poslednjih godina postaje standard u lečenju femoroacetabularnog impindžmenta, biomehaničkog koncepta uvedenog od strane Stulberg-a i Ganza-a. Interes za ovu patologiju i njeno lečenje je u činjenici da ona može inicirati nastanak degenerativnih promena. Radom je obuhvaćeno 35 pacijenata, 27 muškarca i 8 žena lečenih u periodu od do godine. Kod 3 pacijenta operativno su lečena oba kuka, kod 1 pacijentkinje rađena je reartroskopija. Ključni kriterijumi za odabir pacijenata su bili pozitivni klinički i radiografski znaci za femoroacetabularni impingement (predominantno CAM tip). Mereni su obim pokreta u zahvaćenom zglobu, klinički testovi za FAI, kao i alfa ugao, odnosno NMR dijagnostika. Pacijenti su tretirani artroskopski asistiranom subkapitalnom remodelacijom, pod Rtg kontrolom (C-arm). Udruženi komorbiditeti (lezije hrskavice, acetabularnog labruma ili remodelacija oboda acetabuluma kod kombinovanog tipa) takođe su tretirani artroskopski. U navedenom periodu za vrednovanje rezultata korišćen je modifikovani Harris hip score odnosno Hip outcome score (HOS). Prosečno vreme praćenja je bilo 15 meseci. Postoperativnim praćenjem pacijenata i obradom navedenih parametara konstatovano je poboljšanje kod pacijenata obuhvaćenih studijom te možemo zaključiti da je artroskopski metod pre svega zbog svoje minimalne invazivnosti i brzog postoperativnog oporavka vredan način lečenja FAI. Ključne reči: artroskopija, kuk, femoroacetabularni impingement 78 HIRURGIJA KUKA

81 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KRATKI MULTIMODALNI PERIOPERATIVNI TRETMAN ARTROPLASTIKA KUKA I KOLENA A. Lažetić, M. Lukić-Šarkanović, M. Obradović Klinički centar Vojvodine, Novi Sad Uvod: Početkom XXI veka sve veći broj artroplastika kuka i kolena se izvodi svake godine. Cilj svake artroplastike postizanje mehaničke stabilnosti komponenti proteze i biomehanička rekonstrukcija zgloba, odnosno, njegove funkcije. Planiranje operativnog lečenja, za svakog bolesnika, i unapređenjem perioperativnog tretmana podiže se kvalitet, smanjuje rizik od perioperativnih komplikacija i ukupni troškovi lečenja bolesnika. Cilj: Cilj rada je analiza i evaluacija kliničkog materijala kod artroplastika kuka i kolena sa kratkim multimodalnim peroperativnim tretmanom bolesnika, u trajanju od dva dana, kojim se postiže veće zadovoljstvo bolesnika i niži morbiditet kao i manji procenat komplikacija. Materijal i metode: Na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, KC Vojvodine Novi Sad, u periodu od godinu dana, urađeno je 128 primarnih artroplastika kuka i kolena. U radu je analiziran klinički materijal u odnosu na pol, dob, po operisanom zglobu. Rezultati: Prikazani su rezultati na osnovu radiografskog, kliničkog i funkcionalnog statusa, uz primenu Haris hip skora za artroplastike kuka, odnosno, KKS sistema bodovanja za artroplastike kolena, kao i komplikacije lečenja bolesnika. Zaključak: Multidisciplinarnim pristupom, koji se sastoji iz: preoperativne edukacije i motivacije bolesnika, prepoznavanje individualnih karakteristika bolesnika, uz individualnu terapiju bola, optimalni tretman nadoknade volumena, restriktivnu primenu transfuziju alogene krvi i primenu autologne krvi, prevenciju tromboembolijskih komplikacija i adekvatnu postoperativnu rehabilitaciju bolesnika. Navedeni preduslovi omogućuju redukciju broja dana koje bolesnik provede u bolnici, gde je bolesnik, prvog do trećeg postoperativnog dana, osposobljen za nastavak tretmana u kućnim uslovima. Ovakvim tretmanom se postiže veće zadovoljstvo bolesnika, bolji funkcionalni rezultati i niži procenat perioperativnih komplikacija. HIP SURGERY 79

82 ARTROSKOPIJA KUKA I DIJAGNOSTIČKO - TERAPIJSKE DILEME - PRIKAZ SLUČAJEVA Aleksandar Crnobarić, Zoran Blagojević, Vladan Stevanović, Miodrag Glišić, Ivan Diklić, Dragan Matić, Milan Mirković Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd U radu su prikazani slučajevi iz naše prakse sa nerazjašnjenom etiologijom tegoba u predelu kuka. Kod prikazanih pacijenata prethodno su iscrpljene sve dostupne standardne dijagnostičke metode uključujući i NMR dijagnostiku. Radom su u kratkim crtama obuhvaćeni do sada malo razmatrani kliničko-patološki entiteti regije kuka kao što su: koncept subspine impingementa, zatim uloga lig.teresa, kao i nejasno bolno stanje nakon ugradnje veštačkog kuka uz kratke video prikaze artroskopskog nalaza i naše tumačenje istih te opis preduzetog i mogućih scenarija lečenja. Slučaj 1. pacijent 17 god. starosti, aktivni karatista sa tegobama u smislu bolova u predelu oba kuka, preskokom i pozitivnim kliničkim testovima za prednji FAI. Na opisu NMR dominantan nalaz zadebljanja kapsule (25mm) te postavljena jaka sumnja na pigmentirani vilonodularni sinovit (PVNS). Naša analiza radiografija postavila je indicije o postojanju tzv. subspine impingementa i mogućom pratećom patologijom te posledičnim, reaktivnim zadebljanjem kapsule... Slučaj 2. pacijentkinja 32 god starosti, trenira jogu, tegobe u smislu bola i preskoka u predelu kuka. Na standardnim Rtg projekcijama i NMR nalaz koji ne razjašnjava uzrok tegoba. Artroskopski nalaz uputio nas je na rupturu lig.teresa. Slučaj 3. pacijentkinja stara 79 god.stanje nakon ugradnje veštačkog kuka i pada, sa posledičnom pojavom bola. Radiografska ispitivanja pokazala su dobru orijentaciju komponenata uz prisustvo formacije koja upućuje na ektopičnu osifikaciju, koštani ili cementni fragment periacetabularno. Na osnovu dobijenih nalaza i postoperativnog praćenja pacijenata zaključujemo da se artroskopija pokazala kao veoma vredna dijagnostička i terapijska alternativa u navedenim situacijama. Ključne reči: artroskopija kuka, subspine impingement, ligamentum teres 80 HIRURGIJA KUKA

83 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION RAČUNARSKO MODELOVANJE I ODREĐIVANJE KRITIČNIH PRESEKA NA TELU MODULARNE TUMORSKE ENDOPROTEZE ZGLOBA KUKA Jovan Grujić 1, Milan Zeljković 2, Slobodan Tabaković 2, Aleksandar Živković 2, Aca Đorđević 3, Zoran Vučinić 3, Nenad Lujić 3, Nikica Mandić 3 1 DOO Grujić & Грујић, Novi Sad, Srbija 2 Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija tabak@uns.ac.rs, milanz@uns.ac.rs, acoz@uns.ac.rs 3 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Uvod: Pojava malignih ili benignih promena, koštani tumori, patološki prelomi, destrukcija koštane mase i slično na proksimalnom delu butne kosti može se uspešno sanirati tako da se hiruškom metodom odstrani oboleli ili oštećeni deo koštanog tkiva i inplantira (ugradi) tumorska endoproteza zgloba kuka, što danas predstavlja zlatni standard. Ovakva rekonstrukcija omogućuje očuvanje obolelog ekstermiteta, i estetski i funkcionalno i brzu vertikalizaciju bolesnika. U postoperativnom toku mogu nastati komplikacije: luksacija, infekcija, razlabavljenje (luzening), kao i lom inplantata, usled zamora materijala endopeoteze ili preopterećenja. Cilj rada: Na osovu dijagnostičkih snimaka, Rtg, CT ili MR kreirati računarski model butne kosti, odrediti nivoe resekcije i neophodne geometrijske parmetre pogodne kako za izradu računarskog modela modularne tumorske endoproteze zgloba kuka tako i za izbor odgovarajućih komponenti, modula, endoproteze koja će se inplantirati. Materijal i metode: Rtg snimci predstavljaju analogni signal, ali uz pravilan izbor elemenata snimanaja (visina Rtg glave) i postavljanje kontrolnih mernih letvi, mogu se dovoljno tačno odrediti geometrijski parametri butne kosti koja se snima. CT i MR daju digitalizovani signal i omogućuju snimanje po nivoima u tri karkteristične ravni. Ovako dobijeni niz digitalnih slika predstavlja poprečne preseke kosti. Primenom odgovarajućih programskih rešenja digitalizovani elementi slike, pikseli, se prevode u prostorne element voksele i dobija se računarski model butne kosti sa dovoljno geometrijskih parametara za izradu računarskog modela enedoproteze. Računarski model endoproteze je pogodan za simuliranje biomehaničkih uslova opterećenja koja deluju u zglobu kuka i uklješćenja endoproteze. Analiza stanja deformacija kao i maksimalnih napona na telu modularne endoproteze zgloba kuka izvedena je na računarskom modelu metodom konačnih elemenata, a eksperimentalna verifikacija na fizičkom modelu primenom mernih traka u laboratorijskim uslovima. Rezultati: Na računarskom modelu tela modularne endoproteze određen je položaj maksimalnih Von Misesovih napona, što predstavlja kritični presek, mesto gde postoji opasnost da dođe do loma usled zamora materijala ili preopterećenja. Na fizičkom modelu, na mestu kritičnog preseka, postavljena je linijska merna traka sa više izvoda u cilju tačnog lociranja mesta maksimalnih napona. Diskusija: Rezultati dobijeni na računarskom modelu i eksperimentalno su u korelaciji, i uporedivi sa rezultatima sličnih analiza na drugim tipovima endoprioteza zgloba kuka. HIP SURGERY 81

84 Zaključak: Na osnovu dobijenih rezultata može se konstatovati da računarski model butne kosti daje dovoljno tačne geometrijske parametre, kako za planiranje hiruških aktivnosti i određivanje nivoa resekcije, tako i za izradu računarskog modela endoproteze, a naročito izbor komponenti, modula, modularne tumorske endoproteze zgloba kuka pogodnih za inplantaciju. Takođe moguće je pouzdano izvršiti tipizaciju modula po veličini i obliku i primenom CAD/CAM postupka iste izraditi. Ključne reči: modularma endoprpteza, računarsko modelovanje, koštani tumori, kuk MORTALITET KOD PRELOMA KUKA I VREME ODLASKA U BANJU IMA LI POVEZANOSTI? K. Senohradski 2, A. Lešić 1,2, M. Bumbaširević 1,2 1 Medicinski fakultet- Univerzitet u Beogradu 2 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju- KCS, Beograd Uvod: Posle artroplastike kuka pacijenti se upućuju na stacionarno banjsko lečenje, čiji je cilj da omogući pacijentu da se što kvalitetnije vrati svakodnevnim obavezama. Sa druge strane, poznato je da su pacijenti sa prelomom kuka uglavnom stariji, sa komorbiditetima i da je mortalitet u prvoj godini posle operacije izuzetno visok. Cilj: Da se utvrdi da li vreme odlaska na banjsko lečenje ima uticaj na mortalitet pacijenta koji su podvrgnuti hemiartroplastici posle preloma proksimalnog okrajka femura. Metodologija: U periodu od godine praćeno je ukupno 82 pacijenta koji su podvrgnuti ugradnji parcijalne proteze kuka posle preloma. 48 pacijenata je direktno prevedeno sa hirurškog odeljenja na stacionarno banjsko lečenje, dok su 34 pacijenta otišla na banjsko lečenje ne manje od mesec dana po otpuštanju iz bolnice. Studija je prilagođena za pol i komorbiditet.posle godinu dana praćen je mortalitet u obe grupe. Rezultati: Prosečne godine starosti su iznosile 74,2 (58-89). Sve pacijenti su bili ženskog pola i imali su kardiovaskularna oboljenja.mortalitet u prvoj godini je bio značajno veći (p<0,05) kod pacijenata koji su direktno prevedeni na stacionarno banjsko lečenje (18%), u odnosu na pacijentkinje koje su otišle na banjsko lečenje od kuće ( 11%). Procenat ponovne hospitalizacije je bio značajno veći kod prve grupe (p<0,05). Zaključak: Naše istraživanje je pokazalo da je odložen odlazak na banjsko lečenje povezan sa smanjenim mortalitetom u prvoj godini posle ugradnje parcijalne proteze kuka. To se može objasniti pozitivnim uticajem kućnog okruženja na kognitivnu funkciju pacijenata. Ključne reči: mortalitet, prelomi kuka, banjsko lečenje 82 HIRURGIJA KUKA

85 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION CEMENTNI SPEJSER SA ANTIBIOTICIMA ZA LEČENJE INFEKCIJA ARTROPLASTIKA KUKA I KOLENA IZAZVANIH KLEBSIELLOM Radoslav Barjaktarović, Dragan Radoičić, Budimir Dabetić, Saša Novović Klinika za oprtopedsku hirurgiju i traumatologiju VMA Opšta bolnica Berane Uvod: Infekcije totalnih artroplastika kuka (THA) i totalnih artroplastika kolena (TKA) mogu imati teške posledice. Neke baterije su češći uzročnici, druge se javljaju ređe, ali su ponekad te infekcije opterećene težim tokom i komplikacijama. Klebsiella bakterije su retki uzročnici ovih infekcija. Cilj rada bio je identifikacija efikasnog algoritma za lečenje infekcija THA i TKA koje izaziva Klebsiella. Metode: U 3-godišnjem periodu, od 1. januara do 31. decembra 2011, registrovali smo i lečili pet bolesnika sa THA ili TKA infekcijom uzrokovanom multirezistentnim sojem bakterije Klebsiella. Svi bolesnici su primarno operisani u drugim ustanovama, a u našu kliniku su bili primljeni posle pojave znakova infekcije. Kod tri bolesnika infekcija bakterijom Klebsiella bila je komplikovana dodatnom infekcijom (Staphyloccocus aureus, Pseudomonas aeruginosa i Serratia marscescens). Kod tri bolesnika izvedena je reviziona artroplastika nakon dvostruke izmene antibiotskog cementnog spejsera, a kod dva bolesnika reviziona artroplastika sa jednom izmenom spejsera. Rezultati: Srednja vrednost praćenja bila je 17,1 mesec (od 2 do 31). Jedan bolesnik preminuo je dva meseca nakon druge reimplantacione procedure. Klebsiella infekcije izlečene su kod svih bolesnika. Na kraju perioda praćenja nakon definitivne reimplantacija, bolesnici nisu imali kliničkih, laboratorijskih, niti mikrobioloških parametara pozitivnih na prisustvo aktivne infekcije. Zaključak: Nakon našeg iskustva sa TKA/THA infekcijama prouzrokovanim multirezistentnim sojevima bakterije Klebsiella ustanovili smo da je pristup sa dvostrukom izmenom artikularnih cementnih spejsera pre definitivne reimplantacije najefikasnija opcija lečenja. HIP SURGERY 83

86 PRIMJENA NOVIH MATERIJALA U TRAUMATOLOGIJI Marin Marinović 1, Nera Fumić 1, Nikola Gržalja 1, Damir Štiglić 1, Nado Bukvić 1, Bore Bakota 2, Fabijan Čukelj 3, Ante Bandalović 3 1 KBC Rijeka, Klinika za kirurgiju, Rijeka, Hrvatska 2 Opća bolnica Karlovac, Odjel za kirurgiju, Karlovac, Hrvatska 3 KBC Split, Klinika za kirurgiju, Split, Hrvatska Visokoenergetska trauma u prometu danas zauzima značaj udio cjelokupne traume, naročito kod mlađe populacije. Rezultira višestrukim ozljedama organskih sustava, a poglavito muskuloskeletnog sustava. Poslijeoperacijske infekcije rana uz prisustvo osteosintetskog materijala u tijelu predstavljaju velik problem za bolesnika i operatera. To su tvrdokorne infekcije koje zahtijevaju dugotrajno i ponekad skupo liječenje. Dosadašnji stav je da se osteosintetski materijal mora odstraniti i tek tada se može očekivati sanacija infekcije. Međutim, uklanjanje osteosintetskog materijala kod nesraslog prijeloma znatno komplicira sanaciju infekcije i prijeloma. Indicira se postavljanje vanjskog fiksatora i tek u slučaju saniranja mekotkivnog statusa, može se pristupiti reosteosintezi. Takav tijek liječenja je često dugotrajan i nepredvidiv. Pojava terapije negativnog tlaka omogućila je novi pristup liječenju ovog tipa infekcija bez potrebe za primarnim odstranjenjem osteosintetskog materijala iz tijela. Svojim direktnim i indirektnim djelovanje terapija negativnim tlakom stvara povoljne uvjete za cijeljenje. Uporaba novih materijala, transformirajućeg pudera (Altrazeal ) i topičkog hemoglobina u spreju (Granulox ) koji lokalno u rani djeluju protektivno i suportivno, osiguravajući i poboljšavajući fiziološke uvjete za zarastanje, daje dodatne mogućnosti za adekvatno i sigurno cijeljenje. Primjena ovih materijala je jednostavna, ne zahtijeva visoku stručnost i osposobljenost medicinskog osoblja, a pravilnom uporabom može rezultirati i ekonomskim benefitom. Ključne riječi: infekcija rane, osteosintetski materijal, terapija negativnim tlakom, transformirajući puder, topički hemoglobin NEINVAZIVNO HIRURŠKO LEČENJE INFEKCIJSKIH ARTRITISA KOLENA Boris Ukropina 2, M. Bumbaširević 1,2, Radovan Manojlović 2, Marko Kadija 1,2, Marko Ilić 2, Čedomir Vučetić 1,2 1 Medicinski fakultet, Univerziteta u Beogradu, Srbija 2 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KC Srbije, Beograd, Srbija Uvod: Neinvazivno hirurško lečenje infekcijskih stanja kolena je metod kontinuirane lavaže zgloba kolena bez incizija. Purulentni artritisi praćeni su nakupljanjem gnojnog sadržaja u kolenu. Pored specifične antibiotske parenteralne terapije, jednako je važna evakuacija sadržaja zgloba kolena, lokalna aplikacija antibiotika i lavaža zgloba. Efekat je značajno povoljniji ukoliko se ovo obezbedi u kontinuitetu. Sa druge strane, od značaja je da operativna trauma bude što manja. 84 HIRURGIJA KUKA

87 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Oba ova zahteva u potpunosti ispunjava tehnika neinvazivne kontinuirane lavaže kolena. Cilj: Cilj rada je da kroz prikaz kliničkih slučajeva pokaže rezultate tehnike neinvazivne kontinuirane lavaže kolena. Metod: Lečeni su odrasli pacijenti sa septičnim artritisom bez defekta kože i ekspozicije koštanih struktura. Septični artritis je dijagnostikovan makroskopskim i bakteriološkim pregledom punktata zgloba. Neinvazivna kontinuirana lavaža kolena je radjena dva-četiri dana od prijema i dva do 21 dan od javljanja lekaru. Operisano je 23 pacijenta. Rezultati: Drenaža je održavana dve nedelje u svim slučajevima. Sanacija infekcije je postignuta kod 22 pacijenta. Kod dva pacijenta kod kojih nije postignuta sanacija infekcije postojao je osteomielitis sa sekvestracijom kosti. Zaključak: Metod kontinuirane lavaže zgloba kolena, kao neinvazivnog hirurškog lečenja infekcijskih stanja kolena, je jednostavna procedura i vrlo uspešna u saniranju infekcije, smanjenju bola i bez značajne operativne traume. Ključne reči: Kontinuirana drenaža, infekcijski artritisi, koleno, lavaža. PRIMENA U KLINIČKOJ PRAKSI INDEXA LRINEC KOD BOLESNIKA SA NEKROTIZIRAJUĆIM FASCITISOM POTKOLENICE dr Z. Todorović, dr G. Stojiljković, dr B. Jovanović Opšta Bolnica Leskovac, odelenje ortopedije I traumatologije Abstract: Nekrotizirajući fascitis je retka, ali vrlo teška infekcija kože, potkožnog tkiva i fascije, koja je karakteristična izrazito brzim širenjem upale. Najčešći uzročnik je Streptococcus pyogenes, bakterija je poznata i pod nazivom bakterija koja jede meso. Pedesetogodišnji muškarac primljen je na infektivno odeljenje Opšte bolnice Leskovac nakon dužeg ambulantnog lečenja. A posle pogoršanja opšteg statusa pacijenta i pod slikom opšte upale čitave potkolenice i skoka vrednosti ks, se i crp pacijet je prebačen na odeljenje ortopedije. Vrednost LRINEC indexa je na prijemu bila 7, što potvrdjuje dijagnozu Necrotizirajućeg fascitisa. U opštoj anesteziji uradjena je nekrektomija ukupno zahvaćenog tkiva, a posebno kože u prednjoj loži desne potkolenice, pri čemu je otvorena praepatelarna burza koja je bila primarni izvor infecije. Uzet bris rane ostao je sterilan. Sprovedena je intravenska primena antibiotika i mere intenzivnog lečenja. Zbog septičkog šoka i visokih vrednosti glikemija konsultovan je endokrinolog, tako da je pacijent preveden na insulinsku terapiju. Defekt kože, zaostao nakon učinjenih nekrektomija, rekonstruisan je kožnim transplantatom po Thiersch-u. Bolesnik je otpušten na kućnu negu dvadeset prvog dana nakon prijema u bolnicu. Dostupnost ovih laboratorijskih merenja je jedna od prednosti koje LRINEC izdvajaju kao zgodan dijagnostički alat Nekrotizirajući fascitis je bolest opasna za život koja zahteva brzu dijagnozu, hitnu opsežnu hirušku eksciziju nekrotičnog tkiva i rekonstrukciju nastalog defekta što ranije, radi prevencije sekundarnih infekcija HIP SURGERY 85

88 C.DIFFICILE INFEKCIJA NA ORTOPEDSKOM ODELJENJU ZC ZAJEČAR U PERIODU dr Novica Lučić, D. Jovanović, Ž. Ilić, B. Živković, M. Jovanović, M. Kostić, S. Đorđević, G. Lučić Ortopedsko-trautomatološka služba ZC Zaječar, služba mikrobiologije ZZJZ Timok Uvod: C.difficile je danas najznačajniji i najčešći uzročnik intrahospitalne dijareje s potencijalno fatalnim posljedicama. Problem CDI postao je još značajniji pojavom novijeg, virulentnijeg soja,cd ribotip 027 koji uzrokuje teže slike bolesti i uzrokuje veću smrtnost.2010 godine u SAD-u zabilježeno CDI i umrlih. U Velikoj Britaniji, 2008.godine, od CDI oboljelo je pacijenata. Iste godine u Njemačkoj od CDI oboljelo je pacijenata godine u Srbiji zabilježena je 21 epidemija C.difficile sa 161 oboljelom osobom i 15 umrlih. Materijal: Na našem odjeljenju,od septembra godine pa do kraja godine, zabilježen je 21 slučaj bolničke dijareje. Na test CD pozitivno je bilo 8 pacijenata, dva godine, šest godine. Nije bilo smrtnih slučajeva. Od osmoro oboljelih sedmoro je bilo operisano: 3 TCP, 1 BTP, 3 AM. Jedan neoperisani pacijent imao je prelom vrata butne kosti. Svi su primali AB terapiju po protokolu, svi su imali pridružena oboljenja, svi su imali ranije hospitalizacije na različitim odjeljenjima. Inače, u ZC Zaječar, u njenom bolničkom sektoru, godine bilo je 25 slučajeva dijareje, od toga 5 su bile CDI godine bilo je 163 slučaja dijareje, od toga 63. su bile CDI. Metod: Septembra godine ZZJZ Timok u Zaječaru počeo je da radi test na toksine C.difficile. Svakom slučaju dijareje na našem odjeljenju urađena je koprokultura i test na toksine CD. Rezultati testa dobijeni su istog dana kada je poslat uzorak stolice, dok su rezultati koprokulture dobijeni nakon tri dana. Kod ovih osam pacijenata rezultati koprokulture bili su negativni. Svi su naknadno upućeni na dalje lečenje na infektivno odeljenje. Zaključak: Porast CDI u našoj bolnici ukazala je na velike probleme u održavanju higijene iste i evidentnu nespremnost i neznanje u borbi sa ovim velikim problemom. Borba sa CDI mora da bude svakodnevna. Neophodne su periodične edukacije kompletnog medicinskog osoblja. Higijena osoblja mora se podići na najviši mogući nivo (pogotovu ruku). Neophodna je dodatna dijagnostika pogotovu za uzorke uzete sa bolničkih površina, aparata, vazduha i ruku osoblja. Neophodno je uzimanje koprokulture na prijemu pacijenta. Prilikom određivanja indikacija za operativno lečenje mora se uzeti u obzir Horns-ov indeks. AB terapijamora biti protokolarna i kratka. Da bi se sve ove mere sprovele neophodno je odvojiti još više para za cjelokupno zdravstvo. Ključne riječi: C.difficile, dijareja, intrahospitalne infekcije 86 HIRURGIJA KUKA

89 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION HIRURŠKO LEČENJE PERIPROTETIČNE ZGLOBNE INFEKCIJE KUKA I KOLENA. NAŠ MATERIJAL Slađan S. Timotijević, Tomislav Kasum, Aleksandar Pajić, Željko Bokun, Velimir Vlašić, Dejan Ristić, Miljan Bilanović, Ivan Andjelković Odeljenje ortopedije sa traumatologijom, HK, KBC, Bežanijska Kosa, Beograd Uvod: Periprotetična zglobna infekcija (PPZI) jedna je od najtežih komplikacija u artroplastičnoj hirurgiji. Pravi pristup i algoritmi u lečenju ove komplikacije nisu striktno određeni, a u našoj sredini uglavnom predstavljaju spoj želje da se pomogne i mogućnostima koje postoje u datom trenutku. Prikazati naš pristup u lečenju periprotetične zglobne infekcije kuka i kolena bio je cilj našeg rada. Materijal: Retrospektivnom analizom obrađeno je 27 pacijenata kod kojih je zabeležena PPZI, među 1150 pacijenata, sa artroplastikom kuka ili kolena, operisanih u periodu od do Avgusta godine. Kao znaci PPZI smatrani su: klinička slika i visoke vrednosti SE i CRP, udruženi bar sa jednim od sledećih parametara: pozitivan mikrobiološki nalaz iz bar dve kulture sinovijalne tečnosti; fistula koja komunicira sa zglobom nakon radiografske fistulografije; i pozitivna ex tempore biopsia. Postojala su dva načina hirurškog lečenja: hirurgija u jednoj fazi (HIF), hirurgija u dve faze (HIIF). Rezultati: PPZI je zabeležena kod 27 (2,35%) pacijenta, od čega kod 16 (59.3%) sa TAK, 8 (29.6%) sa PAK i 3 (11.1%) TKA. Kod 24 (88.9%) pacijenata urađena je HIIF, kod tri (11.1%) urađena je HIF. Kod dva pacijenta sa PPZI, jedan nakon TAK i drugi nakon TKA, tokom prve faze hirurgije ugrađena je privremena antibiotska endoproteza. Tri pacijneta i dalje lečimo od PPZI. Zaključak: Lečenje PPZI je dugo i zahtevno, PAE nam uliva nadu da period između dve faze hirurškog lečenja može biti brži. Ključne reči: periprotetična zglobna infekcija, hirurško lečenje, privremena antibiotska endoproteza HIP SURGERY 87

90 HIRURGIJA ŠAKE HAND SURGERY 88 HIRURGIJA ŠAKE

91 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION REZULTATI OPERATIVNOG LEČENJA POVREDE DUGOG PREGIBAČA PALCA Slađana Anđelković 1,3, Suzana Milutinović 1, Tomislav Palibrk 1, Maja Ostojić 2, Marko Bumbaširević 1,3 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Centar za anesteziologiju i reanimatologiju KCS, Beograd 3 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu Uvod: Povrede fleksornih tetiva šake spadaju u najčešće povrede gornjeg ekstremiteta. Cilj ove studije je da prikažemo rezultate funkcionalnog oporavka posle operativnog lečenja tetive dugog pregibača palca. Metod: Istraživanjem je obuhvaćeno 43 pacijenta, 75% muškog i 25% ženskog pola, prosečne starosti 46,5 godina. Najčešći mehanizam zadobijanja povreda bio je nož (43%), staklo (35%), cirkular (14%), ostalo (9%). Dominantna ruka je bila povređena u 37% a nedominantna u 63% pacijenata. Njih 31 se odazvalo na ispitivanje. Iz studije su isključeni pacijenti kod kojih je rađena replantacija i revaskularizacija. Svi su operisani unutar 48h od povrede. Tetiva je šivena neresorptivnim koncem 2-0. Rezultati: Zasnivaju se na osnovu opsega pokreta palca, na osnovu merenja snage stiska, kao i ukupnog funkcionalnog rezultata. Procena funkcionalnih rezultata je rađena nakon minimum tri meseca. Merili smo: TAM opseg pokreta palca, GRIP snaga stiska šake, PINCH snaga stiska štipaljke palac kažiprst. Korišćen je DASH score - Disability of Arm Shoulder and Hand. Merenje je u proseku vršeno nakon 18 meseci od povrede. Merenjem opsega pokreta u IP i prvom MCP zglobu, ustanovljen je prosečan opseg pokreta od 67,5% u odnosu na nepovređenu ruku. Snaga stiska GRIP iznosio je 79% u odnosu na nepovređenu ruku, dok je snaga palac kažiprsta PINCH iznosio je 71.5% u odnosu na nepovrđenu ruku. DASH skor u proseku iznosio je 8,4%. Zaključak: Novije hirurške tehnike i rana fizikalna rehabilitacija nastoje da poboljšaju rezultate rekonstukcije FPL. Ključne reči: Flexor pollicis longus, tenorafija, povrede šake HAND SURGERY 89

92 FUNKCIONALNI REZULTATI NAKON PROKSIMALNE KARPEKTOMIJE I. Glišović Jovanović 1, Č. Vučković 1, D. Polojac 1, M. Brndušić 1, E. Dubljanin-Raspopović 2, M. Bumbaširević 1 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Klinika za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju KCS, Beograd Proksimalna karpektomija je operativna tehnika, kod koje se, ekstrakcijom kostiju proksimalnog reda ručja (skafoid, lunatjum i trikvetrum), formira novi zglob izmedju kapitatuma i lunatne fose. Zahvaljujuci tome, postiže se obezboljavanje i očuvanje GMS šake, kao i očuvanje odredjenog stepena mobilnosti ručnog zgloba. Cilj rada je ispitivanje funkcionalnih rezultata nakon proksimalne karpektomije koja je primenjena kod 4 različite grupe pacijenata. U radu prikazujemo 14 pacijentata, operativno lečenih na Odeljenju hirurgije šake KOHT KCS, u periodu od 2005 do godine. Operisano je 9 muškaraca (64,3%) i 5 žena (35,7%), prosečne starosti 43,2 godine. U 9 slučajeva operisana je desna ruka, a u 5 leva. Pacijenti su podeljeni u 4 grupe u zavisnosti od preoperativne dijagnoze. I grupa, pacijenti sa osteonekrozom skafoida ( Mb. Preiser) - 2(14,3%). II gupa, pacijenti sa osteonekrozom lunatuma (Mb. Kienböck) - 4 (28,6%). III grupa, pacijenti sa SLAC-om (Scapholunate Advansed Collapse ) - 3 (21,45). IV grupa, pacijenti sa zastarelom transskafoperilunatnom dislokacijom - 5 (35,7%). Postoperativna merenja su vršena pomoću MAYO i DASH skora. Kod svih pacijenata postignuto je obezboljavanje, uz očuvanu GMS stiska sake ( 70%), uz zaostalo ogranicenje opsega pokreta u ručnom zglobu (62%). Key words: proksimalna karpektomija, transskafoperilunatna dislokacija, SLAC, Mb. Kienböck, Mb. Preiser 90 HIRURGIJA ŠAKE

93 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION PRIMENA REVERZNOG RADIJALNOG FLAPA U REKONSTRUKCIJI PALCA. PRIKAZ PET SLUČAJEVA M. Brndušić 1, Č. Vučković 1, D. Polojac 1, I. Glišović Jovanović 1, E. Dubljanin-Raspopović 2, M. Bumbaširević 1 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Klinika za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju KCS, Beograd Palac učestvuje u 40-50% funkcije šake, stoga je njegova rekonstrukcija od velikog značaja za funkcionisanje šake u celini. Na našem odeljenju od do godine reverzni radijalni flap u rekonstrukciji palca primenjen je kod 5 pacijenata, prosečne starosti 42 godine. Svi pacijenti su muškog pola. Kod svih pacijenata oštećenja palca uzrokovana su traumom. Kod jednog pacijenata sa koštanim, tetivnim i mekotkivnim defektom primenjen je osteotendofasciokutani revezni radijalni flap, kod jednog osteofasciokutani, dok je kod ostalih pacijenata sa očuvanim tetivnim i koštanim elementima korišćen fasciokutani reverzni radijalni flap. Postoperativna procena funkcionalnosti palca i šake u celini sprovedena je ispitivanjem opsega pokreta, snage stiska šake, opozicije palca i DASH upitnikom. Prikazujemo navedenu metodu kao jednu od primenjivih tehnika u rekonstrukciji palca. Key words: rekonstrukcija palca, reverzni radijalni flap HAND SURGERY 91

94 REZULTATI LEČENJA STENOZANTNOG TENDOVAGINITISA FLEKSORNIH TETIVA Suzana Milutinović 1, Slađana Anđelković 1,3, Tomislav Palibrk 1, Džihan Abazović 2, Marko Bumbaširević 1,3 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Centar za urgentnu medicinu, Podgorica, Montenegro 3 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu Uvod: Stenozantni tendovaginitis predstavlja oboljenje nastalo upalom i suženjem ovojnice fleksornih tetiva na nivou puleja A1. Cilj studije je da utvrdi funkcionalni rezultat neoperativnog i operativnog lečenja stenozantnog tendovaginitisa. Metod: U periodu od 7 godina imali smo ukupno 120 pacijenata, od toga 75 osoba ženskog i 45 pacijenata muškog pola. Najčešće je bio zahvaćen palac (65%), potom treći prst (25%), ostali prsti (10%). Peti prst nije bio zahvaćen ni kod jednog pacijenta. Obe šake su bile zahvaćene kod 42 pacijenta (35 %). Neoperativno je lečeno 40 pacijenata (33,3%), operativno 80 (66,7%). Rezultati: Kod neoperativnog lečenja pacijenti su tretirani lokalnom istilacijom kortikopreparata i fizikalnom terapijom. Kod 32 pacijenta (80%) kortikopreparat je dat u dva navrata u razmaku od po mesec dana, a 15 pacijenata je ipak nakon druge instilacije kortikopreparata moralo biti operativno lečeno. Svim operativno lečenim pacijentima rađena je incizija puleja A1 u turnikeu i pod uveličanjem. Potom su pacijenti upućivani na fizikalnu terapiju. Ni jedan pacijent nije imao oštećenje neurovaskuolarne peteljke. Svi operativno lečeni pacijenti su vratili pun pokret i snagu obolelog prsta. Zaključak: Izbor načina lečenja zavisi od vremena početka tegoba i njihovog intenziteta. Ključne reč: Stenozantni tendovaginitis, trigger finger, incisio pulley 92 HIRURGIJA ŠAKE

95 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LEČENJE SKLOPETARNIH POVREDA ŠAKE Tomislav Palibrk 1, Slađana Anđelković 1, Suzana Milutinović 1, Jovan Mihajlović 2, Marko Bumbaširević 1 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Pasterova 2, Beograd 2 Centar za anesteziologiju i reanimatologiju KCS, Pasterova 2, Beograd Uvod: Sklopetarne povrede šake, iako retke, zbog sile koja deluje na mekotkivne i koštane strukture ostavljaju značajan stepen invalidnosti. Adekvatno inicijalno zbrinjavanje, kao i primarna rekonstrukcija krvnih sudova, nerava, tetivno-mišićnog i koštanog tkiva mogu smanjiti posledični invaliditet i povećati mogućnost uspostavljanja normalne funkcije šake. Cilj rada je da se prikaže značaj inicijalnog zbrinjavanja sklopetarnih povreda šake kao i da se naglasi značaj primarne rekonstrukcije povređenog tkiva. Materijal i metode: Na odeljenju Mikrohirurgije UC u poslednje tri godine zbrinuto je 17 pacijenata sa sklopetarnim povredama šake. Svi pacijenti su nakon adekvatne obrade rane i hemostaze u okviru hitne službe operisani u roku od 8 sati od povređivanja. Primarno su rekonstruisana sva povređena tkiva. Pacijenti su lečeni trojnom antibiotskom terapijom. Sproveden je tretman u hiperbaričnoj komori. Nakon sanacije rana i preloma sprovedena je fizikalna terapija. Rezultati: Rekonstrukcija koštanog tkiva je rađena kod 15 pacijenata. Kod 9 pacijenata je rađena rekonstrukcija tetiva. Kod 8 pacijenata je rađena rekonstrukcija digitalnih nerava i n. medijanusa. Revaskularizacija je rađena kod 4 pacijenta. Kod 2 pacijenta došlo je do postoperativne infekcije koja je naknadno sanirana antibioticima a prema antibiogramu. Kod svih pacijenata došlo je do sanacije preloma. Kod jednog pacijenta urađena je amputacija kažipsta kao posledica teškog oštećenja vaskularnih struktura. Zaključak: Inicijalna obrada rane, koja uključuje mekotkivni i koštani debridman, toaletu rane i hemostazu kao i hirurško zbrinjavanje u prvih 8 sati od povrede značajno smanjuju mogućnost nastanka postoperativne infekcije. Primarna rekonstrukcija svih povređenih struktura smanjuje postoperativne komplikacije, dužinu hospitalizacije i posledični invaliditet. Ključne reči: šaka, sklopetarne povrede, lečenje UKUPNO PACIJENATA 17 KOST 15 TETIVE 9 REVASKULARIZACIJA 4 NERVI 8 INFEKCIJE 2 AMPUTACIJA 1 HAND SURGERY 93

96 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 94 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

97 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION EXTERNAL SKELETAL FIXATION AS TEMPORARILY AND DEFINITIVE METHOD IN SKELETAL TRAUMA Milorad B. Mitkovic, Sasa Milenkovic, Ivan Micic, Milan M Mitkovic Orthopaedic and Traumatology clinic, Nis, Serbia Introduction: External bone fixation has been accepted in many countries as routine method in treatment of complex articular fractures (knee, ankle, elbow). However, external fixation of tibia and distal radius can be used as method of choose for definitive treatment not only in open but in closed fractures as well. It becomes justified when high mobile and relatively simple external fixation devices have been developed allowing addition gradual, noninvasive correction of reduction. Objectives: Our goal is to present possibility of using of already applied external fixation device as accurate reduction device. Methods: One week after external fixation by Mitkovic external fixation device, external fixator was used as accurate reduction device. Once, acceptable fracture reduction achieved, internal fixation is very easy and we do not need fluoroscopy control for reduction, just for internal device fixation by minimally invasive method. Using this method, we already treated 15 patients with femur fractures. Method of internal fixation was Selfdynamisable Internal Fixator (SIF). However, external fixation is used as definitive method in all long bones but especially in cases of fractures of tibia and distal radius. Results: Operation of transforming external into internal fixation was short - average operation time was 37 minutes (23-58). Mean fluoroscopy time was 6 sec (2-18). Intraoperative blood loose was 80 ml (40-200). Conclusions: From results obtained it can be concluded that Mitkovic external fixator is suitable for routine fractures fixation but also to be used as accurate reduction device useful during the transformation of external to internal fixation. Keywords: External Skeletal Fixation, Bones Fractures, Bone Healing, Tibia SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 95

98 MUTILANTNE POVREDE U SKLOPU UDRUŽENIH POVREDA Čedomir Vučetić 1,2, Radovan Manojlović 2, Boris Ukropina 2, Marko Ilić 2, Kenan Senohradski 2, Marko Bumbaširević 1,2 1 Medicinski fakultet, Univerziteta u Beogradu, Srbija 2 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KC Srbije, Beograd, Srbija Uvod: Mutilantne povrede su uvek izazov sa nizom ograničenja u lečenju. Zbog intenziteta sile i oštećenja koja nastaju, dovode u pitanje očuvanje integriteta i funkcije povredjenog dela. Izolovane mutilantne povrede (MP) zahtevaju dobru procenu, u smislu mogućeg rekonstruktivnog lečenja. Dodatni otežavajući činijac je i prisutvo pridruženih povreda. Pridružene povrede predstavljaju nezavisni otežavajući faktor za rekonstruktivno lečenje MP. MP su amputacije i semiamputacije na ekstremitetima. Cilj: Cilj rada je prikaz kliničkih slučajeva rekonstruktivnog lečenja MP sa drugim pratećim povredama. Metod: Obhvaćeni su pacijenti različite životne dobi sa mutilantnom povredom ekstremiteta udruženom sa drugim povredama, koji su inicijalno hirurški lečeni u cilju očuvanja integriteta i funkcije ekstremiteta sa MP. Operisani su pacijenti od 12 do 64 godine. Po prijemu i reanimaciji, povredjeni su pripremani su za operativni zahvat i definitivnu evaluaciju stanja i mogućeg rekonstruktivnog lečenja. Rezultati: Povredjeni su, zbog potrebe hitnog hirurškog lečenja, posle kraće preoperative pripreme uvodjeni u operacionu salu i započinjano je operativno lečenje. Operativno lečenje različitih povreda je sprovodjeno sukcesivno u kontinuitetu od strane istog hirurškog tima ili različitog, zavisno od povredjenih regija. U rekonstrukciji MP ekstremiteta bilo je potrebno uraditi debridman, osteofiksaciju, rekonstrukciju mišića, tetiva, nerava i krvnih sudova. Mutilantne povrede su bile potpune i nepotpune amputacije na gornjem i donjem ekstremitetu, podlaktici i potkolenici. Zaključak: Mutilantne povrede i kao izolovana trauma su komplikovane za zbrinjavanje. Udružene povrede najčešće dovode u pitanje mogućnost inicijalnog rekonstruktivnog lečenja. Indikacije se postavljaju inidividualno, uzimajući u razmatranje činioce od uticaja operativno lečenje i ukupni oporavak. Ključne reči: mutilantne povrede, udružene povrede, rekonstruktivno lečenje 96 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

99 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KOMPLIKACIJE KOD OPERATIVNOG LEČENJA TROHANTERNIH PRELOMA I NJIHOVO LEČENJE Desimir Mladenović 1,2, Marko Mladenović 1, Ivan Micić 1,2, Saša Milenković 1,2, Zoran Anđelković3, Predrag Stojiljković 1,2, Saša Karalejić 1, Zoran Golubović 1,2 1 Ortopedsko traumatološka klinika, Niš 2 Medicinski fakultet Niš, Univerzitet u Nišu 3 Odeljenje za ortopediju i traumatologiju, Opšta bolnica Leskovac. Uvod: Trohanterni prelomi su česti kod osoba starijih od 65 godina, češći su kod žena, i zauzimaju % bolničkog kapaciteta. Cilj rada je da prikažemo operativni tretman ovih preloma, komplikacije koje se javljaju i njihovo lečenje. Materijal: prikazujemo seriju bolesnika koja je operisana na ortopedsko - traumatološkoj klinici u Nišu za period god. Primarna fiksacija rađena je internim fiksatorom po Mitkoviću, a komplikacije sa kojima smo se suočavali su rešavane drugim metodama. Rezultati: seriju čini 392 ispitanika operisanih internim fiksatorom. Kod 37 ( 9, 04 %) ispitanika je došslo do komplikacija. Najčešća komplikacija je dezintegracija aparata, bilo da su pucali klinovi, bilo da je dolazilo do njihove ekspulzije ili propagacije u zglob kuka. Kod svih je urađena reintervencija - postavljane novih klinova, novi aparat, parcijalna ili totalna endoproteza. Zaključak: prelomi trohanternog masiva su socio - ekonomski problem društva.nema idealnog sistema za operativno lečenje ovih preloma. SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 97

100 MEHANIČKE KOMPLIKACIJE LEČENJA PERTROHANTERNIH PRELOMA SA DHS SISTEMOM S. Cvetić, D. Krajačić, J. Zorić, D. Milinković, D. Lukić, M. Vuković, K. Curnović Odeljenje ortopedije, Opšta bolnica Dr Radivoj Simonović Sombor Uvod: Prelomi proksimalnog femura prelomi danas spaduju u najčešće operativno zbrinjavane prelome. Veliki problemi u lečenju ovih preloma predstavljaju visoka učestalast nestablnog tipa preloma, mnogobrojni komorbiditeti, kao i prosečna starost pacijenta. Uobičajna prkasa u kongresnim radovima je prikazivanje uspešnih operativnih lečenja. Mehaniče komplikacije operativnog lečenja DHS sistemon nisu retke. Cilj: Cilj rada je da pokažemo komplikacije lečenja ovom metodom prvenstveno mehaničke prirode. Metode: U periodu od do godine na našem odeljenju operisano je 120 pacijenta sa intertrohanternim prelomima. Od toga bilo je 88 (73,3%) ženskog pola i 32 (26,7%) muškog pola. Prosečna starost je bila 75,5 godina. Sa DHS sistemom operisano je 101 pacijenta (84%), intramedularna fiksacija Gamma klin 16 (13%), ugaona ploča 1 (0,8%) i proteze 2 (1,7%). Rezultati: U našem materijalu bilo je pet mehaničkih komplikacije (4,2%) kod kojih smo reintervenisali. Kod svih pacijenata je primarno osteofiksacija bila uglavnom korektna. Diskusija: DHS sistem naročito kod stabilnih preloma omogućava brzu postoperativno vertikalizaciju pacijenta što je od presudnog značaja u lečenju, obzirom da se većinom radi o starijim pacijentima sa komorbiditetima. Zaključak: Mehaničke komplikacije čak i kod stabilnih preloma nisu retke i mogu da se pojave kada se ne očekuju. Nestabilni prelomi dovode do visokog procenta mehaničkih komplikacija. Postoperativni rezultat lečenja ovom metodom je nepredvidiv pogotovo ako se uzme u obzir vrsta preloma, komorbiditet, starost pacijenta, psihičko stanje koji u velikoj meri odlučuju o krajnjem ishodu lečenja. Ključne reči: Prelomi, pertrohanterni, komplikacije, komorbiditet 98 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

101 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION REZULTATI LEČENJA PRELOMA ACETABULUMA PELVI-FEMORALNOM SPOLJAŠNJOM FIKSACIJOM N. Đorđević 1, G. Damnjanović 1, B. Starčević 1, M. Ilić 1, S. Zagorac 1, M. Simić 1, M. Ninić 2, I. Milošević 1 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju-kcs, Beograd 2 Centar za anesteziju i reanimatologiju-kcs, Beograd Uvod: Prelomi acetabuluma spadaju u teške ortopedske povrede koje nastaju delovanjem sile velikog intenziteta. Jedna od metoda zbrinjavanja najčešće u slučajevima teškog opšteg stanja pacijenta jeste i pelvi-femoralna spoljašnja fiksacija. Cilj: Prikaz rezultata lečenja preloma acetabuluma pelvi-femoralnom spoljašnjom fiksacijom. Metod: U periodu od godine praćeno je ukupno 18 pacijenata, kod kojih je usled preloma acetabuluma urađena spoljašanja fiksacija. Analizirani su mehanizam povređivanja, učestalost udruženih povreda, funkcinalni rezultat lečenja godinu dana posle operacije upotrebom SF-36 upitnika i mortalitet. Podaci su obrađeni odgovarajućim statističkim testovima. Rezultati: Dominatno su povređivanje osobe muškog pola (72%) 13/18, prosečne starosti 43 (22-67) godina, a dominantan mehanizam povređivanja su bile saobraćajne nesreće i padovi sa visine. Pacijenti su imali združene povrede ekremiteta i to ruke noge 17% 3/18 ; povredu samo noge 22% 4/18 i povredu samo ruke 39% 7/18. Povredu glave imalo je 39% 7/18, doke je povredu grudnog koša imalo 56% 10/18 pacijenata. Intrahospitalni mortalitet iznosio je 11% 2/18. Od 14 pacijenta koji su bili dostupni kontrolnom pregledu posle godinu dana, 8 (57%) je bilo zadovoljno svojim zdravstvenim stanjem, a infekcija je zabeležena u jednom slučaju. Zaključak: Rezultati pokazuju da su povrede karličnog prstena karakterišu značajnim mortalitetom i invaliditetom, što se objašnjava postojanjem udruženih povreda i razvojem komplikacija. Pelvi-femoralna fiksacija je jedna od mogućnosti rane stabilizacije preloma acetabuluma, u okviru damage control strategije. Ključne reči: prelomi acetabuluma, spoljašnja fiksacija SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 99

102 OSTEOSINTEZA PERIPROTETSKOG PRELOMA FEMURA UNUTRAŠNJIM SAMODINAMIZIRAJUĆIM FIKSATOROM PO MITKOVIĆU PRIKAZ SLUČAJA M. Mitrović Zdravstveni centar Studenica, Kraljevo Pacijentkinja S. M. stara 80 godina je pre dve godine zadobila prelom vrata butne kosti. Tada je ugrađena parcijalna endoproteza uz pomoć cementa zbog izrazite osteoporoze. Sada je zadobila kominutivni prelom u nivou distalnog dela stema koji se proteže do kondila (Vancouver B2/C). Prelom smo fiksirali unutrašnjim samodinamizirajucim fiksatorom po Mitkoviću. Odmah po operaciji se krenulo sa fizikalnom terapijom u smislu jačanja muskulature, savladjivanja kontrakture kolena i vertkalizacije u početku bez oslonca a nakon tri meseca se po dobijanju prvih radigrafskih znakova zarastanja krenulo sa postepenim osloncem da bi se šest meseci nakon povrede kretala sa punim osloncem uz pomoć štapa, pri čemu je zarastanje verifikovano radiografski. Ključne reči : periprotetski prelom,unutrašnji fiksator SPECIFIČNOSTI PRIMENE METODE POSTEPENE KOREKCIJE VARUS DEFORMITETA TIBIJE V SPOLJNIM FIKSATOROM PO MITKOVIĆU M.M. Mitković, S. Milenković, I. Micić, I. Kostić, P. Stojiljković, S. Karalejić, S. Stamenić, M.B. Mitković Klinika za ortopediju i traumatologiju, Klinički centar Niš, Niš Uvod: Važnost pravovremene korekcije angularnih deformiteta kolena ogleda se u sprečavanju razvoja gonartroze. Precizna postepena korekcija posle delimičnog presecanja medijalne strane proksimalne metafize tibije može se izvesti pomoću malog broja spoljnih fiksatora. Cilj: Cilj ovog rada bio je analiza intraoperativnih i postoperativnih parametara postepene korekcije varus deformiteta tibije primenom V spoljnog fiksatora po Mitkoviću, kao i prikaz pacijenta kod koga je korišćen V fiksator sa modifikovanim uredjajem za kontrolu ugaone korekcije. Materijal i metode: U ovom radu je predstavljena serija od 29 pacijenta sa varus deformitetom tibije, koji su lečeni V spoljnim fiksatorom u periodu od januara do jula god. na Klinici za ortopediju i traumatologiju Kliničkog centra Niš. U ovom radu je prikazan i pacijent sa varus deformitetom obe potkolenice kod koga je korišćen model V spoljnog fiksatora sa modifikovanim uredjajem za kontrolu ugaone korekcije koji omogućuje precizno determinisanje ose rotacije fragmenata kosti. Hirurška tehnika se sastoji u aplikaciji aparata, a potom delimičnom horizontalnom presecanju medijalne strane proksimalne metafize tibije (oko 50% cirkumferencije kosti). Od šestog postoperativnog dana pacijent sam okreće zavrtanj čime se postiže postepena korekcija. 100 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

103 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Rezultati: Srednje vrednosti praćenih kliničkih parametara bile su: dužina operacije 49 min, dužina hospitalizacije 7,8 dana, period primene antibiotika 2,7 dana, dužina intenzivne nege 1 dan, dužina lečenja 72 dana. Odmah nakon operacije pacijentima je dozvoljavan hod sa punim osloncem. Zaključak: Primena V spoljnog fiksatora po Mitkoviću nakon unikortikotomije proksimalne metafize tibije pokazuje se kao precizna i uspešna metoda u lečenju angularnih deformiteta kolena. Modifikovani uredjaj za kontrolu angularne koriekcije omogućuje veću preciznost korekcije, veći komfor pacijenta kao i manja mehanička naprezanja u aparatu. Ključne reči: varus kolena, spoljni fiksator po Mitkoviću, unikortikotomija MULTIPNO POVREĐIVANJE DONJEG EKSTREMITETA FREZOM. PRIKAZ DVA SLUČAJA Zoran Golubović, Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Branko Ristić, Saša Stojanović, Milan Trenkić, Slađana Petrović, Stevo Najman, Leposava Sikimić, Zoran Radovanović, Goran Stevanović, Danilo Stojiljković, Miroslav Trajanović Klinika za Ortopediju i Traumatologiju KC Niš, Medicinski Fakultet Niš, Mašinski Fakultet Niš Uvod: Konkvasantni prelomi potkolenog segmenta nastali pod dejstvom motika freze spadaju u najteže prelome potkolenice. Prikazi slučaja: U radu se prikazuju dva pacijenta u osmoj deceniji života, koji su zadobili povredu potkolenog segmenta frezom prilikom obavljanja poljoprivrednih poslova. Kod jednog pacijenta došlo je do konkvasantne povrede pootkolenice sa otvorenim prelomom III B stepena i povrede stopala, dok je kod drugog pacijenta pored povrede potkolenice bila povređena i butna kost. Nakon primarne obrade rana, obilnog ispiranja i odstranjenja zemlje i delova odeće iz rana, urađeno je spoljna skeletna fiksacija potkolenica i rane su ostavljene otvorene za odloženo zatvaranje. I kod jednog i kod drugog pacijenta ordinirana je antibiotska terapija (Ampl. Longacef a 2g/24h, Amp. Amicacin a 1g/24h i Amp. Orvagil a 500m/12h) i antitetanusna zaštita prema protokolu. I pored redovnog previjanja, kod jednog pacijenta došlo je do teške infekcije oko klinova spoljnog skeletnog fiksatora i mekih tkiva potkolenice, pa je spoljni skeletni fiksator odstranjen. Po saniranju infekcije mekih tkiva zbog nezaraslog preloma potkolenice pacijent je upućen u SOHB Banjica radi nastavka lečenja aparatom po Ilizarovu. Lečenje se završilo zarastanjem preloma. Kod drugog pacijenta mekotkivni defekt rešen je transpalntatom po Tiršu, koji se delimično primio, pa je autotransplantacija kožnog omotača ponovljena. Pacijent je aktiviran uz pomoć potpazušnih štaka sa rasteretnim osloncem na operisanu nogu. Pacijent je upućen na fizikalnu terapiju. Na kontrolnim pregledima registrovani su znaci zarastanja preloma potkolenice i femura. Nastavljeno je sa fizikalnom terapijom. Pet meseci nakon povrede i operativnog lečenja pacijent se više nije javljao na kontrolne preglede. Dobijena je informacija da je egzitirao od infarkta miokarda. SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 101

104 Zaključak: Primarna obrada rane, spoljna skeletna fiksacija, antibiotksa i AT zastita su bazični elementi u spašavanje ekstremiteta kod teških otvorenih preloma. Ključne reči: spoljna skeletna fiksacija, otvoreni prelomi potkolenice PRELOM PILONA TIBIJE REŠEN KOMBINACIJOM UNUTRAŠNJE I SPOLJAŠNJE FIKSACIJE. PRIKAZ SLUČAJA Saša Stojanović, Zoran Golubović, Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Slađana Petrović, Zoran Radovanović, Milan Trenkić, Stevo Najman, Danilo Stojiljković, Leposava Sikimić, Goran Stevanović, Miroslav Trajanović Klinika za Ortopediju i Traumatologiju KC Niš, Medicinski Fakultet Niš Uvod: Intraartikularni prelomi pilona tibije spadaju u najteže prelome potkolenog segmenta. Prikaz slučaja: Pacijent D. A. star 42 zadobio je težak intraartikularni prelom distalnog dela potkolenice pri padu niz stepenište pri povratku sa skijanja. U regionalnom centru urađena je rentgen dijagnostika i imobilizacija preloma, a zatim je pacijent upućen u Kliniku za Ortopediju i Traumatologiju Kliničkog Centra u Nišu. Odmah po prijemu urađen je MSCT desnog skočnog zgloba radi planiranja operativnog zahvata. Nakon preoperativne pripreme urađen je operativni zahvat. Anteriornim rezom prišlo se mestu preloma i urađena je repozicija fragmenata prelomljene kosti. Fragmenti pilona tibije fiksirani su pločicom i zavrtnjima. Pored unutrašnje urađena je spoljna skeletna fiksacija postavljanjem dva klina u distalni deo potkolenice iznad mesta preloma, jednog klina u petnu kost i jednog klina u prvu metatrzalnu kost. Na kontrolnom snimku položaj fragmenta reponirane kosti pokazuje dobru poziciju. Pacijent je aktiviran sa štakama, uz redovno previjanje oko klinova spoljnog skeletnog fiksatora. Nakon osam nedelja spoljni skeletni fiksator je odstranjen i nastavljeno je sa rehabilitacijom, radi dobijanja dobrog obima pokreta u skočnom zglobu. Na kontrolnom rentgenskom snimku 12 nedelja nakon operativnog zahvata prelom je zarastao i pacijent se vratio svojim radnim aktivnostima. Preporučena je fizikalna terapija u ambulantnim uslovima zbog prisutne kontrakture skočnog zgloba. Zaključak: Kombinacija spoljne skeletne fiksacije i minimalne unutrašnje fiksacije predstavlja dobru metodu u lečenju preloma pilona tibije. Ključne reči: prelom pilona tibije, spoljna skeletna fiksacija, minimalna unutrašnja fiksacija 102 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

105 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LEČENJE TIBIJALNIH PSEUDOARTROZA I LOŠE SRASLIH PRELOMA Saša Milenković 1, Milorad Mitković 1, Stojanka Arsić 2, Milan Mitković 1, Miodrag Stanojković 1, Predrag Stojiljković 1, Sonja Stamenić 1,Sunčica Pešić 1 1 Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Ortopedsko-traumatološka klinika KC Niš 2 Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Institut za Anatomiju Uvod: Svako nezarastanje ili loše zarastanje kostiju predstavlja jedinstveni ortopedski problem i veliki izazov za ortopeda. Hirurško lečenje je indikovano u svim slučajevima nezarastanja i u slučajevima lošeg zarastanja sa ozbiljnim deformitetom lečenog ekstremiteta. Metoda koja ozbiljno zauzima svoje mesto i koja poslednjih godina postaje sve popularnija je spoljašnja skeletna fiksacija. Materijal i metode: Pacijenti sa tibijalnim nezarastanjem i zarastanjem sa ozbiljnim angularnim deformitetima lečeni neoperativno gipsanom imobilizacijom i metodom osteosinteze kompresivnim pločama sa i bez zaključavanja. U lečenju je korišćena metoda spoljašnje skeletne fiksacije, a za fiksaciju je korišćen spoljašnji fiksator po Mitkoviću ( M20, M20CD, M20CD-V). Kod lošeg zarastanja je radjena fibularna osteotomija i tibijalna kortikotomija ili hemikortikotomija. Rezultati: Ova retrospektivna studija uključuje 15 pacijenata, 5 sa tibijalnim nezarastanjem i 10 sa lošim zarastanjem preloma (valgus, varus ili kombinovani deformiteti sa antekurvatumom ili rekurvatumom potkolenice). Krajnji funkcionalni rezultati lečenja su odlični kod 13 i dobri kod 2 pacijenta. U toku lečenja nije bilo ozbiljnih lokalnih i sistemskih komplikacija. Zaključak: Spoljašnja skeletna fiksacija unilateralnim spoljašnjim skeletnim fiksatorom po Mitkoviću je metoda koja daje odlične i dobre rezultate u lečenju pomenutih komplikacija. Fiksator M20 CD omogućava distrakciju i kompresiju preloma, koji će stimulisati zarastanje i bez osteoplastike. M20 CD-V omogućava korekciju kombinovanih i angularnih deformiteta tibije, nakon hemikortikotomije. Kod manjih deformiteta korekciju je moguće uraditi u jednom aktu (one stage) nakon kortikotomije tibije koja se fiksira aparatom tipa M20. Ključne reči: Tibija, Pseudoartroze, Deformiteti, Lečenje SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 103

106 UČESTALOST OBOSTRANIH PRELOMA GORNJEG OKRAJKA BUTNE KOSTI KOD OSOBA STARIJIH OD 75 GODINA U PERIODU OD 5 GODINA OD PRVOG PRELOMA M. Mitrović, A. Radosavljević, P. Nikolić Zdravstveni centar Studenica, Kraljevo Prelomi gornjeg okrajka butne kosti predstavljaju jedan od najznačajnijih uzročnika morbiditeta i mortaliteta u populaciji starijih od 75 godina,pri čemu su veliki ekonomski i sociološki problem. Cilj rada je da se pokaže učestalost preloma gornjeg okrajka butne kosti kod osoba koje su u predhodnom periodu od 5 godina već lečene od istog preloma na suprotnom ekstremitetu i kako da se prevencijom spreči njihov nastanak. U periodu od do na našem odeljenju je lečeno 634 pacijenta sa prelomom gornjeg okrajka butne kosti,od čega 398 žena i 236 muškaraca starosti od 75 do 94 godine (prosečna starost 79 godina). U periodu od 5 godina kod 87 pacijanata je došlo do preloma gornjeg okrajka butne kosti suprotne strane i to kod 63 žene i 24 muškarca. Prosečno vreme izmedju preloma je bilo 3 godine (od 2 meseca do 4 godine). Učestalost obostranih preloma je bila 14%, pri čemu kod žena 16 % a kod muškaraca 10 %. Kod 56 pacijenata nije došlo do samostalne vertikalizacije nakon prvog preloma a kod 9 pacijenata je došlo izmedju preloma do ICV sa posledičnom hemiplegijom. Prelom na suprotnom ekstremitetu se moze izbeći kontinuiranom fizikalnom terapijom, lečenjem osteoporoze kao glavnog uzroka preloma, smanjivanjem faktora rizika za nastanak drugih oboljenja koja mogu dovesti do pada i posledičnog preloma. Ključne reči : proksimalni femur, prelom, prevencija. 104 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

107 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION ILIZAROV APARAT U TRETMANU VISOKOENERGETSKIH PRELOMA PROKSIMALNE TIBIJE Ivica Lalić, Zoran Gojković, Vladimir Harhaji, Milan Stanković, Predrag Rašović, M. Obradović, M. Milankov Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad Uvod: Rad je ograničen na analizu postoperativnih koštanih i funkcionalnih rezultata operativnog lečenja zatvorenih i otvorenih visokoenergetskih preloma proksimalne tibije lečenih aparatom po Ilizarovu. Materijal i metode. U periodu od do godine metodom transosealne osteosinteze lečeno je 60 pacijenta sa visokoenergetskim prelomima proksimalne tibije, Shatzker klasifikacije IV, V i VI. Imali smo 16 otvorenih i 44 zatvorenih preloma. U 27 slučajeva vršili smo podizanje depresije platoa elevatorom i nadoknadu metafize koštanim graftom. Stabilizacija platoa nakon rekonstrukcije vršena je iglama sa olivom i postavkom obruča aparata sa prenapregnutim iglama. U pet slučajeva koristili smo asistiranu artroskopiju. U 14 slučajeva koristili smo i femoralne obruče radi održanja ligamentotakse. Aparat je u proseku nošen 3,5 (3-4) meseca. Rezultati. Procenu koštanih rezultata kvantifikovali smo prema skoring sistemu Udruženja za istraživanje i primenu metode po Ilizarovu (ASAMI). Prema njemu imali smo 33 odličnih, 15 dobrih, 8 zadovoljavajućih i 4 loša rezultata. Procena funkcionalnih rezultata kvantifikovali smo prema modifikovanom sistemu funkcionalne evaluacije po Karlström-Olerud-u. Odličan status imalo je njih 36, dobar 12, zadovoljavajući 6, umeren 3 i loš 3. Registrovane su komplikacije: tranzitorno zapaljenje oko ishodišta igala, lezije peronealnog živca i pseudoartroze proksimalnog okrajka tibije. Zaključak. Metod Ilizarova dovodi do dobre rekonstrukcije platoa uz izbegavanje velikih operativnih rezova, gubitka krvi i minimalne opasnosti od infekcije. Koštani rezultati prema ASAMI klasifikaciji i funkcionalni rezultati prema Karlström-Olerud-u govore u prilog opravdanja primene ove metode kao metode izbora u lečenju ovakvih preloma. Ključne reči: proksimalna tibija, Ilizarov, ASAMI, Karlström-Olerud SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 105

108 PSEUDOARTROZA POTKOLENICE NAKON OTVORENOG PRELOMA I SPOLJNE SKELETNE FIKSACIJE REŠENA INTRAMEDULARNOM FIKSACIJOM. PRIKAZ SLUČAJA Ivan Golubović, Miloš Stanojlović, Branko Ristić, Predrag Stojiljković, Zoran Golubović, Milan Trenkić, Saša Stojanović, Slađana Petrović, Leposava Sikimić, Stevo Najman, Zoran Radovanović, Goran Stevanović, Danilo Stojiljković, Miroslav Trajanović Klinika za Ortopediju i Traumatologiju KC Niš, Medicinski Fakultet Niš Mašinski Fakultet Niš Uvod: Lečenje otvorenih preloma potkolenice je često praćeno usporenim zarastanjem i nezarastanjem (razvoj pseudoartroze). Prikaz slučaja: Pacijent D. P. star 52 godine zadobio je otvoreni prelom desne potkolenice pri padu. Odmah nakon povrede primljen je u bolnicu gde je urađena primarna obrada rane otvorenog preloma. Prelom je nakon repozicije stabilizovan spoljnim skeletnim fiksatorom. Rani postoperativni tok protiče uredno. Rana je zarasla i pacijent je aktiviran sa potpazušnim štakama sa postepenim povećanjem oslonca na povređenu nogu. Pacijent je upućen na fizikalnu terapiju u hospitalnim uslovima. I pored preduzetih mera lečenja nije došlo do zarastanja otvorenog preloma. Na kontrolnom rentgenskom snimku sedam meseci nakon preloma i spoljne skeletne fiksacije vide se znaci nesraslog preloma potkolenice - pseudoartroze. Pacijent je primljen u Kliniku za Ortopediju i Traumatologiju KC u Nišu, radi operativnog lečenja pseudoartroze desne potkolenice. Nakon kompletne preoperativne pripreme urađena je intramedularna fiksacija. Rani postoperativni tok protiče uredno. Pacijent je aktiviran sa potpazušnim štakama sa progresivnim povećanjem oslonca na operisanu nogu. Nakon otpusta sa klinike za Ortopediju započeo je fizikalnom terapijom u hospitalnim uslovima. Na kontrolnom pregledu šesnaest nedelja nakon operativnog zahvata registrovani su znaci zarastanja preloma. Nakon dve godine od operativnog zahvata i intramedularne fiksacije, pacijent je primljen u kliniku za Ortopediju i Traumatologiju, radi odstranjenja intramedularnog klina. Posle odstranjenja intramedularnog klina i zarastanja rana pacijent je upućen na fizikalnu terapiju. Po završenoj fizikalnoj terapiji pacijent se vratio svojim radnim i životnim aktivnostima. Zaključak: Intramedularna fiksacija potkolenice predstavlja dobru metodu u rešavanju asepticnih pseudoartroza potkolenice. Ključne reči: psuedoartroza tibije, intramedularna fiksacija 106 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

109 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LEČENJE STABILNIH I NESTABILNIH INTERTROHANTERNIH PRELOMA SAMODINIAMIZIRAJUĆIM UNUTRAŠNJIM FIKSATOROM / KONCEPT DUPLE DINAMIZACIJE Igor M. Kostić, Milan M. Mitković, Milorad B. Mitković Klinika za ortopediju i traumatologiju, Klinički Centar Niš, Srbija Uvod: Intertrohanterni prelomi femura su treći po učestalosti svih preloma koštano zglobnog sistema. Uprkos napretku u razvoju novih implantata, procenat ozbiljnih komplikacija lečenja ovih preloma i dalje se kreće u opsegu od 10 do 20%. Jedna od najtežih komplikacija unutrašnje fiksacije intertrohanternih preloma je nesrastanje preloma usled nedostatka dodatne aksijalne dinamizacije implantata. Cilj rada: Na 247 pacijenata sa stabilnim i nestabilnim intertrohanternim prelomima femura, koji su hirurški zbrinjavani u periodu od 2000 do 2009 godine, analizirana je primena samodiniamizirajućeg unutrašnjeg fiksatora. Prelomi su klasifikovani na osnovu AO/OTA sistema klasifikacije, a funkcionalna procena vršena korišćenjem Salvati-Vilson skoring sistema. Rezultati: Prosećna starost pacijenata iznosila je 49,6 godina. Postoperativno praćenje sprovedeno je klinički i radiološki za period od tri do šest meseci, kod svih ispitanika, dok je dvogodišnje praćenje sprovedeno kod ukupno 176 bolesnika. Prosečno vreme zarastanja preloma iznosilo je 3,7 meseci. Dupla dinamizacija (dinamizacija duž ose vrata i dijafize butne kosti) zabeležena je u 85 bolesnika i iznosila је u proseku 4,3 mm. Svi prelomi кod kojih je došlo do dinamizacije implantata, zarasli su kompletno u periodu od najkasnije šest meseci od operacije. U 17 slučajeva detektovan je cut-out fenomen implantata, dok je u sedam slučajeva došlo do mehaničkog loma implantata, što se javilo u periodu od 3 do 6 nedelje od operacije. Nisu detektovani slučajevi infekcije i tromboembolijskih komplikacija. Zaključak: Koncept dvostruke dinamizacije unapređuje lečenje stabilnih i nestabilnih intertrohanternih preloma. Ovaj biološki metod fiksacije pruža zarastanje intertrohanternih preloma u optimalnom vremenskom periodu, značajno smanjujući rizik mogućih komplikacija lečenja. Ključne reči: samodinamizirajući unutrašnji fiksator (SIF), stabilni i nestabilni intertrohanterni prelomi, dinamizacija SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 107

110 PRELOMI PROKSIMALNOG OKRAJKA BUTNE KOSTI SA OBRNUTOM KOSINOM (AO/OTA 31 A3 PODTIP 1) LEČENI METODOM INTRAMEDULARNE FIKSACIJE Igor M. Kostić, Miloš Ž. Stanojlović, Milan M. Mitković, Milorad B. Mitković Klinika za ortopediju i traumatologiju, Klinički Centar Niš, Srbija Uvod: Intertrohanterni prelomi femura sa obrnutom kosinom su nestabilni prelomi jedinstvenih anatomskih i biomehaničkih karakteristika, koji se hirurški zbrinjavaju ekstramedularnim ili intramedularnim metodama fiksacije. Iako je biomehanički dokazano da intramedularna fiksacija ima prednost u odnosu na ekstramedularnu fiksaciju, malo je podataka u literature koji klinički potvrđuju tu činjenicu. Cilj rada: Retrospektivno je analizirana primene metode intramedularne fiksacije dugim Gamma klinom u hirurškom zbrinjavanju 32 pacijenta sa kosim, inverznim, intertrohanternim prelomima u periodu od 2008 do 2012 godine na Klinici za ortopediju i traumatologiju, KC Niš. Rezultati: Operativni zahvati izvedeni su u proseku 4,45 dana od povrede. Prosečno vreme trajanje hirurške intervencije iznosilo je 48 minuta. Zatvorena repozicija preloma i unutrašnja fiksacija postignuta je u 26 slučajeva. Prihvatljiva anatomska repozicija postignuta je u 17 slučajeva (53,12%), a anatomska repozicija u 15 slučajeva (46,88%). Srednja vrednost Harris hip skora bila je 74,66 (65-96), a srednja vrednost Barthel-ovog skora aktivnosti iznosila je 15,71 (12 20). Zarastanje preloma nakon intramedularne fiksacije dugim Gamma klinom postignuto je u 29 slučajeva, dok su u tri slučaja zabeležene komplikacije u vidu cut out fenomena (dva slučaja) i Z efekta (jedan slučaj). Zaključak: Intramedularna fiksacija inverznih transtrohanternih preloma (AO/OTA 31 A3 podtip 1) dugim Gamma klinom obezbeđuje adekvatne biomehaničke uslove za zarastanje preloma u optimalnom vremenskom periodu uz mogučnost izvođenja minimalno invazivne hirurške procedure. Ključne reči: inverzni transtrohanterni prelom, intramedularna fiksacija, minimalno invazivna hirurgija 108 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

111 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION IZBOR DINAMIČKOG OSTEOSINTETSKOG MATERIJALA U HIRURŠKOM LEČENJU PRELOMA TROHANTERNE REGIJE Slađan S. Timotijević, Tomislav Kasum, Vladan Novaković, Aleksandar Pajić, Željko Bokun, Velimir Vlašić, Dejan Ristić, Miljan Bilanović, Ivan Andjelković Odeljenje ortopedije sa traumatologijom, HK, KBC, Bežanijska Kosa, Beograd Uvod: Ubrzan rast populacije starije od 65 godina i osteoporoza razlog su visoke incidence preloma trohanterne regije femura. Ovi prelomi se smatraju za najozbiljniju povredu, među učestalim povredama, kod starije populacije. Nezavisno kretanje nakon preloma trohanterne regije je uglavnom nemoguće bez hirurškog lečenja, a ono je potrebno u oko 95% pacijenata. Prikazati naše mogućnosti i izbor dinamičkog osteosintetskog materijala u hirurškom lečenju preloma trohanterne regije bio je namera našeg rada. Materijal: Retrospektivnom analizom obuhvaćeno je 394 pacijenata operisana tokom perioda od do Avgusta 2014 godine zbog preloma trohanterne regije. Korišćena je AO klasifikacija preloma trohanterne regije femura. Kao dinamički implanti u hirurškom lečenju korišćeni su DHS (dynamic hip screw) i PFN (proximal femoral nail). Rezultati: Od ukupnog broja operisanih kod 110 (27.9%) pacijenata ugrađen je DHS kod preloma tipa 31-A1, 31-A2 i 31-A3, a kod 71 (18.2%) pacijenata ugrađen je PFN ( kratki ili dugi).kod preloma tip 31-A3. Zaključak: Dinamički implanti za internu fiksaciju preloma trohanterne regije femura omogućavaju rani oslonac, ranu rehabilitaciju, i bolju perspektivu lečenja pacijenta. Ključne reči: prelomi trohanterne regije, dynamic hip screw, proximal femoral nail TRETMAN KOMPLEKSNIH RATNIH I CIVILNIH PRELOMA I PSEUDOARTROZA FEMURA I TIBIE ILIZAROV METODOM Milimir Košutić, Jugoslav Marinković, Dragan Radoičić, Radoslav Barjaktarović, Goran Turković Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju VMA Beograd Ilizarov metod se u klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju VMA primenjuje od godine. U periodu od do Ilizarov tehnika je primenjena u 350 slučajeva kompleksnih ratnih i civilnih preloma i pseudoartroza femura i tibie. Ilizarov metod se najčešće uspešno primenjuje u slučajevima gde je neophodna nadoknada koštanih defekata sa ili bez pratećih mekotkivnih povreda, korekcija deformiteta i u slučajevima pseudoartroza. Primenom tehnika kompresije i distrakcije Ilizarov cirkularni fiksator omogućuje zarastanje kostiju i mekih tkiva, prevenciju ili rezoluciju infekcija, restauraciju dužine ekstremiteta i korekciju deformiteta, u brojnim slučajevima primenjuje se kao limb salvage opcija. SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 109

112 Prikazujemo pristup u preoperativnoj selekciji, planiranju, operativnoj tehnici u postoperativnim rezultatima primene Iliozarov metoda na seriji pacijenata sa kompleksnim ratnim i civilnim povredama i pseudoartrozama femura i potkolenice lečenih u Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju VMA u periodu od do godine. HIRURŠKI TRETMAN HALLUX VALGUS DEFORMITETA STOPALA NAŠA ISKUSTVA Petar Cvijić, Slavko Manojlović, Siniša Bijeljac, Željko Jovičić, Stanislav Palija, Bojan Kuzmanović, Bojan Miholjčić, Milan Jovanović Zavod za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Dr Miroslav Zotović Banja Luka Uvod: Hallux valgus deformitet je kompleksan deformitet prvog prsta stopala. Patogeneza deformiteta je raznovrsna. Znatno češće se javlja kod ženske populacije. Hirurški tretman je metoda izbora. Cilj: Prikazati hirurške tehnike u liječenju hallux valgus deformiteta u našoj ustanovi. Meterijal i metode: Istraživanjem je obuhvaćeno 113 operativnih zahvata kod 101 pacijenta, 9 muškaraca (8,9%) i 92 žene (91,1%). Korišteno je 16 različitih operativnih tehnika, a najčešće: Op sec Austin (38), Op sec Scarf (15), Op sec Scarf + Op sec Aitkin (12), Op sec Keller (10), Arthrodesis art MTPH I (10), Op sec Lapidus (9). Svi pacijenti su postoperativno podvrgnuti kontrolnim kliničkim i RTG pregledima. Operativni protokol; spinalna anestezija, antibiotska i tromboembolijska profilaksa po protokolu ustanove, Esmarhova poveska. Rezultati: Kod 55 pacijenata (54,5%) je operisano desno stopalo, kod 36 pacijenata (35,6%) ljevo, a u 10 slučajeva (9,9%) obostrano, od toga kod 5 pacijenata u jednom aktu(4,4%). Najmlađi pacijent je imao 13 godina, a najstariji 82 godine, prosječna starost 51,28 godina. Kod većine pacijenata je postignut odličan ili vrlo dobar rezultat. U 6 slučajeva došlo je do pojave recidiva, i ti pacijenti su ponovo operisani. Zabilježene komplikacija: usporeno zarastanje osteotomije (5), gubitak korekcije (6), površna infekcija rane (9), tromboza potkoljenih vena (2), plućna embolija (1). Zaključak: Hirurški tretman je jedini pravi način lječenja hallux valgus deformiteta. Izbor operativne metode direktno zavisi od stepena i ugla deformiteta (utvrđenog na osnovu kliničke slike i RTG dijagnostike), starosti pacijenta, kvaliteta koštane mase 110 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

113 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LISFRANK IŠČAŠENJE DVE GODINE KASNIJE Mihajlo Mitrović 1, Rade Grbić 2, Dragiša Stamenković 1, Mijat Despotović 1 1 Opšta bolnica Pančevo 2 Medicinski fakultet Univerziteta u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici Lisfrank povrede obuhvataju širok spektar povreda u nivou tarzometarzalnog zgloba, od uganuća preko iščašenja do preloma. Nije neubičajno da se povrede ovoga zgloba previde i da se dijagnoza postavi nekoliko dana ili nedelja kasnije. Od velike je važnosti njihovo rano prepoznavanje i adekvatno zbrinjavanje zbog hroničnih sekundarnih komplikacija, koje su često praćene dugoročnim lečenjem i gubitkom funkcije stopala. Na našem odeljenju je operativno lečen pacijent sa iščašenjem tarzometatarzalnog zgloba. Urađena je otvorena repozicija i fiksacija prva tri zgloba kortikalnim šrafovima. Lečenje je nastavljeno gips imobilizacijom naredna četiri meseca do postizanja punog oslonca, nakon čega je započeta aktivna fizikalna terapija bez imobilizacije. Nakon dve godine od operativnog lečenja pacijent negira tegobe, vratio se prethodnim životnim aktivnostima. Radiografski su uočene artrotične promene na nivou zgloba, koje nisu manifestne. Krajnji rezultat lečenja direktno je uslovljen uspostavljanjem i očuvanjem anatomske pozicije zglobnog kompleksa. Najmanje odstupanje dovodi do lošeg rezultata ponajviše u smislu nastanka artroze zgloba i gubitka funkcije srednjeg stopala. Lisfrank zglob, iščašenje, anatomska repozicija, artroza stopala ZNAČAJ MEDIJALNOG RTG STRES TESTA ZA ODLUKU O NAČINU LEČENJA PRELOMA LATERALNOG MALLEOLUSA Voja Cvetković 1, Aleksandar Lešić 2, Zoran Rosić 1, Aleksandar Stanković 1, Branislav Vračević 1, Aleksandar Vojvodić 1, Nebojša Jovanović 1, Biljana Stanković 1, Edin Redžepagić 1, Marko Žunić 1, Nebojša Miladinović 1 1 KBC Zemun 2 KC Srbije Uvod: Prelomi lateralnog malleolusa najčešće se tretiraju neoparativno ali u pojedinim slučajevima neadekvatno lečanje ostavlja nestabilnost skočnog zgloba kao sekvelu što u znatnoj meri remeti životne aktivnosti pacijenta. Materijal i metode: U periodu od u KBC Zemun pregledano je i dijagnostikovano 146 pacijenata sa izolovanim prelomom lateralnog malleolusa od kojih je njih 52 pristalo na dodatnu dijagnostuku u vidu medijalnog RTG stres testa a njih 10 je pristalo na operativno lečenje stabilizacijim preloma pločicom i šrafovima. Praćeni su na 9,12 i 16 meseci od povrede Ovadia Beals anatomskim skor sistemom. Rezultati: Preoperativno 14 pacijenata je imalo zadovoljavajući rezultat po Ovadia-Beals skor sistemu dok je 28 imalo loš rezultat. Posle operacije svih 10 pacijenata su imali stabilan skočni SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY 111

114 zglob i odličan rezultat po Ovadia-Beals skor sistemu nakon 9,12 i 16 meseci dok je od preostalih 42 pacijenta 10 imalo dobar, 14 zadovoljavijući a 18 loš rezultat Ovadia-Beals skor sistema nakon 9,12 i 16 meseci. Zaključak: Ukoliko medijalni RTG stres test pokaže otvaranje u medijalnom slobodnom prostoru preko 5 mm uz kidanje dubokog dela deltoidnog ligamenta to je indikacija za operaciju. Klučne reči: stres, test, lateralni,malleolus HIRURGIJA PRIMARNIH TUMORA SAKRUMA dr Petar Mamontov, dr Svetozar Savić, dr Aleksandar Đorđević, dr Stanislav Rajković, dr Draško Vasović Uvod: Veoma retka lokalzacija primarnih koštanih tumora je sakrum. Obzirom na anatomsku poziciju kao I bliskost velikih neuro-vaskularnih i viscelarnih elemenata ovo je tehnički visoko zahtevna hirurgija, praćena značajnim intra i postoperativnim komplikacijama. Obzirom na ovo mali broj ustanova se bavi ovom vrstom huirurgije. Materijal i metode: U Službi za ortopedsku onkologiju IOHB Banjica u periodu od 5 godina ( ) operisano je 12 pacijenata sa primarnim tumorom sakruma. Najčešći tumor je bio hordom. Analizirane su komplikacije i funkcionalni rezultati. Najčešći hirurški pristup je bio kombinovani prednje-zadnji uz resekciju na različitim nivoima sakruma. Rezultati: I pored obilnog intraoperrativnog krvarenja nije bilo intraoperativnog i neposredno postoperativnog smrtnog ishoda. U zavisnosti od nivoa sakrektomije i žrtvovanja sakralnih korenova, najčešće se u postoperativnom toku javljala disfunkcija sfinktera. U smislu motornih komplikacija nije bilo slučajeva plegije. Pareze su bile tranzitornog tipa. Kod svih pacijenata, obizrom na opsežnost hirurške intervencije, javljao se dugotrajni serom. Nisu zabeležene komplikacije u smislu lokalne infekcije i sepse. Zaključak: Obzirom na anatomske odnose u regiji karlice i sakruma hirurška intervencija je najčešće bila intralezionalna odnosno marginalna te je često nakon hirurgije indikovana postooperativna zračna terapija. Nažalost, tumori koji se javljaju u ovoj regiji su relativno radiorezistentni. Obizor na to da je hirurgija sakruma veliki izazov i za hirurške ustanove sa drugom tradicijom i ugledom, smatramo da je revitalizacija ove hirurgije u našoj bolnici veliki korak napred za čitavu regiju. Ključne reči: tumor sakruma, resekcija, komplikacije 112 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA

115 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION HIRURGIJA KIČMENOG STUBA SPINAL SURGERY SPINAL SURGERY 113

116 ATLANTO-AKSIJALNA ROTATORNA NESTABILNOST KAO POSLEDICA MANUELNE MANIPULACIJE KOD VRHUNSKE TAKMIČARKE U TENISU (PRIKAZ SLUČAJA) Zdeslav B. Milinković 1,2, D. Aleksandrić 3, D. Milinković 1,2 1 Spinalni Centar Milinković 2 Udruženje za medicinu sporta Srbije 3 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Vrhunska profesionalna igračica tenisa starosti 17 godina je tokom treninga osetila oštar bol u vratu praćen levostranim tortikolisom uz nemogućnost pokreta vratne kičme. U toku nekoliko minuta deformacija se pogoršava i glava i vrat zauzimaju ekstremni bizarni položaj. Hospitalizovana a CT dijagnostikom potvrdjena rotatorna nestabilnost C1- C2 sa sekundarnim tortikolisom. Trakcija daje poboljšanje u roku od dva dana uz smanjenje bolova. Neurološki intaktna. MRI potvrdjuje repoziciju. U anamnezi dve nedelje pre ovog dogadjaja tokom takmičenja jak bol i radikularni ispad na desnoj ruci. Anamnestički manipulacija atlasa od strane kiropraktičara pre 10 nedelja i ako nije imala nikakvih tegoba pre manipulacije. Ključne reči: vratna kičma, nestabilnost, sport, manipulacije DEFORMACIJE KIČMENOG STUBA KOD DECE I TAKMIČARSKI SPORT Zdeslav B. Milinković 1,2, N.Dikić 1,2, D. Dožić 3, B. Ješić 3, D. Milinković 1,2 1 Spinalni Centar Milinković 2 Udruženje za medicinu sporta Srbije 3 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Cilj rada bio je prikazati rezultate praćenja i razvoja deformiteta kičmenog stuba kod dece koja su bila uključena u takmičarski sport uz odgovarajući ortopedski tretman. Dve grupe dece uključene su u ovu studiju. Vršeno je poredjenje rezultata ovih grupa pacijenata lečenih u različitim vremenskim periodima. Prvu grupu sačinjavala su 43 pacijenta, lečena i praćena od do 1998, dok su u drugoj grupi bila 31 pacijenta, lečena i praćena u periodu između i godine. Pacijenti uključeni u ovu studiju bili su deca uzrasta između 9 i 18 godina (srednja vrednost 13.5). Svi pacijenti su lečeni i praćeni u Spinalnom Centru Instituta za ortopedsko-hirurške bolesti Banjica u Beogradu. Sve deformacije su bile klasifikovane prema etiologiji i tipu deformiteta. Sva lečena deca su bila aktivno uključena u trening i takmičenja na školskom i nacionalnom nivou uz odgovarajući ortopedski tretman. Naša analiza je pokazala da sport i takmičenje ne utiču 114 HIRURGIJA KIČMENOG STUBA

117 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION negativno na ortopedsko lečenje deformacija. Ne postoje rezultati koji jasno ukazuju da je sport imao uticaja na prirodni tok deformacija. Kod ove dece uočen je značajan pozitivan psihološki efekat i zadovoljstvo krajnjim rezultatom lečenja Ključne reči: deformacije kičme, deca, takmičarski sport CERVICAL DISC HERNIATION WITH AN ARTIFICIAL DISC AND ANTERIOR APPROACH T. Vraniskoski, L. Kocev, J. Ciriviri, Z. Nestorovski, D. Talevski, N. Petkov, D. Domazetoski Department of Orthopedics and Traumatology, GCH 8mi Septemvri Skopje Introdution: Cervical disc herniation often results in neck and arm pain in patients as a result of direct impingement of nerve roots and associated inflammatory processes. The clinical presentation usually corresponds with the side of herniation and ipsilateral symptoms predominate the clinical picture. Case presentation: A 53 year old woman presented to our facility with neck pain, pain with irradiation ( with varying intensity and duration) followed by parestesia and reduced rough motory force of arms. A magnetic resonance imaging scan revealed a herniated discs at the C4/C5 and C5/C6 levels. All other cevical levels were normal without stenosis of the spinal canal. An anterior cervical discectomy was performed at the C4/C5 and C5/C6 levels and an interbody graft and plate were placed. Our patient had complete resolution of his nec and arms pain. Conclusion: Anterior discectomy and fusion of the cevical spine resulted in complete resolution of our patient s neck and arms symptoms and restore the motory force of arms. Key words: Cervical, Disc herniation, Radiculopathy, Anterior approach, Arthrodesis SPINAL SURGERY 115

118 WHIPLASH POVREDE VRATNOG DELA KIČME U SAOBRAĆAJNIM NESREĆAMA KOLIKO STVARNO TRAJU TEGOBE? S. Zagorac 2,3, A. Lešić 1,2, I. Milošević 1,2,3, M. Bumbaširević 1,2 1 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu 2 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju-kcs, Beograd 3 Urgentni Centar KCS, Beograd Uvod: Whiplash povrede u saobraćajnim nesrećama predstavljaju najčešće povrede kičmenog stuba, a prema nekim istraživanjima u velikom broju slučajeva imaju hroničan tok. Materijal i metode: Za procenu ishoda lečenja retrospektivno smo u periodu od godine analizirali 96 pacijenata sa whiplash povredama vratne kičme ( bez strukturalnih lezija). Pacijenti su bili podeljeni u 4 grupe prema WAD klasifikaciji (Wwhiplash Associated Disorders) predloženoj od strane Quebec Task Force ( QTF). Period praćenja je bio godinu dana, a koristili smo SF 12 upitnik i VAS skalu za merenje bola. Rezultati: Pokazano je da hronične tegobe ima 3,2% pacijenata sa QTF I i 13,3 % pacijenata sa QTF II. Zaključak: Whiplash povrede mogu imati u značajnom procentu hroničan tok, što ukazuje na značaj multidisciplinarnog pristupa u lečenju ove povrede. Ključne reči: saobračajne nesreće, whiplash povrede FAKTORI PREDIKCIJE POVREDA VRATNOG DELA KIČMENOG STUBA U SAOBRAĆAJNIM NESREĆAMA S. Zagorac 2,3, A. Lešić 1,2, I. Milošević 1,2,3, M. Bumbaširević 1,2 1 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu 2 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju-kcs, Beograd 3 Urgentni Centar KCS, Beograd Uvod: Povrede vratnog dela kičme predstavljaju veoma učestalu grupu povreda u saobraćajnom traumatizmu, a praćene su značajnim mortalitetom i morbiditetom Materijal i metode: Retrospektivno smo u periodu od do godine analizirali pacijente sa povredama vratne kičme zadobijenih u saobraćajnim nesrećama,a koji su bili hospitalizovani u Urgentnom Centru Kliničkog Centra Srbije u Beogradu. Podaci su analizirani metodama deskriptivne statistike, a uticaj određenih faktora u predikciji povreda je meren metodama analize varijanse. Rezultati: U istraživanju je učestvovalo ukupno 121 pacijent sa povredama vratne kičme HIRURGIJA KIČMENOG STUBA

119 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION pacijenata je imalo povrede u okviru politraume, dok su kod 24 pacijenta u pitanju bile izolovane povrede vratne kičme. Za povrede bez neurološkog deficita glavni prediktori su bili: vrsta traume (trauma visoke energije), godine starosti i maksiofacijalne povrede. Za povrede sa neurološkim deficitom glavni prediktori su bili: vrsta traume, pol, godine starosti, GCS. Zaključak: Rezultati ovog istraživanja pokazuju da je mehanizam traume najznačajniji prediktor povrede vratnog dela kičme, dok su povrede g.koša, abdomena i glave slabi prediktori povreda. Ključne reči: saobraćajne nesreće, povrede vratne kičme LUMBALNE SPINALNE STENOZE NAŠA ISKUSTVA M. Stanković 1, V. Kecojević 1, I. Lalić 1, N. Gvozdenović 1, N. Kovačev 1, N. Janjić 1, A. Đuričin 2, M. Vranješ 1 1 KC Vojvodina, Klinika za ortopediju 2 Dom zdravlja Novi Sad, Služba hitne pomoći Uvod: Ukoliko se neadekvatno leče, spinalne stenoze mogu smanjiti kvalitet života pacijenta. Jedan od načina operativnog tretmana je zadnja dekompresija i posteriorna stabilizacija. Metodologija: Od do Na Klinici za ortopediju KCV operisano je 15 pacijenata sa lumbalnom stenozom. Ispitivano je 13. Jedan pacijent je imao kongenitalnu stenozu. Ženskih je bilo 11(73,3%), a muških 4(26,6%) prosečne starosti 66 godina(57 73). Operacija je obuhvatala laminektomiju stenoziranog nivoa i fiksaciju nestabilnih segmenata sa fuzijom faseta. Intenzitet bolnosti ispitivan je VAS-skalom, a funkcionalni status Oswewstri Disability Index-om(ODI). Prosečno vreme praćenja je bilo 3,5 godina(1-5). Rezultati: Prosečne vrednosti VAS-skale bola na kontroli su se smanjile za prosečno 2,5 boda, od 5,7, do 3,2 boda (P<0,05). Prosečne vrednosti ODI-indeksa su se smanjile za 19%, sa preoperativnih 66%, do konačnih 47% (P<0,05 ). Najbolji oporavak je bio u funkcijiama spavanja, hodanja, socijalnog funkcionisanja i putovanja, za po dva ODI-boda, dok se funkcija dizanja tereta nije poboljšala. Pojavile su se dve duboke infekcije i u dva slučaja likvoreja, neurološko pogoršanje u vidu pareza išijadikusa u jednom, a jedan pacijent je tokom lečenja umro. Zaključak: Brižljivim planiranjem operacije uz pažljivu selekciju pacijenata i stalni trening hirurga, funkcionalni rezultat operativnog lečenja spinalnih lumbalnih stenoza zadnjom dekompresijom i stabilizacijom može dati prihvatljive rezultate. Ključne reči: spinalna stenoza, posteriorna dekompresija, funkcionalni oporavak SPINAL SURGERY 117

120 REGENERATIVNA MEDICINA DANAS (PRP) REGENERATIVE MEDICINE TODAY (PRP) 118 REGENERATIVNA MEDICINA DANAS (PRP)

121 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KOŠTANI SUBSTITUENTI U ORTOPEDSKOJ HIRURGIJI I TRAUMATOLOGIJI Agnica Petković Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Nadoknada koštanih defekata traumatske, tumorske, zapaljenjske ili metaboličke etiologije predstavlja istorijski ortopedsko hiruški problem. Cilj je naći analog koštanom tkivu u biološkom i mehaničkom smislu. Nadoknada kostanih defektata shodno njihovoj veličini, lokalizaciji i etiologiji je moguća - autolognom transplantacijom kosti - autoaugmentacijom kostanog tkiva - alograftom, kadaveričnim graftom - koštanim subtituentima - kombinovano Koštani subtituenti poseduju neophodna biološka svojstva: osteoindukcije,osteokondukcije,biodegeneracija,osteoprodukcija,osteointegracija,osteokoalicije. Prema sastavu su organsko-proteinske, neorgansko-mineralne ili kombinovane strukture. Prema poreklu sintetskog ili organskog porekla. Prema konzistenciji u formi solidinh graftova, granula, pastila, praha, injekcioni-tečni koji se pretvara u solidnu masu nakon aplikacije. Nove generacije košanih substituenata prate zahteve savremene hirurgije - jednostavna i minimalno invazivna aplikacija - značajnu mehaničku potporu oštećene kosti - uvećanje osteoinduktivnog i osteokonduktivnog potencijala koštanog defekta - lečenje infektivnih košatih defekata - osteofiksacioni materijali U oviru IOHB Banjica smo prateći industriju koštanih graftova u protele dve decenije sa velikim uspehom primenjivali koštane supstituente u lečenju ražličitih patoloških stanja praćenih gubitkom koštane mase. / tumori, trauma, infekcije, avaskularne nekroze...- PRIKAZ SLUČAJEVA / Savremena industrija koštanih substituenata je fokusirana - kombinovanju više mineralnih komponenti povećavajući mehaničku otpornost produžavajući proces osteosubstitucije do potpune konsolidacije defekta - kombinovanju mineralnih organskih komponenti / kolagen matrix,bmp / povećavajući osteoinduktivnu moć grafta - kombinovanje mineralnog grafta sa antibiotikom u lečenju koštanig infekcija Danas je budućnost koštanih graftova je usmerena na uvećanju njihovog osteo induktivnog potencijala pa se u tom smislu kombinuju sa morfogenetskim proteinom BMP, autolognom plazmom, STEM ćelijama. REGENERATIVE MEDICINE TODAY (PRP) 119

122 MESENHIMALNE MATIČNE ĆELIJE U REGENARATIVNOJ ORTOPEDIJI Doc. dr Dušan Marić Institut za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine Novi Sad Specijalistička ordinacija za ortopediju ORTO MD Novi Sad, Futoški put 1 President of Regenerative Orthopedic Society ORTO CELL, Novi Sad, Serbia Mezenhimne matične ćelije izolovane su iz više tkiva, a najpristupačnije su kada se izoluju iz kostne srži, masnog tkiva, skeltnih mišića, periosta. Ove ćelije imaju kapacitet da se dele prema drugim vrstama čelija vezivnog tkiva uključujući kost, mast, hrskavicu i mišić. Savremena istraživanja su definisala da je samo poreklo matični ćelija važno za dalje usmeravanje u posebne ćelijske linije. Mehanizmi delovanja mezenhimnih matičnih ćelija nisu dovojno jasni ali se smatra da se veliki deo komunikacije odvija putem ćelijskog specifičnog signalinga najvećim delom putem egzozoma, dok je drugi model signalinga bazirana na elektromagnetnoj komnkaciji I sinhronicitetu tkiva. Ovo uključuje i posledične imunološke odgovore koje lečeno tkivo može dati pod uticajem matičnih ćelija kao I samu diferencijaciju implantiranh matičnih ćelija pod uticaje ćelijskog signalinga lokalnog tkiva. U ovom radu prikazujemo prva bazična, laboratorijka I klinička iskustva vezana za matične ćelije. Ključne reči: Mezenhimalne matične ćelije, kostana srž, Mesecnchymal stromal fraction, stem cell, Allogenic cell therapy CLINICAL EXPERIENCE WITH CELL THERAPIES FOR CARTILAGE REPAIR OVER 15 YEARS Matej Drobnič 1, Klemen Stražar 1, David Martinčič 1, Oliver Dulić 2, Gordan Gavrilović 2, Vladimir Petrović 3 matej.drobnic@mf.uni-lj.si 1 Department of Orthopedic Surgery, University Medical Centre Ljubljana, Slovenia 2 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Univerzitet u Beogradu, Srbija 3 Klinika Alfamedik, Beograd, Srbija Cartilage lesions are notorious for their low healing potential and they may progress toward premature osteoarthritis. Various types of lesions are presented in about 60% of knee arthroscopies. For a successful cartilage repair a combination of active cells and a cell scaffold is required. Scaffold provides temporary matrix for cell fixation and stimulates their chondrogenic phenotype. The role of the cells is to build up a regenerative cartilage tissue. The autologous sources of these active cells either come from mature cartilage tissue or from bone-marrow stem cells. The autologous chondrocyte implantation has been used at the Department of Orthopedic Surgery in Ljubljana over 15 years. This is a two stage procedure that starts with an arthroscopic cartilage biopsy. Cells are further cultivated in the laboratories of tissue bank Educell, Ljubljana REGENERATIVNA MEDICINA DANAS (PRP)

123 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION patients were treated with combinations of autologous chondrocytes and scaffolds, with good to excellent results ranging from 74 to 93%. The main points we have learned during the continues follow-up in a patient registry are: better results in younger patients with localized non-degenerative lesions, strict adherence to knee unloading and ligament reconstruction, better results with minimally invasive approach, necessity to address subchondral bone pathology if present, and customized post-operative rehabilitation according to the graft characteristics. A novel approach with mesenchymal stem cells from the bone-marrow concentrate has been used as of this year. This is a one stage procedure that can be completed within the surgical procedure or even in an outpatient setting. The number of MSC that can be separated from human bone marrow and harvested superior to the conventional method. The cells concentrate is added to an osteochondral scaffold or fibrin glue to treat localized lesions. Three patients were treated with positive short term results. Alternatively, BM concentrate can be injected into a degenerated knee for conservative management of early osteoarthritis. The addition of active cells seems a prerequisite for a successful cartilage repair. The technology with autologous chondrocyte implantation has been proven as a gold standard for the treatment of mid-sized to large cartilage lesions. In spite of its safety and efficacy, this method is logistically and regulatory demanding. We therefore believe, that is going to be largely replaced by the bone marrow stem cells, such as the ones prepared by the mesenchymal stem cell separation device. Key words: cell therapy, cartilage repair, autologous chondrocytes, scaffolds, mesenchimal stem cells QUALITY CONTROL PRACTICE FOR CELL THERAPIES; EXAMPLE OF CHONDROART Miomir Knežević 1, Ariana Barlič 1, Lenart Girandon 1, Matej Drobnič 2, Oliver Dulić 3, Gordan Gavrilović 3, Vladimir Petrović 3 miomir.knezevic@gmail.com 1 Educell d.o.o., Prevale 9, 1236 Trzin, Slovenia 2 Department of Orthopedic Surgery, University Medical Centre Ljubljana, Slovenia 3 Special clinic Alfamedik, Belgrade, Serbia Rapid development in the fields of biology, biotechnology and medicine has led to development of new treatments and highly innovative medicinal products, including viable cells. We perform cell therapies in terms of using ex vivo manipulated autologous cells for tissue repair. Cultivation of chondrocytes destined for treating aseptic lesions in articular cartilage has been developed as ChondroArt 1DTM and ChondroArt 2DTM. To ensure that all novel technologies are developed and performed in an environment that optimizes patient s safety and clinical efficacy, it is in our best interest to impose stringent mechanisms of quality control (QC) and quality assurance (QA), following European Medicinal Agency (EMA) guidelines. In this study we present our QC program for ChondroArtTM product, designed in a way to meet stated criteria for in vitro cultivation of autologous cells used for in vivo tissue repair. Beside QC program for cell processing, QC has to be provided also on other checkpoints necessary for product preparation: control of raw materials REGENERATIVE MEDICINE TODAY (PRP) 121

124 and chemicals, analytical methods, skills of the staff, qualified equipment, environmental monitoring, etc. Cultivation of cells in vitro requires extensive QC, QA program and GMP constellation of laboratories to assure product s safety. However, by the development of new devices that are allowing one-step procedure within the operation theatre (e.g. concentration of mesenchymal stem cells from bone marrow or adipose tissue), a QC program could be minimized. Still, extensive validation of the procedure (including QC), has to be performed before its clinical implementation. Key word: stem cells, cell therapies, autologous cells, chondrocytes, quality control, quality assurance ODLIČAN KLINIČKI REZULTAT I NALAZ NA MRI KOD PACIJENATA SA OSTEOHONDRALNIM DEFEKTOM KOLENOG ZGLOBA LEČENIH BIFAZNIM IMPLANTATOM AGILLI-C: PRIKAZ REZULTATA NAKON JEDNOGODIŠNJEG ISKUSTVA I PRIKAZ EVOLUCIJE ABSORBCIJE IMPLANTATA I URASTANJA KOSTI I HRSKAVICE NA NALAZIMA MRI Oliver Dulić 1, Gordan Gavrilović 1, Goran Đuričić 3, Milan Apostolović 1, Nenad Trbović 1, Mladen Miškulin 2, Vladimir Petrović 4, Matej Drobnič 5 1 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Univerzitet u Beogradu, Srbija 2 Klinički Centar Sveti duh, Odeljenje Ortopedije, Univerzitet u Zagrebu, Hrvatska 3 Univerzitetska Dečija Klinika Tiršova,Univerzitet u Beogradu, Srbija 4 Klinika Alfamedik, Beograd, Srbija 5 Univerzitetski Klinički Centar Ljubljana, Institut za ortopediju, Ljubljana, Slovenia Uvod: Osteohondralni defekti nastaju tokom oštećenja zglobne površine kolena izazvane traumom, sportskim aktivnostima ili prekomernom težinom. Glavni simptomi su bol, otok i ograničenje funkcije kolena. Za razliku od kosti, hrskavica poseduje veoma limitirane reparativne mehanizme, te ukoliko se ne leči ovakvi defekti predstavljaju uvod u artrozu kolena. Postoji više metoda lečenja lezija hrskavice, neke su tehnički jednostavne a neke zahtevne i veoma skupe ali ni jedna od njih ne daje zadovoljavajuće rezultate. Agilli-C je bifazni implantat, koji se sastoji od aragonita i hijaluronske kiseline. Implant je biokompatibilan i biodegradibilan. Sastav implantata i njegov dizajn imaju biološku fukciju privlačenja mezenhimalnih stem ćelija i njihove adhezije, proliferacije i diferencijacije ka hrskavici i kosti. Histološkom analizom biopsiranog tkiva kod oeprisanih pacijenata nakon 6. meseci utvrđeno je da se na mestu implantata u potpunosti obnavlja hijalina artikularna hrskavica i subhondralna kost u procesu koji je u potpunosti bezbedan po pacijenta. Cilj: prikaz rezultata u korišćenju ovoga implantata, prikaz operativne tehnike i prezentacije kliničkih nalaza i NMR nalaza. 122 REGENERATIVNA MEDICINA DANAS (PRP)

125 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Metod: Na našem Institutu je u proteklih 15 meseci operisano 23 pacijenta. Implantat je ugrađen miniartrotomijom kolena sa posebno dizajniranim instrumentarijumom za ovu metodu. Svi pacijenti su ispunjavali kriterijume uključenja u studiju, potpisali informisani pristanak a studija je odobrena od strane Etičkog komiteta i ALIMS. Evaluacija rezultrata je rađena na osnovu MRI i RTG pregleda preoperativno i svaka tri meseca kao i praćenja rezultata kroz KOOS, Lysholm-Tagner, IKDC Knee Evaluation Form i IKDC Health Assesment Form skala na svakih 6. meseci.kod tri pacijenata je učinjena artroskopija nakon 6. meseci. Rezultati: nakon 6 i 12 meseci pokazuje se poboljšanje u svim funkcionalnim skalama ( p 0.05). Napredak je uočljiv na MRI i RTG pregledima sa punom integracijom implantata koji ćemo prikazati kroz faznu evoluciju. Artroskopski se prikazuje potpuno prekrivanje defekta hrskavicom koja makroskopski imponuje kao hijalina, što je prikazuje i u histološkim nalazima drugih centara. Zaključak: Agilli-C je implantat koji prema našim iskustvima, već nakon 6 meseci postoperativno daje odlične rezultate u lečenju osteohondralnih lezija kolena. Ključne reči: osteohondritis, lezija hrskavice, implantat, reparacija hrskavice, sportska trauma, MRI. AUTOLOGNI KONDICIONIRANI SERUM ORTHOKINE: ULOGA REGENERATIVNE MEDICINE U SAVREMENOJ ORTOPEDIJI Vladan Stevanović Od svih citokina identifikovanih u ortopedskim oboljenjima i stanjima, IL-1 se čini visoko specifičnim i važnim. Aktivnost IL-1 može se fiziološki blokirati preveniranjem signalne transdukcije receptornim antagonistom IL-1Ra, koji je prirodni endogeno sintetisani kompetitivni antagonist IL-1. Orthokine ACS je preparat koji se dobija iz krvi samog pacijenta. Ovaj novi biološki terapijski agens zasnovan je na radovima Meijer-a i sar., koji su pronašli da ekspozicija krvi ne-pirogenim površinama (npr.sferično medicinsko staklo) selektivno izaziva brzo povećanje koncentracije anti-inflamatornih citokina kao što je na primer IL-1Ra ili faktora rasta, rezultirajući velikom koncentracijom ovih supstanci u humanom krvnom serumu. Prema ovom metodu, venska krv koja se uzima u siringe koje sadrže predhodno tretirane staklene sfere (EOT- Orthokine Syringe, Orthogen, Dusseldorf) reproducibilno stimuliše leukocite periferne krvi da produkuju povećane koncentracije antiinflamatornih citokina (IL-1 Ra, HGF, VEGF) dok su koncentracije npr. proinflamatornih TNF-α ili IL-1β zanemarljive. Injekcije se, u zavisnosti od stanja koje se leči, mogu ubrizgavati u seriji od 3-6 (npr. mišićne povrede ili hronična mekotkivna zapaljenja) odnosno 6-8 inekcija (kod degenerativnih oboljenja zglobova). Dosadašnja ispitivanja pokazuju da, injektiran u obolelu regiju, ACS izgleda da ima i simptom- I verovatno bolest-modificirajući efekat, što predstavlja veoma značajan napredak u neoperativnom lečenju ortopedskih bolesti, tim pre što je terapijski pristup zasnovan na biološkim a ne mehaničkim karakteristikama oboljenja. Autologa priroda preparata i njegove primene, kao i fiziološke koncentracije citokina i faktora rasta u ACS-u, čine da ovaj terapijski pristup ima veoma visok risk-benefit odnos. REGENERATIVE MEDICINE TODAY (PRP) 123

126 Autologi Kondicionirani Serum-Orthokine korišćen je u preko 30,000 pacijenata I oko 10,000 životinja. Njegovom upotrebom pokazano je značajno poboljšanje kliničkog nalaza kao i simptomatologije kod degenerativnih oboljenja zglobova, povreda mišića i zapaljenskih stanja artikularnih i periartikularnih mekih struktura koja su njihova posledica. Korišćen je u lečenju lumbalnog bola i posledičnih radikulopatija, degenerativnom oboljenju kolena, akutnim rupturama mišića i u postoperativnom toku posle ligamentoplastika prednje ukrštene veze. COULD POSTOPERATIVE APPLICATION OF AUTOLOGOUS CONDITIONED SERUM IMPROVE CLINICAL RESULTS UPON ARTHROSCOPIC TOILETTE AND OPEN WEDGE HIGH TIBIAL OSTEOTOMY FOR VARUS KNEES WITH MEDIAL COMPARTMENT OSTEOARTHRITIS? Nikica Darabos 1, Stipe Corluka 1, Ivan Vlahovic 1, Tomislav Cengic 1, Borjan Josifovski 2, Toislav Cuti 1 1 Clinical Hospital Center Sisters of Mercy, University of Zagreb, Croatia 2 Poliklinika Tospash, Skopje, Macedonia Introduction: Arthroscopy for degenerative conditions of the knee is among the most widely employed orthopaedic procedures. One of main predictors of poor outcome following knee arthroscopy is knee mall-alignment. High tibial osteotomy (HTO) is a treatment modality for medial compartment OA of the knee with varus deformity. Inflammation plays a key role in the multifactorial pathophysiology of OA, and synovial and cartilage tissues are involved, through the production of catabolic inflammatory cytokines. The amount of IL-1 receptors is significantly increased in OA chondrocytes and synovial fibroblasts, promoting susceptibility to IL-1 mediated effects. Innovative OA biochemical therapy includes intra-articular administration of Autologous Conditioned Serum enriched with IL-1 receptor antagonist and specific growth factors, aimed at reducing pain as well as limiting the destruction of articular cartilage and stimulating healing processes. Our aim was to to establish whether the clinical results upon arthroscopic toilette and open wedge high tibial osteotomy for varus knees with medial compartment osteoarthritis grade III-IV could be affected by postoperative intra-articular application of ACS. Patients and methods: Twenty four patients with isolated medial osteoarthritis, with varus knee deformity, good range of motion, without ligamentous instability were treated with combine one staged operative treatment including arthroscopic knee toilette (with/without medial meniscectomy or microfracture) and open wedge HTO, and received postoperative intra-articular injections of either Placebo - saline fluid (group Plc, 12 patients) or Autologous Conditioned Serum (Group ACS, 12 patients). The mean age of all patients was 54.2 years (43 to 63), their mean BMI was 29.2 kg/m2 (21 to 40). All patients had the same postoperative reabilitation protocol. The primary outcome measures were self-reported quality of life. Secondary measures include self-reported functional ability. Assessments took place pre-operatively and at 12 months post-operatively. 124 REGENERATIVNA MEDICINA DANAS (PRP)

127 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Results: Arthroscopic partial medial meniscectomy and open wedge HTO was operative treatment modality for all patients, while the microfracture procedure of chondral defects gr IV at medial femoral condyle was performed in 8 patients of each group. Primary (WOMAC and VAS) and secondary (KOOS and Tegner/Lysholm) outcome measures were significantly better in Group ACS than in Group Plc (P < 0,0001), one year upon treatment. There was no complication concerning operative or injection treatment in both groups. Conclusion: Results of our study show that postoperative application of Autologous Conditioned Serum improves clinical results upon arthroscopic toilette and open wedge high tibial osteotomy for varus knees with medial compartment osteoarthritis. KONFUZIJA O PRP (PLATELETS RICH PLASMA) U TERAPIJI ORTOPEDSKIH BOLESTI SA KOJOM SMO SE SUSRELI U NAŠOJ KLINIČKOJ PRAKSI I PRIKAZ KLINIČKIH REZULTATA KOD 80 PACIJENATA : KLASIFIKACIJE, INDIKACIJE, KONCENTRACIJE, BIOLOŠKI EFEKTI, DOZE, FREKVENCE TERAPIJE. Oliver Dulić 1, Gordan Gavrilović 1, Nenad Trbović 1, Vladimir Petrović 1, Mladen Miškulin 2 1 Klinika Alfamedik, Beograd, Srbija 2 Klinički Centar Sveti duh, Odeljenje Ortopedije, Univerzitet u Zagrebu, Hrvatska Uvod: Platelet-rich plasma (PRP) se definiše kao uzorak plazme autologe krvi sa koncentracijom trombocita iznad normalne vrednosti najmanje tri do pet puta. Originalni koncept upotrebe koncentrata trombocita bazirao se na činjenici da su trombociti prirodni rezervoar faktora rasta važnih za razvoj, reparaciju i rast gotovo svih tkiva u organizmu. Ono što čini ključnim terapijski efekat PRP je broj trombocita koji je nekoliko puta veći od normalnog broja i koji, aktivirani u tkivima, daje intenzivan terapijski efekat. Neophodan milje za terapijski efekaz koncentrata trombocita čine i druge ćelije autologe krvi kao i proteinski derivati plazme. Najveći izazov, kada su u pitanju kako bazična tako i klinička ispitivanja, je pravovremena primena koncentrata trombocita za lečenje različitih stanja u ortopediji. Savremena istraživanja i publikacije daju veoma heterogenu sliku o efektima različitih koncentracije trombocita u lečenju akutnih i hroničnih stanja u ortopediji, terapijskog efekta prisustva ili odsustva leukocita u plazmi, efekat primene aktivatora trombocita kao i pitanje doze i frekvencije ove terapije. Cilj: ovoga rada je da prikaže savremena shvatanja ove oblasti kao i da prikaže uporednu analizu metode dobijanja PRP, mehanizma delovanja na zarastanje oštećenih tkiva, njihove kliničke primene u ortopediji, te da se prezentuju dosadašnjeg iskutva u korišćenju PRP u terapiji sportskih povreda, hroničnih lezija mekih tkiva i zglobova i osteoartritisa. Metod: Za potrebe ovoga rada, prikazali smo klinička iskustva u koorišćenju PRP različitih koncentracija u lečenje degenerativnih bolesti kolena i kuka kao i akutnih i hroničnih stanja posle me- REGENERATIVE MEDICINE TODAY (PRP) 125

128 kotkivnih povreda kod 80 pacijenata. Korišćeni su sistemi ACP (Arthrex) i Angel (Arthrex) Pored toga, poredili smo naše rezultate sa iskustvima drugih klinika opisanih u savremenoj literaturi. Rezultat: Korišćenje PRP u najvećem broju slučajeva dovodi do dobrog kliničkog rezultata, smanjenja bola i otoka, ubzanog zarastanja tkiva, brzog povečanja obima pokreta i povratka u sportske aktivnosti kao i povećanja zadovoljstva pacijenata. Sa obzirom na nepostojanje standardnih terapijskih šema u svetu zbog relativno kratkog vremena kliničke primene, ovim radom pokušaćemo da damo svoj doprinos prikazujući najčešće primenjene terapijske šeme i kliničke rezultate. Ključne reči: PRP, trombociti, sportske povrede, osteoartritis, klasifikacija, hrskavica PRIMENA PLAZME OBOGAĆENE TROMBOCITIMA -PRP- KOD PACIJENATA SA OSTEOARTRITISOM KOLENA V. Jovanović 1, J. Jovanović 2, M. Mileusnić 3, G. Vidić 1, D. Matijević 1 1 Poliklinika Naissa, Niš 2 Institut za lečenje i rehabilitaciju Niška Banja 3 Sport Medical Alliance,Beograd Uvod: Plazma obogaćena trombocitima je savremena terapija koja podrazumeva primenu koncentrovanih trombocita koji sadrže velike rezervoare bioaktivnih proteina uključujući faktore rasta koji mogu da pokrenu i ubrzaju oporavak tkiva i regeneraciju. Cilj rada: Proceniti efekat primene plazme obogaćene trombocitima kod pacijenata sa osteoartritisom kolena (OA kolena). Materijal i metod rada: Ispitano je 55 bolesnika sa OA kolena. Pacijenti su praćeni u odnosu na pol, godine života, trajanje bolesti i BMI a procenjivan je intenzitet bola putem VAS B i obim pokreta kolena pre i posle primene terapije. Bile su 43 (78.2%) osobe ženskog i 12 (21.8%) osoba muškog pola. Prosečno životno doba bilo je 63.2± 5.46, godine a prosečno trajanje bolesti bilo je 11.56±4.72 godina. BMI je prosečno iznosio 29.8±5.21. Rezultati: Plazma obogaćena trombocitima je imala pozitivan terapijski efekat kod svih pacijenata. Bolji rezultata su postignuti kod pacijenata koji su imali manji BMI i kraće trajanje bolesti. Kod svih pacijenata došlo je do redukcije bola mereno skalom VAS B, p<0.05 i povećan je obim pokreta kolena. Neželjenih efekata nije bilo. Diskusija: OA kolena je jedno od najčešćih oboljenja, prisutno je kod 2/3 osoba starijih od 50 godina. Karakteriše ga progresivno propadanje zglobne hrskavice, a bol usled OA kolena je najčešći uzrok bola kod starije populacije, ima najvažniji onesposobljavajući aspekt i značajno utiče na kvalitet života. Primena plazme obogaćene trombocitima u našem istraživanju, smanjila je intenzitet bola i povećala obim pokreta kolena, što je dovelo do bolje funkcionalnosti i do poboljšanja kvaliteta života pacijenata. Ključne reči: Plazma obogaćena trombocitima, osteoartritis kolena, BMI, VAS B 126 REGENERATIVNA MEDICINA DANAS (PRP)

129 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION NOVI PRISTUP, PROTOKOLI I SAZNANJA O PRIMENI REGENERATIVNE MEDICINE I AUTOLOGNIH TEPRIMENI U SPORTSKOJ TRAUMATOLOGIJI, ARTROSKOPIJI I ORTOPEDSKOJ HIRURGIJI Džihan Abazović 1, Tomislav Palibrk 2, Ivan Lukić 3, Slobodan Džudović 4 Kontakt: Tel: , adzihan@gmail.com 1 Zavod za HMP Crne Gore, Podgorica, Crna Gora 2 Klinika za ortopedju i traumatologiju KCS 3 Ordinacija za sportsku medicinu Sportrehamedica, Zrenjanin, Srbija 4 Klinika Renova, Zemun, Srbija Cilj rada: Da se prikažu najnoviji: protokoli, rezultati istraživanja i tehonloška dostignuća u primeni autolognih terapija i regenerativne medicine, koji kao krajnji cilj imaju postizanje što boljih rezultata u sportskoj traumatologiji, artroskopiji i ortopedskoj hirurgiji. Metod: Rad je koncipiran da na slikovit način predstavi današnje pristupe i dostignuća u primeni PRP-a (platelet rich palsma-e) autolognog bone-grafting -a i matićnih ćelija u ortopediji i sportskoj traumatologiji. Diskusija: Poslednjih godina u sportskoj traumatologiji i ortopediji sve veći značaj zauzima regenerativna medicina. Tako je prvo poćela primena PRP (platelet rich plasma) koja je dala zavidne rezultate kod sportskih povreda. Razvojem tehnologije otvorila se mogućnost da se PRP prilagodi pacijentu u zavisnosti od indikacije. Ovaj razvoj se nastavlja mogućnošću da se proizvede autologni, humani trombin koji aktivira PRP oslobadjajući trombocitne faktore rasta. Ovo omogućava da pravljenje autolognih bone-graft - ova kojima se mogu nagoknaditi defekti kostanog tkiva. Sledeći korak u regenerativnoj medicini otvara mogućnost kliničke primene autolognih matičnih ćelija. Matićne ćelije se mogu dobiti iz masnog tkiva i koštane srži. Proces obrade navedenih supstrata u cilju dobijanja kvalitetnog krajnjeg proizvoda jos uvek je u razvoju i prave rezultate tek treba oćekivati. Zaključak: Primena regenerativne medicine zauzima važno mesto u ortopedskoj hirurgiji, artroskopiji i sportskoj traumatologiji. Razumevanjem mehanizma regeneracije tkiva i tehnološkim napretkom u izdvajanju ćelija krvi i matićnih ćelija, olakšava primenu autolognih terapija u ortopediji. Formiranje novih protokola, koji predstavljaju kombinaciju ortopedskih tehnika i regenerativne medicine, dobijamo bolje rezultate u tretiranju sportskih povreda i traume uopste. Ključne reči: regenerativna medicina, autologna terapija, bone-graft, PRP, matične ćelije. REGENERATIVE MEDICINE TODAY (PRP) 127

130 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 128 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

131 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION TRANSPLANTACIJA KOŠTANOG TKIVA N. Lujić 1, A. Đorđević 1, Z. Vučinić 1, N. Mandić 1, S. Rajković 1, J. Sopta 2, R. Kovačević 2 1 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd 2 Institut za patologiju, Medicinski Fakultet, Univerzitet u Beogradu Uvod: Prenošenje tkiva, delova organa ili čitavog organa sa jednog mesta na drugo mesto u istom organizmu ili sa jedne jedinke na drugu se naziva transplantacija. Kod transplantacija u okviru ortopedske hirurgije postoje velike mogućnosti za razvoj, obzirom da nema ograničenja imunološkim sistemom kao kao kod drugih vidova transplantacije. Istorijski gledano, transplantacija u Srbiji nije pratila njen razvoj na svetskom nivou. Puno je uzroka koji su doveli do toga, a verovatno najveći je nedostatak materijalnih sredstava. I pored toga prva transplanacija u IOHB Banjica izvedena je godine. Nakon tog perioda zamire kadaverična transplantacija u našoj ustanovi, ali se do današnjih dana održava viabilna transplantacija. U IOHB Banjica u poslednjih pet godina smo započeli revitalizaciju Banke koštanog tkiva, i ne samo viabilne, već i kadaverične transplantacije, a na osnovu, pre svega, izuzetnih odnosa sa Institutom Rizzolli u Bolonji, Italija. Materijal i metode: U toku prethodnih pet godina na IOHB Banjica učinjeno je dvadeset transplantacija masivnim kadaveričnim grefonom. Svi bolesnici su bili deca od 6 do 19 godina starosti. Transplantarino je: osam femura, četiri humerusa i osam tibija. Rezultati: Intraoperativnih komplikacija nije bilo. Od ranih komplikacija izdvaja se jedan prelom grafta bez dislokacije i jedan slučaj ranog rest recidiva osnovnog oboljenja. Kasna komplikacija je bila jedna infekcija grefona. Odloženo zarastanje se javilo kod svih pacijenata. Zaključak: Ovo su prvi i rani rezultati čija prezentacija ima za cilj informisanje i želju za utvrđivanjem sveobuhvatne saradnje ortopedsko hirurških odeljenja i institucija u regionu. Ključne reči: transplantacija kosti, grefon, tumor, koštana banka GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 129

132 PRIKAZ NAJNOVIJE WHO KLASIFIKACIJE TUMORA KOSTIJU I MEKIH TKIVA J. Sopta 1, R. Kovačević 1, A. Đorđević 2, N. Lujić 2, Z. Vučinić 2, N. Mandić 2, J. Bokun 3, D. Ristić 3, L. Paripović 3 1 Institut za patologiju, Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu 2 Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd 3 Institut za onkologiju i radiologiju Srbije, Beograd Prvu Klasifikaciju tumora kostiju i mekih tkiva je napravio ser James Ewing, godine. Navedena podela koštanih neoplazija se dominantno zasnivala na kliničkoj i histološkoj prezentaciji bolesti. Tri godine kasnije, 1925., dr Ernest Codman uvodi prvu reklasifikaciju koja uključuje i radiološke karakteristike tumora. Od tada, do 2002.godine, klasifikacija doživljava ukupno 10 revizija, koje su se dominantno oslanjale na histogenezu tumorskih ćelija. Konačno je promovisana poslednja modifikacija u čijoj je osnovi pored histogeneze i kancerogenetski aspekt koštanih i mekotkivnih neoplazija. U septembru godine, na Evropskom kongresu patologa prikazana je najnovija, XI WHO Klasifikacija tumora kostiju i mekih tkiva. Sa uvođenjem novih metoda i proširenjem dijagnostičkih kriterijuma kreirani su savremeni diferencijalno dijagnostički algoritmi koji omogućavaju precizniju patohistološku analizu, a samim tim i terapijski pristup. Poslednja Klasifikacija je ukazala na značajne izmene u pojedinim kategorijama tumora i omogućila jasnije definisanje kriterijuma za uključivanje/isključivanje pojedinih tumora i tumoru sličnih lezija u odgovarajuće kategorije. Takođe su nastupile promene u smislu određivanja neoplastične prirode i biološkog ponašanja pojedinih entiteta. Poznavanjem savremenih klasifikacija uvodi se standardizacija u dijagnostičke i terapijske protokole, što rezultira boljim dometima lečenja. Ključne reči: koštani tumor, klasifikacija 130 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

133 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION NADOKNADA KOŠTANOG DEFEKTA NAKON RESEKCIJE PRIMARNIH KOŠTANIH TUMORA KADAVERIČNIM GREFONOM Z. Vučinić, N. Lujić, A. Đorđević, N. Mandić, S. Savić, P. Mamontov Institut za ortopedsko hirurške bolesti Banjica, Beograd Primarni maligni koštani tumori su česti u dečijem uzrastu. Nadoknada koštanog defekta koji nastaje nakon resekcije tumora u dečijem uzrastu i dalje predstavlja jedan od najvećih problema sa kojim se srećemo u onkološkoj ortopediji. U našoj ustanovi od januara operisano je 16 pacijenata kod kojih je radjena resekcija primarnog tumora i nadoknada defekta kadaveričnim grefonom. Kod tri pacijenta radjena je nadoknada defekta humerusa, kod devet pacijenata radjena je nadoknada defekta femura i četiri pacijenta kod kojih je radjena nadoknada defekta tibije. Nadoknada defekta kadaveričnim grefonom je metoda koja za cilj ima izbegavanje ugradnje implantata u dečijem uzrastu. Pacijenti koji nisu završili koštani rast su najčešća grupa kod kojih je indikovana nadoknada defekta kadaveričnim grefonom. Adekvatna priprema kao i dobar odabir pacijenta predstavljaju ključ za uspeh ove metode. Ključne reči: kadaverični grefon, defekt nadoknada, tumor PROCENA EFIKASNOSTI VOĐENJA KOŠTANE BANKE U CENTRALNOJ SRBIJI: PRVIH SEDAM GODINA Željko Stepanović, B. Ristić Klinika za ortopediju i traumatologiju, Klinički Centar Kragujevac, Kragujevac Fakultet medicinskih nauka, Univerzitet u Kragujevcu, Kragujevac Uvod: Sveže smrznuti koštani alograftovi se često koriste u rekonstruktivnim ortopedskim procedurama. Potencijalni rizik za prenos infekcije koštanim alograftom zahteva visok nivo kontrole kvaliteta u vođenju institucionalne koštane banke. Cilj: Procena sistema kvaliteta Koštane banke Kliničkog Centra u Kragujevcu nakon sedam godina njenog postojanja. Metode: Retrospektivna evaluacija rezultata rada Koštane banke je obavljena za period od Januara do Decembra 2013.godine za 309 živih donora i 197 recipijenata. Glave butnih kostiju su uzimane nakon totalnih i parcijalnih artroplastika zgloba kuka. Rezultati: Od 309 doniranih femoralnih glava, 77 je odbačeno, dajući ukupnu stopu odbacivanja od 24.92%. Prilikom uzimanja, 37 alograftova je bilo pozitivno, dajući ukupnu stopu kontaminacije od 11.97%. Najčešće izolovani organizami su bili Staphylococcus vrste. Sedam (2.26%) od 309 alograftova nije prošlo serološke testove. Dvanaest alograftova (3.88%) je odbačeno zbog sumnje na grešku u pakovanju ili zbog neupotrebe tokom hirurgije. Zbog smrti donora ili nemogućnosti GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 131

134 da ponove serološka testiranja, 21 (6.79 %) alograftova je odbačeno. U postoperativnom periodu ustanovljena je alograftom povezana infekcija kod 4 recipijenta (2.03%). Zaključak: Stopa bakterijske kontaminacije koštanih alograftova i infekcije hirurškog mesta primalaca u našoj ustanovi su u skladu sa međunarodnim standardima. Koagulaza negativni Staphylococcus je bio najčešće identifikovani uzročnik kontaminacije koštanih alograftova i hirurškog mesta primalaca. Nema dokaza da su infekcije operativnog mesta bile u očiglednoj vezi sa upotrebom koštanog alografta. Predlažemo dalja unapređenja u dekontaminaciji koštanog alografta visoko koncentrovanim rastvorima antibiotika kao i njegovog neposrednog okruženja u cilju smanjenja rizika od infekcije kod primalaca. Ključne reči: koštani alograft, koštana banka, transplantacija, bakterijska kontaminacija, koagulaza-negativni Stafilokok UZROCI PRELOMA KUKA PACIJENATA STARIJE ŽIVOTNE DOBI Anita Tasić, Marija Milošević, Ivana Ilić Ortopedsko-traumatološka klinika, Klinički Centar Niš, Niš Uvod: Američka asocijacija medicinskih sestara - ANA ( American Nurses Association) definiše pad kao neplanirano spuštanje na pod ili neplanirano spuštanje preko odložene tj. neupotrebljive stvari ili druge opreme, sa ili bez povrede. Svi oblici padova su uključeni bilo da su posledica fizioloških uzroka (nesvestica) ili ambijetalnih uzroka (klizav pod). U kategoriju rizika na koje ne možemo uticati ubrajamo pol i starosnu dob dok možemo uticati na slabost mišića nogu i probleme pri hodu i ravnoteži. Cilj: Sagledati osnovne parameter prevencije padova kod starih ljudi preko 65 godina i analizirati podatke dobijene na osnovu anketiranja operisanih pacijenata. Materijal i metode: Istraživanje je sprovedeno u Kliničkom centru u Nišu na klinici za ortopediju i traumatologiju. Ispitivanjem je bilo obuhvaćeno 25 pacijenta starijih od 65 godina hospitalizovanih zbog akutnog preloma kuka zadobijenog u period od jun-jul godine. Kao instrument istraživanja korišćen je upitnik koji je napravljen posebno za ovo istraživanje. Rezultati: Negativan odgovor njih 16 (64%) dalo je odgovor da nemaju rukohvat prilikom izlaska iz kade, a pozitivan odgovor njih 9 (36%). Sa lekovima koje koriste upoznato je njih 4 (16%), a negativan odgovor dalo je njih 21 (84%). Zaključak: Padovi su vodeći uzrok ozbiljnih povreda kod starijih osoba preko 65 godina i mogu da dovedu do bolničkog lečenja, prijema u starački dom pa čak i do smrti. Jedan od bitnih zadataka celog društva jeste da se prevencija padova podigne na viši nivo i da to bude jedan od prioriteta društva kako bi mu se poklonila adekvatna pažnja na zadovoljstvo starijih pacijenata. Ključne reči: pad, prelom kuka, prevencija 132 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

135 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION UTICAJ RANOG FUNKCIONALNOG ISHODA NA JEDNOGODIŠNJI MORTALITET NAKON PRELOMA KUKA U GERIJATRIJSKOG POPULACIJI E. Dubljanin-Raspopović 1,2, S. Tomanović-Vujadinović 1,2, M. Manojlović-Opačić 1, M. Bumbaširević 2,3 1 Klinika za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju, KCS 2 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu 3 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, KCS Uvod: Prelomi kuka kod starijih praćeni su značajnim funkcionalnim gubitkom i povišenim mortalitetom. Cilj: ovog rada bio je da 1) ispita prediktore funkcionalnog ishoda na otpustu iz bolnice 2) ispita jednogodišnji mortalitet 3) ispita uticaj ranog funkcionalnog ishoda na jednogodišnji mortalitet nakon operativno lečenog preloma kuka. Materijal i metode: Ispitano je 228 pacijenata (prosečna starosna dob 77.59±7.36) sa prelomom kuka koji su ispunjavali ulazne kriterijume. Funkcionalni nivo na otpustu meren je motornom FIM skalom. Multivarijantna regresiona analiza je korišćena za ispitivanje prediktora motorne FIM skale na otpustu, i jednogodišnjeg mortaliteta, koji su bili prilagođeni za sve važne ulazne varijable. Rezultati: Godine, opšte zdravlje, kognitivni status, funkcionalni nivo pre povrede, kognitivni status, i prisustvo dekubitalnih ulkusa nakon operativno lečenog preloma kuka su nezavisno povezani sa nižim vrednostima motornog FIM skora na otpustu. Nakon godinu dana umrlo je 57 pacijenata (25.0%; 43 žena i 14 muškaraca). Motorni FIM skor na otpustu nezavisni je prediktor jednogodišnjeg mortaliteta nakon preloma kuka. Diskusija: Funkcionalni nivo na otpustu glavni je prediktor dugogodišnjeg mortaliteta kod pacijenata sa prelomom kuka. Motorni FIM skor na otpustu je pouzdan prediktor mortaliteta, i može se koristiti za široku kliničku upotrebu. GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 133

136 PARAMETRI KVALITETA U RADU ORTOPEDSKOG ODJELJENJA ZOFMR DR MIROSLAV ZOTOVIĆ Stanislav Palija, Slavko Manojlović, Siniša Bijeljac, Željko Jovičić, Petar Cvijić, Bojan Kuzmanović, Bojan Miholjčić, Milan Jovanović Zavod za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Dr Miroslav Zotović Banja Luka Uvod: Kvalitetna zdravstvena zaštita je onaj stepen zaštite pri kojem zdravstvene usluge za pojedinačne pacijente i populaciju povećavaju vjerovatnoću željenih zdravstvenih ishoda i koji je u saglasnosti s tekućim profesionalnim znanjem. Kvalitet se najlakše prepoznaje u njegovoj odsutnosti. (Analogno: lakše je definirati bolest nego zdravlje). Stoga se mnoge javnozdravstvene ocjene zdravstvene zaštite zasnivaju na mjerenju odsustva kvaliteta. Proces uvođenja sistema upravljanja kvalitetom u Zavodu za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Dr Miroslav Zotović otpočeo je krajem godine, a od tada do danas realizovan je veliki broj aktivnosti na izradi i analizi politika, procedura, obrazaca i godišnjih izvještaja koje su u vezi sa kvalitetom, te su izgrađeni dodatni komunikacijski kanali prilagođeni pacijentima (web stranica - facebook profil ). Materijal i metode: Kao instrument istraživanja u proceni zadovoljstva korisnika pruženom zdravstvenom zaštitom korišćeni su anonimni upitnici, a procjena efikasnosti i kvaliteta su vršeni praćenjem i analiziranjem indikatora kvaliteta. Parametri su praćeni za period godina, a analizom su obuhvaćeni svi operisani pacijenti. Za analizu rezultata korištene su metode deskriptivne statistike. Rezultati: Rezultati ankete o zadovoljstvu korisnika zdravstvenim uslugama su raščlanjeni na godišnjem nivou i zabilježen je porast zadovoljstva pacijenata. Praćenje i analiziranje indikatora kvaliteta dovelo je do porasta efikasnosti odjeljenja, te pomogla u upravljanju ljudskim resursima. Zaključak: Rezultati istraživanja nas upućuju na zaključak da su zdravstveni radnici najveći resurs koji ima svaka zdravstvena ustanova. Zato glavni akcenat treba da bude na daljoj edukaciji osoblja i posvećenosti stalnom unapređenju procesa. 134 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

137 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION METABOLIČKE PROMENE NA KOSTIMA KAO POSLEDICA HRONIČNE IZLOŽENOSTI KADMIJUMU Slobodan Popović, Nikola Torbica Institut za medicinu rada Srbije Dr Dragomir Karajović, Beograd Osteoporoza na globalnom nivou pokazuje trend rasta prevalencije. Procenjuje se da 7% žena posle 50. godine života ima osteoporozu. Samo u SAD godišnje beleži se 1,3 miliona fraktura na terenu osteoporotičnih kostiju. Faktori iz životne i radne sredine mogu igrati važnu ulogu u etiopatogenezi osteoporoze. Među njima ističe se kadmijum, delom i zbog svog veoma dugog biološkog poluživota koji kod ljudi iznosi godina. Cilj rada je da predstavi aktuelne literaturne podatke o efektima kadmijuma (Cd) na metabolizam kostiju. Poslednjih godina ostvaren je veliki napredak u razumevanju odnosa koncentracija-odgovor u pogledu efekata kadmijuma na osteoporozu i osteomalaciju. Nedavne studije utvrdile su povećan rizik od osteoporoze čak i kod nivoa Cd u urinu ispod 1 μg po gramu kreatinina. Izgleda da je u mehanizam toksičnosti uključena povećana sinteza Faktora rasta fibroblasta 23 (FGF23), koji potencira fosfaturiju i reguliše nivo serumskih neorganskih fosfata. Profesionalna ekspozicija kadmijumu udružena je s nižom gustinom koštane mase i pojačanom kalciurijom, čak i u odsustvu bubrežne tubularne disfunkcije. Takođe, s porastom nivoa kadmijuma zabeležen je povećan rizik od fraktura podlaktice, u populaciji starijoj od 50 godina. Zdravstvene posledice izloženosti niskim dozama kadmijuma treba da pobude pažnju kreatora javnozdravstvene politike, a adekvatnim preventivnim merama ekspoziciju treba smanjiti na najmanju moguću meru. Smanjenje transfera Cd iz zemljišta u biljke kojima se hrani čovek postiže se održavanjem ph zemljišta oko 7 (neutralna sredina). Bioraspoloživost Cd iz digestivnog sistema umanjuje se unošenjem dovoljno gvožđa (posebno važno za žene u generativnom periodu, vegetarijance i druge osobe sa povećanim gubitkom/smanjenim unosom gvožđa). Ključne reči: kadmijum, toksičnost, osteoporoza, kalciurija, fosfaturija PANCITOPENIJA I TOTALNA ARTROPLASTIKA KUKA Dragan Radoičić, Radoslav Barjaktarović, Milimir Košutić, Zoran Popović Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju VMA Beograd Uvod: Pancitopenija je hematološki entitet, u čijoj je osnovi abnormalna depresija celularnih elemenata krvi. Pancitopenija je relativno redak problem u ortopedskoj praksi, međutim kada je prisutna značajno otežava peri- i postoperativni tretman ortopedskih pacijenata. Cilj: je bio da se utvrde rizici, teškoće i komplikacije koje prate totalnu artroplastiku kuka kod pacijenata sa pancitopenijom. GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 135

138 Materijal i metode: retrospektivni pregled 14 pacijenata sa pancitopenijom kod kojih je izvedena totalna artroplastika kuka (THA). Kao uzrok pancitopenije, 5 pacijenata je imalo smanjenu funkciju koštane srži, 9 povećanu perifernu destrukciju, od kojih je 8 imalo hronični hepatitis sa cirozom jetre ( 6 hepatitis C i 2 hepatitis B). Intenzivni postoperativni monitoring i restauracija deficita je bila neophodna u svim slučajevima. Rezultati: 17 THA procedura, kod tri pacijenta je izvedena odložena bilateralna THA. Prosečna starost 63,9 godina, 11 žena i 3 muškog pola, 13 bescementnih i 4 hibridne THA. Prosečni intraoperativni gubitak krvi je bio 930 ml, prosečno operativno vreme 68 min. Postoperativno je u gotovo svim slučajevima bilo potrebe za primenom transfuzija DE, trombocita, sveže smrznute plazme i krioprecipitata. U nekim slučajevim korišćeni su intraoperativno hemostatski topikalni preparati. Zaključak: Totalna artroplastika kuka kod pancitopenije može da bude izazovnija i sa većim rizikom od komplikacija nego kod prisustva drugih komorbiditeta. Ukoliko se sprovede temeljna preoperativna priprema, primeni dokazana i bezbedna operativna tehnika, uz adekvatnu intra i postoperativnu restauraciju hematoloških disbalansa totalna artroplastika kuka može da se izvede bezbedno i uspešno i kod pancitopenije. Ključne reči: pancitopenija, totalna artroplastika kuka, krioprecipitat, bescementna, hibridna PERIFERNI NERVNI BLOKOVI ZA GORNJE I DONJE EKSTREMITETE - UPOTREBA ULTRAZVUKA Rodoljub Stefanović 1, Aleksandar Todorović 2, Nada Stojimanovska 1, Milenko Djedović 1, Gorana Radeč 1 1 Odeljenje anestezije Klinike za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd 2 Klinike za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCS, Beograd Symmary: Ultrasound-guided peripheral nerve blockade becomes the golden standard in the regional anesthesia. High-resolution ultrasound imaging enables real-time visualisation of the peripheral nerve anatomy, needle placement, collateral structures and local anesthetic distribution. In this way the quality of a nerve block gets considerably improved and the number of complications reduced. The implementation of ultrasound-guided regional anesthesia at the Anesthesiology Department at the Orthopaedic Trauma Surgery Clinic of the Clinical Centar of Serbia began in September 2013, and by the end of the same year 128 blocks of upper and lower extremities were performed. Key words: regional anesthesia, peripheral nerve blockade, ultrasound Sažetak: Utrazvukom vodjena periferna nervna blokada postaje zlatni standard u regionalnoj anesteziji. Ultrazvuk visoke rezolucije omogućava vizualizaciju anatomije perifernih nerava, pokreta igle, kolateralnih struktura i distribucije lokalnog anestetika u realnom vremenu. Na ovaj način značajno poboljšava kvalitet nervnog bloka i smanjuje broj komplikacija. Primena ultrazučnog vodjenja regionalne anestezije na Odeljenju za anesteziju Klinike za ortopedsku 136 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

139 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION hirurgiju i traumatologiju KCS-a pocela je septembra meseca godine i do kraja iste godine je izvedeno 128 blokova gornjih i donjih ekstremiteta. Ključne reči: regionalna anestezija, periferni nervni blok, ultrazvuk Uvod: U poslednjoj dekadi došlo је dо dramatične promene paradigme na polju regionalne anestezije. Ovo se posebno odnosi na perifernu nervnu blokadu koja doživljava preporod bez presedana zahvaljujuci tehnici ultrazvucnog vodjenja. Periferne nervne blokade su pogodne za dnevnu hirurgiju, opšta narkoza nije neophodna, postiže se bolja analgezija, brži je postoperativni oporavak, bolji krvni protok u ekstremitetu, poboljšana fizikalna terapija i mobilnost, brži funkcionalni oporavak, raniji otpust pacijenta, mali broj teških komplikacija, smanjeni troškovi anestezije i najveća prednost zadovoljan pacijent. Uspešna regionalna anestezija može se sumirati u aksiomu Pravi lek, u pravoj dozi, na pravom mestu. Proces aplikacije leka na pravo mesto vodio je od tehnike parestazije do periferne nervne stimulacije i nedavno upotrebe ultrazvuka visoke rezolucije koji omogućava vizualizaciju anatomije perifernih nerava, pokreta igle, kolateralnih struktura i distribucije lokalnog anestetika u realnom vremenu. 1 Ultrazvukom vodjena periferna nervna blokada postaje zlatni standard u ovoj oblasti. Istorijat: Prva primena ultrazvuka u perifernoj nervnoj blokadi prijavljana je godine od strane P. La Grange, pri izvodjenju supraklavikularne blokade brahijalnog pleksusa. 2 P. Ting i V. Sivagnanaratnam su godine demonstrirali anatomiju aksile i širenje lokalnog anestetika koristeći ultrazvuk. Sa razvojem tehnologije i pojave ultrazvuka visoke rezolucije omogućena je direktna vizualizacija u regionalnoj anesteziji o kojoj godine izveštava S. Kapral. 3 Od tada pa do danas Profesor Peter Marhofer i njegovi saradnici poznati kao Bečka grupa su pokazali smernice UZ vodjene regionalne anestezije koje su poboljšale kvalitet nervnih blokova u skoro svim vrstama regionalne anestezije. Pored toga, komplikacije kao što su intraneuralne i intravaskularne injekcije su smanjene na najmanju moguć u meru. 4 Prednosti: Upotreba ultrazvuka u regionalnoj anestaziji zasniva se na vrlo jednostavnoj premisi a to je da, kada treba plasirati iglu u blizini osetljivih nervnih struktura ne postoji metod bolji od vizuelnog vodjenja. 5,6 Upotrebom UZ se postiže sigurna identifikacija nerva, detekcija malih nerava, praćenje anatomskih struktura, detekcija anatomskih varijacija, bezbednost bloka, brže delovanje, manja količina lokalnog anestetika i manje komplikacija. 7 Medjutim, moguće prednosti ultrazvukom vodjenje regionalne anestazije su još uvek predmet diskusija iako broj evidence based studija ubrzano raste. U svakom slučaju, potrebno je još vremena i velikih multicentričnih studija koje bi ovo definitivno potvrdile. Kontraindikacije za PNB: Apsolutnih kontraindikacija za izvodjenje perifernih nervnih blokova nema. Odbijanje pacijenta, infekcije na mestu uboda, postojeća neurološka oboljenja ili povrede su ograničenja za ovu vrstu anestezije. 8 Poseban vid ogranićenja za izvodjenje regionalne anestezije vodjene ultrazvukom su nedostatak znanja ili veštine za izvodjenje bloka. GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 137

140 Uspešna ultrazvukom vodjena blokada: Osnovni preduslov za uspešnu ultrazvučnu blokadu je vidljivost igle i raspodela lokalnog anestetika. Ovo podrazumeva poznavanje tehničkih aspekata i prepoznavanje anatomskih odnosno nervnih struktura. Sonoanatomija: Prepoznavanje anatomskih odnosno nervnih struktura podrazumeva dobro poznavanje ošte kao i sonoanatomije. Generalno, hiperehogene (svetle strukture) su kosti, tetive i nervi koji sadrže više vezivnog tkiva i nervi koji su više periferni. Hipoehogene (tamne strukture) su krvni sudovi, mišići i nervi koji sadrže manje vezivnog i masnog tkiva (interskalenski). U zavisnosti od veličine, ultrazvučme frekvence i ugla ultrazvučnog snopa periferni nervi se mogu pojaviti kao hiperehogene ili hipoehogene strukture. U poprečnom preseku (short - axis view), periferni nervi mogu biti okrugli, ovalni ili trouglasti i mogu menjati oblik duž svog puta. 9 Oni se obično prikazuju kao više hipoehogenih polja oivičenih hiperehogenom pozadinom. Svetle strukture predstavljaju fascikule nerava a tamne vezivno tkivo izmedju nervnih struktura, slika 1. Slika 1: U uzdužnom preseku (longitudinal axis view), svaki nerv se prikazuje kao hiperehogena traka sačinjena od tamnih pruga odvojenih svetlim linijama. 10 Pošto su fascikuli glavna sonografska karakteristika nerva oni se opisuju kao fascikularni obrazac (fascicular patern) i tipičan je kod velikih perifernih nerava (n.medianus, n.ulnaris i n.radialis) a ne vidi se kod manjih (n.recurens, n. vagus). 11 Tehnički aspekti: Tehnički aspekti odnose se, pre svega, na manipulaciju ultrazvučnom sondom, i pozicioniranje igle. Ultrazvučne sonde: Ultrazvučne sonde mogu biti linearne, odnosno visokofrekventne (5 15 MHz) i ovalne ili niskofrekventne (2 5 MHz). Linearne sonde se koriste za površne strukture, do 6 cm i karakteriše ih visoka rezolucija a ovalne sonde služe za duboke strukture. 12 Osnovna četiri tipa manipulacije sondom su: Zaokretanje (rotatio) ultrazvučne sonde u mestu oko vertikalne ose i najčešće se primenjuje kada se želi dobiti pravilan presek vaskularnih struktura koje se najčešće nalaze uz živce. Ovaj pokret je važan pri izvodjenju aksilarnog i supraklavikularnog bloka; Poravnanje ili aligne uzdužno ili poprečno pomicanje sonde po površini kože; Angulacija ili,, tilting naginjanje sonde u mestu oko njene uzdužne ose. Ova radnja omogućava prikaz kvalitetnije slike i primenjuje se u slučaju dobrog prikaza u blizini nerva kao i samog nervnog vlakna; Pritisak ili,, pressure je primena veće sile na tkivo i može pomoći u prikazivanju nervnih vlakana, a najčešće se koristi za razlikovanje arterija od vena. 13 Pre ultrazvučnog pregleda potrebno je uskladiti poziciju sonde na koži sa slikom na ekranu ultrazvučnog aparata. Svaka sonda sa svoje kraće strane ima oznaku (najčešće tačka ili crtica) i ta oznaka sa sonde se mora poklapati sa oznakom na ultrazvučnoj slici. Najednostavniji način da to proverite je dodir prstom radne površine sonde bliže jednom kraju. Senka prsta na ekranu bi se trebalo podudarati sa stranom sa koje se dodiruje sonda. Ako to nije slučaj, sondu treba okrenuti za 180 ili iskoristiti mogućnost invertiranja slike na ekranu (pritiskom na oznaku,,invert na tastaturi ultrazvučnog aparata. 138 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

141 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Izbor i pozicioniranje igle: U odabiru igle za izvodjenje bloka se mora imati u vidu vrh, dužina i debljina igle. Igle sa oštrim vrhom lakše probijaju tkivo ali postoji veća mogućnost penetracije nerva, te se preporučuju tupe sa vrhom Za,,single shot primenu se najčešće koriste elektrostimulatorske igle dužine mm i debljine G (plexus brachialis, n.femoralis, distalni nervi) a igle dužine mm kada je ciljna distanca duža (n.ischiadicus). 12 Postoje i igle posebno dizajnirane za ultrazvučno vodjenu regionalnu anesteziju koje imaju dobar ultrazvučni prikaz, a nedostatak im je visoka cena. U odnosu kako pozicioniramo iglu na ultrazvučnu sondu postoje dve osnovne tehnike punkcije.,,in plane (IP) tehnikom igla se nalazi u ultrazvučnoj ravni i omogućava prikaz cele igle. Ovom tehnikom se prikazuje putanja kroz tkiva do ciljne distance i njome se znatno smanjuje mogućnost punkcije neželjenih struktura. 14,,Out Of Plane (OP) tehnikom igla stoji okomito u odnosu na ravan ultrazvučnog snopa i na ekranu se prokazuje kao hiperehogena tačka. Ova tehnika je lakša za izvodjenje ali kontrola vrha igle je slabija te postoji veća mogućnost punkcije neželjenih struktura. 15 Vizuelizaciju igle možemo poboljašati kratkim i brzim pokretima igle (staccato pokreti) ali se mora voditi računa da se ne ošteti nerv kao i zatamnjenjem pozadine. Što se tiče upotrebe elektrostimulatora uporedo sa ultrazvukom, većina stručnjaka iz ove oblasti je preporučuje. Kombinovanom tehnikom se omogućuje dodatna sigurnost i lakšu proveru položaja vrha igle u blizini nerva koji želimo da blokiramo. Elektrostimulator može biti koristan i iskusnijem anesteziologu u slučaju prisutnih anatomskih varijacija. Elektrostimulator je potrebno namestiti na manju jačinu struje nego kada se koristi bez ultrazvuka. Upotrebom ultrazvuka iglom se direktno pristupa na odredjeni nerv te će početne struje od 0,4 0,5 ma biti dovoljne za neurostimulaciju a neće izazvati preterane kontrakcije miđića koje mogu pokvariti vizuelizaciju nerva i biti neprijatne za bolesnike. 16 Preporuke za regionalnu anasteziju vodjenu ultrazvukom: Osnovne smernice za regionalnu anesteziju vodjenu ultrazvukom usvojene od strane ESRA/ASRA iz 2009 godine: 1. Vizualizovati ključne orijentacione strukture, uključujući mišiće, fascije, krvne sudove i kosti. 2. Identifikovati nerve ili nervne pleksuse na transverzalnom preseku. 3. Potvrditi normalnu anatomiju ili prepoznati anatomske varijacije. 4. Planirati najsigurniji i najefikasniji pristup iglom. 5. Koristiti aseptičnu metodu punkcije. 6. Pratiti iglu na putu ka cilju. 7. Razmotriti sekundarnu tehniku kao što je elektrostimulacija. 8. Kada pretpostavite da je igla u korektnom položaju, ubrizgati malu količinu test rastvora. 9. Prilagoditi položaj igle za dobijanje optimalnog perineuralnog širenja anestetika. 10. Pridržavati se tradicionalnih sigurnosnih smernica kao što su česte aspiracije, razgovor sa pacijentom i proceniti otpor tokom injiciranja anestetika. 17 Naša iskustva: Na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju Kliničkog Centra Srbije u poslednjih 10 godina uradjeno je operacija u regionalnoj anesteziji, od čega su 3520 činili periferni nervni blokovi. U godini izvedeno je 1383 regionalnih anestezija i od tog broja je uradjeno 462 perifernih nervnih blokada. Od septembra godine počela je primena ultrazvuka u regionalnoj anesteziji i do kraja godine uradjeno je 128 perifernih nervnih blokada pod GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 139

142 kontrolom ultrazvuka. Najčešće blokade radjene u našoj ustanovi su prikazane na slikama 2, 3 i 4. Od 128 pacijenata, 96 je bilo muškog a 32 ženskog pola. Najstariji pacijent je imao 82 godine a najmladji 15. Operacije koje su radjene na našim bolesnicima su prikazane u tabeli 1 a vrste perifernih blokada u tabeli 2. Prosečna dužina trajanja anestezije je 7,9 sati. Najduži periferni blok je trajao 17 sati kod 35 godišnjeg pacijenta pod dijagnozom: VLC mani lat.dex. Sectio a. et n.ulnaris koji je radjen u supraklavikularnom bloku. Od anestetika su korišćeni 1,6 % lidokain, 0,35% marcaine i 0,35% chirocain. Uspešnost blokova je bila kod 121 bolesnika odnosno 94,5% i kod njih nije primenjivana nikakava analgosedacija dok kod 7 bolesnika odnosno 5,5%, uz perifernu nervnu blokadu davana je i analgosedacija. Komplikacije su se desile kod 3 pacijenta, odnosno 2,34% i manifestovale su se kratkotrajnim gubitkom svesti, zamagljenim vidom, otežanim govorom, duplim slikama i zujanjem u ušima. Komplikacije su verovatno bile prouzrokovane zbog predoziranja lokalnog anestetika, obilne vaskularne apsorpcije ili intravaskularnog ubrizgavanja anestetika. Neželjeni efekti su se javili kod 5 bolesnika odnosno 3,9%. U 2 bolesnika je bio blokiran i ganglion stellatum sa manifestnim Hornerovim sindromom, u 2 pacijenta se pojavila promuklost kao posledica blokade n.laryngeus recurens-a a kod 1 pacijenta se razvila unilateralna paraliza dijafragme kao posledica blokade n.phrenicus-a. Zaključak: Regionalna anestezija, pogotovu periferne nervne blokade za hiruršku anesteziju i postoperativnu analgeziju, doživljava preporod zahvaljujući sve većoj dostupnosti ultrazvučne opreme. Ultrazvukom vodjena anestezija sa direktnom vizelizacijom anatomskih struktura nudi prednost u izvodjenju perifernih nervnih blokova. Direktnom vizuelizacijom svih bitnih struktura, praćenjem igle i injiciranja anestetika, poboljšavamo kvalitet nervnih blokova i izbegavamo moguće komplikacije. Ipak, potrebno je još studija koje bi preciznije definisale ulogu ultrazvuka u izvodjenju perifernih nervnih blokova i utvrdile prednosti u odnosu na klasične metode. Literatura 1. Denny N M, Harrop-Griffiths W. Location,location, location! Ultrasound imaging in regional anaesthesia. Br J Anaesth 2005;94: La Grange P, Foster PA, Pretorius LK. Application of the Doppler ultrasound bloodflow detector in supraclavicular brachial plexus block. Br J Anaesth 1978; 50: Kapral S, Krafft P, Eibenberger K et al. Ultrasound-guided supraclavicular approach for regional anesthesia of the bra- chial plexus. Anesth Analg 1994; 78: Marhofer P, Greher M, Kapral S. Ultrasound guidance in regional anaesthesia. Br J Anaesth 2005; 94: Koscielniak-Nielsen Z J. Ultrasound-guided peripheral nerve blocks: what are the benefits? Acta Anaesthesiol Scand Jul;52(6): Abrahams MS, Aziz MF, Fu RF, Horn JL. Ultrasound guidance compared with electrical neurostimulation for peripheral nerve block: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Br J Anaesth. 2009;102(3): Marhofer P. Ultrasound Guidance in Regional Anaesthesia. Principles and practical implementation, New York, USA, Oxford University Press, OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

143 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION 8. Sites BD, Brull R. Ultrasound guidance in peripheral regional anesthesia: philosophy, evidence-based medicine and techniques. Curr Opin Anaesthesiol. 2006; 19: Gruber H, Peer S, Kovacs P, Marth R, Bodner G. The ultrasonographic appearance of the femoral nerve and cases of iatrogenic impairment. J Ultrasound Med 2003; 22: Fornage BD. Peripheral nerves of the extremity: imaging with ultrasound. Radiology 1988; 167: Steiner E, Nasˇel C. Sonography of peripheral nerves: basic principles. Acta Anaesthesiol Scand 1998; 42 (Suppl. 112): Fischer HJ, Pinnock CA. Fundamentals of regional anaesthesia. Cambridge: Cambridge university press; Marhofer P, Chan VW. Ultrasound-guided regional anesthesia: current concepts and future trends. Anesth Analg 2007; 104: American Institute of Ultrasound in Medicine: AIUM technical bulletin: Transducer manipulation. J Ultrasound Med 1999; 18: Fornage B D. Preoperative sonographic localization of a migrated transosseous stabilizing wire in the hand. J Ultrasound Med 1987; 6: Sites B, Spence B, Gallagher J et al. Characterizing novice behavior associated with learning ultrasoundguided peripheral regional anesthesia. Reg Anesth Pain Med 2007; Sites B D, Brull R, Chan V et al. Part II of II: Artifacts and pitfall errors associated with ultrasound guided regional anesthesia: a pictorial approach to understanding and avoidance. Reg Anesth Pain Med 2007; 32: MAGNETNO REZONANTNI IMIDŽING U EVALUACIJI REKONSTRUKCIJE PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA, NORMALAN RADIOLOŠKI NALAZ I POTENCIJALNE KOMPLIKACIJE Vesna Njagulj 1, Mladen Bjelan 1, Aleksandar Ragaji 1, Srđan Ninković 2, Miroslav Milankov 2, Miloš Lučić 1 1 Centar za imidžing dijagnostiku, Institut za onkologiju Vojvodine, Sremska Kamenica, Univerzitet u Novom Sadu, Srbija 2 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad, Univerzitet u Novom Sadu, Srbija Uvod: Cilj prezentacije je da prikaže normalan i patološki postoperativni nalaz rekonstruisanog prednjeg ukrštenog ligamenta (ACL) kolena uz pomoć magnetne rezonance (MR). Evaluacija normalnog ACL grafta i potencijalnih komplikacija daju specifičnu sliku na MR imidžingu. Materijal i metod: Studija je uradjena kao retrospektivna analiza urađenih MR pregleda kod ukupno 56 pacijenata (39 muškog pola). Pacijentima je urađen MR pregled radi evaluacije postoperativnog stanja u zglobu na aparatima jačine 3T ili 1,5T. Primenjen je standardni protokol pregleda uz modifikaciju. GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 141

144 Rezultati: Kod ukupno 41 pacijenta postojao je pozitivan klinički nalaz (31 muškog pola). Ruptura grafta je dijagnostikovana kod 7 pacijenata (5 muškog pola). Druga patološka stanja, malpozicija tunela, artrofibroza, ruptura meniskusa, hondralna oštećenja, slobodna zglobna tela, li patološki procesi na donorskom mestu su dijagnostikovani kod ukupno 36 pacijenata (21 muškog pola). Diskusija: ACL je jedan od najvažnijih stabilizatora zgloba kolena, povreda ligamenta uzrokuje nestabilnost u zglobu, limitira pokrete, uzrokuje bol i eventualno vodi u osteoartritis. Rekonstrukcijom ligamenta pacijentu se omogućava povratak aktivnostima kao pre povrede. Uspeh operativnog zahvata većinom zavisi od pozicije tunela, ali i drugi faktori mogu dovesti do neuspelog postoperativnog toka. Komplikacije nastaju u nivou samog grafta, na donorskom mestu ili su u vezi sa postoperativnim stanjem u zglobu. Zaključak: Radiološko poznavanje normalnog izgleda ACL grafta kao i donorskog mesta je prvi korak u ispravnoj radiološkoj dijagnozi. Znanje o potencijalnim komplikacijama je neophodno kako bi se MR pregledom uočile i adekvatno interpretirale. Takodje, radiolog treba da je upoznat sa raličitim hirurškim tehnikama koje se primenjuju u rekonstrukciji ligamenta. Ključne reči: ACL, prednji ukršteni ligament, rekonstrukcija, MRI, MR NAŠA ISKUSTVA U PRIMJENI TRANEKSAMIČNE KISELINE U ALOPLASTIČNOJ HIRURGIJI KUKA I KOLJENA Bojan Kuzmanović, Anita Ristanović, Slobodanka Todorović, Slavko Manojlović, Siniša Bijeljac, Željko Jovičić, Petar Cvijić, Stanislav Palija, Bojan Miholjčić, Milan Jovanović Zavod za ortopediju, fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Dr Miroslav Zotović Banja Luka Uvod: Traneksamična kiselina spada u antifibrinolitičke agense. Svoje antifibrinolitičko dejstvo ostvaruje blokadom vezanja lizina za plazminogen i prelazak u aktivni obik plazmin, a u većim dozama vrši i inhibiciju aktivnosti plazmina. Cilj: Prikazati naša iskustva u primjeni traneksamične kiseline u redukciji intra i postoperativnog krvarenja, te komplikacija u vezi s istim, u odnosu na pacijente kod kojih nije primjenjivana. Metode: Radom je obuhvaćeno 80 pacijenata podvrgnutih aloplastičnim operacijama kuka i koljena na Ortopedskom odjeljenju Zavoda u periodu novembar 2013-maj 2014,podijeljenih u dvije grupe - 40 pacijenta tretiranih traneksamičnom kiselinom (Grupa I) i 40 pacijenata kod kojih ista nije primjenjivana (Grupa II). Praćeni su laboratorijski parametri (Er, Hgb, Htc preoperativno i postoperativno), pojava pojačanog ili prolongiranog krvarenja, količine neophodnih jedinica krvi i krvnih derivata, veličina postoperativnog hematoma, kao i pojava tromboembolijskih komplikacija (UZV kontrola nakon mjesec dana). Rezultati: Srednje preoperativne vrijednosti praćenih parametara su bile u okviru referentnih vrijednosti Srednje postoperativne vrijednosti Hgb, Er i Htc su bile bliže referentnim u grupi I. U grupi I je primjećeno značajno manje intraoperativno krvarenje, kao i postoperativni gubitak 142 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

145 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION na dren. Niti jednom pacijentu nije stavljen set za autolognu transfuziju. U grupi I ordinirano je ukupno 7 jedinica krvi i krvnih derivata (0,18 po pacijentu), u grupi II 51 jedinica (1,3). U grupi I je uočena značajna redukcija veličine postopertivnih hematoma. Zaključak: Primjena traneksamične kiseline značajno redukuje intra i postoperativno krvarenje, upotrebu setova za autolognu transfuziju, neophodne jedinice krvi i krvnih derivata, kao i komplikacije u vezi s tim, što pored medicinskog ima i ekonomski značaj. KRATKI PERIOPERATIVNI TRETMAN ALOARTROPLASTIKA KUKA I KOLENA ULOGA ANESTEZIOLOGA M. Lukić- Šarkanović, A. Lažetić Klinički centar Vojvodine, Novi Sad Uvod: Poboljšanje brzine i kvaliteta postoperativnog oporavka bolesnika su bazični principi kratkog, multimodalnog programa perioperativnog tretmana bolesnika i imaju za cilj redukciju perioperativnog morbiditeta i broj dana koje bolesnik provede u bolnici. Multimodalni perioperativni tretman bolesnika zahteva multidisciplinarni tim, a uloga anesteziologa u ovom timu je od neprocenjivog značaja. Cilj: Cilj multimodalnog perioperativnog tretmana je redukcija postoperativne organske disfunkcije, perioperativnih komplikacija i ubrzana aktivacija i oporavak bolesnika. Materijal i metode: Na Klinici za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, KC Vojvodine u Novom Sadu, u periodu od godinu dana, multimodalnim pristupom tretirano je ukupno 128bolesnika, primarnih aloartroplastika kuka i kolena. Preoperativno je sprovođena optimizacijaopšteg stanja bolesnika i priprema bolesnika sa komorbiditetima, te adekvatna premedikacija. Intraoperativno se, pored adekvatne hirurške tehnike, sprovodi prevencija postoperativne muke i povraćanja, adekvatna hidracija bolesnika, redukcija transfuzije alogene krvi i primena transfuzija autologne krvi i prevencija tromboembolijskih komplikacija. Postoperativno- multimodalna analgezija, rana enteralna nutricija i mobilizacija bolesnika. Rezultati: Kratkim, multimodalnim pristupom omogućen je brz i kvalitetan postoperativni oporavak i kraći stacionarni tretman bolesnika, gde je bolesnik od prvog do trećeg postoperativnog dana osposobljen za nastavak tretmana u kućnim uslovima. Zaključak: Poboljšanje brzine i kvaliteta postoperativnog oporavka bolesnika zahteva multidisciplinarni tim u kome anesteziolog igra jednu od najznačajnijih uloga. Na ovaj način postiže se redukcija perioperativnog morbiditetai ubrzani oporavak bolesnika. Rezultat je smanjenje broja dana koje bolesnik provede u bolnici i ukupni troškovi lečenja bolesnika. GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 143

146 PRINCIPI U REHABILITACIJI PACIJENATA SA AMPUTACIJOM GORNJIH EKSTEMITETA B. Gavrilović, B. Grujičić, T. Blagojević, B. Vidaković-Maksimović, M. Kajganić, S. Stojanović Specijalna bolnica za rehabilitaciju i ortopedsku protetiku, Beograd Uvod: amputacija gornjih ekstremiteta predstavlja nedostatak od nivoa šake do ramena. Osnovni cilj je da se protetička rehabilitacija što ranije započne i da pacijent prihvati pomagalo. Zbog složene funkcije ruke to su teški zadaci koji se delimično ispune. Materijal i metode: praćeni su pacijenti u periodu od do godine. Rezultati i diskusija: sve je više dece sa urođenom fokomelijom gornjih ekstremiteta. Kod odrasle populacije najveći broj amputacija je izazvan traumom. Mali broj amputacija je izazvan vaskularnom genezom i tumorima. Kod dece se protetičke rehabilitacija započinje sa 6 meseci. Kod odrasle populacije po stabilizaciji obima pristupa se izradi proteze. Kad postoje preduslovi izrađuje se mioelektrična proteza. Naš RFZO dopušta nabavku mioelektrične proteze a postoji i mogućnost pronalaska sponzora. Po preskripciji se pristupa izradi i uzima se mera za protezu. Montira se adekvantna suspenzija i pristupa obuci u radnoj terapiji. Zatim se pristupa proceni preostale radne sposobnosti. Preporuka za dozirano korišćenje i praćenje negativnig pritiska koji treba otkloniti. Kod mioelektričnih proteza posle testa mišićne separacije treba namestititi elektrode koje će vršiti adekvatno otvaranje šake. Zaključak: Proteza kod dece može da se zameni posle l god. Odrasli imaju mogućnost prema pravilniku da zamene protezu za 48 meseci a oni preko 65 godina za 60 meseci. Odraslo lice i lice starije od 12 godina koje je učenik, student i uz priložen test separacije i psihološko testiranje uz dominantu ruku, uz prethodno korišćenje mehaničke proteze najmanje 12 meseci može da dobije mioelekrtičnu protezu od RZZO. Ključne reči: amputacija gornjih ekstremiteta, protetička rehabilitacija 144 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

147 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION UPOTREBA SUVREMENIH POKRIVALA KOD PREVIJANJA POSTTRAUMATSKIH RANA Marin Marinović 1, Nera Fumić 2, Josip Španjol 3, Bore Bakota 4, Ivan Kirin 1, Endi Radović 5, Ante Bandalović 6, Fabijan Čukelj 6 1 KBC Rijeka, Klinika za kirurgiju, Zavod za traumatologiju, Rijeka, Hrvatska 2 KBC Rijeka, Klinika za kirurgiju, Zavod za opću, onkološku, plastičnu i rekonstrukcijsku kirurgiju, Rijeka, Hrvatska 3 KBC Rijeka, Klinika za urologiju, Rijeka, Hrvatska 4 Opća bolnica Karlovac, Odjel za kirurgiju, Karlovac, Hrvatska 5 KBC Rijeka, Zavod za fizikalnu medicinsku rehabilitacijsku medicinu, Rijeka, Hrvatska 6 KBC Split, Klinika za kirurgiju, Split, Hrvatska Posttraumatske ozljede kao posljedica stradavanja u prometnim nesrećama s motociklima i osobnim automobilima mogu rezultati kompliciranim višefragmentalnim prijelomima sa opsežnim oštećenjima mekotkivnih struktura, kasnijim izlaganjem osteosintetskog materijala te dubokom infekcijom. Takvo stanje kod pacijenata narušava psihofizička i biomehanička obilježja i odgađa cijeljenje rane i oporavak. Također produžuje patnju i nezadovoljstvo pacijenata te minorizira funkcionalne i estetstke rezultate. Primjena suvremenih materijala za tokom i nakon hospitalizacije pridonijela je većoj motiviranosti i zadovoljstvu pacijenata te bržem oporavku. Upotreba negativnog tlaka ubrzava cjeljenje rane stimulirajući proliferaciju granulacijskog tkiva, smanjujući lokalni edem tkiva i povećavajući tkivnu perfuziju. Sve to osigurava povoljne uvjete za zatvaranje rane nekom od kirurških tehnika. Transformirajući puder stvara vlažni, fleksibilni pokrov koji omogućava optimalnu vlažnost i količinu kisika u rani te je nepropustan za mikroorganizme. Također ima potrebitu tenzilnu čvrstoću i fleksibilnost. Topički hemoglobin u spreju povećava lokalnu oksigenaciju tkiva. Djeluje protektivno i suportivno, poboljšavajući fiziološke uvjete za cijeljenje. Uz adekvatnu skrb prema pacijentu i adekvatnu obradu rane, a uporabom novih tehnika i pokrivala za rane aktualni i potencijalni problemi iz područja zdravstvenog funkcioniranja su minimalizirani ili uklonjeni. Funkcionalni i estetski rezultati su zadovoljavajući, a pacijenti se brzo vraćaju uobičajenih dnevnim i radnim aktivnostima. Ključne riječi: suvremena pokrivala za ranu, posttraumatske rane, transformirajući puder, hemoglobin u spreju GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 145

148 EKSPERIMENTALNO IZAZVAN FEMOROACETABULARNI IMPINGEMENT KOD KUNIĆA Marko Mladenović 1, Ivan Micić 1,2, Desimir Mladenović 1,2, Saša Milenković 1,2, Zoran Anđelković 3, Predrag Stojiljković 1,2, Saša Karalejić 1, Marko Jović 2 1 Ortopedsko traumatološka klinika, Niš 2 Medicinski fakultet Niš, Univerzitet u Nišu 3 Odeljenje za ortopediju i traumatologiju, Opšta bolnica Leskovac. Uvod: femoroacetabularni impingement (FAI) je uzročnik rane artroze zgloba kuka. U radu prikazujemo eksperimentalni rad na kunićima kod kojih smo hirurškim postupkom stvorili CAM tip FAI. Operisali smo 16 kunića u opštoj anesteziji. Prednje - lateralnim pristupom dođe se do zgloba kuka, prikažemo prednje gornju stranu vrata butne kosti i u tom delu, a uz sam obod kalote glave, plasiramo mali šraf čija glava prominira. U toku operativnog rada pravimo pokrete noge i kontrolišemo dubinu plasiranja šrafa, tj. kontrolišemo kojim obimom glava šrafa udara i podvlači se u prednje gornji deo acetabuluma. Rezultati: odredili smo četiri grupe kunića, i u različitom periodu vršili žrtvovanje. Prva grupa je žrtvovana posle 6 meseci, druga posle 8 meseci, treća posle 10 meseci i četvrta posle 12 meseci. Histološki su verifikovane lezije hrskavice acetabuluma različitog stepena i obima, a shodno vremenskom periodu od operacije do žrtvovanja. Zaključak: je da rezultati potvrđuju oštećenja hrskavice acetabuluma koja je nastala arteficijalnim CAM tipom femoroacetabularnog impingementa ( FAI). 146 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

149 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION IZRADA MODELA VEŠTAČKIH KOSTIJU OD POLIURETANA Miodrag Manić 1, Milorad Mitković 2, Miloš Stojković 1, Nikola Vitković 1, Miroslav Trajanović 1, Milan Mitković 3 1 Mašinski fakultet Univerziteta u Nišu 2 Medicinski fakultet Univerziteta u Nišu 3 Klinički centar Niš Uvod: Kvalitetna obuka kadrova u ortopediji je od velikog značaja za uspešnost i kvalitet intervencija. Pored teorijske i obuke na softverskim simulatorima, veliku ulogu u edukaciji kadrova ima i praktična obuka na veštačkim modelima kostiju. Cilj: Cilj rada je prikaz metoda i tehnike izrade modela veštačkih kostiju, kao i njihova primena u obuci ortopeda za odredjene intervencije. Materijal i metode: U ovom radu su prikazane tehnike i metode izrade parametarskog 3D modela celih kostiju, kao i tehnike izrade anatomski definisanih 3D modela odredjenih delova kostiju. Opisane su i tehnologije i tehnike za izradu veštačkih kostiju od različitih vrsta materijala. Rezultati: Detaljno se analiziraju načini izrade kosti savremenim aditivnim tehnologijama od različitih vrsta materijala, i to cele kosti ili dela kosti. Naglašava se mogućnost primene aditivnih tehnologija i za izradu odredjenih implantata. Modeli kosti, u ovom slučaju tibije, se izradjuju od poliueratana korišćenjem specijalnog alata za livenje cele kosti. Prikazuju se i rezultati testiranja i konkretne obuke ortopeda za postavljanje spoljašnjeg skeletnog fiksatora po Mitkoviću korišćenjem veštačkih kostiju. Zaključak: Na osnovu ovih iskustava odredjuju se smernice za dalji razvoj tehnika izrade veštačkih kostiju i njihovu primenu. Ključne reči: model kosti, poliuretan, aditivne tehnologije GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 147

150 KAKO SU INFORMISANI PACIJENTI SA AMPUTACIJOM NOGE O PROTETIČKOJ REHABILITACIJI Tatjana Blagojević, S. Stojanović, B. Gavrilović, B. Grujičić, M. Marković, M. Kajganić, D. Bulović Specijalna bolnica za rehabilitaciju i ortopedsku protetiku, Beograd, Srbija tatjanablag@sbb.rs Abstrakt: Amputacija ekstremiteta kao planirana hiruška intervencija izvodi se najčešće usled hroničnih vaskularnih i metaboličkih oboljenja kod starijih osoba. U etapama na hirurgiji glavni koordinator medicinskog profesionalnog tima je hirurg, a u etapama nakon hirurgije fizijatar. Cilj: rada je bio da pokaže koliko su pacijenti obavešteni o tome šta im se u okviru postupka amputacije i protetičke rehabilitacije dešava i kako da najefikasnije savladaju probleme nastale u okviru ove traume Metodologija: Epidemiloška studija bazirana na intervjuu pacijenata sa amputacijom noge koji su na prvoj protetičkoj rehabilitaciji bili jula godine u Specijalnoj bolnici za rehabilitaciju i ortopedsku protetiku u Beogradu koristeći Uputnik za procenu informisanosti pacijenata sa amputacijom noge o protetićkoj rehabilitaciji sastavljenog od 35 pitanja Za obradu podataka koristili smo elemente parametarske i neparametarka statistike i SPSS program. Rezultati: Broj ispitanika: 75, Prosečna starost 65,8+/-10,51; 72,0% M, 28% Fm; TF- 45, TT- 24, AP- 1, i dvostruke amputacije donjih ekstremiteta 5; Etiologija: dijabet-34, vaskularna oboljenja- 33, Trauma i Tu- 8; 41,3% pacijenata iz Beograda, 20%KCS KVEVH, ostali iz drugih bolnica Srbije. Najveći broj pacijenata nije pre amputacije imao nikakve vežbe, niti je učen transferu kolicima ili hodu sa štakama, što se nastavilo i neposredno nakon hiruške intenrvencije. 70,7% osoba pre operacije nije dobilo obaveštenja o daljem toku osposobljavanja. U Specijalnu bolnicu direktno sa hirurgije došla su 23 pacijenta, a ostali od kuće. 30% anketiranih je došlo na primarnu rehabilitaciju tek nakon nekoliko meseci. Podrškom porodice je bilo zadovoljno 80%. 92,0% anketiranih nije znalo šta je važno za funkcionisanje osobe sa amputacijom noge pre dolaska u Specijalnu bolnicu. Zaključak: U anketiranoj grupi veliki je procenat osoba sa transfemoralnom amputacijom. Nije nam poznato gde i kako se odvija rehabilitacija osoba sa amputacijama noge usled traume, tumora, urođenih mana i drugih razloga. Informisanost o toku osposobljavanja je nezadovoljavajuća. Pacijenti u najvećem broju ne znaju šta je važno za njih da bi mogli da funkcionišu, veliki broj nije dobio informaciju kako da se osposobi i da postoji specijalizovana ustanova za specifičnu protetičku rehabilitaciju. Dug je vremenski period protekao od završene hiruške procedure do nastavka procesa osposobljavanja. Sve to ukazuje na loš nivo saradnje članova interdisciplinarnog tima i pacijenata a iz toga logično sledi i loš ishod rehabilitacije sa puno komplikacija. Ključne reči: Amputacija donjeg ekstremiteta, Protetička rehabilitacija 148 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO

151 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KOMPLEKSNA PROTETIČKA REHABILITACIJA POLIVASKULARNOG PACIJENTA SA OBOSTRANOM AMPUTACIJOM DONJIH EKSTREMITETA Tatjana Blagojević, S. Stojanović, B. Gavrilović, S. Jakovljević, Đ. Kostadinović, N. Cvetković, S. Ralević, I. Simanić, M. Levićanin Specijalna bolnica za rehabilitaciju i ortopedsku protetiku, Beograd, R Srbija tatjanablag@sbb.rs Najčešći uzrok obostrane amputacije donjih esktremiteta je vaskularno oboljenje. Ishod kompleksne protetičke rehabilitacije zavisi od mnogih faktora, najviše od komorbiditeta i aktivnosti multidisciplinarnog stručnog medicinskog tima. Cilj: rada je da prikažemo kompleksni tretman protetičke rehabilitacije pacijenta sa brojnim vaskularnim problemima i amputacijom oba donja ekstremiteta u Specijalnoj bolnici za rehabilitaciju i ortopedsku protetiku. Metodologija: Prikaz pacijenta MM u dobi od 59 godina, sa dijabetom sa svim komplikacijama, hipertenzijom, spastičnom bihemiparezom, hroničnom infekcijom patrljka desnog stopala, transtibijalnom amputacijom levo sa fistulom. Rezultati: Na prijemu je u postelji potpuno zavistan od pomoći druge osobe, minimalno pokretan, hemodinamski nestabilan. Primenjena je opšta i specifična nega uz redovnu medikamentnu terapiju, previjanje, kineziterapiju, okupaciju terapiju i fizikalne procedure. Primarna vertikalizacija uz privremeni sistem za levu TT amputaciju, protezu za desno stopalo i obuću je obavljana u preprotetičkom periodu. Nakon toga je dobio potkolenu endoskeletnu protezu levo, protezu za desno stopalo, ortopedsku obuću. Savlado je sve dnevne aktivnosti higijene, ishrane, toaleta i oblačenja u kućnim uslovima. Samostalno hoda uz proteze i hodalicu po ravnoj podlozi, po stepenicama i preko manjih prepreka. Uz pratnju i pomoć druge osobe hoda i na kraćim relacijama van kuće. Nesamostalan je u aktivnostima nabavke i spremanja lekova,obroka. Psihički je uglavnom stabilan, komunikativan, zadovoljan postignutim i dobro uklopljen u porodicu i širu socijalnu okolinu. Evaluirianim funkcijama (ASŽ, FIM, AmpPro, LCI, TUG, 2min hoda, COMP. DASCH, Karakteristike patrljka) na početku i kraju rehabilitacije zabeležen je značajan uspeh u osamostaljivanju ovog pacijenta. Ključne reči: protetička rehabilitacija, amputacija donjih ekstremiteta, polivaskularna bolest GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER 149

152 POSTER PREZENTACIJE POSTER PRESENTATIONS 150 POSTER PREZENTACIJE

153 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION UTICAJ VITAMINA D U PREVENCIJI PRELOMA PRŠLJENOVA KOD PACIJENTA SA DISKOIDNIM ERITEMATOZNIM LUPUSOM PRIKAZ SLUČAJA Andrej Bavec 1, Samo Karl Fokter 2, Gregor Rečnik 2, Dejan Nikolić 3,4 1 Thermana d.d., Laško, Slovenija 2 Univerzitetski Klinički Centar Maribor, Služba ortopedije, Slovenija 3 Služba fizikalne medicine i rehabilitacije, Univerzitetska Dečja Klinika, Beograd, Srbija 4 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija Uvod: Nivo 25-hidroksi vitamina D u telu zavisi prevashodno od izloženosti ultraljubičastim (UV) zracima. Manjak ovog vitamina kod odraslih uzrokuje osteopeniju, osteoporozu i frakture. Pojedine studije upućuju na moguću povezanost manjka vitamina D sa bolovima u krstima. Prikaz slučaja: Bolesnik star 47 godina je primljen na ortopediju zbog izrazitih bolova u torakalnom i lumbalnom delu kičme. Od 32 godine se lečio zbog buloznog multiformnog eritema. Sa 38 godina je histološki verifikovan diskoidni eritematozni lupus. Savetovano mu je da izbegava sunce, koristi zaštitnu kremu pri ekspoziciji suncanim zracima i bavljenjem poslovima samo u zatvorenim prostorijama. Na rentgenskom snimku je opisan prelom prvog i četvrtog lumbalnog pršljena, koji su potvrđeni magnetnom rezonancom. Vrednosti mineralne koštane gustine su bile vrlo niske (total hip Z-score =-3,4 ; total radius Z-score=-4,6), dok su biohemijske analize krvi pokazale izrazito niske nivoe vitamina D. Bolesnik je operativno lečen, urađena je vertebroplastika L1 do L4 uz administraciju visokih doza vitamina D i kalcijuma. Na kontrolnoj radiografiji opisano je dobro punjenje pršljenova sa koštanim cementom. Nakon 3 meseca po vertebroplastici, pacijent je imao bolove u krstima, ali na scintigrafiji i kompjuterizovanoj tomografiji nije bilo znakova novih preloma. Diskusija i zaključak: U zdravoj populaciji, smanjenje nivoa vitamina D češće je u zimskim mesecima, dok je kod pacijenata sa diskoidnim eritematoznim lupusom, taj nivo niži tokom cele godine. Pravovremena i adekvatna susptituciona terapija vitaminom D, uz ostale mere u terapiji osteoporoze utiče na prevenciju i smanjenje preloma pršljenova i ima pozitivne efekte u postoperativnom periodu posle stabilizacije preloma. Ključne reči: deficit vitamina D, osteoporoza, operativno lečenje preloma pršljenova poster presentations 151

154 PREDNOST TEHNIKE ANESTEZIJE U ODNOSU NA NEŽELJENE POSTOPERATIVNE POJAVE U REKONSTRUKCIJI PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA KOLENA Teodora Božić 1,5, Vladimir Dolinaj 2, Radmila Popović 1,5, Jelena Nikolić 3,5, Vladimir Harhaji 4,5 1 Klinika za anesteziju i intenzivnu terapiju, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad 2 Klinika za bolesti uva grla i nosa, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad 3 Klinika za plastičnu i rekonstruktivnu hirurgiju, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad 4 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad 5 Medicinski fakultet, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad Rekonstrukcija prednjeg ukrštenog ligamenta kolena izvodi se u opštoj ili regionalnoj anesteziji. Neželjene pojave vezane za vrstu anestezije utiču na brzinu oporavka pacijenata. Cilj rada je da utvrdi uticaj tehnike anestezije na postoperativne neželjene pojave. U prospektivnu, randomizovanu studiju uključeni su bolesnici starosti godina, ASA I III, podvrgnutih rekonstrukciji prednjeg ukrštenog ligamenta kolena. Bolesnici su podeljeni u dve grupe: I grupa - opšta anestezija (OA) i II grupa - regionalna anestezija (RA). Postoperativno, u obe grupe praćene su neželjene pojave: bol, muka i povraćanje, postoperativno drhtanje, nevestica i glavobolja - 1h i trećeg postoperativnog dana. U studiju je uključeno 304 pacijenta: U OA grupi je bilo 170 (56%), a RA 134 (44%) pacijenata. Bol veći od 5, 1h nakon operacije u OA grupi je imalo 100 (33%), a u RA grupi 34 (11%) pacijenata. Muku i povraćanje u OA grupi je imalo 60 (20%) pacijenata odnosno 50 (16%) RA. Postoperativno drhtanje se javilo u 80 (26%) pacijenata OA i 40 (13%) RA grupe. Nesvesticu i glavobolju je imalo 15 (5%) OA i 70 (23%) RA grupe. Trećeg postoperativnog dana 25 (8%) pacijenata OA i 20 (6%) RA grupe imalo je bol veći od 5. Muku i povraćanje je imalo 20 (6%) pacijenata OA i 17 (5%) RA grupe, postoperativno drhtanje nije bilo prisutno, a vrtoglavicu i glavobolju je imalo 5 (2%) pacijenata OA i 40 (13%) RA grupe. OA uzrokuje manji broj nesvestica i glavobolja i dovodi do bržeg oporavka pacijenata nakon rekonstrukcije prednjeg ukrštenog ligamenta kolena. Ključne reči: Anestezija, rekonstrukcija prednjeg ukrštenog ligamenta kolena, neželjene pojave 152 POSTER PREZENTACIJE

155 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LEČENJE PARALITIČNOG STOPALA TRANSPOZICIJOM TETIVA Siniša Dučić 1,2, Vladimir Radlović 1, Tatjana Jaramaz Dučić 3, Bojan Bukva 1, Dušan Abramović 1, Miljan Mihajlović 1 1 Univerzitetska dečja klinika, Beograd, Srbija 2 Medicinski fakultet Beograd, Srbija 3 Specijalna Bolnica za CVB, Beograd Uvod: Trajno oštećenje peronealnog nerva manifestuje se paralitičnim pes equinovarusom stopala kao i poremećajem hoda tzv. peronealnim hodom. Zlatni standard u hirurškoj korekciji dorzifleksije trajno paralizovanog stopala predstavlja transpozicija tetiva. Metoda: Od januara 2009 do maja 2012, hirurški je lečeno 8 pacijenata sa traumatskom kompletnom paralizom peronealnog nerva (4 devojčice i 4 dečaka), uzrasta 11,6 do 14,3 godine. Kod svih pacijenata urađena je transpozicija tetiva m. tibialis posterior i m. flexor digitorum longus-a kroz interosealnu membranu. Tetiva m. tibialis posteriora je spojena sa tetivom m. tibialis anteriora, koja je prethodno provučena kroz tunel napravljen na kuneimformnim kostima, dok je tetiva m. flexor digitorum longus-a je spojena sa tetivama mišića extensor digitorum longus i extensor hallucis longus-a. Rezultati: Prosečan period postoperativnog praćenja pacijenata iznosio je 32 meseca. Rezultati su procenjivani pomoću Stanmore sistema i klasifikovani kao odličan: 4 pacijenta, dobar: 3 pacijenta i loš: 1 pacijent. Diskusija: Nedostaci prvih tehnika transpozicije tetive odnose na nedovoljnu dužinu tetive tibialis posterior koja otežava inserciju. Druge tehnike transpozicije, (tzv. tetiva-tetiva suture) kao nedostatk su imale nemogućnost uspostavljanja balansirane dorzifleksije. Tehnika koju opisujemo predstavlja transpoziciju dveju tetiva (tetive tibialis anteriora kroz treću kuneiformnu kost sa transosealnim tunelom, i tetive fleksor digitorum longusa, takodje provučena kroz interosalnu membranu) i ovim preusmeravanjem postiže se bolja dorzifleksija stopala kao i ekstenzija prstiju. Zaključak: Opisan hirurški pristup, omogućava odgovarajući pravac delovanja sile sa adekvatnom dužinom i fiksacijom tetiva, predstavlja pouzdan metod uspostavljanja balansa dorzifleksije stopala kojim se koriguje pad stopala i obezbeđuje normalan hod bez primene ortoze. poster presentations 153

156 SUPRAKONDILARNI PRELOM HUMERUSA KOD DECE. DORGANOV METOD FIKSACIJE Siniša Dučić 1,2, Vladimir Radlović 1, Tatjana Jaramaz Dučić 3, Bojan Bukva 1, Dušan Abramović 1, Đorđe Nedeljković 1 1 Univerzitetska dečja klinika, Beograd, Srbija 2 Medicinski fakultet Beograd, Srbija 3 Specijalna Bolnica za CVB, Beograd Uvod: Suprakondilarni prelomi humerusa su najčešći prelomi lakatnog zgloba u dečjem uzrastu (50-70%). Ortopedska repozicija praćena perkutanom fiksacijom fragmenata Kiršnerovim iglama je preporučeni metod lečenja ovih složenih preloma. Dorganova tehnika perkutane fiksacije podrazumeva primenu dve ukrštene igle plasirane sa lateralne strane. Materijal i metode: Prospektivnom studijom je praćeno 20 pacijenata sa suprakondilarnim prelomom humerusa ekstenzionog tipa, koji su lečeni metodom po Dorganu. Lečeno je 12 dečaka i 8 devojčica, uzrasta od 3 g. do 12 g. Na osnovu Garlandove klasifikacije, 10 pacijenata je imalo Tip II i 10 pacijenata Tip III preloma. Rezultati: Rezultati lečenja su procenjivani na osnovu Flynnovih kriterijuma. Posebno je procenjivan funkcionalni, a posebno estetski rezultat lečenja. Pacijenti su praćeni od 5 do 17 meseci (srednja vrednost 8,5 meseci). Kod 12 pacijenata je postignut odličan rezultat lečenja, kod 6 dobar rezultat lečenja, a kod 2 pacijenta zadovoljavajući rezultat lečenja. Diskusija: Jedna od najčešćih komplikacija lečenja suprakondilarnih preloma je povreda ulnarnog nerva (5-15%), do koje dolazi prilikom plasiranja igle sa medijalne strane. Veliki broj autora, upravo zbog toga, favorizuje lateralno plasiranje igala, bilo paralelno bilo divergentno. Na ovaj način je izbegnuta mogućnost povrede ulnarnog nerva, ali je slabija biomehanička stabilizacija, u odnosu na ukrštenu konfiguraciju Kiršnerovih igala. Dorganovom tehnikom lečenja se postiže dobra biomehanička stabilnost reponiranog preloma, a ujedno je izbegnuta mogućnost povrede ulnarnog nerva. Zaključak: Lečenje suprakondilarnih preloma humerusa metodom po Dorganu predstavlja zadovoljavajući metod lečenja, jednostavan je za izvodjenje, praćen je dobrom biomehaničkom stabilizacijom reponiranog preloma i izbegnuta je mogućnost povrede ulnarnog nerva. 154 POSTER PREZENTACIJE

157 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LEČENJE VIŠEDELNIH PRELOMA DISTALNOG RADIJUSA METODOM SPOLJAŠNJE FIKSACIJE PO MITKOVIĆU S. Đurić, T. Kudjija, I. Ivanović, Đ. Maksimović, D. Cvetković OB Vršac-Vršac Prelomi donjeg okrajka radijusa su jedni od najčešćih preloma, posebno kod starije populacije. Konzervativni način lečenja/ortopedska repozicija i gipsana imobilizacija/ često ne uspeva da sačuva dužinu radijusa i anatomiju radiokarpalnog zgloba i samim tim dolazi do loših funkcionalnih rezultata-invalidnosti. Operativne metode su pokušaj da se ova dva cilja postignu. Nude se najrazličitija operativna rešenja uz korišćenje različitih unutrašnjih fiksatora /ploče,šrafovi,igle itd/. Spoljašnji fiksator po Mitkoviću nudi jednostavno rešenje. Najpre se uradi ortopedska repozicija a potom na tipičan način sa 4 klina prelom ekstrafokalno stabilizuje. Dva klina se plasiraju u II MC kost a druga dva u radijus. Intervencija se radu u anesteziji/regionalna ili opšta/i na našem materijalu je trajala do 20 minuta. Rentgen monitoring je obavezan. U prvih 6 meseci god u OB Vršac je lečeno 126 pacijenata sa prelomom distalnog radijusa( m/ž 40/86). Sedam pacijenata je lečeno spoljašnjom fiksacijom po Mitkoviću.Radilo se o višedelnom zglobnom prelomu distalnog radijusa /tip C3 AO Muller classifikation/. Spoljašnji fiksator je nošen 8-10 nedelja u zavisnosti od RTG nalaza. Infekcije oko klinova nije bilo. Kod svih tretiranih je očuvana postignuta anatomska dužina radijusa i korektna anatomija radiokarpalnog zgloba sa zadovoljavajućom funkcijom istog. Ključne reči: prelom, radijus, spoljašnji fiksator, Mitković poster presentations 155

158 PRIMENA PLATELET RICH PLASMA-E (PRP) U SUBAKUTNOJ FAZI, KOD PACIJENTA SA PARCIJALNOM RUPTUROM M. BICEPS FEMORIS-A (PRIKAZ SLUČAJA) Slobodan Džudović 1, Tomislav Palibrk 2, Ivan Lukić 3, Tanja Jurošević 4, Džihan Abazović 5 1 Klinika Renova Zemun, Srbija 2 Klinika za ortopedju i traumatologiju KCS Beograd, Srbija 3 Ordinacija za sportsku medicinu SPORTREHAMEDICA, Zrenjanin, Srbija 4 Gradski zavod za HMP, Beograd, Srbija 5 Zavod za HMP Crne Gore, Podgorica, Crna Gora Uvod: Nova tehnologija omogućava promenu PRP-a i dok je hematom prisutan. Efekat postizemo tako što supstrat PRP-a obogaćujemo proinflamatornim ćelijama sto potpomaze uklanjanje hematoma i brzo i efikasno zarastanje mišića. Cilj rada: Da se pokazu prednosti prilagodjavnja PRP-a indikaciji I pacijentu, u smislu koncentracije trombocita I leukocita, kod parcijalne rupture misica. Materijal i metode: Prije terapije Klinički, magnetnom rezonancom (MRI) I ultrasonogravski je vidjena potvdjena lezija misica. Za pripremu PRP koristili smo ANGEL whole blood separation system. PRP je pod kontrolom UZ (ultra zvuk) injektovan na mestu lezije. Prikaz slučaja: Muškarac, 18 god. Prilikom utakmice došlo je do jakog bola u predelu zadnje lože, desno. Odmah je pregledan i poslat na MRI. Na načinjenom snimku uočena je parcijalna ruptura tela m.biceps femofis-a, 6x2cm. Nakon 36h javlja se našoj klinici gdje potvrdjujemo dijagnozu. Iz kubitalne vene uzimamo 60 ml krvi. Utvrdjujemo da su lab nalazi u referentnim granicama i registrujemo broj trombocita od 196x109/L i broj Leukocita 6,1x1012/L. Krv procesuiramo ANGEL sistemom. Posle separacije bobili smo 3 ml PRP-a, koncentracije trombocita 7,2x baseline i Leukocita 3,1x baseline (supstrat analizitan u laboratoriji) Intramuskularno, pod kontrolom UZ, u zoni lezije injektovano 2,5 ml PRP-a navedenih karakteristika. Posle pet dana UZ se registruje ruptura od 9x2mm i manji hematom. Posle 10 tog dana klinički nalaz: Lokalno palpatorno bezbolan, hod korektan, bez bola u čučnju i maksimalnoj ekstenziji - uredan nalaz. UZ: Uočava se hematom 41x19mm, bez znakova rupture mišića Zaključak: Adekvatna priprema PRP-a dovodi do boljih rezultata kod parcijalne rupture mišića u svim fazama. Ključne reči: PRP, parcijalna ruptura, m.biceps femoris 156 POSTER PREZENTACIJE

159 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION OSTENIL PLUS U LEČENJU PACIJENATA SA GONARTROZOM Zoran Golubović, Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Saša Karalejić, Ivan Micić, Zoran Radovanović, Slađana Petrović, Milan Trenkić, Saša Stojanović, Leposava Sikimić, Stevo Najman, Bojana Živković, Bojana Podgorac-Milenković, Đorđe Branković, Miroslav Trajanović Klinika za Ortopediju i Traumatologiju KC Niš Medicinski Fakultet Niš Mašinski Fakultet Niš Uvod: Gonartroza predstavlja degenerativno oboljenje zgloba kolena koja je praćeno bolovima i ograničenom pokretljivošću. U okviru neoperativnog lečenja pored antireumatika i fizikalne terapije u lečenju gonartroze primenjuje se i Ostenil plus (natrijum hijaluronat - 2%), TRB Chemedica AG, Minchen - Ivančić i Sinovi. Materijal: Analizirano je 60 bolesnika sa gonartrozom koji su lečeni u periodu od do godine u Klinici za Ortopediju i Traumatologiju KC u Nišu. U analiziranoj grupi bilo je 38 (63,33%) osoba muškog pola i 22 (36,64%) osobe ženskog pola. Ampule Ostenila plus ordinirane su intraartikularno svakih sedam dana u dozi od 40mg u toku tri nedelje. Kod pacijenata je praćen bol i obim pokreta, pre i nakon intraartikularnog davanja ampula Ostenila plus u koleni zglob. Rezultati: Kod 43 (71,67%) ispitanika zabeleženi su vrlo dobri rezultati, kod 13 (21,67%) dobri i kod 4 (6,67%) pacijenata došlo je do delimičnog poboljšanja. Kod pacijenata, kod kojih je došlo do delimičnog poboljšanja, degenertativni reumatizam kolenog zgloba je bio veoma izražen i kod njih je bilo indicirano operativno lečenje, ali isto nije moglo da bude realizovano, zbog kontraindikacija od strane kardiovaskularnog sistema. Zaključak: Analizirajući dobijene rezultate utvrdili smo da je Ostenil plus pokazao vrlo dobar rezultat u lečenju pacijenata sa gonartrozom. Ključne reči: natrijum hijaluronat, osteoartroza kolena PRIKAZ SLUČAJA HIRURŠKO LEČENJE PRELOMA SKAPULE Zoran Grujović, Zoran Jovanović K. C. Kragujevac, Kragujevac U ovom radu prikazano je hirurško lečenje multifragmentarnog preloma desne skapule i klavikule istog ramena kod muške osobe stare 26 godina, zadobijene u saobraćajnom udesu. Osim standardne preoperativne pripreme, izvršena CT dijagnostika desnog ramena sa rekonstrukcijom. U OETA izvršena osteosinteza obe kosti, a postoperativno lečenje nastavljeno imobilizacijom. Nakon skidanja imobilizacije i sprovedene rehabilitacije postignuta je skoro potpuna restitucija obima pokreta desnog ramena. poster presentations 157

160 HIRURŠKI TRETMAN PRELOMA KLAVIKULE M. Ille 1,2, Lj. Mićunović 2, M. Maksić 2, M. Bogosavac 1 1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu 2 KCS-Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Beograd. Prelomi ključne kosti srastaju neoperativno, posle inicijalne imobilizacije, u većini slučajeva, u svim starosnim i polnim grupama. Po različitim autorima, srastanje je adekvatno, bez većih funkcionalnih deficita, u preko 90% slučajeva. Procenat nesrastanja je značajno veći, po anatomskim lokalizacijama, u akromialnom delu. Bol, kao i nesrastanje, i nestabilnost pri pokretima ramena, je indikacija za operativnim lečenjem preloma, naročito kod preloma koji kao komponentu imaju i rupturu korakoklavikularnog ligamenta. Cilj: je postići stabilnu fiksaciju preloma okrajka ključne kosti i održanje iste prilikom pokreta rotacije ključne kosti koji se odigrava tokom pokreta fleksije i abdukcije, koji preopterećuje i samo mesto osteofiksacije. U nasoj seriji, posmatrani su pacijenti sa prelomom u srednjoj trećini ključne kosti i lateralnoj trećini. Tretirani su DCP ili LCP pločom, a lateralno okrajak je fiksiran sa K iglama sa ili bez tenzione žice, kao i sa hook pločom kod gubitka akromioklavikularne sindesmoze. Rezultati: prelomi u srednjoj trećini su sanirani u 95% slučajeva, a u jednom je došlo do pucanja ploče. U distalnoj trećini, nije bilo gubitka pozicije materijala. U jednom slučaju je došlo do razvoja keloidnog ožiljka, dok su u dva slučaja bili prisutni bolovi u visini operativnog reza, duže od 4 meseca od operacije. Pokreti u ramenom zglobu, su u 70% bili odlični, dok je povremeni bol ili smnjenje obima pokreta bilo prisutno u 30% slučajeva. Posle konsolidacije preloma, kod svih pacijenata je preloženo vadjenje osteoimplanatacionog materijala. Zaključak: kod većine preloma ključne kosti, neoperativno lečenje dovodi do zadovoljavajućih rezultata. Kod malog broja slučajeva, ne dolazi do srastanja preloma u srednjoj trećini, dok je kod preloma akromialnog dela, naročito sa rupturom korakoklavikularnog ligamenta, taj procenat veći, i kreće se od 1 do 23% po literaturi. Kod mladjih pacijnata koji razviju bolnu simptomatologiju i smanjenje funkcije ramenog zgloba, treba pristupiti operativnom lečenju. Različitost metoda operativnog lečenja i adekvatan izbor dovode do dobrog postoperativnog rezultata. Ključne reči: trauma, prelomi, ključna kost 158 POSTER PREZENTACIJE

161 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION EKSPERIMENTALNI REZULTATI HIBRIDNE FIKSACIJE KALEMA OD TETIVA OPRUŽAČA PRSTIJU (M. EXTENSOR DIGITORUM) PODKOLENICE SVINJE PRI REKONSTRUKCIJI PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA KOLENA N. Janjić, S. Ninković, V. Harhaji M. Stanković, D. Savić, M. Milankov Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Vojvodine, Novi Sad, Srbija Medicinski fakultet, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija Uvod: Jačina fiksacije je najslabija karika u rekonstrukciji prednjeg ukrštenog ligamenta. Fiksacija u golenjači je problematičnija od iste u butnoj kosti i zato je i najvaznija. Da bi dokazali tačnost prethodnih eksperimentalnih rezultata kada su korišćene tetive pregibača prstiju (m. fleksor digitorom-a), odlučili smo se da eksperimentalno proverimo ponašanje tetiva opružača prstiju ( m. extensor digitorum-a) podkolenice svinje, koja je uzeta kao eksperimentalni model za ispitivanje jačine kalema pri rekonstrukciji prednjeg ukrštenog ligamenta kolena kod čoveka. Materijal i metode: Od tetiva opružača prstiju (m. extensor digitorum-a) podkolenice svinje napravljeni su različiti tipovi kalema, koji se opterete na mašini za biomehaničko ispitivanje, sve dok ne dodje do rupture kalema na mestu fiksacije. U prvoj grupi je primenjen kalem samo od tetiva opružača prstiju (m. extensor digitorum-a) podkolenice svinje; drugoj-od istih tetiva, koji je ojačan komprimovanom spongioznom kosti na krajevima (KHK svinjski kalem), a kod treće grupe primenjen je KHK-svinjski kalem dodatno hibridno fiksiran u golenjači. Rezultati i diskusija: Eksperimentalni rezultati analize korišćenjem tetiva opružača prstiju (m. extensor digitorum-a) podkolenice svinje, pokazali su da su najbolji rezultati dobijeni primenom postupka dodatne hibridne fiksacije KHK- kalema u golenjači, kao i kod prethodnih eksperimentalnih rezultata, kada su korišćene tetive pregibača prstiju (m. flexor digitorum-a) podkolenice svinje. Zaključak: Vrednosti eksperimentalnih rezultata dobijenih korišćenjem svinjskog tetivnog kalema napravljenog od tetiva opružača prstiju ( m. extensor digitorum-a) podkolenice svinje, pokazuju da je najjača fiksacija kalema postignuta primenom postupka dodatne hibridne fiksacije KHK- kalema u golenjači. Ključne reči: eksperimentalni rezultati, hibridna fiksacija, jačina fiksacije tetivnog kalema poster presentations 159

162 ZNAČAJ REHABILITACIJE PACIJENTKINJE SA REUMATOIDNIM ARTRITSIOM NAKON IMPLANTACIJE TOTALNE ENDOPROTEZE KUKA PRIKAZ SLUČAJA S. Janjić Uvod: Atritis je hronicno inflamatorno oboljenje progresivnog toka koje dovodi do funkcionalne nesposobnosti bolesnika i invaliditeta obolele osobe. Promene u kukovima kod reumatoidnog artritisa su uzrok ogranicenja mnogih aktivnosti. Reumatoidni artritis cesto dovodi do ostecenja zgloba kuka.lecenje reumatoidnog koksitisa zavisi od stadijujma bolesti. U terminalnoj fazi se najcesce radi implantacija totalne endoproteze obolelog zgloba, nakon cega sledi intenzivna rehabilitacija. Cilj: Pokazati da pravovremeno sprovedena rehabilitacija nakon ortpodeskog lecenja dovodi do znacajnog oporavka i restitucije funkcije. Metode: Bolesnica M.L. starosti 56 god. boluje od RA 12 godina. Godinu dana pre operacije lecena medikamentoznom terapijom i fizikalnim terapijama, zbog jakih bolova u desnom kuku i otezanog hoda. U prilogu RTG snimak: desni zglob kuka-uznapredovalo ostecenje zgloba kuka sa protruzijom acetabuluma. Obzirom da na primenjenu terapiju nije doslo do poboljsanja upucena na institut za ortopedske bolesti Banjica gde je uradjena implantacija totalne bezcementne endoproteze desnog zgloba kuka. Kontrolni RTG snimak je pokazao zadovoljavajucu poziciju proteze. Nakon tretmana upucena je na fizikalnu terapiju i rehabilitaciju u nasu ustanovu. Objektivan nalaz pri prijemu: ograniceni pokreti u desnom KF zglobu, slabost pelviofemoralne i natkolene muskulature, otezan hod. Zapoceta rana rehabilitacija na nivou postelje, aktiviranja bolesnice, obuka hodu sa stakama(cetvorotaktni). Dva dana nakon toga zapocete pasivne, a potom i aktivne vezbe. U cilju rehabilitacije primenjene su sledece procedure: 1. IFS (fr Hz, 20 min) 2. magnetoterapija (20 mt, 50 Hz, 20 min) 3. laseroterapija (2500 Hz, 60 sec, jacine 70 mw i doze zracenja 2,1 J po cm/2, tri puta nedeljno) 4. ES (Sp) oblik oslabljene muskulature 5. kineziterapija: vezbe za obima pokreta i jacanje oslabljene muskulature 6. obuka zpp Fizikalna terapija se sprovodila svakodnevno uz kineziterapiju dva puta dnevno i hod sa stakama, u pratnji terapeuta, ukupno 20 dana. Praceni su sledeci parametri radi procene terapijskog efekta pre i nakon th- bol (VAS, mm), obim pokreta u zglobu kuka (izrazen u stepenima, meren goniometrom) i misicna snaga oslabljene muskulature (MMT) Rezultati: Za statisticku obradu, pre i nakon tretmana, koristili smo Studentov T-test. Dobili smo statisticki znacajno smanjenje bola, zatim povecanje obima pokreta u operisanom zglobu, kao i snage oslabljene muskulature. Ključne reci: reumatoidni artritis, kuk, endoproteza, fizikalna terapija, rehabilitacija 160 POSTER PREZENTACIJE

163 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KORELACIJA MIŠIĆNOSKELETNOG KOMORBIDITETA SA FIZIČKIM FUNKCIONISANJEM KOD STARIJIH PACIJENATA NAKON PRELOMA KUKA Jovana Kojović 1, Nataša Radosavljević 1, Dejan Nikolić 2,3, Aleksandar Jeremić 4, Andrej Bavec 5 1 Institut za Rehabilitaciju, Beograd, Srbija 2 Služba fizikalne medicine i rehabilitacije, Univerzitetska Dečja Klinika, Beograd, Srbija 3 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija 4 MekMaster Univerzitet, Hamilton, Kanada 5 Thermana d.d., Laško, Slovenija Uvod: Prelomi kuka predstavljaju ozbiljan problem naročito u gerijatrijskoj populaciji sa stanovišta funkcionalnog oporavka. Prethodne studije su pokazale pozitivne kratkoročne i dugoročne efekte rehabilitacije na oporavak ovih pacijenata. Cilj rada je bio da ispitamo uticaj mišićnoskeletnog komorbiditeta na fizičko funkcionisanje pacijenata posle preloma kuka. Materijal i Metod: Ispitivanjem je obuhvaćeno 203 pacijenta uzrasta iznad 65 godina života, koji su uključeni u program rehabilitacije nakon preloma kuka. Analizirani su sledeći parametri: mišićnoskeletni komorbiditet i 2 komponente upitnika SF-36, fizičko funkcionisanje i limitiranost zbog fizičkog funkcionisanja. Period praćenja je obuhvatio: prijem, otpust, 3 i 6 meseci nakon otpusta. Rezultati: Negativna korelacija između mišićnoskeletnog komorbiditeta sa fizičkim funkcionisanjem je pokazana u svim vremenima praćenja (-0,1976 prijem; -0,1757 otpust; -0,227 nakon 3 meseca i -0,2311 nakon 6 meseci po otpustu), i između mišićnoskeletnog komobiditeta i limitiranošću zbog fizičkog funkcionisanja (-0,1016 prijem; -0,0999 otpust; -0,1866 nakon 3 meseca i -0,2694 nakon 6 meseci po otpustu). Diskusija: Na otpustu u odnosu na prijem pokazano je poboljšanje u fizičkom funkcionisanju i smanjenju limitiranosti pacijenata, dok je nakon 3 i 6 meseci po otpustu, uočen negativni trend u fizičkom funkcionisanju i limitiranosti, s tim što je limitiranost imala veći negativni trend 6 meseci po otpustu u odnosu na samo fizičko funkcionisanje. Zaključak: Ovim istraživanjem je pokazan nesumnjiv značaj rehabilitacionog programa koji je sprovođen kod pacijenata nakon preloma kuka u periodu hospitalizacije. Pojava negativnog trenda u fizičkom funkcionisanju nakon otpusta u odnosu na mišićnoskeletni komorbiditet upućuje na neophodnost kontinuirane rehabilitacije pacijenata i po završetku hospitalizacije. Ključne reči: prelom kuka, rehabilitacija, komorbiditet poster presentations 161

164 USE OF ILIZAROV APPARATUS IN IPSILATERAL FRACTURES OF FEMUR AND TIBIA (FLOATING KNEE) TREATMENT Ivica Lalić, Zoran Gojković, Vladimir Harhaji, Milan Stanković, Predrag Rašović, Mirko Obradović, Miroslav Milankov Clinic for orthopedic surgery and traumatology, Clinical center of Vojvodina, Novi Sad Introduction: Ipsilateral fractures of the femur and tibia (floating knee), are a challenging problem to manage due to a fact that they may include combinations of diaphyseal, metaphyseal, and intra-articular parts of femur and tibia, and are often associated with soft tissue and vascular injuries. Stabilization and early mobilization of the patient produce best clinical outcomes. Material and methods: We have treated 14 patients with floating knee from The right leg was involved in 10 and left in 4 patients. There were 9 Type 1, 3 Type 2A and 2 Type 2B floating knee injuries (Blake & McBryde classification). Gender structure consisted of 10 men and 4 women. The mechanism of injury was road traffic accident. From that amount 10 fractures were closed and 4 open. The average age was 38 years. Results: Average duration of hospitalization was about 3 weeks. 12 patients (86%) united at both fracture sites, within average union in 10 months. According to the Karlström-Olerud criteria final results were: excellent in 7 (50%), good in 3 (22%), acceptable in 2 (14%) and poor in 2 (14%) cases. The complications were knee stiffness in 3, delayed union of tibia in 2 and superficial infection in 3 cases. Conclusion: According to our experience transosseous osteosynthesis with the Ilizarov apparatus provides stabilization, early mobility, full weight bearing and manipulation of bone fragments without large surgical incisions, with minimal risk of infections. Key words: Ilizarov apparatus, floating knee, Blake & McBryde, Karlström-Olerud. 162 POSTER PREZENTACIJE

165 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KLINIČKA EVALUACIJA PACIJENTA SA PARCIJALNOM RUPTUROM M. ANCONEUS POSLIJE PRIMENE PRP (PLATELET RICH PLASMA-E) (PRIKAZ SLUČAJA) Ivan Lukić 1, Tomislav Palibrk 2, Slobodan Džudović 3, Džihan Abazović 4 1 Ordinacija za sportsku medicinu Sportrehamedica, Zrenjanin, Srbija 2 Klinika za ortopedju i traumatologiju KCS, Beograd, Srbija 3 Klinika Renova Zemun, Srbija 4 Zavod za HMP Crne Gore, Podgorica, Crna Gora Uvod: Razvojem regenerativne medicine, PRP (platelet rich plasma) daje sve bolje rezultate u sportskoj traumatologiji. Primenom ove terapije, značajno skraćujemo period oporavka sportiste. Cilj rada: Da se prikaže efikasnost primjene PRP-a kod parcijalne rupture mišića. Materijal i metode: Kod pacijenta klinički i ultrasonogravski je konstatovana parcijalna ruptura M.ANCONEUS-a, desno. Za izdvasjanje PRP koristili smo ANGEL whole blood separation system, koji nam je omogućio koncentraciju PRP-a. Pod kontrolom UZ(ultra zvuk) PRP je aplikovan u zoni rupture. Prikaz slučaja: Muškarac, 45 god. u toku mačevanja naglo je osetio jak bol u predelu desnog lakta. Odmah se javlja lekaru. Posle pregleda uradjen je UZ gdje je uočena parcijalna ruptura M.ANCONES-a desno. Pre pripreme PRP-a odradjene su rutinske analize. Nalaz krvne slike je bio uredan, a broj trombocita je iznosio 179 x109/l. Iz kubitalne vene uzeto je 50 ml krvi iz koje smo dobili 3 ml PRP-a. Alalizom dobijenog PRP-a ustanovili smo broj trombocita od 1271 x109/l, odnosno 7,1x baseline. i koncentraciju leukocita 2,8x baseline. Pod kontrolom UZ na mesto lezije aplikovana je kolicina od 1,3mL PRP-a. Ruka nije fiksirana već je sugerisano strogo mirovanje tri dana. Za to vreme pacijent je bio bez terapije. Petog dana pacijent ne oseća nikakve tegobe. Istog dana ponovljen je UZ i utvrdjeno je da je povreda potpuno sanirana i pacijentu je savetovan povratak redovnim treninzima. Zaključak: Primena PRP-a odredjenih karakteristika (7,1x baseline u našem slučaju) daje jako povoljan klinički rezultat kod parcijalnih ruptura mišića u akutnoj fazi, sto smo potvrdili nalazom UZ. Ključne reči: m.anconeus, PRP, parcijalna ruptura poster presentations 163

166 TROMBOCITIMA OBOGAĆENA PLAZMA (PLATELET RICH PLASMA) U TRETMANU MIŠIĆNIH POVREDA KOD AKTIVNIH SPORTISTA Dušan Marić Institut za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine, Novi Sad Uvod: povrede mišića su veoma česte kod aktivnih sportista. Klasične rehabilitacione procedure često ne mogu da u kraćem vremenskom roku da oporave mišić u celosti. Tretman sa plazmom obogaćenom trombocitima (platelet rich plasma) može predstavljati jedan od puta ka brzom i promptnom oporavku sportista. Cilj: Studija je izvedena sa ciljem da se prikažu mogućnosti prirodne aktivacije činilaca reparacije kao i da se prati kliničko stanje do potpunog povratka profesionalnom sportu. Materijal i metode: preliminarna istraživanje je obavljeno u specijalističkoj ordinaciji za ortopediju ORTO MD, NOVI SAD u periodu od do Prospektivna studija obuhvatila je 24 pacijenta, svi aktivni sportisti, sa hroničnom povredom mišića (16 pacijenata) i sa akutnom povredom mišića (8 pacijenata). Svi pacijenti su bili praceni mesec dana od inicijalnog tretmana. pacijenti su bili uzrasta od 19 do 27 godina. Rezultati: 22 pacijenta su se kompletno oporavila u periodu pracenja (od 1 do 3 instilacije PRP), 2 pacijenta su započela profesionalni trening uz dodatnu instilaciju PRP (4 instilacije) Zaključak: Trombocitima obogacena plazma može predstavljati odličan metod za brz i efikasan tretman mičićnih lezija kod profesionalnih sportista. 164 POSTER PREZENTACIJE

167 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION REKONSTRUKCIJA MEDIJALNOG PATELOFEMORALNOG LIGAMENTA KOD RECIDIVANTNIH IŠČAŠENJA ČAŠICE Dušan Marić, Vukadin Milankov, Đorđe Gajdobranski, Aleksandar Marcikić, Marko Vidosavljević, Vladimir Đan Institut za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine, Novi Sad Uvod: Traumatska dislokacija čašice kod dece i adolescenata je kompleksan problem koji je uzrokovan brojnim anatomskim i mehaničkim faktorima. Medijalni patelofemoralni ligament (MPFL) kao primarni stabilizator čašice doprinosi sa 40-80% u ukupnoj medijalnoj sili ograničavanja. Rekonstrukcija MPFL-a preporučena je u slučaju nestabilnosti čašice. Cilj: Studija je izvedena sa ciljem da se prikažu mogućnosti anatomske rekonstrukcije statičkih stabilizatora čašice i da se analizira kliničko stanje nakon rekonstrukcije MPFL-a. Materijal i metode: Istraživanje je sprovedeno na Odeljenju ortopedije i traumatologije Instituta za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine, u periodu od 1. januara do 31. decembra godine. Retrospektivna studija obuhvatila je 29 dece (13 dečaka i 16 devojčica) koji su praćeni u periodu od meseci. Pacijenti su bili uzrasta od godina, prosečno 15,8 godina. Mehanizam povrede bilo je uganuće kolena koje je, uslovljeno faktorima displazije, dovelo do lateralnog iščašenja čašice. Rezultati: Samo 1 pacijent (3%) intervenciju je ocenio kao lošu, dok su preostalih 28 pacijenata ocenili kliničke rezultate kao odlične (76%), dobre (14%) i zadovoljavajuće (7%). Prosečan Kujala skor u vreme ispitivanja iznosio je 96,7. Zaključak: Kao rezultat naše studije, rekonstrukcija MPFL-a kod recidivantnih iščašenja čašice može biti preporučena sa visokim procentom dobrih i odličnih kliničkih rezultata. Ključne reči: čašica, rekonstrukcija, MPFL, rezultati poster presentations 165

168 REZULTATI LEČENJA PRELOMA GLAVICE RADIJUSA OSTEOSINTEZOM N. Marković, V. Ranković, M. Ivanović, I. Đulić, Ž. Vukmirović, N. Mikić, V. Gordić KBC Zvezdara, KO za ortopediju sa traumatologijom, Beograd Uvod: najčešći prelom u laktu, češći kod žene, dešava se 20 do 60 god starosti, može biti izolovana ili udružena sa drugim povredama lakta (luksacije, prelom olekranona, koronoida) kao i druge regije. Treba istaći ulogu glavice radijusa kao stabilizatora lakta u valgus, longitudinalnoj i zadnjoj osovini. U anatomiji treba znati da se anterolateralna 1/3 površine nema hrskavicu i safe zone, tj. područije gde se glavica radijusa ne dodiruje sa ulnom (važno za aplikaciju implata). U dijagnostici preloma RTG (AP i lateralni), kao i CT, kojim se objektivizira veličina fragmenta, lokalizacija, dislokacija, kominucija. Klasifikacija Mason( tip I-IV), Hotchkiss(I-III). Materijal i metod: retospektivno 2008 do 2013, metod operativni. Obrađeni su operisani pacijenti. Operisano 10 pacijenta. Odnos m/ž 3:7. Tip preloma Mason tip II -6 Mason tip III -4. Udružene povrede -1. Vreme od prijema do Op u proseku 48h, korišćen je laterani pristup. Za ostesintezu slobodni šrafovi promera 2,7mm ili kod preloma u kombinaciji sa prelomom vrata i mala T ili L pločica. Post operativno, posle skidanja konaca aktivne vežbe. Kontrola na 4 nedelje, 3, 6 meseci i godinu dana. Od komplikacija jedan pacijent je imao kontrakturu, koja je je tretirana fizikalnom procedurom, a 1 migraciju alenteze. Pacijenti su dobijal antibiotik 48h a NMHP do skidanja konaca. Diskusija: indikacija za hirurgiju je više od 33% zahvaćenosti artikularne površine, angulacija fragmenta veča od 30, dislokacija veća od 3mm, a mehanički blok pri pokretu u laktu je obavezan za operativno lečenje. Dobri rezultati daju nam za pravo da se držimo ovog algoritama u lečenju. Zaključak: cilj tretmana preloma glavice radijusa je sačuvati flekiju i ekstenziju u laktu, prosupinaciju podlakta,kao i stabilnost zgloba lakta. Ključne reči: glavica radijusa, prelom, osteosinteza 166 POSTER PREZENTACIJE

169 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION HIRURŠKO LEČENJE HRONIČNE NESTABILNOSTI KARLIČNOG PRSTENA PRIKAZ 2 SLUČAJA Saša Milenković 1, Jordan Saveski 2, Milorad Mitković 1, Stojanka Arsić 3 1 Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Ortopedsko-traumatološka klinika KC Niš 2 Klinička bolnica Sistina, Skopje, Makedonija 3 Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Institut za Anatomiju Uvod: Nestabilne povrede karličnog prstena (AO tip C) zahtevaju hirurško lečenje. Kod pacijenata koji su hemodinamski nestabilni, inicijalni tretman zahteva primenu spoljašnje skeletne fiksacije, kao privremene metode do stabilizacije opšteg stanja pacijenta. Hemodinamski stabilni pacijenti zahtevaju definitivnu stabilizaciju i stabilnu fiksaciju prednjeg i zadnjeg karličnog kompleksa. Materijal i metode: Prikazujemo 2 pacijenta koji su lečeni operativno zbog hronične nestabilnosti karličnog prstena (AO tip C). Povrede su nastale u saobraćajnim udesima godinu dana i 2,5 godine pre definitivne stabilizacije. Ranije lečeni u drugim ustanovama skeletnom trkcijom i spoljašnjom fiksacijom kao definitivne metode lečenja. Rezultati: Krajnji funkcionalni rezultati hronično nestabilnih karličnih prstena prema Majeedu su bili loši - 50 i 52. Nakon fuzije i fiksacije prednjeg i zadnjeg karličnog kompleksa, krajnji funkcionalni rezultati, godinu dana nakon operacije su bili dobri - 70 i 74. Diskusija: Neoperativno i neadekvatno lečeni pacijenti sa (AO tip C) povredama karličnog prstena imaju loš hod, nejednakost u dužini ekstremiteta, hronične bolove u slabinskom delu kičme, probleme sa sedenjem, ozbiljne gastrointestinalne, seksualne, urinarne smetnje, što generalno vodi u ozbiljnu i trajnu invalidnost. Zaključak: Pacijente sa nestabilnim povredama karličnog prstena (AO tip C) treba lečiti operativno, repozicijom i stabilnom fiksacijom prednjeg i zadnjeg kompleksa karličnog prstena. Kod hemodinamski nestabilnih pacijenata primenjuje se metoda privremene spoljašnje fiksacije, koju treba konvertovati u definitivnu stabilnu unutrašnju fiksaciju nakon stabilizacije opšteg stanja pacijenta. Drugačiji pristupi vode u hroničnu nestabilnost karlice, loše zarastanje ili nezarastanje, što će na kraju voditi u pravcu trajne invalidnosti pacijenata. Ključne reči: Povrede karlice, Hronična nestabilnost, Hirurško lečenje poster presentations 167

170 DUPLA DINAMIZACIJA (U OSI VRATA FEMURA I U UZDUŽNOJ OSI FEMURA) JE VAŽNA U HIRURŠKOM LEČENJU PERTROHANTERNIH PRELOMA M.B. Mitković, S. Milenković, M. Micić, G. Kuljanin, P. Stojiljković, I. Kostić, M.M. Mitković Klinika za Ortopediju i traumatologiju, Klinički Centar Niš, Niš Uvod: Hirurško lečenje ekstrakapsularnih preloma butne kosti još uvek predstavljaju izazov u svakodnevnoj praksi. Saznanja stečena poslednjih 5 godina još više unapredjuju lečenje ovih preloma. Tokom procesa lečenja, dinamizacija u osi vrata butne kosti je usvojena kao standard. Medjutim o dinamizaciji u uzdužnoj osi femura se još uvek nedovoljno diskutuje. Cilj našeg rada je da se prikažu naučni dokazi o značaju duple dinamizacije do kojih smo došli tokom rada sa samodinamizirajućim unutrašnjim fiksatorom sa duplom dinamizacijom. Materijal i Metod: Vršena su biomehanička istraživanja sile koja pokreće dinamizaciju unutrašnjeg fiksatora u laboratorijama Mašinskog fakulteta u Nišu. Takodje su analizirane i serije pacijenata kod kojih je izvršena unutrašnja fiksacija ekstraartikularnih preloma gornjeg okrajka butne kosti primenom samodinamizirajućeg unutrašnjeg fiksatora (SIF) poznatog i kao Inteligentni implantat a koji ima osobinu da u slučaju usporenog zarastanja, 4-6 nedelja posle operacije postaje spontano dinamičan u uzdužnoj osi femura. Rezultati: Analizirali smo seriju od 350 pacijenata lečenih u klinici za ortopediju i traumatologiju KC-a Niš i u odeljenju za ortopediju i traumatologiju bolnice u Smederevu lečenih SIF-om. Prosečna dužina operativnog zahvata je 34 min (19-79), prosečna dužina fluoroskopije 12 sekundi (6-33) dok je prosečan gubitak krvi bio 60 ml (30-200). Površna infekcija se javila kod 4 pacijenta a duboka kod jednog pacijenta. Zaključak: Dupla dinamizacija je važna za zarastanje ekstraartikularnih preloma gornjeg okrajka femura naročito u slučajevima gde postoji horizontalna komponenta preloma a posebno kod kominutivnih i subtrohanternoh preloma. 168 POSTER PREZENTACIJE

171 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION LEČENJE LATERALNOG EPIKONDILITISA PLAZMOM BOGATOM TROMBOCITIMA (PRP) Tomislav Palibrk 1, Slađana Anđelković 1,3, Suzana Milutinović 1, Džihan Abazović 2, Marko Bumbaširević 1,3 1 Klinika za ortopedsku kliniku i traumatologiju, KCS, Beograd, Srbija 2 Zavod za hitnu medicinsku pomoć Crne Gore 3 Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu Uvod: Lateralni epikondilitis predstavlja često oboljenje gornjeg ekstremiteta. Patološki proces najčešće zahvata proksimalni pripoj tetive m.extensor carpi radialis brevis, ali promene mogu da obuhvate i pripoj tetiva m.extensor carpi radialis longus i m.extensor digitorum communis. Lečenje je uglavnom neoperativno i zasniva se na imobilizaciji, mirovanju, nesteroidnim antiinflamatornim lekovima, injekcijama kortikosteroida lokalno i fizikalnoj terapiji. U poslednje vreme značajan uspeh se postiže terapijom plazmom bogatom trombocitima (PRP). Cilj rada je da se prikažu rezultati lečenja lateralnog epikondilitisa pomoću PRP-a. Materijal i metode: Ukupno smo lečili 15 pacijenata sa lateralnim epikondilitisom koji je potvrđen klinički i ultrazvučno. Pacijenti su lečeni lokalnom injekcijom plazmom bogatom trombocitima koja je dobijena pomoću ANGEL sistema (Cytomedix ) koncentracije od 6-9 puta. Procena stanja pre i posle terapije je vršena pomoću DASH (Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand) skora. Kod svih pacijenata sproveden je i fizikalni tertman. Rezultati: Kontrolni pregled je obavljen posle mesec dana od date terapije. Kod svih pacijenata je došlo do poboljšanja subjektivnih simptoma u smislu smanjenja bola i povećanja funkcije ekstremiteta. DASH skor je potvrdio povoljan ishod lečenja. Zaključak: Korišćenje koncentrovane plazme bogate trombocitima pokazalo je značajan rezultat u lečenju pacijenata sa lateralnim epikondilitisom. Ključne reči: Plazma bogata trombocitima, lateralni epikondilitis poster presentations 169

172 PRELOMI TIBIJALNOG PILONA ZBRINUTI SPOLJAŠNJIM FIKSATOROM Predrag Rašović, Vladimir Harhaji, Aleksandar Lažetić, Dragan Savić, Ivica Lalić, Mirko Obradović Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju KCV- Novi Sad Uvod: Prelomi pilona čine oko 7-10% od ukupnog boja preloma tibije, odnosno, nešto manje od 1% od ukupnog broja preloma donjih ekstremiteta. U većini slučajeva nastaju traumom visokog intenziteta, najčešče prilikom padova sa visine i u saobraćajnim udesima, mda mogu nastati i traumom niskok intenziteta, najčešće prilikom padova u nivou, pretežno kod starije populacije. Veoma često( 30%) su udruženi sa drugim prelomima (kalkaneus, kičmeni stub, talus, tibijalni plato, prelomi karličnog prstena...). Materijal i metode: U našem radu je obuhvaćeno 20 pacijenata operisanih metodom spoljašnje fiksacije koji su povredjeni u prošlih godinu i po dana. U više od polovine ukupnog broja operisanih pcijenata, rađena je i neka od metoda osteosinteze fibule, Prelomi su klasifikovani prema AO/OTA klasifikaciji. Pacijenti su redovno rendgenološki praćeni (7 dana, mesec dana, 3 meseca i 6 meseci nakon operacije). Do skidanja spoljašnjeg fiksatora, a to je u proseku bilo 3,5 meseci nakon operacije, pacijenti su bili bez oslonca na operisanu nogu. Potom je postavljan gips za hod koji su u proseku nosili mesec dana. Po skidanju imobilizacije, pacijenti su upućivani na fiziklni tretman. Rezultati: Funkcija skočnog zgloba je procenjivana pomoću AOFAS skora (bodovni sistem Američke ortopedske asocijacije za stopalo i skočni zglob). Najlošiji AOFAS score je bio 58, a najbolji 90. Prosečan skor je bio 71, što postignute rezulate svrstava u dobre. Zaključak: Spoljašnja fiksacija se u našem radu pokazala kao pouzdana metoda, veoma laka za samo izvodjenje, te lako postoperativno praćenje pacijenata. Ukoliko se u obzir uzme opšte vladajuća činjenica da se od ovih preloma, lečenih na bilo koji način, ne trebaju očekivati idealni rezultati, ova metoda još više dobija na značaju. Ključne reči: Spoljašnja fiksacija, pilon tibije, AOFAS, Ruedi-Algower 170 POSTER PREZENTACIJE

173 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KOMPJUTERSKA SIMULACIJA POVREDA PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA B. Ristić 1, A. Matić 1, G. Devedžić 2, S. Petrović 2 1 Klinički centar Kragujevac; Fakultet medicinskih nauka Kragujevac 2 Fakultet inženjerskih nauka Kragujevac Cilj: U cilju što boljeg razumevanja povrede zgloba kolena, razvijen je algoritam za simulaciju kinetike kolena sa oštećenom prednjom ukrštenom vezom. Metod: Dobijanje računarskog modela zgloba kolena zasniva se na rekonstrukciji oblaka tačaka skeniranog realnog zgloba. Kreiranjem virtuelnog zgloba stvara se preduslov za dalju manipulaciju nad virtuelnim objektom i postizanju željenog rezultata, odnosno posmatranju neželjenih pomeranja tibije (anteriorno posteriorna translacija i interno ekstra rotacija). Krive kretanja dobijene su uz pomoć 3D sistema za analizu hoda sa šest infracrvenih kamera kojima je zabeleženo pomeranje fluorescentnih markera postavljenih na donje ekstremitete pacijenata. Rezultat: Simulacija kretanja definisana je uz pomoć matrice transformacije i zasniva se na realnim pomeranjima tibije odgovarajućeg pacijenta. Pomeranja tibije određena su na osnovu snimljenih krivih kretanja. Zaključak: Vizuelizacijom povrede objedinjuju se anatomske i mehaničke karakteristike zgloba. Na taj način stvara se preduslov za kvalitetniju dijagnostiku, praćenje bolesti, rehabilitaciju ili obuku studenata. Ključne reči: Prednji ukršteni ligament, Zglob kolena, Simulacija, Rekonstrukcija poster presentations 171

174 INTRAMEDULARNA OSTEOSINTEZA POTKOLENICE NAŠA ISKUSTVA Dejan Ristić, Slađan Timotijević, Tomislav Kasum, Aleksandar Pajić, Velimir Vlašić, Željko Bokun, Vladan Novaković, Miljan Bilanović, Ivan Anđelković KBC Bežanijska kosa Uvod: Prelomi potkolenice predstavljaju jedne od najčešćih preloma dugih kostiju. Za njihovo lečenje koristi se i intramedularna osteosinteza. Cilj: rada je da prikaže iskustva odeljenja Ortopedije sa traumatologijom KBC Bežanijska kosa u lečenju preloma ovom metodom. Materijal i metodologija rada: Na odeljenju Ortopedije sa traumatologijom u periodu od 2007 do 2013., godine ukupno je lečeno 32 pacijenta (20 muškaraca i 12 žena). Dva pacijenta su lečena zbog pseudoartroze golenjače a ostali su lečeni zbog svežih preloma potkolenice. Intrahospitalno lečenje je trajalo u proseku 6 dana. Za sve klinove vršeno je širenje - rimovanje kanala i distalna i proksimalna transfiksacija klina. 6 nedelja nakon operacije urađena je naknadna dinamizacija klina (odstranjenem proksimalnog transfiksacionog zavrtnja). Vreme praćena je od 6 meseci do 5 godina Razultati rada: Postoperativno kod jednog bolesnika (3,12%) je došlo do pojave infekcije, koja je zahtevala ekstrakciju klina. Potpuna sanacija preoma zabeležena je kod 30 bolesnika (93,75%), nesanacija preloma kod dva bolesnika (6,25%). Prosečno vreme zarastanja bez obzira na vrstu preloma iznosilo je 3 meseca (2.5 do3.5 meseci). Diskusija: Intramedularna osteosinteza dugih kostiju je metoda koja se dugo koristi u ortopedsko traumatološkoj praksi. Još uvek se vode diskusije da li su bolji rezultati kada se kanal rimuje ili ne. Rasprava se vodi i o tehničkim karakteristikama klina i broju transfiksacijskih zavrtnja koji su potrebni za stabilizaciju klina. Zaključak: Intramedularna osteosinteza predstavlja metodu izbora u zbrinjavanju dijafizarnih preloma golenjače jer je minimalno invazivna procedura, omogućava dobru repoziciju - fiksaciju ulomaka a samim tim i brzu sanaciju preloma. Ključne reči: prelomi potkolenice, intramedularna osteosinteza, komplikacije 172 POSTER PREZENTACIJE

175 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION UGRADNJA TOTALNE BEZCEMENTNE PROTEZE KUKA KOD KONGENITALNE DISPLAZIJE KUKA PRIKAZ SLUČAJA Dragiša Stamenković, Adrijan Gerga, Mihajlo Mitrović Opšta Bolnica Pančevo Odeljenje ortopedije i traumatologije,pančevo Uvod: Displazija zgloba kuka je regionalna hipoplazija mezodermalnih struktura koksofemoralnog zgloba sa insuficijencijom krova čašice i lateralizacijom tj. kranijalizacijom epifize femura. Manifestuje se kao iščašenje kod dece, a kao artroza kod odraslih. Displazija kuka je najčešća mana lokomotornog sistema u dečjem uzrastu ( u našoj zemlji iznosi 0,5% ). Četiri do deset puta su češće zahvaćene osobe ženskog pola. Materijal i metod rada: Radom su prikazane dve pacijentkinje sa urođenom displazijom kuka. Jedna je stara 39 god. i imala je obostranu urođenu displaziju kukova praćenu skraćenjem leve noge od 6 cm. Prva intervencija je urađena u 37-oj godini sa leve strane, a druga intervencija u smislu ugradnje totalne proteze kuka desnostrano u 39-oj godini života sa abrevijacijom od 1 cm. Druga pacijentkinja je stara 51 god. i imala je urođenu displaziju levog kuka. U detinjstvu je tretirana operativno. Oateosintetski materijal nakon derotacione osteotomije butne kosti nije izvađen 49 godina. Kao posledica operacije i displazije došlo je do teškog stepena koksartroze i skraćenja noge za 4 cm levo. Kod pacijentkinje je urađena ugradnja totalne bezcementne proteze kuka. Zaključak: Kongenitalna displazija zgloba kuka se manifestuje kao iščašenje kod dece, a kao artroza kod odraslih sa posledičnim onesposobljavanjem pri kretanju i smanjenjem kvaliteta života i svakodnevnog funkcionisanja.ugradnja bezcementne proteze kuka poboljšava kvalitet života i rada obzirom da je displaziom kuka najčešće zahvaćena ženska populacija ( 4%-10%). Operativno zbrinjavanje posle perioda rađanja i materinstva poboljšava kvalitet života. Ključne reči: displazija kuka, artroza, bezcementna totalna proteza poster presentations 173

176 UGRADNJA TOTALNE BEZCEMENTNE PROTEZE KUKA KOD PACIJENATA SA AVASKULARNOM NEKROZOM GLAVE BUTNE KOSTI NAKON PRELOMA I OSTEOSINTEZE Dragiša Stamenković, Nenad Kovjanić, Mihajlo Mitrović Opšta Bolnica Pančevo-odeljenje ortopedije i traumatologije,pančevo Uvod: Avaskularna nekroza glave butne kosti je bolest kosti nastala usled privremenog ili trajnog poremećaja u sbadbevanju krvlju. Bez krvi koštano tkivo umire, a kost propada. Ako avaskularna nekroza obuhvati i koštani deo zgloba, to često dovodi do uništenja zglobne površine kosti (osreochondritis dissecans). Mehanizmi nastanka avaskularne nekroze su raznovrsni. Materijal i metod rada: U radu je prikazana pacijentkinja stara 55 god. koja je zadobila povredu-prelom vrata butne kosti dve godine ranije. Inicijalno je hirurški zbrinuta u drugoj ustanovi (osteosinteza vrata butne kosti). Operativni i rani postoperativni period je bio uredan. Nakon nekoliko meseci od operacije i pored sprovedene rehabilitacije ima diskretne tegobe pri kretanju. Na urađenom rentgenu kuka ne zapažaju se znaci osteonekroze, iako postoje diskretni znaci kondenzacije glave butne kosti. U narednih 18 meseci zbog progresije tegoba, kao i rentgenskih znakova osteonekroze glave butne kosti urađena je hirurška intervencija - ugradnja totalne bezcementne proteze kuka. Zaključak: Kod preloma vrata butne kosti u mlađih osoba i pored primenjenih adekvantnih hirurških mera i vremena zbrinjavanja nakon povrede, dolazi u izvesnom procentu do prekida cirkulacije i posledične nekroze glave butne kosti koja zahteva dodatno hirurško lečenje. Ključne reči: avaskularna nekroza, prelom vrata femura, asteosinteza 174 POSTER PREZENTACIJE

177 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION OSTEOPLASTIKA ACETUBULUMA U TOKU ARTROPLASTIKE ZGLOBA KUKA KOD PACIJENATA SA PROTRUZIJOM GLAVE BUTNE KOSTI. PRIKAZ SLUČAJA Saša Stojanović, Zoran Golubović, Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Slađana Petrović, Zoran Radovanović, Milan Trenkić, Stevo Najman, Danilo Stojiljković, Goran Stevanović, Leposava Sikimić, Miroslav Trajanović Klinika za Ortopediju i Traumatologiju KC Niš, Medicinski Fakultet Niš Uvod: Artroplastika zgloba kuka kod pacijenata sa protruzijom glave butne kosti se danas uspešno rešava različitim tehnikama osteoplastike acetabuluma. Prikaz slučaja: Pacijentkinja P. M. stara 65 godina, javila se na pregled zbog bolova i ograničenje pokreta u desnom zglobu kuka. Nakon kliničkog i radiološkog pregleda utvrđeno je da pored koksartroze postoji i protruzija glave femura. Posle kompletne preoperativne pripreme urađen je operativni zahvat. Nakon osteotomije vrata butne kosti, glava butne kosti je obrađena samlevena. Nakon obrade acetabuluma, dno acetabuluma popunjeno je grefonima samlevene glave i delovima spongioze koji su dobijeni prilikom obrade acetabuluma. Plasirana je bezcementna acetabularna komponenta, a posle toga obrađen je femur i plasirana je femoralna komponenta endoproteze. Rani postoperativni tok protiče uredno. Bolesnica je aktivirana sa potpazušnim štakama sa rasteretnim osloncem na operisanu nogu. Na kontrolnom rentgenskom snimku položaj inplantiranih komponenti endoproteze pokazuje dobru poziciju. Po otpustu sa Klinike za Ortopediju i Traumatologiju bolesnica je upućena na rehabilitaciju u Niškoj Banji. Oslonac na operisanu nogu je postepeno povećavan. Na kontrolnom pregledu godinu dana nakon operativnog zahvata, hod bolesnice je stabilan na operisanu nogu. Bolesnica negira bolove u operisanom kuku. Na kontrolnom rentgenskom snimku vidi se dobro formirano dno acetabuluma i kompletno urastanje transplantiranih autogrefona. Zaključak: Osteoplastika acetabuluma mlevenim autogrefonima predstavlja dobru metodu u lečenju koksartroze sa protruzijom glave butne kosti. Ključne reči: artroplastika kuka, protruzija glave femura, mleveni autogrefoni poster presentations 175

178 LEČENJE BILATERALNIH PRELOMA FEMURA U ISTOM AKTU SAMODINAMIZIRAJUĆIM UNUTRAŠNJIM FIKSATORIMA MITKOVIĆ U ISTOM AKTU. PRIKAZI SLUČAJA Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Milan Mitković, Marko Mladenović Klinika za Ortopediju i Traumatologiju KC Niš Uvod: Bilateralni prelomi femura se obično sreću kod mlađih usled dejstva sile velikog inteziteta najčešće u sklopu saobraćajnog traumatizma, padu sa visine i u sklopu poljoprivrednog traumatizma (nagnječenjem obe butine). Retko se sreću kod starih usled insuficijencije kosti i mogu nastati spontano (normalni stres na abnormalnu kost). Prikazi slučaja: Prikazujemo četri pacijenta sa bilateralnim prelomima butne kosti, različite etiologije, lokalizacije i životne dobi. Svi pacijeti su operisani samodinamizirajućim unutrašnjim fiksatorom Mitković u istoj anesteziji. Analizirali smo vreme operacije od nastanka preloma, dužinu trajanja operacije, metodu aplikacije samodinamizirajućeg unutrašnjeg fiksatora, gubitak i nadoknadu krvi, postoperativni tok, dužinu hospitalizaciju, proces zarastanja i postoperativne komplikacije (u vezi sa prelomima i opšte). Pacijenti su postoperativno praćeni 12 meseci. Zaključak: Lečenje bilateralnih preloma butne kosti samodinamizirajućim unutrašnjim fiksatorima Mitković u istom aktu predstavlja bezbednu i efikasnu metodu kako kod mlađih pacijenata sa prelomima zadobijenih pod dejstvom jake traume tako i kod starijih pacijenata sa stres prelomima. 176 POSTER PREZENTACIJE

179 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION OSTEOSINTEZA PLATO TIBIJALNOG PRELOMA KOD PACIJENTA SA MULTIPLOM TRAUMOM. PRIKAZ SLUČAJA Aleksandar Tošić, Zoran Golubović, Neša Blagojević, Ivan Golubović, Milan Mitković, Marko Mladenović, Slađana Petrović, Goran Stevanović, Stevo Najman, Saša Stojanović, Milan Trenkić, Leposava Sikimić, Miroslav Trajanović Odelenje za ortopediju i traumatologiju ZC Knjaževac, Klinika za Ortopediju i Traumatologiju KC Niš Uvod: Prelomi plato tibije često se sreću u sklopu saobraćajnog traumatizma i vrlo često u sklopu politraume. Prikaz slučaja: Pacijent J.F. star 65 godina zadobio prelom platoa tibije i intraartikularni prelom medijalne falange petog prsta desne šake, kontuziju tela i glave. Odmah nakon prijema po stabilizaciji opšteg stanja, započeto je sa preoperativnom pripremom. U istom aktu urađena je repozicija preloma platoa tibije i fiksacija pločicom i šrafovima, dok je prelom falange nakon repozicije fiksiran Kiršnerovim iglama. Rani postoperativni tok protiče uredno. Pacijent je redovno previjan. Rane su zarasle per primam. U postoperativnom toku pacijent je aktiviran sa potpazušnim štakama sa rasternim osloncem na operisanu nogu. Nakon četiri nedelje odstranjene su Kiršnerove igle iz petog prsta kojim je fiksiran prelom. Pacijent je upućen na fizikalnu terapiju. Po završenoj fizikalnoj terapiji urađeni su rentgenski snimci kolenog zgloba i petog prsta u dva pravca. Na rentgenskom snimku vidi se da je prelom platoa je zarastao u dobroj poziciji, dok je prelom flalange zarastao u lošoj poziciji. Pokreti u levom kolenu zglobu su zadovoljavajućeg obima, dok su pokreti u interfalangealnom zglobu veoma ograničeni. Nastavljeno je sa fizikalnom terapijom. Po završenoj fizikalnoj terapiji pacijent se vratio svojim radnim i životnim aktivnostima. Tri godine nakon povrede i osteosinteze pacijentu je odstranjen osteosinteski material iz proksimalnog dela leve potkolenice. Zaključak: Definitivno zbrinjavanje preloma platoa tibije preciznom repozicijom i unutrašnjom fiksacijom treba uraditi po stabilizaciji opšteg stanja povređenog. Ključne reči: prelom platoa tibije, politrauma, unutrašnja fiksacija poster presentations 177

180 PRELOM VRATNE KIČME KOD PACIJENATA SA ANKILOZIRAJUĆIM SPONDILITISOM Srđan Vlajović, Ivan Stojadinović, Pavle Doderović KC Kragujevac Ankilozirajući spondilitis (Morbus Bechterewi) predstavlja hroničnu, progresivnu zapaljensku bolest lokomotornog sistema. Najčešće počinje u sakroiliačnom zglobu, zatim se širi na kičmu, zahvatajući zglobove i pripoje fibroznog diskusa, kao i ligamente u predelu kičmenog stuba. Bolest se posle više godina završava osifikacijom svih veznih struktura i ankilozom zglobova, kičmeni stub postaje nepokretan i daje sliku bambusa. Spinalni prelomi su četiri puta češći nego kod obične populacije, a visoka je učestalost neuroloških komplikacija. Obično ih izaziva sila niskog intenziteta. Promena biomehanike zbog okoštavanja, kao i osteoporoza zbog nepokretnosti pogoduju ovim povredama. Dijagnoza je otežana zbog razlikovanja akutno nastalog I postojećeg hroničnog bola, a RTG dijagnostika već postojećim promenama. Cilj: Prikazati iskustvo u lečenju preloma vratne kičme pacijenata sa ankilozirajućim spondilitisom I ukazati na poteškoće u dijagnostici I hirurškom lečenju ovih pacijenata. Metod: Obuhvata 4 pacijenta sa prelomom vratne kičme lečeni na Klinici za ortopediju I traumatologiju KC Kragujevac. Kod dva pacijenta prelom je bio u regiji C5/6, a kod dva C6/7. Dijagnoza potvrđena RTG I MSCT dijagnostikom. Rezultati: Pacijenti su lečeni kombinovanom prednje-zadnjom hirurgijom. Svi zahvati su prošli bez intraoperativnih komplikacija. Kod 3 pacijenta je zabeležen dobar funkcionalni ishod i spinalna fuzija. Smrtni ishod je zabeležen u jednom slučaju, politraumatizovani pacijent. Zabeležena je i jedna površna dehiscencija rane I sekundarno zarastanje. Zaključak: Prelom vratne kičme kod pacijenata sa ankilozirajućim spondilitisom zahteva detaljnu dijagnostičku pretragu, kao i adekvatnu stabilizaciju. Operativno lečenje ovih pacijenta je korisno i efikasno zbog velike nestabilnosti preloma i čestih neuroloških komplikacija. Ključne reči: Ankilozirajući spondilitis, vratna kičma, prelom 178 POSTER PREZENTACIJE

181 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION UTICAJ PREOPERATIVNOG STANJA NA ISHOD REHABILITACIJE KOD BOLESNIKA SA PRELOMOM KUKA B. Vračević 1, N. Jovanović 1, V. Cvetković 1, A. Stanković 1, Z. Rosić 1, A. Vojvodić 1, B. Stanković 1, I. Popović 2 1 Odeljenje Ortopedije sa traumatologijom KBC Zemun 2 Specijalna bolnica za rehabilitaciju i ortopedsku protetiku Beograd Prelomi kuka su jedni od najčešćih preloma kod starijih. Verovatnoća da dođe do preloma kuka raste sa starošću, tako da preko 50 godina života incidenca da će do preloma doći raste i do dva puta svake decenije života. Cilj rada je da pokaže korelaciju između opšteg stanja bolesnika sa prelomom kuka i ishoda rehabilitacije. Retrospektivna studija obuhvatila je 290 bolesnika oba pola sa prelomom kuka (prelomi vrata i transtrohanterni prelomi butne kosti) operativno lečenih u Službi za ortopediju sa traumatologijom KBC Zemun u periodu od do Opste stanje bolesnika je klasifikovano po ASA skoru, svi su podeljeni u četiri grupe. Pošto se radi o ordinalnom tipu varijabli, urađena je koralciona analiza. Postoji statistički značajna povezanost između ASA skora i ishoda rehabilitacije (ρ=-0.251; p<0,01). Praktično, povezanost je statistički značajna (nije slučajna), negativnog je smera (porast skora jednog obeležja posmatranja prati pad drugog) i kvantitativno je slaba (na skali od 0 do 1 je 0.251). Saklad M., je 1941 god., predložio uvođenje skor sistema koji bi procenio preoperativni rizik kod bolesnika, a Američka anesteziološka asocijacija je od 1961 god., počela sa primenom modifikovanog skor sistema. Uvidelo se da povratak normalnim životnim aktivnostima ne zavisi toliko od vrste operativnog lečenja koliko od preoperativnog stanja bolesnika. Na osnovu rezultata našeg rada mozemo da zaključimo da je neophodno odmah po prijemu bolesnika, uraditi ASA klasifikaciju, jer je to jasan pokazatelj ishoda lečenja i rehabilitacije bolesnika. Ključne reči: prelomi kuka, ASA skor, rehabilitacija poster presentations 179

182 NAŠA ISKUSTVA U LEČENJU SUPRAINTERKONDILARNIH PRELOMA HUMERUSA Igor Zagorujčenko 1, Radovan Manojlović 1,2, Dejan Tabaković 1,3, Marko Bumbaširević 1,2, Ivan Perić 1, Goran Tulić 1,2, Marko Kadija 1,2 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju 2 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu 3 Medicinski fakultet Univerzitet u Prištini Uvod: Intrekondilarni prelomi lakta predstavljaju 5% svih preloma humerusa. Podjednako su zastupljeni kod muškaraca i žena. Češći su kod starijih osoba zbog osteoporoze i osoba koje boluju od reumatoidnog artritisa. Najčešće nastaju padom i u zavisnosti od položaja ruke prilikom pada, mogu biti ekstenzioni (99% slučajeva) i fleksioni. Cilj rada: Korelacije između izbora tehnike i funkcionalnog rezultata. Materijal i metode: Ispitivanje je sprovedeno na 12 pacijenata (7 muškaraca i 5 žena). Za procenu funkcionalnog rezultata koristili smo Mayo Elbow Performance Score (MEPS), koji obuhvata jačinu bola, obim pokreta, stabilnost i funkciju. Zaključak: Operativna tehnika zavisi od vrste preloma. Kao referenca se uzima AO klasifikacija, Tip 13-C. I ako osteotomija olekranona predstavlja zlatni standard, ona sa sobom nosi brojne komplikacije (produženo srastanje, nesrastanje, srastanje fragmenata u lošoj poziciji, popuštanje osteosintetskog materijala, dehiscencija rane). Prilikom fiksacije se mogu koristiti K-igla, žičana omča, LCP, DCP. U poslednje vreme se koriste alternativne metode kako bi se izbegle ove komplikacije: triceps splitting, transolekranealni pristup sa pravljenjem flapa ankoneusa. Ključne reči: Interkondilarni prelom humerusa; Osteotomija olekranona; Osteosinteza; MEPS 180 POSTER PREZENTACIJE

183 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION SADRŽAJ CONTENTS Contents 181

184 PREDAVANJA POČASNIH ČLANOVA HONOURED MEMBERS LECTURES ELBOW INSTABILITY IN CHILDREN AND ADOLESCENTS... 6 Manuel Cassiano Neves INTERVERTEBRAL DISC TRANSPLANTATION: FROM ANIMAL STUDY TO PILOT HUMAN TRIAL... 6 Keith DK Luk 1, DK Ruan 2 EARLY ONSET SCOLIOSIS AND THE GROWING ROD SYSTEM... 7 Keith DK Luk TREATMENT OF UNSTABLE TOTAL HIP ARTHROPLASTY... 8 K. Knahr, S. Leder AVASCULAR NECROSIS OF THE FEMORAL HEAD: PATHOGENESIS, CLASSIFICATION & MANAGEMENT... 8 Panayotis Soucacos SEVERE OPEN PELVIC FRACTURES: GUIDELINES FOR TREATMENT... 8 Luke Leenen FUNCTIONAL MUSCLE TRANSFER... 8 Milan Stevanović LOWER EXTREMITY SALVAGE IN THE TRAUMA PATIENT: CURRENT STATE-OF-THE-ART... 9 Branko Bojović CUSTOMISED HIP AND KNEE REPLACEMENTS IN YOUNGER ADULTS... 9 Mr Henry Dushan Atkinson, Mr Paul Jairaj, Mr Paul Culpan, Mr Ian D McDermott CONGENITAL PSEUDOARTHROSIS OF THE TIBIA TREATED BY FREE VASCULARIZED FIBULA GRAFT...10 Satoshi Toh, MD, PhD SUPRAPATELLAR NAILING OF TIBIAL FRACTURES - INDICATIONS AND TECHNIQUE Joerg Franke CURRENT EVOLUTIONS IN MEDICAL AND ORTHOPAEDIC PUBLISHING Marius M. Scarlat, MD, PhD THE REVERSE SHOULDER ARTHROPLASTY - CONCEPTS, THREATS AND TRENDS...16 Marius M. Scarlat, MD, PhD OSTEONECROSIS OF THE FEMORAL HEAD Konstantinos Malizos PERFORATOR FLAPS FOR THE TREATMENT OF INJURED EXTREMITIES Prof. Alexandru Georgescu, M.D., PhD HEMI OR TOTAL ARTHROPLASTY IN FRACTURES OF THE FEMORAL NECK Pierre Hoffmayer REVERSE TOTAL SHOULDER ARTHROPLASTY: PANACEA OR PROBLEM? Pierre Hoffmayer 182 Sadržaj

185 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION PATELLAR INSTABILITY - CHOICE OF BEST SURGICAL TREATMENT Zlatko Temelkovski AUTOLOGNA KONDICIONIRANA PLAZMA (ACP) ISKUSTVA NAKON TRI GODINE KLINIČKE PRIMJENE...20 Aleksandar Jakovljević SURGICAL TREATMENT OF PRIMARY AND METASTATIC SPINAL TUMORS...21 Jordan Saveski COMBINED ACETABULUM AND PELVIC RING FRACTURES...22 J. Saveski 1, N. Trajkovska 1, I. Hasani 2, S. Milenkovic 3 TOTALNA ARTROPLASTIKA KOLJENA - KONTRAVERZE, DILEME I STAVOVI...23 Slavko Manojlović KONTRAVERZE U LIJEČENJU PRELOMA ACETABULUMA...24 Predrag Grubor, Marinko Domuzin, Simo Bilbija RECENT TRENDS IN THE TREATMENT OF THE SCAPHOID FRACTURES...25 Satoshi Toh, MD, PhD IMPAIRED BONE HEALING: CURRENT STRATEGIES...25 Luke Leenen PREDAVANJA PO POZIVU INVITED LECTURES TUMORAL RECONSTRUCTION AND REPLACEMENT OF THE SHOULDER JOINT...27 K. Patrikov, L. Stokov, P. Peyneshki, I. Dimitrov, S. Slavchev TUMORAL RECONSTRUCTION AND REPLACEMENT OF THE KNEE JOINT...27 L. Stokov, K. Patrikov, P. Peyneshki, I. Dimitrov, S. Slavchev, G. P. Georgiev REVIZIONE HIRURŠKE PROCEDURE NA ZGLOBU KUKA...28 Prof. dr Dragan Savić, Klinički centar Vojvodine ARTOPLASTIČNA HIRURGIJA U REUMATSKIM BOLESTIMA...29 Doc. dr Zoran Baščarević INTRAHOSPITALNI MORTALITET POSLE PRELOMA KUKA FAKTORI RIZIKA...30 Branko Ristić ZNAČAJ UNIKONDILARNE PROTEZE U LEČENJU ANTEROMEDIJALNOG ARTRITISA KOLENA Marko Kadija SIMULTANEOUS BILATERAL TOTAL HIP AND KNEE REPLACEMENT...32 Brigade general, Prof Zoran Popovic ZNACAJ DUPLE DINAMIZACIJE KOD PRELOMA GORNJEG OKRAJKA I KOMPLEKSNIH PRELOMA DIJAFIZE FEMURA...33 B.M. Mitkovic, S. Milenkovic, I. Micic, I. Kostic, M.M. Mitkovic i sar. REDUCING MORTALITY FOLLOWING GERIATRIC HIP FRACTURE- SURGEON S PERSPECTIVE...34 Igor Kaftandziev Contents 183

186 UPOREDNA ANALIZA LEČENJA PRELOMA SKAFOIDNE KOSTI (SNU) KSENOGRAFTOM BOVINOG POREKLA I VASKULARIZOVANIM KOŠTANIM AUTOGRAFTOM...35 Č. Vučković 1, D. Polojac 1, S. Anđelković 1, E. Dubljanin-Raspopović 2, M. Bubmaširević 1 HIRURŠKO LEČENJE INFEKCIJSKIH STANJA NA EKSTREMITETIMA...36 Čedomir Vučetić 1,2 TOTALNA ARTROPLASTIKA VALGUSNO DEFORMISANIH KOLENA...37 Radovan Manojlović MD PhD, Ivan Perić MD, Dejan Tabaković MD, Igor Zagorujčenko MD, Goran Tulić MD PhD, Marko Kadija MD PhD PRIM. DR PREDRAG KLISIC- ONE LIFE AND ONE CAREER...38 Aleksandar Lesic PREDNOSTI I MANE KOST - LIGAMENT ČAŠICE - KOST KALEMA U REKONSTRUKCIJI PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA KOLENA...39 Miroslav Milankov, Nemanja Gvozdenović, Nemanja Kovačev, Mirko Obradović, Miodrag Vranješ EFORT FORUM PROGRAM EFORT FORUM PROGRAME THE MANAGEMENT OF LATE DYSPLASIA OF THE HIP Manuel Cassiano Neves PARALITIČKA SUBLUKSACIJA I LUKSACIJA KUKA KOD DECE I ADOLESCENATA SA CEREBRALNOM PARALIZOM - OPERATIVNO LEČENJE...42 Goran Čobeljić EFFICIENCY OF CHIARI PELVIC OSEOTOMY IN PATIENTS WITH INSUFFICIENT FEMORAL HEAD COVERAGE...44 Nemanja Slavković TOTAL HIP REPLACEMENT IN YOUNG PATIENTS TECHNIQUE AND RESULTS...45 K. Knahr, S. Leder HIRURGIJA KOLENA KNEE SURGERY REVISION KNEE ARTHROPLASTY - EARLY EXPERIENCES...47 Slavko Manojlovic, Sinisa Bijeljac, Zeljko Jovicic, Goran Talic, Stanislav Palija, Petar Cvijic, Bojan Kuzmanovic, Bojan Miholjcic, Milan Jovanovic CLINICAL EVALUATION OF 75 CASES OF ANTERIOR CRUCIATE LIGAMENT GRAFT BY THE TLS TECHNIQUE (SHORT GRAFT OF THE HAMSTRING TENDON)...47 Srdan Dojcinovic 1, Renaud Maes 2 DAY CASE ANTERIOR CRUCIATE LIGAMENT RECONSTRUCTION: A STUDY OF 69 PATIENTS...48 Srdan Dojcinovic 1, Renaud Maes 2 DIFFERENT APROACH IN LCA RECONSTRUCTION: ALL INSIDE TECHNIQUE...49 Z. Nestorovski, N. Petkov KOMPARACIJA KLINIČKOG NALAZA, MAGNETNE REZONANCE I ARTROSKOPSKOG NALAZA KOD POVREDA MEKOTKIVNIH STRUKTURA ZGLOBA KOLENA...50 D. Milovanović 1, L. Stijak 2, Z. Carevic 1, U. Stanković 1, M. Kadija 1 1 Klinika za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju, Klinički centar Srbije 2 Institut za anatomiju, Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu 184 Sadržaj

187 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION ANATOMIJA ANTEROLATERALNOG LIGAMENTA KOLENA...51 Lazar Stijak 1, Marko Kadija 2, Marko Bumbaširević 2, Darko Milovanović 2, Zvonko Carević 2, Branislav Filipović 1 KOMPLIKACIJE NAKON REKONSTRUKCIJE PREDNJE UKRŠTENE VEZE KOLENA...52 Vladan Stevanović 1, Zoran Blagojević 1, Aleksandar Crnobarić 1, Miodrag Glišić 1, Branislav Krivokapić 1, Draško Cimbaljević 2 UZROCI NEUSPEHA PRIMARNE ARTROPLASTIKE KOLENA I VIDOVI REŠAVANJA PROBLEMA U REVIZIONOJ HIRURGIJI...53 Dr Ognjen Vukadin, Dr M. Stanojković, Dr G. Gavrilović, Dr Lj. Zajić, Dr N. Trbović LEČENJE ZASTARELIH RUPTURA LIGAMENTA PATELE PRIMENOM SLOBODNOG TETIVNOG GRAFTA...53 Dr Ognjen Vukadin ZNAČAJ PREOPERATIVNOG PLANIRANJA U TOTALNOJ ALOARTOPLASTICI KOLENA...54 M. Ivanović, V. Ranković, A. Stamenkovič, N. Marković, Ž. Vukmirović, I. Đulić, N. Mikić, V. Gordić EFEKTI TOTALNE ARTROPLASTIKE KOLENA KOD PACIJENATA SA REUMATOIDNIM ARTRITISOM...54 B. Gluščević, V. Jovanović, P. Stošić, D. Milosavljević, R. Radivojević, V. Gajić, M. Pavlović HIRUŠKO LEČENJE OSOVINSKIH DEFORMITETA KOLENA PRIKAZ PACIJENTA...55 Dr. Agnica Petković, Dr. Vladan Stevanović, Dr. Duško Spasovski, Dr. Igor Šešlija, Dr. Vesna Jovanović 30 GODINA ARTROSKOPSKE HIRURGIJE U INSTITUTU ZA ORTOPEDSKO HIRURŠKE BOLESTI BANJICA BEOGRAD...56 Miroljub Č. Stanojković, Dragoljub Banović, Gordan Gavrilović, Ognjen Vukadin, Ljubodrag Zajić, Nenad Trbović, Aleksandar M. Stanojković SLOBODNA ZGLOBNA TELA KOLENA...57 V. Ristić, M. Maljanović, J. Poznan, M. Vidanović, R. Đurić, S. Jovišević, M. Knežević, Z. Rašković, M. Nikodijević HIRURGIJA GORNJEG EKSTREMITETA SURGERY OF THE UPPER EXTREMITY MIŠIĆNI TRANSFERI U CILJU OBNOVE FLEKSIJE LAKTA KOD DEFINITIVNIH LEZIJA BRAHIJALNOG PLEKSUSA...59 Č. Vučković 1, D. Polojac 1, I. Glišović Jovanović 1, L. Rasulić 2, M. Brndušić 1, J. Mihajlović 3, M. Bumbaširević 1 TRETMAN PRELOMA PROKSIMALNOG OKRAJKA HUMERUSA, KOD GERIJATRIJSKIH PACIJENATA...60 M. Ille 1,2, Lj. Mićunović 2, M. Maksić 2, M. Bogosavac 1, S. Popović 3 EPIDEMIOLOŠKE KARAKTERISTIKE I FUNKCIONALNI REZULTAT KOMPLEKSNIH POVREDA MEKOTKIVNIH STRUKTURA U NIVOU RUČNOG ZGLOBA S. Milutinović 1, S. Anđelković 1,3, T. Palibrk 1, J. Mihajlović 2, M. Bumbaširević 1,3 OTVORENI ARTRIKULARNI PRELOMI DISTALNOG HUMERUSA I UTICAJ VREMENA PREDUZIMANJA OPERATIVNOG LEČENJA...62 Dragan Radoičić, Milimir Košutić, Radoslav Barjaktarović, Srđan Starčević, Ivan Micic, Zoran Popović, Aleksandar Jevtić REKONSTRUKCIJA DISTALNOG RADIUSA UZ OČUVANJE PLOČE RASTA I RUČNOG ZGLOBA. PRIKAZ SLUČAJA...63 N. Mandić, Z. Vučinić, N. Lujić, A. Đorđević Contents 185

188 REKONSTRUKCIJA RAMENA TOTAL SCAPULA ENDOPROTEZOM. PRIKAZ SLUČAJA...63 N. Mandić, Z. Vučinić, N. Lujić, A. Đorđević OTVORENA SKAPULOTORAKALNA DISOCIJACIJA KOD POLITRAUMATIZOVANOG PACIJENTA: PRIKAZ SLUČAJA...64 Željko Stepanović, B. Ristić, N. Prodanović, V. Joković SAGITALNI PRELOMI GLAVE HUMERUSA --- HEAD-SPLITTING FRAKTURE...65 V. Vukov 1, M. Zdravković 2, D. Stanković 3 OD HEMI DO REVERZNE ENDOPROTEZE RAMENA: ŠTA SMO (I DA LI) NAUČILI?!...66 Vladan Stevanović, Ivan Diklić, Zoran Blagojević, Aleksandar Crnobarić, Miodrag Glišić LEČENJE ZASTARELE ZADNJE LUKSACIJE RAMENA PRIKAZ SLUČAJA...67 S. Ninković, V. Harhaji, P. Rašović, M. Obradović, N. Kovačev, M. Vranješ, N. Janjić REZULTATI OPERATIVNOG LEČENJA KOMPRESIJE ULNARNOG NERVA U NOVOU LAKTA...68 Slađana Anđelković 1,2, Suzana Milutinović 1, Tomislav Palibrk 1, Čedo Vučković 1, Marko Bumbaširević 1,2 ARTHROSCOPICAL TREATMENT OF ANTERIOR SHOULDER INSTABILITY...68 Ivan Micić, Saša Milenković, Predrag Stojiljković, Milan Mitković, Marko Mladenović, Ivan Golubović JEDNA KOST PODLAKTICA REŠENJE ZA DEFICIT DISTALNE ULNE I LUKSACIJU GLAVE RADIJUSA U DEČJEM UZRASTU...69 Nina Đorđević CHARACTERISTICS OF A SOLITARY BENIGN PERIPHERAL -NERVE SHEATH TUMOUR OF FOREARM...70 Dusanka Grujoska Veta 1, Sinolicka Dzambazova 1, Jasminka Nanceva 1, Slavica Kostadinova-Kunovska 2, Elizabeta Stefanovska 3 RESEKCIJE KOŠTANIH TUMORA U REGIJI RAMENA INDIKACIJE, REKONSTRUKCIJA I FUNKCIONALNI REZULTATI...71 dr Aleksandar Đorđević, dr Zoran Vučinić, dr Nenad Lujić, dr Nikica Mandić, dr Stanislav Rajković HIRURGIJA KUKA HIP SURGERY FUNKCIONALNI OPORAVAK POSLE OPERATIVNOG LEČENJA PRELOMA ACETABULUMA...73 V. Harhaji 1, S. Ninković 1, A. Lažetić 1, V. Bojat 1, I. Lalić 1, V. Kecojević 1, N. Janjić 1, R. Matijević 1, P. Rašović 1, D. Savić 1, V. Ristić 2 PERIPROSTETIČNI PRELOMI FEMURA Željko Jovičić, Slavko Manojlović, Siniša Bijeljac, Stanislav Palija, Petar Cvijić, Bojan Kuzmanović, Bojan Miholjčić, Milan Jovanović RESEKCIJA PIRIFORMISA DA ILI NE KOD IMPLANTACIJA ENDOPROTEZE KUKA...75 A. Vojvodić, A. Radosavljević, I. Medenica, G. Bogdanović, A. Stanković, B. Stanković, V. Cvetković, Z. Rosić, B. Vračević, N. Jovanović, E. Redžepagić, M. Žunić, N. Miladinović REŠAVANJE BOLNE PARALITIČKE DISLOKACIJE KUKA KOD CEREBRALNE PARALIZE METODOM DEZINSERCIJE KUKA I TENOTOMIJE ADUKTORA...76 Z. Bajin 1, G. Čobeljić 2, B. Kovačević 1, V. Aleksić Sadržaj

189 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION KLINIČKI REZULTATI HIRURŠKOG TRETMANA PACIJENATA SA FEMOROACETABULARNIM IMPINGEMENTOM...77 Desimir Mladenović 1,2, Marko Mladenović 1, Ivan Micić 1,2, Saša Milenković 1,2, Zoran Anđelković 3, Predrag Stojiljković 1,2, Saša Karalejić 1, Zoran Golubović 1,2, Marko Jović 2 ARTROSKOPIJA KUKA KAO METODA LEČENJA FEMORO-ACETABULARNOG IMPINGEMENTA NAŠE PETOGODIŠNJE ISKUSTVO...78 Aleksandar Crnobarić, Milan Mirković, Vladan Stevanović, Miodrag Glišić, Zoran Blagojević, Ivan Diklić, Dragan Matić KRATKI MULTIMODALNI PERIOPERATIVNI TRETMAN ARTROPLASTIKA KUKA I KOLENA...79 A. Lažetić, M. Lukić-Šarkanović, M. Obradović ARTROSKOPIJA KUKA I DIJAGNOSTIČKO - TERAPIJSKE DILEME - PRIKAZ SLUČAJEVA...80 Aleksandar Crnobarić, Zoran Blagojević, Vladan Stevanović, Miodrag Glišić, Ivan Diklić, Dragan Matić, Milan Mirković RAČUNARSKO MODELOVANJE I ODREĐIVANJE KRITIČNIH PRESEKA NA TELU MODULARNE TUMORSKE ENDOPROTEZE ZGLOBA KUKA...81 Jovan Grujić 1, Milan Zeljković 2, Slobodan Tabaković 2, Aleksandar Živković 2, Aca Đorđević 3, Zoran Vučinić 3, Nenad Lujić 3, Nikica Mandić 3 MORTALITET KOD PRELOMA KUKA I VREME ODLASKA U BANJU IMA LI POVEZANOSTI?...82 K. Senohradski 2, A. Lešić 1,2, M. Bumbaširević 1,2 CEMENTNI SPEJSER SA ANTIBIOTICIMA ZA LEČENJE INFEKCIJA ARTROPLASTIKA KUKA I KOLENA IZAZVANIH KLEBSIELLOM...83 Radoslav Barjaktarović, Dragan Radoičić, Budimir Dabetić, Saša Novović PRIMJENA NOVIH MATERIJALA U TRAUMATOLOGIJI...84 Marin Marinović 1, Nera Fumić 1, Nikola Gržalja 1, Damir Štiglić 1, Nado Bukvić 1, Bore Bakota 2, Fabijan Čukelj 3, Ante Bandalović 3 NEINVAZIVNO HIRURŠKO LEČENJE INFEKCIJSKIH ARTRITISA KOLENA...84 Boris Ukropina 2, M. Bumbaširević 1,2, Radovan Manojlović 2, Marko Kadija 1,2, Marko Ilić 2, Čedomir Vučetić 1,2 PRIMENA U KLINIČKOJ PRAKSI INDEXA LRINEC KOD BOLESNIKA SA NEKROTIZIRAJUĆIM FASCITISOM POTKOLENICE...85 dr Z. Todorović, dr G. Stojiljković, dr B. Jovanović C.DIFFICILE INFEKCIJA NA ORTOPEDSKOM ODELJENJU ZC ZAJEČAR U PERIODU dr Novica Lučić, D. Jovanović, Ž. Ilić, B. Živković, M. Jovanović, M. Kostić, S. Đorđević, G. Lučić HIRURŠKO LEČENJE PERIPROTETIČNE ZGLOBNE INFEKCIJE KUKA I KOLENA. NAŠ MATERIJAL...87 Slađan S. Timotijević, Tomislav Kasum, Aleksandar Pajić, Željko Bokun, Velimir Vlašić, Dejan Ristić, Miljan Bilanović, Ivan Andjelković HIRURGIJA ŠAKE HAND SURGERY REZULTATI OPERATIVNOG LEČENJA POVREDE DUGOG PREGIBAČA PALCA...89 Slađana Anđelković 1,3, Suzana Milutinović 1, Tomislav Palibrk 1, Maja Ostojić 2, Marko Bumbaširević 1,3 Contents 187

190 FUNKCIONALNI REZULTATI NAKON PROKSIMALNE KARPEKTOMIJE...90 I. Glišović Jovanović 1, Č. Vučković 1, D. Polojac 1, M. Brndušić 1, E. Dubljanin-Raspopović 2, M. Bumbaširević 1 PRIMENA REVERZNOG RADIJALNOG FLAPA U REKONSTRUKCIJI PALCA. PRIKAZ PET SLUČAJEVA...91 M. Brndušić 1, Č. Vučković 1, D. Polojac 1, I. Glišović Jovanović 1, E. Dubljanin-Raspopović 2, M. Bumbaširević 1 REZULTATI LEČENJA STENOZANTNOG TENDOVAGINITISA FLEKSORNIH TETIVA...92 Suzana Milutinović 1, Slađana Anđelković 1,3, Tomislav Palibrk 1, Džihan Abazović 2, Marko Bumbaširević 1,3 LEČENJE SKLOPETARNIH POVREDA ŠAKE...93 Tomislav Palibrk 1, Slađana Anđelković 1, Suzana Milutinović 1, Jovan Mihajlović 2, Marko Bumbaširević 1 HIRURGIJA DONJEG EKSTREMITETA SURGERY OF THE LOWER EXTREMITY EXTERNAL SKELETAL FIXATION AS TEMPORARILY AND DEFINITIVE METHOD IN SKELETAL TRAUMA...95 Milorad B. Mitkovic, Sasa Milenkovic, Ivan Micic, Milan M Mitkovic MUTILANTNE POVREDE U SKLOPU UDRUŽENIH POVREDA...96 Čedomir Vučetić 1,2, Radovan Manojlović 2, Boris Ukropina 2, Marko Ilić 2, Kenan Senohradski 2, Marko Bumbaširević 1,2 KOMPLIKACIJE KOD OPERATIVNOG LEČENJA TROHANTERNIH PRELOMA I NJIHOVO LEČENJE...97 Desimir Mladenović 1,2, Marko Mladenović 1, Ivan Micić 1,2, Saša Milenković 1,2, Zoran Anđelković3, Predrag Stojiljković 1,2, Saša Karalejić 1, Zoran Golubović 1,2 MEHANIČKE KOMPLIKACIJE LEČENJA PERTROHANTERNIH PRELOMA SA DHS SISTEMOM...98 S. Cvetić, D. Krajačić, J. Zorić, D. Milinković, D. Lukić, M. Vuković, K. Curnović REZULTATI LEČENJA PRELOMA ACETABULUMA PELVI-FEMORALNOM SPOLJAŠNJOM FIKSACIJOM...99 N. Đorđević 1, G. Damnjanović 1, B. Starčević 1, M. Ilić 1, S. Zagorac 1, M. Simić 1, M. Ninić 2, I. Milošević 1 OSTEOSINTEZA PERIPROTETSKOG PRELOMA FEMURA UNUTRAŠNJIM SAMODINAMIZIRAJUĆIM FIKSATOROM PO MITKOVIĆU PRIKAZ SLUČAJA M. Mitrović SPECIFIČNOSTI PRIMENE METODE POSTEPENE KOREKCIJE VARUS DEFORMITETA TIBIJE V SPOLJNIM FIKSATOROM PO MITKOVIĆU M.M. Mitković, S. Milenković, I. Micić, I. Kostić, P. Stojiljković, S. Karalejić, S. Stamenić, M.B. Mitković MULTIPNO POVREĐIVANJE DONJEG EKSTREMITETA FREZOM. PRIKAZ DVA SLUČAJA Zoran Golubović, Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Branko Ristić, Saša Stojanović, Milan Trenkić, Slađana Petrović, Stevo Najman, Leposava Sikimić, Zoran Radovanović, Goran Stevanović, Danilo Stojiljković, Miroslav Trajanović 188 Sadržaj

191 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION PRELOM PILONA TIBIJE REŠEN KOMBINACIJOM UNUTRAŠNJE I SPOLJAŠNJE FIKSACIJE. PRIKAZ SLUČAJA Saša Stojanović, Zoran Golubović, Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Slađana Petrović, Zoran Radovanović, Milan Trenkić, Stevo Najman, Danilo Stojiljković, Leposava Sikimić, Goran Stevanović, Miroslav Trajanović LEČENJE TIBIJALNIH PSEUDOARTROZA I LOŠE SRASLIH PRELOMA Saša Milenković 1, Milorad Mitković 1, Stojanka Arsić 2, Milan Mitković 1, Miodrag Stanojković 1, Predrag Stojiljković 1, Sonja Stamenić 1,Sunčica Pešić 1 UČESTALOST OBOSTRANIH PRELOMA GORNJEG OKRAJKA BUTNE KOSTI KOD OSOBA STARIJIH OD 75 GODINA U PERIODU OD 5 GODINA OD PRVOG PRELOMA M. Mitrović, A. Radosavljević, P. Nikolić ILIZAROV APARAT U TRETMANU VISOKOENERGETSKIH PRELOMA PROKSIMALNE TIBIJE Ivica Lalić, Zoran Gojković, Vladimir Harhaji, Milan Stanković, Predrag Rašović, M. Obradović, M. Milankov PSEUDOARTROZA POTKOLENICE NAKON OTVORENOG PRELOMA I SPOLJNE SKELETNE FIKSACIJE REŠENA INTRAMEDULARNOM FIKSACIJOM. PRIKAZ SLUČAJA Ivan Golubović, Miloš Stanojlović, Branko Ristić, Predrag Stojiljković, Zoran Golubović, Milan Trenkić, Saša Stojanović, Slađana Petrović, Leposava Sikimić, Stevo Najman, Zoran Radovanović, Goran Stevanović, Danilo Stojiljković, Miroslav Trajanović LEČENJE STABILNIH I NESTABILNIH INTERTROHANTERNIH PRELOMA SAMODINIAMIZIRAJUĆIM UNUTRAŠNJIM FIKSATOROM / KONCEPT DUPLE DINAMIZACIJE Igor M. Kostić, Milan M. Mitković, Milorad B. Mitković PRELOMI PROKSIMALNOG OKRAJKA BUTNE KOSTI SA OBRNUTOM KOSINOM (AO/OTA 31 A3 PODTIP 1) LEČENI METODOM INTRAMEDULARNE FIKSACIJE Igor M. Kostić, Miloš Ž. Stanojlović, Milan M. Mitković, Milorad B. Mitković IZBOR DINAMIČKOG OSTEOSINTETSKOG MATERIJALA U HIRURŠKOM LEČENJU PRELOMA TROHANTERNE REGIJE Slađan S. Timotijević, Tomislav Kasum, Vladan Novaković, Aleksandar Pajić, Željko Bokun, Velimir Vlašić, Dejan Ristić, Miljan Bilanović, Ivan Andjelković TRETMAN KOMPLEKSNIH RATNIH I CIVILNIH PRELOMA I PSEUDOARTROZA FEMURA I TIBIE ILIZAROV METODOM Milimir Košutić, Jugoslav Marinković, Dragan Radoičić, Radoslav Barjaktarović, Goran Turković HIRURŠKI TRETMAN HALLUX VALGUS DEFORMITETA STOPALA NAŠA ISKUSTVA Petar Cvijić, Slavko Manojlović, Siniša Bijeljac, Željko Jovičić, Stanislav Palija, Bojan Kuzmanović, Bojan Miholjčić, Milan Jovanović LISFRANK IŠČAŠENJE DVE GODINE KASNIJE Mihajlo Mitrović 1, Rade Grbić 2, Dragiša Stamenković 1, Mijat Despotović 1 ZNAČAJ MEDIJALNOG RTG STRES TESTA ZA ODLUKU O NAČINU LEČENJA PRELOMA LATERALNOG MALLEOLUSA Voja Cvetković 1, Aleksandar Lešić 2, Zoran Rosić 1, Aleksandar Stanković 1, Branislav Vračević 1, Aleksandar Vojvodić 1, Nebojša Jovanović 1, Biljana Stanković 1, Edin Redžepagić 1, Marko Žunić 1, Nebojša Miladinović 1 HIRURGIJA PRIMARNIH TUMORA SAKRUMA dr Petar Mamontov, dr Svetozar Savić, dr Aleksandar Đorđević, dr Stanislav Rajković, dr Draško Vasović Contents 189

192 HIRURGIJA KIČMENOG STUBA SPINAL SURGERY ATLANTO-AKSIJALNA ROTATORNA NESTABILNOST KAO POSLEDICA MANUELNE MANIPULACIJE KOD VRHUNSKE TAKMIČARKE U TENISU (PRIKAZ SLUČAJA) Zdeslav B. Milinković 1,2, D. Aleksandrić 3, D. Milinković 1,2 DEFORMACIJE KIČMENOG STUBA KOD DECE I TAKMIČARSKI SPORT Zdeslav B. Milinković 1,2, N.Dikić 1,2, D. Dožić 3, B. Ješić 3, D. Milinković 1,2 CERVICAL DISC HERNIATION WITH AN ARTIFICIAL DISC AND ANTERIOR APPROACH T. Vraniskoski, L. Kocev, J. Ciriviri, Z. Nestorovski, D. Talevski, N. Petkov, D. Domazetoski WHIPLASH POVREDE VRATNOG DELA KIČME U SAOBRAĆAJNIM NESREĆAMA KOLIKO STVARNO TRAJU TEGOBE? S. Zagorac 2,3, A. Lešić 1,2, I. Milošević 1,2,3, M. Bumbaširević 1,2 FAKTORI PREDIKCIJE POVREDA VRATNOG DELA KIČMENOG STUBA U SAOBRAĆAJNIM NESREĆAMA S. Zagorac 2,3, A. Lešić 1,2, I. Milošević 1,2,3, M. Bumbaširević 1,2 LUMBALNE SPINALNE STENOZE NAŠA ISKUSTVA M. Stanković 1, V. Kecojević 1, I. Lalić 1, N. Gvozdenović 1, N. Kovačev 1, N. Janjić 1, A. Đuričin 2, M. Vranješ 1 REGENERATIVNA MEDICINA DANAS (PRP) REGENERATIVE MEDICINE TODAY (PRP) KOŠTANI SUBSTITUENTI U ORTOPEDSKOJ HIRURGIJI I TRAUMATOLOGIJI Agnica Petković MESENHIMALNE MATIČNE ĆELIJE U REGENARATIVNOJ ORTOPEDIJI Doc. dr Dušan Marić CLINICAL EXPERIENCE WITH CELL THERAPIES FOR CARTILAGE REPAIR OVER 15 YEARS Matej Drobnič 1, Klemen Stražar 1, David Martinčič 1, Oliver Dulić 2, Gordan Gavrilović 2, Vladimir Petrović 3 QUALITY CONTROL PRACTICE FOR CELL THERAPIES; EXAMPLE OF CHONDROART Miomir Knežević 1, Ariana Barlič 1, Lenart Girandon 1, Matej Drobnič 2, Oliver Dulić 3, Gordan Gavrilović 3, Vladimir Petrović 3 ODLIČAN KLINIČKI REZULTAT I NALAZ NA MRI KOD PACIJENATA SA OSTEOHONDRALNIM DEFEKTOM KOLENOG ZGLOBA LEČENIH BIFAZNIM IMPLANTATOM AGILLI-C: PRIKAZ REZULTATA NAKON JEDNOGODIŠNJEG ISKUSTVA I PRIKAZ EVOLUCIJE ABSORBCIJE IMPLANTATA I URASTANJA KOSTI I HRSKAVICE NA NALAZIMA MRI Oliver Dulić 1, Gordan Gavrilović 1, Goran Đuričić 3, Milan Apostolović 1, Nenad Trbović 1, Mladen Miškulin 2, Vladimir Petrović 4, Matej Drobnič Sadržaj

193 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION AUTOLOGNI KONDICIONIRANI SERUM ORTHOKINE: ULOGA REGENERATIVNE MEDICINE U SAVREMENOJ ORTOPEDIJI Vladan Stevanović COULD POSTOPERATIVE APPLICATION OF AUTOLOGOUS CONDITIONED SERUM IMPROVE CLINICAL RESULTS UPON ARTHROSCOPIC TOILETTE AND OPEN WEDGE HIGH TIBIAL OSTEOTOMY FOR VARUS KNEES WITH MEDIAL COMPARTMENT OSTEOARTHRITIS? Nikica Darabos 1, Stipe Corluka 1, Ivan Vlahovic 1, Tomislav Cengic 1, Borjan Josifovski 2, Toislav Cuti 1 KONFUZIJA O PRP (PLATELETS RICH PLASMA) U TERAPIJI ORTOPEDSKIH BOLESTI SA KOJOM SMO SE SUSRELI U NAŠOJ KLINIČKOJ PRAKSI I PRIKAZ KLINIČKIH REZULTATA KOD 80 PACIJENATA : KLASIFIKACIJE, INDIKACIJE, KONCENTRACIJE, BIOLOŠKI EFEKTI, DOZE, FREKVENCE TERAPIJE Oliver Dulić 1, Gordan Gavrilović 1, Nenad Trbović 1, Vladimir Petrović 1, Mladen Miškulin 2 PRIMENA PLAZME OBOGAĆENE TROMBOCITIMA -PRP- KOD PACIJENATA SA OSTEOARTRITISOM KOLENA V. Jovanović 1, J. Jovanović 2, M. Mileusnić 3, G. Vidić 1, D. Matijević 1 NOVI PRISTUP, PROTOKOLI I SAZNANJA O PRIMENI REGENERATIVNE MEDICINE I AUTOLOGNIH TEPRIMENI U SPORTSKOJ TRAUMATOLOGIJI, ARTROSKOPIJI I ORTOPEDSKOJ HIRURGIJI Džihan Abazović 1, Tomislav Palibrk 2, Ivan Lukić 3, Slobodan Džudović 4 OPŠTA ORTOPEDIJA I OSTALO GENERAL ORTHOPAEDIC AND OTHER TRANSPLANTACIJA KOŠTANOG TKIVA N. Lujić 1, A. Đorđević 1, Z. Vučinić 1, N. Mandić 1, S. Rajković 1, J. Sopta 2, R. Kovačević 2 PRIKAZ NAJNOVIJE WHO KLASIFIKACIJE TUMORA KOSTIJU I MEKIH TKIVA J. Sopta 1, R. Kovačević 1, A. Đorđević 2, N. Lujić 2, Z. Vučinić 2, N. Mandić 2, J. Bokun 3, D. Ristić 3, L. Paripović 3 NADOKNADA KOŠTANOG DEFEKTA NAKON RESEKCIJE PRIMARNIH KOŠTANIH TUMORA KADAVERIČNIM GREFONOM Z. Vučinić, N. Lujić, A. Đorđević, N. Mandić, S. Savić, P. Mamontov PROCENA EFIKASNOSTI VOĐENJA KOŠTANE BANKE U CENTRALNOJ SRBIJI: PRVIH SEDAM GODINA Željko Stepanović, B. Ristić UZROCI PRELOMA KUKA PACIJENATA STARIJE ŽIVOTNE DOBI Anita Tasić, Marija Milošević, Ivana Ilić UTICAJ RANOG FUNKCIONALNOG ISHODA NA JEDNOGODIŠNJI MORTALITET NAKON PRELOMA KUKA U GERIJATRIJSKOG POPULACIJI E. Dubljanin-Raspopović 1,2, S. Tomanović-Vujadinović 1,2, M. Manojlović-Opačić 1, M. Bumbaširević 2,3 Contents 191

194 PARAMETRI KVALITETA U RADU ORTOPEDSKOG ODJELJENJA ZOFMR DR MIROSLAV ZOTOVIĆ Stanislav Palija, Slavko Manojlović, Siniša Bijeljac, Željko Jovičić, Petar Cvijić, Bojan Kuzmanović, Bojan Miholjčić, Milan Jovanović METABOLIČKE PROMENE NA KOSTIMA KAO POSLEDICA HRONIČNE IZLOŽENOSTI KADMIJUMU Slobodan Popović, Nikola Torbica PANCITOPENIJA I TOTALNA ARTROPLASTIKA KUKA Dragan Radoičić, Radoslav Barjaktarović, Milimir Košutić, Zoran Popović PERIFERNI NERVNI BLOKOVI ZA GORNJE I DONJE EKSTREMITETE - UPOTREBA ULTRAZVUKA Rodoljub Stefanović 1, Aleksandar Todorović 2, Nada Stojimanovska 1, Milenko Djedović 1, Gorana Radeč 1 MAGNETNO REZONANTNI IMIDŽING U EVALUACIJI REKONSTRUKCIJE PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA, NORMALAN RADIOLOŠKI NALAZ I POTENCIJALNE KOMPLIKACIJE Vesna Njagulj 1, Mladen Bjelan 1, Aleksandar Ragaji 1, Srđan Ninković 2, Miroslav Milankov 2, Miloš Lučić 1 NAŠA ISKUSTVA U PRIMJENI TRANEKSAMIČNE KISELINE U ALOPLASTIČNOJ HIRURGIJI KUKA I KOLJENA Bojan Kuzmanović, Anita Ristanović, Slobodanka Todorović, Slavko Manojlović, Siniša Bijeljac, Željko Jovičić, Petar Cvijić, Stanislav Palija, Bojan Miholjčić, Milan Jovanović KRATKI PERIOPERATIVNI TRETMAN ALOARTROPLASTIKA KUKA I KOLENA ULOGA ANESTEZIOLOGA M. Lukić- Šarkanović, A. Lažetić PRINCIPI U REHABILITACIJI PACIJENATA SA AMPUTACIJOM GORNJIH EKSTEMITETA B. Gavrilović, B. Grujičić, T. Blagojević, B. Vidaković-Maksimović, M. Kajganić, S. Stojanović UPOTREBA SUVREMENIH POKRIVALA KOD PREVIJANJA POSTTRAUMATSKIH RANA Marin Marinović 1, Nera Fumić 2, Josip Španjol 3, Bore Bakota 4, Ivan Kirin 1, Endi Radović 5, Ante Bandalović 6, Fabijan Čukelj 6 EKSPERIMENTALNO IZAZVAN FEMOROACETABULARNI IMPINGEMENT KOD KUNIĆA Marko Mladenović 1, Ivan Micić 1,2, Desimir Mladenović 1,2, Saša Milenković 1,2, Zoran Anđelković 3, Predrag Stojiljković 1,2, Saša Karalejić 1, Marko Jović 2 IZRADA MODELA VEŠTAČKIH KOSTIJU OD POLIURETANA Miodrag Manić 1, Milorad Mitković 2, Miloš Stojković 1, Nikola Vitković 1, Miroslav Trajanović 1, Milan Mitković 3 KAKO SU INFORMISANI PACIJENTI SA AMPUTACIJOM NOGE O PROTETIČKOJ REHABILITACIJI Tatjana Blagojević, S. Stojanović, B. Gavrilović, B. Grujičić, M. Marković, M. Kajganić, D. Bulović KOMPLEKSNA PROTETIČKA REHABILITACIJA POLIVASKULARNOG PACIJENTA SA OBOSTRANOM AMPUTACIJOM DONJIH EKSTREMITETA Tatjana Blagojević, S. Stojanović, B. Gavrilović, S. Jakovljević, Đ. Kostadinović, N. Cvetković, S. Ralević, I. Simanić, M. Levićanin 192 Sadržaj

195 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION POSTER PREZENTACIJE POSTER PRESENTATIONS UTICAJ VITAMINA D U PREVENCIJI PRELOMA PRŠLJENOVA KOD PACIJENTA SA DISKOIDNIM ERITEMATOZNIM LUPUSOM PRIKAZ SLUČAJA Andrej Bavec 1, Samo Karl Fokter 2, Gregor Rečnik 2, Dejan Nikolić 3,4 PREDNOST TEHNIKE ANESTEZIJE U ODNOSU NA NEŽELJENE POSTOPERATIVNE POJAVE U REKONSTRUKCIJI PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA KOLENA Teodora Božić 1,5, Vladimir Dolinaj 2, Radmila Popović 1,5, Jelena Nikolić 3,5, Vladimir Harhaji 4,5 LEČENJE PARALITIČNOG STOPALA TRANSPOZICIJOM TETIVA Siniša Dučić 1,2, Vladimir Radlović 1, Tatjana Jaramaz Dučić 3, Bojan Bukva 1, Dušan Abramović 1, Miljan Mihajlović 1 SUPRAKONDILARNI PRELOM HUMERUSA KOD DECE. DORGANOV METOD FIKSACIJE Siniša Dučić 1,2, Vladimir Radlović 1, Tatjana Jaramaz Dučić 3, Bojan Bukva 1, Dušan Abramović 1, Đorđe Nedeljković 1 LEČENJE VIŠEDELNIH PRELOMA DISTALNOG RADIJUSA METODOM SPOLJAŠNJE FIKSACIJE PO MITKOVIĆU S. Đurić, T. Kudjija, I. Ivanović, Đ. Maksimović, D. Cvetković PRIMENA PLATELET RICH PLASMA-E (PRP) U SUBAKUTNOJ FAZI, KOD PACIJENTA SA PARCIJALNOM RUPTUROM M. BICEPS FEMORIS-A (PRIKAZ SLUČAJA) Slobodan Džudović 1, Tomislav Palibrk 2, Ivan Lukić 3, Tanja Jurošević 4, Džihan Abazović 5 OSTENIL PLUS U LEČENJU PACIJENATA SA GONARTROZOM Zoran Golubović, Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Saša Karalejić, Ivan Micić, Zoran Radovanović, Slađana Petrović, Milan Trenkić, Saša Stojanović, Leposava Sikimić, Stevo Najman, Bojana Živković, Bojana Podgorac-Milenković, Đorđe Branković, Miroslav Trajanović PRIKAZ SLUČAJA HIRURŠKO LEČENJE PRELOMA SKAPULE Zoran Grujović, Zoran Jovanović HIRURŠKI TRETMAN PRELOMA KLAVIKULE M. Ille 1,2, Lj. Mićunović 2, M. Maksić 2, M. Bogosavac 1 EKSPERIMENTALNI REZULTATI HIBRIDNE FIKSACIJE KALEMA OD TETIVA OPRUŽAČA PRSTIJU (M. EXTENSOR DIGITORUM) PODKOLENICE SVINJE PRI REKONSTRUKCIJI PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA KOLENA N. Janjić, S. Ninković, V. Harhaji M. Stanković, D. Savić, M. Milankov ZNAČAJ REHABILITACIJE PACIJENTKINJE SA REUMATOIDNIM ARTRITSIOM NAKON IMPLANTACIJE TOTALNE ENDOPROTEZE KUKA PRIKAZ SLUČAJA S. Janjić KORELACIJA MIŠIĆNOSKELETNOG KOMORBIDITETA SA FIZIČKIM FUNKCIONISANJEM KOD STARIJIH PACIJENATA NAKON PRELOMA KUKA Jovana Kojović 1, Nataša Radosavljević 1, Dejan Nikolić 2,3, Aleksandar Jeremić 4, Andrej Bavec 5 Contents 193

196 USE OF ILIZAROV APPARATUS IN IPSILATERAL FRACTURES OF FEMUR AND TIBIA (FLOATING KNEE) TREATMENT Ivica Lalić, Zoran Gojković, Vladimir Harhaji, Milan Stanković, Predrag Rašović, Mirko Obradović, Miroslav Milankov KLINIČKA EVALUACIJA PACIJENTA SA PARCIJALNOM RUPTUROM M. ANCONEUS POSLIJE PRIMENE PRP (PLATELET RICH PLASMA-E) (PRIKAZ SLUČAJA) Ivan Lukić 1, Tomislav Palibrk 2, Slobodan Džudović 3, Džihan Abazović 4 TROMBOCITIMA OBOGAĆENA PLAZMA (PLATELET RICH PLASMA) U TRETMANU MIŠIĆNIH POVREDA KOD AKTIVNIH SPORTISTA Dušan Marić REKONSTRUKCIJA MEDIJALNOG PATELOFEMORALNOG LIGAMENTA KOD RECIDIVANTNIH IŠČAŠENJA ČAŠICE Dušan Marić, Vukadin Milankov, Đorđe Gajdobranski, Aleksandar Marcikić, Marko Vidosavljević, Vladimir Đan REZULTATI LEČENJA PRELOMA GLAVICE RADIJUSA OSTEOSINTEZOM N. Marković, V. Ranković, M. Ivanović, I. Đulić, Ž. Vukmirović, N. Mikić, V. Gordić HIRURŠKO LEČENJE HRONIČNE NESTABILNOSTI KARLIČNOG PRSTENA PRIKAZ 2 SLUČAJA Saša Milenković 1, Jordan Saveski 2, Milorad Mitković 1, Stojanka Arsić 3 DUPLA DINAMIZACIJA (U OSI VRATA FEMURA I U UZDUŽNOJ OSI FEMURA) JE VAŽNA U HIRURŠKOM LEČENJU PERTROHANTERNIH PRELOMA M.B. Mitković, S. Milenković, M. Micić, G. Kuljanin, P. Stojiljković, I. Kostić, M.M. Mitković LEČENJE LATERALNOG EPIKONDILITISA PLAZMOM BOGATOM TROMBOCITIMA (PRP) Tomislav Palibrk 1, Slađana Anđelković 1,3, Suzana Milutinović 1, Džihan Abazović 2, Marko Bumbaširević 1,3 PRELOMI TIBIJALNOG PILONA ZBRINUTI SPOLJAŠNJIM FIKSATOROM Predrag Rašović, Vladimir Harhaji, Aleksandar Lažetić, Dragan Savić, Ivica Lalić, Mirko Obradović KOMPJUTERSKA SIMULACIJA POVREDA PREDNJEG UKRŠTENOG LIGAMENTA B. Ristić 1, A. Matić 1, G. Devedžić 2, S. Petrović 2 INTRAMEDULARNA OSTEOSINTEZA POTKOLENICE NAŠA ISKUSTVA Dejan Ristić, Slađan Timotijević, Tomislav Kasum, Aleksandar Pajić, Velimir Vlašić, Željko Bokun, Vladan Novaković, Miljan Bilanović, Ivan Anđelković UGRADNJA TOTALNE BEZCEMENTNE PROTEZE KUKA KOD KONGENITALNE DISPLAZIJE KUKA PRIKAZ SLUČAJA Dragiša Stamenković, Adrijan Gerga, Mihajlo Mitrović UGRADNJA TOTALNE BEZCEMENTNE PROTEZE KUKA KOD PACIJENATA SA AVASKULARNOM NEKROZOM GLAVE BUTNE KOSTI NAKON PRELOMA I OSTEOSINTEZE Dragiša Stamenković, Nenad Kovjanić, Mihajlo Mitrović 194 Sadržaj

197 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION OSTEOPLASTIKA ACETUBULUMA U TOKU ARTROPLASTIKE ZGLOBA KUKA KOD PACIJENATA SA PROTRUZIJOM GLAVE BUTNE KOSTI. PRIKAZ SLUČAJA Saša Stojanović, Zoran Golubović, Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Slađana Petrović, Zoran Radovanović, Milan Trenkić, Stevo Najman, Danilo Stojiljković, Goran Stevanović, Leposava Sikimić, Miroslav Trajanović LEČENJE BILATERALNIH PRELOMA FEMURA U ISTOM AKTU SAMODINAMIZIRAJUĆIM UNUTRAŠNJIM FIKSATORIMA MITKOVIĆ U ISTOM AKTU. PRIKAZI SLUČAJA Predrag Stojiljković, Ivan Golubović, Milan Mitković, Marko Mladenović OSTEOSINTEZA PLATO TIBIJALNOG PRELOMA KOD PACIJENTA SA MULTIPLOM TRAUMOM. PRIKAZ SLUČAJA Aleksandar Tošić, Zoran Golubović, Neša Blagojević, Ivan Golubović, Milan Mitković, Marko Mladenović, Slađana Petrović, Goran Stevanović, Stevo Najman, Saša Stojanović, Milan Trenkić, Leposava Sikimić, Miroslav Trajanović PRELOM VRATNE KIČME KOD PACIJENATA SA ANKILOZIRAJUĆIM SPONDILITISOM Srđan Vlajović, Ivan Stojadinović, Pavle Doderović UTICAJ PREOPERATIVNOG STANJA NA ISHOD REHABILITACIJE KOD BOLESNIKA SA PRELOMOM KUKA B. Vračević 1, N. Jovanović 1, V. Cvetković 1, A. Stanković 1, Z. Rosić 1, A. Vojvodić 1, B. Stanković 1, I. Popović 2 NAŠA ISKUSTVA U LEČENJU SUPRAINTERKONDILARNIH PRELOMA HUMERUSA Igor Zagorujčenko 1, Radovan Manojlović 1,2, Dejan Tabaković 1,3, Marko Bumbaširević 1,2, Ivan Perić 1, Goran Tulić 1,2, Marko Kadija 1,2 SADRŽAJ CONTENTS Contents 195

198 196 Platinasti sponzor / Platinum Sponsor

199 ZBORNIK SAŽETAKA BOOK OF ABSTRACTS IV KONGRES SRPSKE ORTOPEDSKO TRAUMATOLOŠKE ASOCIJACIJE 4 th CONGRESS OF THE SERBIAN ORTHOPAEDIC TRAUMA ASSOCIATION Zlatni sponzor / Gold Sponsor Srebrni sponzor / Silver Sponsor ECO 197

200 198 Izlagači / Exhibitors

201 Oglašivač / Advertiser