Tibi adalah sejenis penyakit berbahaya yang boleh membawa maut jika tidak dirawat Ianya disebabkan oleh kuman TIBI MYCOBACTERIUM TUBERCULOSIS Kuman Tibi biasanya mengjangkiti paru-apru tetapi ia juga boleh menyerang organ-organ penting lain seperti tulang, otak, kelenjar, kulit, buah pinggang dan sebagainya
Kebanyakkan orang yang dijangkiti, tidak akan mendapat penyakit Tibi kerana sistem pertahanan badan yang kuat menghalang jangkitan. Akan tetapi kuman Tibi ini akan berada di dalam badan dalam keadaan tidak aktif Jika sistem pertahanan badan terjejas atau menjadi lemah. Kuman Tibi yang ada di dalam badan akan menjadi aktif dan membiak, ia menyebabkan jangkitan Tibi yang aktif TB Paru-Paru (Aspiratory TB) TB Kelenjar Limpa (Lymph Hub) TB Pleura TB Tulang / Sendi TB Perut (Abdomen) TB Otak (Meningitis) TB Genitourinary TB Miliary
Penyakit Tibi boleh berjangkit melalui titisan cecair mulut dan hidung yang mengandungi kuman Tibi apabila pesakit Tibi paru-paru batuk, bercakap atau bersin Sesiapa yang menyedut udara yang mengandungi cecair ini akan menghadapi risiko dijangkiti kuman Tibi Penyakit Tibi diluar paru-paru tidak akan mengjangkiti orang disekelilingnya Penyakit Tibi TIDAK boleh berjangkit melalui makanan dan minuman Penyakit Tibi BUKAN sejenis penyakit keturunan Pesakit Tibi yang telah menerima rawatan lebih dari 2 MINGGU, tidak lagi mengjangkiti orang lain
Menyerang tidak kira kaum, bangsa atau umur, tetapi kumpulan berisiko tinggi adalah: Mereka yang dijangkiti AIDS (Virus HIV) Rakyat asing daripada negara yang mempunyai kadar jangkitan penyakit Tibi yang tinggi Mereka yang kekurangan zat dan vitamin Pemabuk dan penagih dadah yang dijangkiti HIV Individu yang terdedah atau berhubungan dengan pesakit Tibi Pekerja yang bekerja di kawasan yangs sesak dengan pengudaraan yang kurang baik
Kehadiran Pendatang Asing yang masuk ke Malaysia secara haram dan kesihatan mereka tidak disaring menjadi punca kepada penyebaran penyakit ini Pesakit lambat atau tidak mendapatkan rawatan kerana tidak terdedah tentang penyakit Tibi
1. Batuk berpanjangan melebihi 2 minggu 2. Batuk berdarah atau berkahak 4. Lemah dan keletihan 3. Sakit di bahagian dada 5. Susut berat badan 6. Hilang selera makan 7. Menggigil 8. Demam 9. Berpeluh waktu malam
1. Bayi-bayi yang lahir mestilah diberi suntikan imunisasi BCG 2. Dapatkan suntikan dos kedua sekiranya tiada kesan parut dan pada umur 12 tahun 3. BCG diberikan secara percuma di semua Hospital serta Klinik Kesihatan Kerajaan untuk mereka yang berumur 20 tahun ke bawah 4. Sekiranya batuk berterusan lebih daripada dua minggu, segeralah berjumpa doktor untuk menguji kahak anda 5. Ahli keluarga atau sesiapa sahaja yang tinggal sebumbung dengan pesakit Tibi dalam tempoh yang lama hendaklah tampil menjalani pemeriksaan
1. Pembawa HIV 2. Mereka yang menghidap penyakit kronik seperti diabetes, tekanan darah tinggi, buah pinggang 3. Pesakit yang mengambil ubat steroid dalam jangka waktu yang lama 4. Warga tua 5. Perokok tegar
Ujian-ujian ini boleh dilakukan di Pusat Kesihatan mahu pun Hospital Kerajaan berhampiran secara percuma X-RAY DADA Pancaran Sinar Dada (Chest X-Ray) adalah antara kaedah bagi mengesan paru-paru yang mempunyai atau pernah dijangkiti kuman Tibi MANTOUX TEST Ujian yang dilakukan untuk menyiasat sama ada individu itu dijangktii kuman Tibi atau tidak. Ia dilakukan pada individu yang mempunyai hubungan rapat dengan pesakit Tibi seperti ahli keluarga dan kawan terdekat DIANOSTIC MICROBIOLOGY Kaedah untuk mengesan kuman Tibi di dalam kahak atau spesimen dari anggota tubuh badan yang lain melalui smear atau kultur (culture)
Terdapat empat jenis ubat khas yang sering digunakan untuk merawat Tibi 1. Rifampicin (RIF) 2. Isoniazid (INH) 3. Pyrazinamide (PZA) 4. Ethambutol (EMB). Rawatan biasanya mengambil masa sekurangkurangnya enam bulan walaupun pesakit berasa sihat dalam tempoh berkenaan. Pada dua bulan pertama, pesakit diberi rawatan rapi di mana ia dikehendaki memakan ubat setiap hari yang disaksikan oleh Pengamal Perubatan (Doktor) atau orang lain yang dilantik sebagai penyelia. Kemudian pada empat bulan seterusnya ia dikehendaki memakan ubat tiga kali seminggu, juga dibawah penyeliaan. Jika rawatan ini diikuti secara tetap, pesakit berkenaan boleh disembuhkan
Banyakkan cahaya matahari masuk ke dalam rumah Amalkan cara hidup sihat dan makanan yang seimbang Rumah mendapat pengudaraan sempurna dengan membuka pintu dan tingkap
Pakai penutup mulut dan hidung Palingkan muka daripada orang lain dan makanan Elakkan pergi ke tempat ramai orang dan sesak Tutup hidung & mulut ketika bersin, bersin dengan tisu dan sapu tangan Jangan kongsi tisu dan sapu tangan dengan orang lain Elakkan menyentuh muka, mulut dan hidung
Hari Tibi Sedunia di sambut pada 24 Mac setiap tahun oleh segenap lapisan masyarakat diseluruh dunia bersempena memperingati tarikh penemuan kuman Mycobacterium Tuberculosis oleh Dr. Robert Koch pada tahun 1882. Penyakit Tuberkulosis (Tibi) adalah masalah dan isu kesihatan di peringkat global dan bukanlah di Malaysia sahaja. Pada tahun 2014, Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) menganggarkan terdapat 9.6 juta kes Tibi di seluruh dunia berbanding hanya 6 juta kes yang dilaporkan. Di Malaysia, jumlah kes Tibi yang dilaporkan sepanjang tahun 2015 adalah 24,220 kes iaitu penurunan sebanyak 2% berbanding 24,711 kes pada tahun 2014. Jumlah kematian Tibi pula didapati telah meningkat sebanyak 5.8% iaitu daripada 1,603 kematian pada tahun 2014 kepada 1,696 kematian bagi tahun 2015.
TAHUN TEMA 2010 Setiap Nafas Adalah Bernilai - Hentikan Tibi Sekarang! 2011 Bergerak Membanteras Tibi: Transformasi Perjuangan Ke Arah Eliminasi 2012 Hindari Tibi Sepanjang Hayat 2013 Hidup tanpa Tibi 2014 Mantapkan Prestasi: Ke Arah Mengesan, Merawat dan Menyembuhkan Pesakit TB 2015 Mantapkan Prestasi: Ke Arah Mengesan, Merawat dan Menyembuhkan Pesakit TB 2016 Pengesanan dan Rawatan Awal: Bersama Membanteras Tibi 2017 Bersatu Ke Arah Malaysia Bebas Tibi
1/3 dari penduduk dunia dijangkiti Tibi Hampir 9 juta orang menghidap penyakit Tibi setiap tahun 2 juta kematian setiap tahun Penyebab utama kematian dari kalangan orang dewasa di negara membangun Kadar insiden adalah tinggi di Benua Afrika, Asia dan Amerika Selatan (Kementerian Kesihatan Malaysia, 2014)
8.6 juta kes Tibi yang terbaru (termasuk 1.1 juta kes Tibi yang terbaru dalam kalangan pesakit yang menghidap HIV) 1.3 juta orang yang mati disebabkan penyakit TB Dianggarkan sebanyak 3.6% daripada kes penyakit Tibi yang terbaru dan 20% kes penyakit TB yang dirawat yang mempunyai multi-drug resistant Tibi (MDR-TB) Secara global, kejadian penyakit Tibi dianggarkan meningkat pada kadar 122 kes daripada 100,000 populasi Kadar adalah berbeza bagi setiap kawasan dan negara. Important factors : HIV/AIDS, Poverty, Drug Resistance Faktor penting : HIV/AIDS, kemiskinan World Health Organization (WHO) data for 2012
Cawangan Kesihatan Primer, Bahagian Pembangunan Kesihatan Keluarga Kementerian Kesihatan Malaysia.2011.Garispanduan Pengurusan TIBI di Fasiliti Kesihatan.Edisi 2011. Malaysian Association for the Prevention of Tuberculosis (MAPTB).(2014).Berita MAPTB No. (August 2014). PP12731/06/2013 (033167). Percetakan Skyline Sdn.Bhd. Ministry of Health. 2012. Management of Tuberculosis Clinical Practice Guidelines. (3rd Edition). Treatment of Tuberculosis guidelines, WHO, Geneva, 2011, 29 www.who.int/tb/en/ See more at: http://www.tbfacts.org/tb-treatment/#sthash.ezj62g58.dpf http://www.hosp.keio.ac.jp/en/annai/onegai/ accessed on 23 rd May 2017 http://www.infosihat.gov.my/infosihat/media/buku%20kecil/t/pdf/07_tibi.pdf. Accessed on 25 th May 2017.
Disediakan Oleh; Unit Perkhidmatan Pelanggan, Seksyen Rujukan, Bahagian Perkhidmatan Maklumat, Perpustakaan Laman Hikmah, UTeM