rivier Rivier ek is jammer~---deurgegaan. Goed, binne in Lesotho waar is jy toe heen?---ons het 'n 10

Transcription

1 L MZANE Goed, julie kom toe aan by die grens van L es~tho, Die bestuurder van die voertuig het vir ons ges~ Ja, goed Mnr. die Tolk stop maar, kom ons sny net hierdie getuienis julle wou deur die grens gaan, maar julie kon nie deur die amptelike grenspos kom nie.---ons kon nie deur gaan Die. En julie is toe deur die draad?---ja, ons het daar by die rivier Rivier ek is jammer~---deurgegaan. Goed, binne in Lesotho waar is jy toe heen?---ons het 'n 10 taxi gery. Ons het na die dorp toe gegaan. Watter dorp?---maseru. En toe?---ons het tot daar in Maseru met die taxi gery en het toe afgeklim, en daar het ons In sekere seun ontmoet Dns het hom toe gevra of hy nie die PAC kamp ken nie. By het gesa hy woon daar, hy woon by die PAC kamp. Toe vat hy vir ons soontoe. Vat het julie laat soek na die PAC kamp?---ons het daar gaan aansluit. Maar hoekom het julie spesifiek nadie PAC kamp ge~oek? Mvimbi en Mthuthuzeli het vir ons s6 ges~, hulle het gesa ons moet soontoe gaan as ons daar kom. Ja, goed, nou wat gebeur toe met julie verder, julie twee? ---Soos ek ges@ het ons het die seun ontmoet, ons is toe saam met hom na die PAC kamp toe. Ons het daar gekom, hulle het ges@ ons moet ons goed neersit, die aand is ek en Sipho geroep Ons het daar 'n man ontmoet bekend as steve. Kom ons sny nou 'n lang storie kort, het julie enige opleiding ontvang by die plek wat julie na gegaan het?---ja. Watse opleiding7---hulle het vir ons boeke gegee daar om 30 te lees.

2 L MZANE Wat nog? ---Net boeke, ens het die oggend oefeninge gaan doen. En watse boeke was d1t,waaroor moes julie 1ees?---D1t was 'n boe~ deur Robert Sobukwe Ja?---dit is al. Ja, waaroor handel d1e boek van Robert Sobukwe?---die boek het ges~ Robert Sobukwe is 1n 78 dood, En wat nog?---hy 1s dood as gevolg van vergi!ting ek sal sy woord gebru1k "slow poison". Ja?---Hy skud sy kop dit 18al. Hoelank het jy en j ou vri end in hierd1 e kamp gebly?--- 5 maande Nou d1e ander t wee van juli e, julie was oorspronklike die viermanskap, ---Ja Het jy v1r hulle 1n Lesotho ges1en?---ja, ons het bulle daar in Lesotho ges1en. Waar?---Ons het hulle 1n di e dorp ontmoet Watter dorp?---ln d1e dorp Maseru. Goed, en jy s~ j y is na 7 maande is jy toe daar weg 5 10 maande?---ja. 5 maande. 20 Goed, het jy a1 ooit gehoor van die organ1sasie Sayrco? ---Ja, ek het gehooro Waar hoor jy daarvan?---ek het van Lungi en Madjagga van hierd1e organisasie gehoor. D1t is nou jou t wee ander kollegas?---ja Maar voor j y nou met hulle gesels het, het jy by 1emand anders gehoor van die organi sasie?---nee Het jy en1ge kantoor of kamp van Sayrco gesien in Lesotho of gehoor daarvan, gesien in L~sotho. ---Ek het dit ges1en Wanneer was dit?---op aankoms daar, toe ek daar aangekom 30 het. Aankoms waar?-~ In Lesotho.

3 L MZANE DEUR PIE HOF: Is dit nou in Maseru?---Nee Waar?--By Tsosang VERHOOR DEUR DIE S.A. (HERVAT) Maar jy self was Die in die Sayrco kamp gewees nie?---nee, ek was nie daar gewees nie. Is dit ook so julie het eintlik nooit vir die persoon vat julie eintlik moes kry daar, op No. 2 se opdrag, gev1nd n1e? Dit is nou Molefe. --Nee, ons het hom Die gekry Die. Jy en jou kollega wat saam met jou was. --dit E so. GEEN VERDERE VRAE,DEUR DIE HOF:Ek wil net duidelikheid kry daaromtrent, pre- 1 sies wat het Beskuldigde No. 2 jou ges@ moet jy in Lesotho doen? ---Hy het ges~ as ons in Lesotho kom, moet ons s@ ons soek na d:2!e PAC kamp. Het hy enige iets meer ges~?---hy het niks verder ges@ nie Met watter doel wou jy Lesotho toe gaan?---ons wou skooltoe gaan Dit was jou aanvanklike doel?--- Ja. Met watter doel, het jy uiteindelik gegaan?---wel, ek het net ge@indig dat ek daar sit. Nee, met watter doel wat het jy gedink gaan met jou ge - 20 beur, met watter doel het jy gegaan?---ek het gaan leer Ekskuus?--ek het skooltoe gegaan om te gaan leer Gewone skoo16pleiding?---gewone skooloplelding Nou hoe pas die PAC nou in?---wel ons is meegedeel dat ons Nee wag nou, wie het vir julie meegedeel?---majagga Nee dit wil ek nie weet nle. Majagga ls dit Beskuldlgde No. 2?--Nee, dlt is Die hy nie. Sy naam is?---mthuthuzeli, KRUISVERHOOR DEUR ADV, SOGGOT: Ek praat nou die eerste keer 30 at jy by No. 2 kom, No. 2 se huls, daar was jy,jou drie maters len

4 en Mvimbi. ---dit i s so L MZANE Nou di e hele t r ip, was dit van voor af gere~l met Mvimbi? --dit is s o. En a1 wat julle moet doen is julle mo:let 'n taxi kry. -- Ja, di t was die taxi gewees ~ ana moes gekry het En die taxi was naby No. 2 se huis.---dit is s o. Nou ek praat nog steeds jy moet mooi konsentreer, ek praat nog steeds van die eerste aankoms dat No. 1 No. 2 se buis. Watse dag was dit, kan jy onthou?---dit was op 'n Sondag gewees. Ja, en omtrent hoelaat was het ju1le daar arriveer? -- Omstreeks 6 uur In di e namiddag?---ja En wie kry julle daar?---ons het vir Mthuthuze1i, Beskuldigde No.2, Mthuthuzeli se suster, sy moeder en sy vader tuis gekry. Was hy daar?---hy was daar Toe julle daar arriveer het, was by daar?---nee, toe ons nie toe ons gearriveer bet nie o i s so. By was me daar nie?--hy was me daar me. Het julle gewag?---ons het gewag Het di e famili e ju!e ingenooi?---di t is so. En het julle al mal daar gesit totdat hy gekom het?---dit En daarna was dit op daardie stadium daardie dag dat jul1e nou soos julle s~ hemde en so aan gekry het? Daardie klere wat jy genoem het?---nee, nie op daardie dag nie. Wanneer het j y dit gekry?---op di e dag van ons vertrek Nou nadat No. 2 daar gekom het, wet het toe gebeur?-- Hy het ons alma1 geneem Waarheen?---Na ' n sekere hui a toe /Weet

5 ',". 't. ' 1865 L MZANE Weet jy wie se huis dit was?---nee, ek weet Die. En julle het net daar geslaap?---ons het net daar geslaap Ja, en die doel die hele tyd, was dat jy sou nou skool kry waar julle nou kan mooi leer.- Daar ~rens in Lesotho.---dit i s s o En jy en j ou maters het totdat jy Lesotho toe gekom bet, gedink daar is nou werklik In werklike skool wet vir julie wag? ---dit is so. JOU maters hulle het dieselfde idee gehad net om skooltoe te gaan?-- Vir hulle gewone opvoeding.--- dit is so Die nou hoelank het jy daar by No.2 se huls vertoef? Ek praat van die Sondag.---Ons was ln die buis gewees, hierdle tweede huis waarheen hy vir ons geneem het Nee, maar ek vra by No. 2 se huis waar sy familie gewoon het, boelank bet jull e daar vertoef?---dit was omtrent 25 minute voor hy gekom het. Dan bet julie nou jy, Mvimbl en jou drie maters maar ln die ander huis gaan slaap?---ja. En DEUR DIE HOF:ls dlt j ou drie maats?---toe ons Mthutbuzeli se huis verlaat het, was ons altesame 6 gewees. KRUISVERHOOR DEUR ADV. SOGGOT:(HERVAT) Ja, en beweer jy julle bet nou almal In na In ander huis gegaan?---al ses van ons 1 20 gaan na die ander bul stoe. Was daar In betr ek1ike ou dame in daardie huis?---dit ie so ja. En julie het almal ses daar gesiaap?--- Nee. Wat het gebeur?---drie van ons het daar geslaap, ek en Sipho en Mvimbi di e ander twee is weg met Beskuldigde En jy kry bulle weer toe jy nou in Maseru aankom?---dit /is

6 L MZANE is reg. Nou die volgende dag is julie twee, jy en jou ander maat saam met Mv1mbi weg?---ja, dit is reg. Nou ek wil net dit vra, jou ek prast nou van die vier van julie, die Vier maats, julie was almal tesame op pad na No. 2 se familie se huis?---ja En was julie almal nog steeds bymekaar in sy huis?--ja En julie was almal nog steeds bymekaar toe julie nou na die tweede huis toe gaan?---dit is reg. En hoelank was julie nou in die tweede huis? Toe No. 2 met 1 1 die twee van jul maters weggegaan het?--- dit was omtrent 10 minute saam met hulle gewees in daardie tweede huis En wat het gebeur in daardie huis?,enige iets, het jul - Ie net ges1t en het hulle net gesit en toe geloop?---ja En dit is ook al vat gebeur het in No.2 se familie se huis, net gesit en toe geloop?---dit is reg. Daar was geen klere oorhandig in nbg een n~g die ander huis dit is eintlik my vraag, wat ek stel, ---geen klerasie is aan ons bf by Beskuldigde 2 se huis of by die ander huis gegee nie. 20 En julie is toe Vereeniging toe, weet jy hoegenaamd hoekom?---ek weet nie hoekom nie Dit is Mvimbi wat jou daar gesleep het?---dit is so Want hy was die man wat alles georganiseer het? ---Nee, dit is reg. En waar het julie ~bly daar in Vereeniging?---In Sebokeng. In Sebokeng. By wie se huis?---ek weet nie of dit by Mvimbi se tante is of wat die posisie is nie. Het jy die indruk gekry di t is familie van Mvimbi.---Ja 30 dit was. Dan is julie weer die volgende dag terug na Kathlehong?

7 L MZANE Nblapo Kathlehong.--Nee, dit was nie Nblapo afdeling nie, dit was Mavimbela wyk in Kathlehong. Goed,was dit na 'n huis wat julie gegaan het?---ja. Wie se huis?---dit is waar Mvimbi se vader woon. En hoelank het julle daar vertoef?---ons het glad nie vertoe! daarso nie. Waarvoor is Mvimbi daar?---hy het geld gaan soek Het hy gekry?---hy het Van wie?---van sy vader. 0, en toe loop julie weer?---ja. l( Waarheen?---Ons is terug Sowetotoe. En jy arriveer nou weer by die by Mthuthuzela se huis? --dit is reg. Hoelaat so ongeveer?---so by 6 uur die namiddag Wie was daar toe jy daar arriveer?--- Ons praat nou van die Maandag, is dit nou reg?---dit is so. Volgens jou st~rie. Ja Wie was daar?---ons het vir Mthuthuzeli gekry Wie nog was in die huis?---ek het vir hom gesien, ek het 20 nie vir iemand anders gesien nie. En hoelank het julie daar vertoef?---dit was om ongeveer 25 minute. En wat het julie daar gemaak, net gesit of hoe?---ons bet net gesit. En dan is julie weg?---ja, ons is toe weg Die vier van julle?---ja Is dit nou alles wat gebeur het, julie kom daar, julie sit en na so ongeveer 20 minute dan loop julle.---dit is toe die twee broeke elk en twee hemde gegee is. Wie het jou gegee?---mthuthuzeli. Het dit vir julie gepas?---nee, nie so Iekker nie I,..,.., 3C

8 L MZANE Twee broeke en twee hemde.---ja. Nou goed, nou afges1en van dit, al wat gebeur op daardie stadium so os ek jou verstaan, het hy ges~ julle moet loop ---dit 1s so. Daar is niks anders gese nie?---niks anders nie En dan kom julle by 'n sekere huis waar nou 'n Kombi staan ---d1t is so. En julle klim op, --Ja En jy het nie gehoor wat nog Mv1mbi nog en Mthuthuzela vir die taxi bestuurder gese het nie?---ek het nie gehoor nie. Waar was julle twee toe hulle gepraat het?--- Ons was binne die voertuig gewees. En was huie bu1te?--hulle was buite En julle kon nie hoor nie, hulle was so ver.---ons het nie gehoor wat hulle s~ nie. Julle kon nie hoor nie ek vra dit d1t is my vraag.-- Ons kon nie hoor nie. Die Kombi was alreeds vol gewees, daar was baie ander mense wat Lesotho toe gaan en hulle het hard gepraat. 2 Ja, ja, en wat jy ges~het is No. 2 het vir julle ges~ julle moet na 'n sekere Molefe toe gaan.---hy het ges~ ons moet vir Molete soek En Molete sal jou die skool kry?---ja. &n d1t is al wat ges~ was?---dit is ale Dan ry julle?--toe ry ons Nou Mvimbi wat het hy ges~, hy is die man wat alles georganiseer het soos jy s~o Het hy ook ges~ julle moet na Molefe toe gaan?---hy het ons ook ges~ ons moet na MoRfe toe gaan. Ja, en dit is dit nou net voordat julle in die taxi in 30 klim of hoe?---net voor ons die taxi gery het. len

9 dit ges~ L MZANE En jy en jou maats julle was saam toe Mvimbi en No. 2 het?---ons was saam gewees Nou julle vier, julle het daar soos ek jou verstaan, so ongeveer 5 maande as ek praat onder korreksie.,julle het 5 maande daar vertoef in Lesotho.--- S.A.: Nie gepraat nie van die vier nie met respek, ek het net van homself gevra.-adv. SOGGOT:Dan sal ek d1t opklaar KRUISVERHOOR DEUR ADV t SOGGOT: (HERVAT) Nou jy het daar vyf maande vertoef?---ja Jou maters ook?---ek en Sipho, die ander twee was daar vir 10 agt dae, En dan is hulle terug?---hulle is toe terug huistoe Wie het bulle vervoer?---ek weet nie wie hulle vervoer het nie. Jy het daar gebly?---ja, hulle het my nie ges@ toe hulle weggaan n1e, ek het nie geweet hulle is weg nie. En soos ek verstaan het was geen skool opleiding vir jul - Ie aangebied nie?---daar was geen Julle het net daar gewag en daar was geen skool nie?---ja Dan het julle tou opgegee en ook terug Republiek toe gekom? 20 --dit 1s reg. Oor die draad of onder die draad deurgespring?---nee, my vader het my kom haal. 0, vir~u en Sipho?---Sipho het alleen teruggekom. V~~r of na jou?---sipho het eers teruggekom. En nou het jy nou vir ons alles vertel wat gebeur het?-- ek het alles vertel wat gebeur het. Alles wat jy onthou gepraat was?---ja. En al wat jy en Sipho gedoen het, daar in Lesotho, jy het in die boek gelees, oefening gedoen en dit is al.---dit is al 30 Die vier van julle wab glad nie geinteresseerd in die Inmlitiek

10 L MZANE lc politiek nie?---ons het niks daarvan geweet nie Eint]k die vier van julle het was glad nie geinteresseerd in die politiek nie?---nee, ons het geen belangstelling gehad in die "politiek nie. Nou toe j y terug kom, het jy na d1e polisiestasi e toe gegaan?--ja. Het j ou vader jou daar vervoer?---my pa het vi r my soontoe gene em. Weet jy of Sipho na die polisie gegaan het?---hy het ook gegaan. Dieselfde tyd? Of later?- --toe hy gekom het, t oe hy teruggekom het. ~ sien. Het j ou pa gere~l dat jy sou na die polisie toe gaan?---dit was gere~l gewees. Watter datum het jy teruggekom?---ek is op die 24ste van Mei teruggekom. En Sipho weet jy?---ek 1s nie seker nie. Waar het jou pa jou geneem? Watter polisiestasie? Na d1e Germiston polisiestasie. - Ve11igheidsafdeling?---Na die Ve11igheidsafdeling. Het hy eers met die polis1e gesels voordat hy jou kom haal?--ja. Wat het hy vir j ou ges~ wat het hy gere~l? -- -Hy het my nie ges ~ nie. Het jy gedink jy het enige i ets verkeerd gedoen? Toe jy daar kom by die poli siestasie? Het jy enige angs gehad wat miskien jy iets verkeerd gedoen het?---nee. Jy het niks verkeerd gedoen nie?--- Soos jy dit beskou?---volgens my was daar niks verkeerd wat ek gedoen het ni e. 2C 30 /Ja

11 / ()f'_a L MZANE Ja, nou wat het gebeur by die Germiston polisiekantore? ---Bulle het mytoe uitgevra hoe ons die land verleat het, wie vir ons uitgeneem het, hulle het ons ook gevra wat ons besig was om te doen daar i n Lesotho. het. Wat het jy ges~? ---Ek het bulle alles ges~ wat hulle gevra D1eselfde storie wat jy nou vir ons vert el het?---ja,wat ek vandag vir di e Hof vertel. ek ges~ Met wie het jy gesels?---mnr. van Dyk. weet jymat 8y rang s ou wees?---ekweet nie. J Het hy afgeskryf wat jy ges~ het?---hy het geskrywe wat het. Het jy toe geteken?---ja. Nou het jy op enige dit is nou ek dink jy het ge8~ Mei 1982 n~?---d1t was in Me1 82 Is jy ooit op tn latere stadium teruggeroep? Om weer te praat daar by die pol1s1ekantore?---ja Wanneer?---dit was tn paar dee nadat ek is jammer vandat ek teruggekom het, het hulle vir my op verskillende dae van my hu1s kom haal. Om te kom praat?--ja. Ja, het jy meer verklarings gemaak?---nee, dit was een verklaring gewees wat ek gepraat het totdat ek klaar gemaak het. Oor ~ter periode?---drie dae Net om terug te keer, die eerste keer toe jy daar by Mthuthuzel1 se huis kom, dit is die Sondag n~?---jaf op Sondag gewees. d1t was Julle het daar tn periode ges1t totdat hy gekom het? Nou totdat hy gekom het, was daar enige iets gepraat?

12 L MZANE Of het julle net gesit?---nlks is gepraat nie ---Ja. Nou nadat hy gekom het, hy het julle gegroet ek neem aan? En 'naderhand het julle geloop?---ja. Die vier van jull e?---j a, die vier van ons En vanaf hy j ou gegroet het totdat julle nou geloop het,. I was enige 1ets ges ~?--- Nee, niks~s gepraat nie. En was daar ook niks gepraat daar by die t weede huis nie? --Nee, n1ks Radebe. Het jy diedame van daard1e huis ontmoet?---ja. Onthou j y baar naam?---ek kan nie onthou ni e Onthou jy die naam Radebe?---Ja, ek kan dit onthou. Radebe se famili e.---ek dink die van van daardie mense 1s Ja, en julle het daar ges1t ook n1ks gesels en toe is die twee van hulle weg met No.2.? dit graag in twee vrae op~reek, enige iets gesels?---niks is daar gesels nie. E1nt11k Mnr. die Tolk, ek wil toe julle daar was, was dear En dit is toe dat No. 2 weg is met twee van jou maats.-- dit is so. OP HIERDIE STADIUM WORD DIE SAAK UITGESTEL TOT 21/2/ BY HERVATTING OP DIE 21ste FEBRUARIE, 1983: VERSKYNINGS SOOS VOORHEEN. LUCAS MZANE verklaar onder eed (word getolk) (S.A.:Edelagbare, ek vra verskoning dat die Hof effens laat vanoggend begin het, die voertuig wat die getuies vervoer het was in 'n onge1uk betrokke, ek vra om verskoning. DEUR DIE HOF:DIe getu1es nie beseer nie?--s.a.:ek g10 nie. Nee dit 1yk n1e so ni e.) KRUISVERHOOR DEYR ARY, SOGGOT: (HERVAT)Die ander drie, ek /verwys 30

13 L MZANE verwys na Sipho f jou?--di t is ou vriende van my. Lungi en Machacha, is hulle ou vr1ende van Hoelank ken jy hulle al?---ons ken mekaar van kle1ns af. Bly julie vier in dieselfde wyk?-ja Watter wyk?--shongwen1 Is d1t Natalspruit?---Ja. En het julle in 81 na dieselfde skool toe gegaan?---nee Watter skole het julie toe gegaan?---ek was by die Rhiahele, S1pho was by Alafang, Madjagga en Lung1 was by Phumana gewees. Nou jou. pa, wat doen hy, watse werk doen hy?---hy werk as posmeester by die Germiston Hosp1taal. En jou ma?---ek weet n1e waar my moeder werk nie. Werk sy nie in die huis n1e?---sy bly in die huis Sy bly indie huis, sy Borg vir die kinders?---dit 1s so En sy gee vir julle al wat hoeveel broers en susters het jy?---ons is t1en. Julle is tien. En jou ma en jou pa, hulle sorg vir julle? --dit is soo Alles wat juie benodig, kos, klere? ---dit ib reg. En ek neem aan jy was tevrede om in jou fam11iehuis te bly?--ek was tevrede. Nou waar het dit die idee ontstaan dat jull~gaan nou I vrye skool, ek neem aan 'n jy bedoel 'n beurs, daar anderkant by Lesotho gaan kry?---madjagga het met die storie gekom Wanneer was dit?---ek kan n1e die datum so goed onthou nie,maar dit was in Januariemaand gewees twee we~e. Dieselfde maand wat julle weg is?---ja. Ongeveer hoeveel dae voordat julie weg is?---miskien so Het hyme idee van Mvimbi gekry?---dit 1s so ja

14 L MZANE En die hele idee was julle gaan na Lesotho en daar kry jy goeie, vrye skoolopleiding.---so het hy ges@ En soos jy alreeds vir 8y Edelagbare ges@ het julle was hoegenaamd nie geinteresseerd in die politiek nie?---geen hoegenaamd me. En die vier van julle het teruggekom weens die feit dat julle Die hierdie beurs in Lesotho ontvang het nie?---dit is so Jy het gehoor van mense wat milit@re ople1d1ng wat weggegaan het vir milit~re op1eiding maar dit was hoegenaamd geen sins julle doe1 nie.---ons het Die daarvoor gegaan nie. En het Madchacha julle kom rapporteer hoe hy gevorder het in die re!lings met Mvimbi?--- dit is so ~ b1ykbaar was Mvimbi selts bereid om julle met geld te help? Volgens jou getuienis?---ja, dit is reg Jy was nog nooit Lesotho toe nie voor daardie episode nie?---ja, dit was die eerate keer. En ek dink op daardie stadium was jy maar slegs 16 jaar oud.---ja, ek was 16 gewees En jy was nog nooit in die buiteland n1e?---ek was a1 in die buiteland As ek bedoel buiteland, ek bedoel anderkant die grense. ek was voor dit na die buiteland toe. Vertel ons dan?---ek was Mozambique toe. Op vakansie of wat?---ek was saam met my moeder op vakansie gewees. En het jy 'n paspoort gehad?--- Nee, my moeder het ene en my naam was in my moeder s'n. Jou naam was daar. Op hierdie stadium in Januarie,1982, was jy nie in besit van 'n paspoort nie?---ek was nie in besit van In paspoort nie. Weet jy of julle maters paspoorte bekom het voordat hulle /weg l( 2C 30

15 L MZANE bulle weg is?---almal het nie gehad nie Nou ons laat ek eers so stel, eers vra, Mvimbi nog jy nog jou ander maters was ooit in Lesotho?---Nee, ons was nie. En dan derbalwe het julle aj.les oorgtlaat aan Mvimbi om die nodige re~lings t e tre?---dit is so. Vir di e vervoer, en ten einde dat die t axi bestuurder julle na Mole~e toe moet neem?---dit is so En wat die hoof' punt was dat die taxi man sal jou na Molete toe bring, en Mole e sal vir julle sorg om beurs t e kry. --- dit is reg Nou net so ef'fens terug t e kom, wanneer het jy nou die eerste keer Molefe ontmoet?--- Nee, nee ek is j ammer ek trek daardie vraag terug, ek bedoel Mvimbi. op die l7de van Januarie. Jy beweer dieselfde dag wat jy eers na Mthuthuzela is? 10 -dit is so. dit is so. Waar het jy hom ontmoet?---by die Mogobong skool Soos jy ges~ het julle het alvier daarheen gegaan?---ja Nou ons praat nou jy is ek vra dit onderworpe aan 20 korreksie, maar die l7de Januarie 1982 was dit 'n Sondag? ---dit was tn Sondag gewees. 0, en julle jy s~ jullebet Mvimbi gaan opspoor daar by I die skool?---dit is reg So ver jy dit beskou het, was Mvimbi In onderwyser of bloot In student?---hy het vir ens ges~ skool nie 9 Ja, in matriek?---hy het ons nie ges~ dat hy op skool is hoe ver hy was op Nou wat ek wil eintlik vra hoeveel dae voor die 17de is nou finaal besluit om Lesotho toe te gaan?---ek dink so 30 die Donderdag. /Die

16 L MZANE Die Donderdag, goed, dan het jy jou re~11ngs laat ek d1t net baie mo01 duide11k kry, daardie Donderdag is nou finaal beslu1t dat julle gaan nou Lesotho toe. ---Ja En op daard1e dag was dit beslu1t dat Sondag is die dag toe julle sou vertrek.---ja, d1t 1s so. Ek neem aan jy en jou maters het julle re~lings getref? En julie goedere gepak wat julle sou saam neem?---dit is so. Ek neem aan jou tandeborsel, klere, en wat dit ookal mag wees, wat julle wou saam vat.---net my klerasie Net die klerasie. En d1eselfde geld vir die andere, hul- 10 let het net hu]e klerasiegevat.---dit is so. Was dit in een sak gepak of hoe?---nee, elkeen het sy sak gehad. Jy het ook jou ssk gehad?---ja En julle ontmoet Mvimbi hoelaat was dit, daar by die skool die Sondag?---dit was so na 2 gewees, die namiddag En jy was san Mvimbi voorgestel?---ja En julle het toe daar 'n bietjie gesels en het hy vir jou ges@ nou alles is gereed?---hy het so ges@ En vir julle ges@ hy sal jou na 'n taxi toe neem, en die 20 bestuurder sal vir julle na 'n sekere Molefe toe vat?---ja Was dit nou die hele gesprek?---ja, dit was al D1t was ale En waar was waar het hierd1e gesprek plaasgevind?---daar by die Mogobong, by die skool 'n Skool 1s darem 'n groot instelling, was dit 1n 'n klaskamer of onder 'n boom of hoe?---ons was aan d1e buitekant gewees net buitekant die ntoor van die skool Die kantoar van die hoof meester of die prinsipaal of wat? ---die hoof van die skool. Net buite gestaan?--ja En dit is net julle vier en Mvimbi.---Dit 15 reg. 30

17 L MZANE Ek neem aan jy het hom vertrou. As gevolg na aanleiding van alles wat Madchacba julle ges~ het, julle het Mvimbi vertrou.--dit is reg. By het soos 'n eerlike persoon voorgekom.---ja, dit is reg En jy was tevrede dat as hy s~ die taxi man sal jou na 'n sekere MOlefe toe vat, en die Molefe sal julle 'n beurs kry, julle was daarmee tevrede.---ja, ek het geglo Nou toe is julle nou na Mthuthuzeli se huis?---ja. Tussen daardie ontmoeting en gesprek met Mvimbi, DEUR DIE HOF:Verwys u na Beskuldigde No. 2?--dit is so. Ek sal dit waardeer as u na hom verwys as beskuldigde No. 2.--ek sal dit doen. Dit kan dalk later verwarring veroorsaak. KRUISVERHOOR DEUR AnY. SOGGOT: (HERVAT) Ek verwys na No. 2 n~? ---dit is No.2 na wie ek verwys En vana! h1«die gesprek met Mv1mbi in die voor die prinsipaal seantoor, totdat julle by No.2 se huis gekom het, was daar enige ander gesprek afgesien van net blote "small talk"? Ek bedoel 'n gesprek oor kleinighede. --- daar was Diks gewees nie. 20 Ek neem aan jy was bietjie opgewonde?---ek was Want nou begin julle tn nuwe lewe. ---dit is reg Nou eintlik julle arriveer daar by No. 2 se huis?---ja Hoe het julle gery, met die trein of met die taxi of hoe na No. 2 se huis?---ons het per trein soontoe gery En van die stasie het julle geloop?--- Ons het van die stasie per taxi gery. En soos jy alreeds vir ons aangedui het, dit was No.2 wat julle na die relevante Lesotho taxi sou begelei?---dit is so. Want die taxi rang om so te s~ rang na die~ek waar Idie 30

18 L MZANE die taxi's vertrek, dit was naby No.2 se huis.---nie ba1e naby nie, so bietjie ver van die huls af. Ja, maar julle kon stap?---ja. Dit was nie moe1lik om daar te stap n1e, ek neem aan dit sou tussen 5 en 10 minute gevat het.---dit is so. Ja, goed, nou toe julle by No. 2 se huis kom, hy was nie daar n1e, ---No. 2 was nie tuis gewees nie. Maar Mv1mbi het dit geblyk dat hy No.2 se ouers geken het?---d1t 1s so.od1t het so gelyk. Hulle Was daar en het hulle vir jou 1ngenooi om te sit? dit 1s so. Hangende die aankoms van No Ja Ek dink jy het alreeds vir. ons ges~ daar was geen gesprek nie, julle het net gesit en gewag.---ja, ons het net gesit Het jy enige lets gekry soos ververslngs?---nee Na hoeveel minute het No. 2 opgedag?---ons was daar vir ongeveer 25 minute. Op daardie stadium hoe ver het jy gevoraer op skool?-- Ek het net geslaag om by Std. 6 te begin Vorm 1. En jou maters?-~-lungi was in Vorm 4 gewees, asook 20 Madjagga, Sipho was in Vorm 4 gewees. Goed, nou, uiteindelik No.2 hy arriveer, en julle word aan hem voorgestel.---dit is so. &. dan is julle almal weg na Mevrou Radebe se huis?--ja Waar jy en Sipho die nag deurgebring het?---ja. Nou voordat die ander twee nou weg is van die Radebe huis, weg na die taxi toe, hoe1ank het jul1e daar gesit?---so 10 minute En ek dink a1weer soos jy ges~ het vir ons daar was geen gesprek tussen jul1e nie?---daar was nie. 30 Nog Mvimbi nog No. 2 het enlge lets vir jul1e ges@?--- fniks

19 L MZANE -Niks nie Nou is julle is die twee nou weg, ek suggereer dat hul Ie is weg met Mvimbi en No Mvimbi het met ons agtergebly Die twee is weg met No.2. Het jy nie daardie antwoord nou pas geantwoord met~h" wat bedoel miskien ja nie?--- En daarna verandoer. --Nee'. Jy het ges~ "eh" bedoel dit nie ja?---iehl bedoel ja En dan het jy verander. En jy het ges~ --ek het so geantwoord. Ja, DEUR DIE ROF: Het jy eers ges~ ja, --~dit is so Edelagbare, ek het eers ges~ ja en toe het ek ges~ nee Mvimbi het met ons agtergebly, die ander twee is saam met No.2 weg. KRUISVERHOOR DEUR ADV. SOGGOT:(HERVAT)Was dit so In effense fout toe jy ja ges~ het?---dit was tn fout. Probeer tog dit is Die tn punt ek neem aan van uiterste belang, maar op hierdie punt ons stry met julle met jou. 10 En dit is ons beweer dat Mvimbi saam gegaan het by No S.A.: Ek het nie mooi gehoor nie? Mvimbi ---ADV. SOGGOT: Saam gegaan het met No.2. GETUIE: Nee, Mvimbi het met ons agtergebly. KRUISVERHOOR DEUR ADV, SOGGOT:(HERVAT) Nou so ver die ander twee betref, het julie hulle nou weer ontmoet in Maseru?-- ons het ontmoet En het hulle jou vertel dat hulle nou lekker gery het, Lesotho toe?---hulle het ges~ En hoeveel keer het jy hulle gesien daar in Lesotho? Terwyl jy daar was?---op twee geleenthede 3C

20 L MZANE Ja, watse geleenthede?---ek kan nie onthou presies wanneer dit was nie. Hoeveel dae na jy daar arri veer het, hetjy hulle ontmoet? ---dit was na vier dae, dat ek daar gekom het, dat ek hulle ontmoet het. Waar het jy hulle ontmoet?---in die dorp in Maseru. En waar was hulle gehuisves?---hulle was by die Sayrco kamp gewees. Maar jy moet vir ons help, ek verstaan daar is geen Sayrco camp en geen PAC kamp nie. --- l( M jy s~ ttkampft witbedoel jy?---ek bedoel die woonplek van die mense wat aan Sayrco behoort. Ek sien. En hulle het daar vertoef?---ja, hulle het daar gebly. Maar hulle het geen skool opleiding ontvang en hulle is toeweg?---nee dit is reg. Nou om nou net terug te keer, dit is nou na vier dae wat jy hulle ontmoet het, --- Wanneer was die volgende keer?---die dag na ek hulle ont- moet het indie dorp, het hulle na die PAC kamp toe gekom. 2( Wat het hu]e daar kom soek?---hulle het by onj f leras1e kom mek. 0, en dan is hulle weer terug?---ja Nou die.oweet jy hoe dit gekom het hoe hulle daar by Sayrcoo.huis arriveer het eintlik? --- Nee ek het geen idee nie. Het hulle Molefe daar gaan soek?---ja, hulle het hom ontmoet. En het jy Molete ontmoet?---nee Die Molefe wat lst ek d1t 56 stel, hulle kom na julie 30 toe, om julie hulle klaasie te kom haal.--- /Was

21 Collection Number: AD2021 SOUTH AFRICAN INSTITUTE OF RACE RELATIONS, Security trials PUBLISHER: Publisher:- Historical Papers, University of the Witwatersrand Location:- Johannesburg 2012 LEGAL NOTICES: Copyright Notice: All materials on the Historical Papers website are protected by South African copyright law and may not be reproduced, distributed, transmitted, displayed, or otherwise published in any format, without the prior written permission of the copyright owner. Disclaimer and Terms of Use: Provided that you maintain all copyright and other notices contained therein, you may download material (one machine readable copy and one print copy per page) for your personal and/or educational non-commercial use only. People using these records relating to the archives of Historical Papers, The Library, University of the Witwatersrand, Johannesburg, are reminded that such records sometimes contain material which is uncorroborated, inaccurate, distorted or untrue. While these digital records are true facsimiles of the collection records and the information contained herein is obtained from sources believed to be accurate and reliable, Historical Papers, University of the Witwatersrand has not independently verified their content. Consequently, the University is not responsible for any errors or omissions and excludes any and all liability for any errors in or omissions from the information on the website or any related information on third party websites accessible from this website. This document is part of a private collection deposited with Historical Papers at The University of the Witwatersrand by the Church of the Province of South Africa.