МУД: Дотоодын олборлолт (ДО) Биомасс сэдвээрх хурал

Transcription

1 МУД: Дотоодын олборлолт (ДО) Биомасс сэдвээрх хурал МУД-ны биомасс засвар, "Гарын авлага" (2013) ба биомасстай холбоотой аргачлал, Монголын нөхцөлд түүнийг хэрэглэх Жеймс Вест Туршилт судалгааны ахлах эрдэмтэн LAND AND WATER FLAGSHIP

2 Энэ хуралдааны чиглэл- Дотоодын Биомассын олборлолт, дансны модуль дах байр суурь Модуль 1 - Материалын шууд данс: Анхдагч материал дотоодын олборлолт (ДО), шууд биет импорт болон эдгээр материалын экспорт Модуль 2 - худалдаанд биет" анхдагч материалын шууд бус урсгал. Экспорт (RMEEx), импорт (RMEIm)-ийн түүхий эд материалын тэнцэл(rme) Модуль 3 - дотоодын боловсруулсан бүтээгдэхүүн (DPO). Жишээлбэл: байгаль орчинд учруулж буй хог хаягдал болон ялгаруулалтын урсгал. Модуль 4 хэрэглэж буй хувьцаа ба хувьцааны цэвэр нэмэгдэл (NAS) Модуль 5 - Ашиглагдаагүй олборлолт / далд урсгал Модуль 6 - Материал урсгал, салбараар 2

3 EW-MFA, the scope of current and planned modules, and workshop focus. ашиглагдаагүй олборлолт ТЭим Импорт биомасс Үндэсний эдийн засаг ТЭэкс Экспорт биомасс ДО биомасс НЦН ДББ Нөөц 3

4 Дотоодын биомассын олборлолтод юуг хамруулах вэ? Юу хамруулахгүй вэ? МУД-ны ангилал Дотоодын таримал бус (байгалийн) биомассын олборлолт Дотоодын тариалсан биомассын олборлолт Дотоодын олборлолт гэж тооцохгүй Дараах зүйлээс Биомассыг гаргаж авсан Усны амьтнаас бусад зэрлэг амьтдын ан агнуур Байгалийн үр тариа, ургамлын цуглуулга Загас барих Бусад бүх зэрлэг усны амьтан агнах, ургамал цуглуулах Таримал бус ойгоос олборлох олборлолт Хөдөө аж ахуйн ургамал тариалалт Мод тариалалт (өндөр ургасан модны хөрөнгийн өөрчлөлтийг тооцохгүй) Усны амьтнаас бусад амьтдын үржүүлэг (амьд амьтан, амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн) Загас үржүүлэг (загасны аж ахуй) Бусад бүх усны амьтны үржүүлэг болон ургамал тариалалт Хүснэгт 1 нь Евростатын МУД-ны гарын авлага (2013) -аас авсан болно. 4

5 Аль ангилал нь илүү чухал вэ? (жишээ нь: бид алинд нь илүү ач холбогдол өгөх ёстой юу?) МУД-ын ангилал Дотоодын таримал бус (байгалийн) биомассын олборлолт Дотоодын тариалсан биомассын олборлолт Дотоодын олборлолт гэж тооцохгүй Дараах зүйлээс Биомассыг гаргаж авсан Усны амьтнаас бусад зэрлэг амьтдын ан агнуур (Монгол улсын хувьд ач холбогдолтой) Байгалийн үр тариа, ургамлын цуглуулга (Монгол Улсын хувьд бэлчээр) Загас барих (Монгол улсын хувьд тохирохгүй) Бусад бүх зэрлэг усны амьтан агнах болон ургамал цуглуулах Таримал бус ойн олборлолт Хөдөө аж ахуйн үр тариа, ургамал тариалалт Мод тариалалт (өндөр ургасан модны хөрөнгийн өөрчлөлтийг тооцохгүй) Усны амьтнаас бусад амьтдын үржүүлэг (амьд амьтан, амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн) Загас үржүүлэг (загасны аж ахуй) Бусад бүх усны амьтны үржүүлэг болон ургамал тариалалт 5

6 А.1.1 Үр тариа: Гарын авлагын хүснэгтийн оронд ХХААБ-ын нэршил нь илүү зохимжтой. A.1.1 Үр тариа (тэжээлийн ургамлыг оруулахгүй) ХХААБ-ын ID ХХААБ-ын нэр МУД-ын ангилал 44 Арвай A Үр тариа 89 Гурвалжин будаа A Үр тариа 101 Канарийн үр A Үр тариа 125 Кассава A Үндэс ба булцуу 116 Төмс A Үндэс ба булцуу 157 Чихрийн манжин A Чихрийн үр 156 Чихрийн нишингэ A Чихрийн үр 203 Бамбара Вандуй A Буурцаг 176 Вандуй, хуурай A Буурцаг 711 Гоньд, Бадиан, Ногоон гоньд, кориан. A Бусад үр тариа 459 Цикоригийн үндэс A Бусад үр тариа 6

7 А.1.1 Үр тариа: Монгол Улсын 2010 оны ХХААБ-д хүргүүлсэн мэдээлэл: Албан ёсны тоон мэдээлэл, тооцоолол, нийлбэр Бүтээгдэхүүний нэр 2010 flag Бүтээгдэхүүний нэр 2010 flag Арвай 4320 Мөөг, хатаасан 26Fc Байцаа болон байцааны бусад төрөл Хальстай ойн самар 435Im Лууван, манжин Мөөг, малтуу мөөг 235Im Амуу тариа 876 Самар 5890Im Өргөст хэмх 3352 Буурцаг 1343Im Жимс, шинэ 578 (Цагаан будааны) A Овъёос 4349 Үр тариа, Нийт A Сонгино, хуурай 5428 Бүдүүн үр тариа, Нийт 9545A Төмс Амтат гуанаас бусад жимс, Нийт 578A Улаан буудайн Шахдас 1800A Тэжээлийн болон даршилсан ногоо 4500F Тосны үр Анхдагч 1140A Тэжээлийн болон даршилсан эрдэнэ шиш 4350F Буурцаг, Нийт 1343A Тэжээлийн бүтээгдэхүүн 7500F Үндэст болон булцуут ургамал, Нийт A Рапс 3000F Модны самар, Нийт 6325A Хүнсний ногоо, үндэсний тэжээл 700F Хүнсний ногоо, анхдагч 81301A Хүнсний ногоо, шинэ 30000F Хүнсний ногоо & тарвас, Нийт 81301A : Албан ёсны мэдээлэл * : Албан бус A : Албан ёсны, хагас албан ёсны, тооцоолсон, эсвэл тооцсон мэдээллийг агуулсан нийлбэр F : ХХААБ-ын тооцоолол Fc :Тооцоолсон тоон мэдээлэл Im : ХХААБ-ын мэдээлэлд үндэслэсэн тооцоолох аргачлал 7

8 А.1.2 Үр тарианы үлдэгдэл (хэрэглэсэн): Compiling A.1.2 Crop residues (used), тэжээлийн үр тариа ба бэлчээрийн биомасс Хоёр. Дэд ангилал: A Үр тарианы үлдэгдэл (хэрэглэсэн) A Тэжээлийн үр тариа болон бэлчээрийн биомасс Гарын авлага нь дээрх хоёрыг аргачлалыг агуулдаг. A Үр тарианы үлдэгдэл (хэрэглэсэн)-ийн хувьд гарын авлагын тусгагдсан хүснэгтүүд нь ямар ч улсад ашиглагдахаар бөгөөд Монголын дотоодын тооцоог ашиглаж гол коэффициентуудыг шинэчилснээр ашигладаг. A Тэжээлийн үр тариа болон бэлчээрийн биомассийн хувьд Гарын авлагын дах хүснэгт нь улс орнуудад ашиглахад ихээхэн зөрүүтэй байдаг. Монголын дотоодын тооцоог ашиглаж гол коэффициентуудыг оруулсан ч ашиглахад тохиромжгүй байдаг. 8

9 A Үр тарианы үлдэгдэл( хэрэглэсэн)-ийг байгуулах Евростатын МУД-ны асуулга хуудас(2015)-д A үр тарианы үлдэгдлийг тооцоолоход зориулсан ажлын хүснэгт байдаг. Нэмэлт материал болох " Questionnaire 2015.xlsx файлнаас сонгосон аргачлалыг" харна уу. Ургац нөхөн сэргэх харьцаа Улаан буудай Зөөлөн улаан буудай арвай хөх тариа Анхан шатны үр тарианы ургац Дээрх хүснэгтэнд овъёос Үр тарианы 1.2 үлдэгдэл 0.7 v1" -ийн гол хэсгээс нь харуулав. А.1.1 үр тарианы хүснэгтийн байгуулсны дараа, та дээрх шар нүднүүдэд өгөгдлүүдийг тавьж өгнө. Монгол улсын хувьд аргачлалыг илүү сайн болгохын тулд нөхөн сэргээглэх чадвар -ны боломжит хувийг тодорхойлох хэрэгтэй. Энэ нь УБСЕГ-ын болон бусад Монгол судлаачдын зайлшгүй хийх ажил юм Нөхөн сэргээгдэх чадварын хувийг олох гол асуудал нь: Хэдий хэмжээний үр тарианы үлдэгдэл цаашид ашиглагдах талбайгаас цэвэрлэсэн байна вэ? 9

10 A Бэлчээрийн биомассын байгуулалт Евростатын МУД-ны асуулга хуудас (2015)-д A бэлчээрийн биомассын тооцоолоход зориулсан ажлын хүснэгт мөн байдаг. Жилийн тэжээлийн хэрэглээ [t/head and year] Мал [number] Үхэр, амьд 4.5 Хонь, амьд 0.5 Ямаа, амьд 0.5 Адуу* 3.7 Луус, илжиг* 2.2 Бэлчээрийн биомассын эрэлт = насны хэрэгцээ [t at 15% mc] тэжээллийн үр тариа [t at 15%mc] A Тэжээлийн үр тариа Бэлчээрийн биомассын эрэлт Гарцын хүрээ Дундаж гарц Бэлчээрийн талбай [ha] [t at 15%mc/ha] [t at 15%mc/ha] Овго товготой бэлчээр, уулын бэлчээр <1 0.5 Өргөн уудам бэлчээр Reasonable Сайжруулсан in European context, but needs rethinking for Mongolia. бэлчээр

11 A Бэлчээрийн биомассын байгуулалт (үргэлжлэл) Гарын авлагын аргачлалын хэрэгжүүлэхэд тулгарах зарим томоохон асуудлууд: "Жилийн тэжээлийн хэрэглээ" -ын анхны таамаглал нь эхний хүснэгтэд гарч ирэх шаардлагатай бүх нарийн төвөгтэй зүйлсийг агуулдаггүй. Тэжээлийн үр тарианы болон бэлчээрийн биомассын тэнцэржүүлэгч хувьсагчийг таамагладаг. Жишээ нь: 1: 1 орлуулах. Европт хүртэл бодит бус бөгөөд өргөн хүрээтэй бэлчээрийн системтэй байдаг. Европын хүнсний хэрэгцээний тооцоонд мөн ашиглагддаг. Монголын бэлчээрийн мал аж ахуйн системээс эрс өөр учир дараах зүйлсийг бодолцох хэрэгтэй: : Малын өсөлт, хэмжээ, бүтээгдэхүүний гарц Тэжээлийн үр тариа, тэжээллийн эрчимсэн системийн хувьд нэг талыг барьсан байж болох юм Цаг уурын нөхцөлд тэсвэртэй байдал Монгол улсын хувьд аргачлалыг ашиглах нь нөөцөд хүчин зүйлсийг хэрэглэхтэй адил юм. Тооцоолсон зураглал нь хоёр буюу түүнээс дээш хүчин зүйлсийн нэгээр нь амархан гарч болох юм. 11

12 A Бэлчээрийн биомассын байгуулалт (үргэлжлэл) Монгол Улсын хувьд бодит бэлчээрийн биомассын тооцоог эрчим хүчинд суурилсан FEED GAP системийг ашиглах хамгийн сайн арга юм. ГЭВЧ Энэ арга барил нь маш их мэдээлэл болон ихээхэн судалгаа шаарддаг. Одоогийн загварын бүдүүвч дэлхий нийтийн загвар болж хэрэглэгддэг(дараагийн слайд). Монгол Улсад бэлчээрийн биомасс маш чухал юм. Гэвч Feed Gap загварт шаардлагатай мэдээлэл нь хангалттай байж чадах уу? Хэрэв тэжээлийн үр тариа нь малын тэжээлийн чухал хэсэг юм бол А тэжээлийн үр тариа (бэлчээрийн биомасс ургацыг оруулан- ны зохих дансыг байгуулах нь бэлчээрийн биомассыг сайн тооцооход шаардлагатай зүйл юм. ХХААБ-ын дансны ангилалын одоогийн задаргаа нь А данс болон А.1.1 үр тарианы данс байгуулалтын байгалийн өргөтгөлд хангалттай байх ёстой. Харамсалтай нь, тэжээлийн үр тарианы сайн данс нь ховор байдаг. Өмнө дурьдсанчлан НҮБ-ын ХХААБ-аас гаргасан Монгол улсын нийт дүн нь 20,000 тонноос бага байна. 12

13 A Бэлчээрийн биомассын байгуулалт (үргэлжлэл) НҮБ-ын БОБ болон CSIRO-ын байгуулсан дэлхий нийтийн МУД-нд бэлчээрийн биомассыг тооцохын тулд одоогийн эрчим хүчинд суурилсан Feed Gap загварын бүдүүвчийг ашигласан Амьтны бүтээгдэхүүний данс, кг Тэжээлийн эрчим хүчний Нийт Шаардлага, амьтны төрлөөр Амьтны бүтээгдэхүүний нэг нэгжид шаардах тэжээлийн эрчим хүч ( кг) Тэжээл / малын бордоо/ хадлан (кг) Тэжээл / малын бордоо/ хадлангаас гарах тэжээлийн эрчим хүчний нийт нийлүүлэлт Нэгж тэжээл / хадлан-д ноогдох тэжээлийн эрчим хүч Амьтан, шувуу, хивэгчид тарианы тэжээлийн эрчим хүчийг шаталж хуваарилах замаар дамжуулан "тэжээлийн ялгаа тооцох NO хивэгчийн өмнөх тэжээлийн ялгаа хивэгчийн тэжээлийн тооцооны дараагийн үе шатыг үргэлжлүүлэх, хивэгчийн тэжээлийн ялгааны оролт Тэжээл / малын бордоо/ хадлан (кг)-ийн дараа тэжээлийн ялгааны үлдэгдлийг тооцоолох тэжээлийн дараах тэжээлийн ялгаа YES YES NO малын тэжээл болох гэж үр тариа үр тариа, амьтны онцлогоос хамаарсан нийт тэжээлийн эрчим хүчний хангамж Нэг тэжээлийн үр тарианд ноогдох тэжээлийн эрчим хүч ЗОГС: амьтны бүтээгдэхүүний эрчим хүчний шаардлага хэтрүүлж тооцоолсон, тэжээлийн үр тариагы эрчим хүчний хангамжийг дутуу тооцсон ЗОГС: амьтны бүтээгдэхүүний эрчим хүчний шаардлага дутуу тооцоолсон, тэжээлийн үр тариагы эрчим хүчний хангамжийг хэтрүүлж тооцсон Нэг бэлчээрийн биомассд ноогдох тэжээлийн эрчим хүч үлдсэн эрчим хүчний тэжээлийн ялгааг хангахад шаардлагатай бэлчээрийн даацыг тооцох Үр дүн: Бэлчээрийн биомасын даац 13

14 A Бэлчээрийн биомассын байгуулалт (үргэлжлэл) Дунд хугацааны хэрэгжүүлэх загвар: Евростат-ын одоогийн аргачлалын цаашид хялбаршуулах, жилийн тэжээлийн хэрэглээний коэффициентэд агуулагдаж байгаа бүх төвөгтэй зүйлийг таньж мэдэх Жилийн тэжээлийн хэрэглээ [t/head and year] Мал [number] Үхэр, амьд 4.5 Хонь, амьд 0.5 Ямаа, амьд 0.5 Адуу* 3.7 Луус, илжиг* 2.2 demand for grazed biomass = roughage requirement [t at 15% mc] - fodder crops [t at 15%mc] Бэлчээрийн нийт биомассыг тооцоолохдоо Монголын шинжээчдын тодорхойлсон хивэгч амьтадын ангилалын дунджаар шууд тооцоолно A Fodder crops Demand for grazed biomass Yield range Average yield Pasture area [ha] [t at 15%mc/ha] [t at 15%mc/ha] Бусад эх үүсвэрээс хэр их хивэх эрчим хүч олж авч байгаагаар дэлгэрэнгүй тодорхойлохоор чиглэгдсэн судалгаа нь Feed Gap загварыг улам илүү сайжруулах болно. Rough grazing, alpine pasture <1 0.5 Extensive pasture Improved pasture нарийн тооцоолох - Жишээ нь: 20,000 тонн-с бага тэжээлийн үр тариаг хүртэл тооцох 14

15 А.1.3 Модны данс байгуулах - НҮБ-ын ХХААБ-ын хамгийн жижижг ангилал, модны ДО-ыг тооцох зориулсан Хаа нэгтээ бүх өгөгдлийг хадгалах нь үргэлж зөв зүйтэй санаа байдаг ч модны ДО-ын үндэслэлтэй тооцоо нь ХХААБ-ын ойн аж ахуйн бүтээгдэхүүний ангилалын жижиг дэд олонлогоос хийж болох юм Бусад аж үйлдвэрийн дугуй мод(c) Модны түлш(c) Бусад аж үйлдвэрийн дугуй мод(nc) Модны түлш(nc) Хөрөөдсөн+өнгөлсөн гуалин (C) Ялзмаг мод, бондгор & түлээ(c) Хөрөөдсөн+өнгөлсөн Retain at least two broad гуалин(nc) wood type Ялзмаг categories мод, due бондгор to different & түлээ(nc) densities i.e. (C) = шилмүүст, (NC) = шилмүүст бус Түлшний модны хоёр нь дэд ангилал болох A Түлшний болон болон бусад олборлолт, бусад зургаа нь A бэлтгэсэн мод (аж үйлдвэрийн дугуй мод)-руу ордог. 15

16 A.1.3 Модны данс байгуулах (үргэлжлэл) Стандарт нягтшил, холтосны дээр болон доор. Өмнөх Слайдны 8 ангиллыг ашиглан 2 төрлийн нягтралыг модны эзлэхүүний (м3) хэмжүүр болгон хэрэглэж болно. Гарын авлага анхдагч утгууд нь: шилмүүст : 0.52 tonnes/m 3 шилмүүст бус: 0.64 tonnes/m 3 Нягтралын стандартыг агууламжийг 15% чийгшлээр тооцно. Дараагийн авч үзэх зүйл нь эзэлхүүний хэмжээнд холтос орсон эсвэл холтс оруулаагүй гэж ангилдаг. Ойд үлддэг холтосны хэсгийг үүнд оруулж тооцдог. Тэмдэглэл: Дээрх арга нь модны ДО-ыг тооцоход хүлээн зөвшөөрөгдсөн арга юм. Гэвч модны тодорхой эзлэхүүний хэмжээ болон нягтрал нь мэдэгдэж байгаа бол илүү тодорхой тооцоолол гарч ирнэ. 16

17 Модны данс байгуулах Монгол улс 2010 оны ХХААБ-д хүргүүлсэн ойн тоон мэдээлэл : Албан ёсны тоон мэдээлэл, тооцоолол, нийт дүн Барааны нэр 2010 flag Барааны нэр 2010 flag Бусад аж үйлдвэрийн гуалин (C) F Аж үйлдвэрийн гуйлан A деспи хавтан 600 F Аж үйлдвэрийн гуйлан (C) A фанер 1000 F Аж үйлдвэрийн гуйлан (NC) 2000 A Хөрөөдсөн+өнгөлсөн гуалин (C) F аж үйлдвэрийн бусад гуалин A Хөрөөдсөн+өнгөлсөн гуалин (NC) 2000 F Гуалин A Зүссэн мод(c) F Гуалин(C) A модны нүүрс F Гуалин (NC) A Модны түлш(c) F Хөрөөдсөн+өнгөлсөн гуалин A Модны түлш(nc) F Зүсмэл мод A Модны түлш A Модон панер 1600 A : Албан ёсны мэдээлэл A : Албан ёсны, хагас албан ёсны, тооцоолсон, эсвэл тооцсон мэдээллийг агуулсан нийлбэр F : ХХААБ-ын тооцоо 17

18 A.1.4 Зэрлэг загас агнуур, усны ургамал/амьтан, ан агнуур болон жимс, ургамал түүлтийн дансны байгуулалт Гол асуулт: Монгол Улсын хувьд чухал ач холбогдолтой байж болох ямар нэг хэсэг энд байгаа юу? Тухайлбал, дараах зүйлсийн хамгийн их авч болох даацын утга нь хэд вэ? Зэрлэг загас (загасны аж ахуйг тооцохгүй) Далайн байцаа (!) болон бусад усны ургамал Зэрлэг ургамал, мөөг (цуглуулга, мод болон бэлчээрийг оруулахгүй) Зэрлэг шувуу, амьтад (ан) Хэрэв бид хэдэн мянган тонн бүхий хэмжээний зүйл тооцох гэж байгаа бол эхлээд бусад биомасс ангиллыг боловсронгуй болгохыг зөвлөдөг. Жишээлбэл: Монгол Улсын бэлчээрийн биомассын өөрчлөлтийн тооцоог 1% сайжруулахад нийт 100,000 гаруй тонн биомасс өөрчилж чадна. Хэрэв та А.1.4 нь чухал ач холбогдолтой гэж бодож байгаа бол гарын авлагад төрөл бүр дээр олон хуудас тайлбар өгсөн байгаа. 18

19 Биомассын ДО болон гадаад худалдааны хоорондох ялгаа. Тухайн улс нь зөвхөн нэг удаагийн материалыг олборлолт дээр олон удаа өөрчлөлт орж болдог. ДО-д боловсруулсан бүтээгдэхүүнийг оруулвал энэ нь дахин тоолж байгаа гэсэн үг юм. Жишээ нь: Ялзмаг мод -> Модны хэлтэрхий-> Модны ялзмаг -> Цаас Бүгдийг нь тоолсон тохиолдолд модны бодит ДО нь дөрөв дахин их тоологддог. Энэ жишээнд ЗӨВХӨН Ялзмаг мод нь ДО-нд тоологдсон байх ёстой. Гадаад худалдааны хувьд энэ нь боломжгүй юм. Гадаад худалдааны хувьд Ялзмаг Мод, модны хэлтэрхий, мод үртэсийг бүрдийг нь оруулах шаардлагатай. Мөн цаасыг хүртэл оруулах хэрэгтэй байж болох юм, гэвч энэ нь өөр асуудлыг хөндөж байна. 19

20 Биомассын ДО болон гадаад худалдааны хоорондох ялгаа. (үргэлжлэл). Ялзмаг мод -> Модны хэлтэрхий -> Модны ялзмаг-> цаасны жишээ, Гадаад худалдааны хувьд мод оролцсон болгоны дансыг байгуулахыг зорьдог. Ялзмаг мод, Модны хэлтэрхий, Модны ялзмаг нь тэр чигээрээ модноос бүрдэж байгаа тул B рүү ангилагдана. Цаас нь Каолин гэх мэт биомассын бус материал агуулдаг тул, В.1.6-руу, эсвэл -> В.5 Бусад бүтээгдэхүүн гэсэн ангилалд хамаарна. Аль аль нь ямар ч ДО-ын тэнцэл агуулаагүй болно. Ерөнхий тодорхойлолтоор бол бид нөөцийн Дотоодын материалын тооцоог гаргахдаа ангилалуудыг хольж хутгахыг хүсээгүй. Тухайн бүтээгдэхүүнийг ангилах хэтэрхий төвөгтэй байх нь та нараас хамаарах бөгөөд: МУД нь их хэмжээний даац, багтаамж дээр илүү анхаарал хандуулсан болохыг санах хэрэгтэй Ойролцоогоор 30,000 CN худалдааны код Гарын авлага хавсралтад жагсаасан. 1% (магадгүй <0.1%) аас бага Монголын МУД-ны эзлэхүүний хэмжээний хувьд чухал ач холбогдолтой байж болно. 20

21 Дүгнэлт Гарын авлагад гадаад худалдаанд дэлгэрэнгүй тодорхойлолтууд олон байгаа бөгөөд хавсралт дахь уул уурхайд суурилсан эдийн засагт хамааруулдаггүй юм. Цаашлаад хоорондоо хамааралгүй 30,000 ангилал байгаа хэдий ч уул уурхайд суурилсан эдийн засагт зориулсан зөвлөмж дутмаг байна. Ерөнхийдөө ашигт малтмал, гадаад худалдааны талаар байдаг. Ойлголтын хувьд нийцэмж муутай байгаа. Жишээлбэл: В.1.6 шар айраг эсвэл дарснаас гаргаж авсан биомассс бүтээгдэхүүн. ДО-ыг шууд бодит утгаар авах нь тухайн олборлолт болон бусад олборлолтуудад нэн чухал байдаг. Жишээ нь: ДМХ гэх мэт үзүүлэлтүүдээр гадаад худалдааны биет тэнцэл нь тооцох нь ашигтай боловч ДМХ болон тодорхойлогч үзүүлэлтүүд нь бүрэн биш тохиолдолд сөрөг үр дагавартай. Материалын хэрэглээ нь ДМХ болон бусад зүйлүүдийг хамааралтай байдаг. 21

22 Энэ хуралдааны холбоосууд ХХААБ тооцооны аргачлал: Imputations EN.pdf НҮБ-ын ХХАБ-ын Статистикийн үндсэн нүүр : Евростатын боловсруулсан МУД-ны асуулга хуудас (хүснэгт) MFA+Questionnaire 22

23 Жеймс Вест Туршилт судалгааны ахлах эрдэмтэн Шинжлэх ухаан, аж үйлдвэрийн судалгааны хамтын нөхөрлөлийн холбооны газар, усны байгууллага утас имэйл jim.west@csiro.au LAND AND WATER/ASES